Τι αλήθεια συμβαίνει με το Κυπριακό

Συγχρόνως θα δοθεί η ευκαιρία στη μικρή αυτή ανάπαυλα και για την αποκατάσταση της όποια ζημιάς προκάλεσε το «τζαρτζάρισμα» Λευκωσίας-Αθήνας, με αφορμή τον χειρισμό των εγγυήσεων και της πολυμερούς από το ελληνικό ΥΠΕΞ και τον Νίκο Κοτζιά.

Η πολύμηνη διαδικασία και οι συνομιλίες Αναστασιάδη - Ακιντζί έχουν παραγάγει σημαντικό διπλωματικό κεφάλαιο, το οποίο δεν θα εγκαταλειφθεί, λόγω της αποτυχίας στο Μον Πελεράν. Ομως η διαδικασία έχει υποστεί σοβαρό πλήγμα κυρίως σε σχέση με την ψυχολογία των Ελληνοκυπρίων, καθώς όσα έγιναν στην Ελβετία αυξάνουν την καχυποψία για την άλλη πλευρά, ενώ ο σαρωτικός λόγος του Ερντογάν και η σύγκρουσή του ακόμη και με μεγάλες δυνάμεις προκαλεί δέος σε όσους Ελληνοκυπρίους προβληματίζονται για το εάν θα τηρήσει τα συμφωνηθέντα. Και κυρίως ποια δύναμη θα βρεθεί να τον χαλιναγωγήσει.

Χαμηλοί τόνοι
Μετά το Μον Πελεράν επιχειρήθηκε να κρατηθούν χαμηλά οι τόνοι και από τις δύο πλευρές, για να μην καταρρεύσει η διαδικασία. Πλέον η προσπάθεια θα εστιαστεί στην αναζήτηση σύγκλισης στο εδαφικό, όπου τα τρία κριτήρια έχουν συμφωνηθεί: ποσοστό του εδάφους, αριθμός προσφύγων που θα επιστρέψουν και έκταση ακτογραμμής. Ο κ. Αναστασιάδης επιβεβαίωσε ότι στο ποσοστό υπήρχε σύγκλιση, μια και οι θέσεις των δύο πλευρών είχαν φτάσει στο 28,2%-29,2%. Ωστόσο, η διακοπή των συνομιλιών επήλθε λόγω της υπαναχώρησης του κ. Ακιντζί από την αρχική συνεννόηση, όπου οι πρόσφυγες που θα επέστρεφαν υπό ελληνοκυπριακή διοίκηση θα κυμαίνονταν από 78.000-94.000. Ο κ. Ακιντζί πρότεινε ο αριθμός να πέσει στους 55.000 και τελικά στους 65.000. Οι αριθμοί έχουν κρίσιμη σημασία, καθώς από αυτούς συναρτάται και το ποιες περιοχές θα επιστραφούν και η πρόταση Ακιντζί τελικά απέκλειε την επιστροφή της Μόρφου.

Οπως όμως και ο Ν. Αναστασιάδης (ο οποίος είχε θέσει ως προϋπόθεση για τη σύγκληση πολυμερούς διάσκεψης τη συμφωνία επί χάρτου στο εδαφικό) παραδέχθηκε, ο στόχος της τουρκοκυπριακής πλευράς ήταν να παραπεμφθεί και το εδαφικό στην πολυμερή και να συζητηθεί παράλληλα με τις εγγυήσεις και την ασφάλεια, σε μια αναβίωση του θλιβερού σκηνικού που είχε στηθεί πριν από 12 χρόνια στο Μπούργκενστοκ, που μέσα σε λίγες ώρες και με εκβιαστικά διλήμματα έπρεπε να κλείσει η συμφωνία για το Κυπριακό, με όλα τα θέματα να μένουν μέχρι εκείνη τη στιγμή ανοιχτά.

Το θέμα της πολυμερούς είναι το άλλο «αγκάθι», καθώς για τη σύγκλησή της η Αθήνα, εκτός του εδαφικού, έχει θέσει ακόμη μία προϋπόθεση: Οι δύο εγγυήτριες δυνάμεις να φθάσουν στη διάσκεψη έχοντας σε έναν βαθμό επιτύχει προσυνεννόηση σε θέματα ασφάλειας.

Αυτή η επιλογή, που διαμορφώθηκε κυρίως από το επιτελείο του Νίκου Κοτζιά, προκάλεσε το «βραχυκύκλωμα», καθώς η τουρκική πλευρά, και όχι μόνο, επιδίωκε μια fast track διαδικασία, που όλοι θα έφταναν στη διάσκεψη με τα ανοικτά θέματα (που... συμπτωματικά είναι αυτά που οι Ελληνοκύπριοι έχουν «λαμβάνειν») να μπαίνουν στο τραπέζι υπό την πίεση του χρόνου και της... νευρικότητας του Ερντογάν.

Η Αθήνα ορθώς επέλεξε να θέσει ως όρο την προηγούμενη συνεννόηση, διαφορετικά θα κινδύνευε να εμπλακεί σε μια διαδικασία που θα κατέληγε με την πλάτη στον τοίχο, καθώς συμφωνία για ένα τόσο περίπλοκο θέμα, όπως αυτά των εγγυήσεων και της ασφάλειας, είναι προφανές ότι δεν μπορεί να λυθεί με συζητήσεις ολίγων ωρών...

Ο κ. Τσίπρας θα ήταν υποχρεωμένος είτε να συναινέσει σε μια λύση με την οποία θα παρέμεναν για αρκετά χρόνια Τούρκοι στρατιώτες στο νησί και θα διατηρούνταν ένα είδος εγγυήσεων, με την ελπίδα ότι ο Ν. Αναστασιάδης θα εξασφάλιζε μια πιο θετική ρύθμιση του εδαφικού, είτε θα έπρεπε να αναλάβει το βάρος να είναι η Ελλάδα η οποία, συνεπής στη θέση «Οχι Εγγυήσεις - Οχι κατοχικός στρατός», θα εμφανιζόταν ότι τινάζει τη συμφωνία στον αέρα. Ακόμη κι αν αυτή η συμφωνία ήταν προσχηματική, καθώς η Τουρκία, γνωρίζοντας ότι η Αθήνα δεν θα συναινούσε, θα επέτρεπε στον κ. Ακιντζί να φανεί γενναιόδωρος στο εδαφικό και μάλιστα ανέξοδα.

Δυστυχώς σε μια επανάληψη των όσων διχαστικών και πολωτικών συνέβησαν επί σχεδίου Ανάν και με τη λειτουργία παράκεντρων εξουσίας στοχοποιήθηκε ο Νίκος Κοτζιάς, με το επιχείρημα ότι έβαλε πρόσθετο όρο για την σύγκληση της πολυμερούς και αυτό δήθεν ενόχλησε τον Ερντογάν που τότε έδωσε εντολή στον Ακιντζί να υπαναχωρήσει από τις προηγούμενες δεσμεύσεις του στο εδαφικό. Με αυτό το αβάσιμο θεώρημα, πριν καν η τουρκική πλευρά αναφερθεί στο θέμα και επιχειρήσει να επιρρίψει την ευθύνη στην Αθήνα για το αδιέξοδο, έσπευσαν να το πράξουν συγκεκριμένοι κύκλοι, απαλλάσσοντας ουσιαστικά από τις ευθύνες Τούρκους και Τουρκοκύπριους.

Non paper
Τη σύγχυση βεβαίως είχε επιτείνει και non paper του ΥΠΕΞ, στο οποίο εμφανιζόταν λίγο-πολύ ότι η προϋπόθεση για να πάει η Αθήνα σε πολυμερή είναι να έχει υπάρξει συμφωνία από πριν με την Τουρκία για την ασφάλεια και την κατάργηση των εγγυήσεων.

Στο θέμα των εγγυήσεων και της ασφάλειας υπάρχουν διαφορετικές προσεγγίσεις, καθώς, ενώ η Αθήνα θεωρεί, σύμφωνα με εκτιμήσεις του Πενταγώνου, ότι 18 μήνες είναι αρκετοί για την πλήρη απόσυρση των κατοχικών στρατευμάτων, η Λευκωσία φαίνεται να συζητά τις τουρκικές προτάσεις που προβλέπουν πολύ μεγαλύτερο χρονοδιάγραμμα που εκτείνεται σε βάθος... δεκαετίας.

Η ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΤΟΥ ΤΣΙΠΡΑ

Το θέμα με το non paper του υπουργείου Εξωτερικών λύθηκε όταν ο ίδιος ο κ. Τσίπρας στις τηλεφωνικές επικοινωνίες με τον Τ. Ερντογάν και τον Ν. Αναστασιάδη εξήγησε την ελληνική θέση για προσυνεννόηση ως όρο για την πολυμερή.

Πηγή: ethnos.gr