Η Μάρτα είναι ό,τι ο Νεϊμάρ. Για την ακρίβεια, ως μέγεθος και σε αναλογία, είναι πολύ σπουδαιότερη. Από την πλευρά της η Κριστιάνε θα μπορούσε να συγκριθεί με τον Φιρμίνο. Ίσως μάλιστα έβγαινε αδικημένη από τη σύγκριση, αφού σε επίπεδο τίτλων, μετρώντας Κόπα Λιμπερταδόρες, Κύπελλο Βραζιλίας, Μπουντεσλίγκα και μετάλλια με την Εθνική Βραζιλίας, έχει φτάσει ψηλότερα.

Είναι αδόκιμο να αντιπαραθέτει κάποιος τα μεγέθη του ανδρικού και αυτά του γυναικείου ποδοσφαίρου, για να βγάλει συμπεράσματα για το άθλημα. Ορθότερο θα ήταν να διαπιστώσει αντικειμενικά ότι πλέον δεν αποτελεί αποκλειστικό προνόμιο. Στην εποχή όπου κυριαρχεί η εικόνα, στιγμιότυπα της Χέγκερμπεργκ, της Κερ, της Μπονανσέα δεν είναι τόσο ξένα.

Για όποιον δε βιαστεί να θίξει το ζήτημα της δημοφιλίας, ας σκεφτεί πως η Ελλάδα δεν αποτελεί παρά έναν μικρόκοσμο που δεν (έχει αρχίσει ακόμα να) αντιγράφει όσα γίνονται στο εξωτερικό. Για παράδειγμα την Ισπανία, όπου τον Μάρτιο συνέρρευσαν στο Wanda Metropolitano 60.739 ποδοσφαιρόφιλοι για να παρακολουθήσουν το παιχνίδι των γυναικείων ομάδων της Ατλέτικο Μαδρίτης με τη Μπαρτσελόνα, ή την Ιταλία, όπου 39.000 οπαδοί επισκέφθηκαν το Allianz Stadium για την αναμέτρηση Γιουβέντους - Φιορεντίνα.

Marta has now scored more World Cup goals than any man or woman in history.

Rainha. pic.twitter.com/rbbE79R7Hc

— Brasil Football (@BrasilEdition) 18 Ιουνίου 2019

Εν πάση περιπτώσει, ζητούμενο δεν είναι να αποδειχθεί αν η (κάθε) Μάρτα είναι καλύτερη στο παιχνίδι από τον (κάθε) Νεϊμάρ. Θέμα προς προβληματισμό αποτελεί το κατά πόσο οι γυναίκες δεν κατακτούν μόνο τα γήπεδα και τις στήλες των εφημερίδων ή την ροή των sites, αλλά και τις αίθουσες συσκέψεων και διοίκησης ποδοσφαιρικών συλλόγων. Εκεί η κατάσταση είναι σίγουρα λιγότερο ισορροπημένη απ’ αυτή των γηπέδων, ακόμα και κατά τον τελευταίο μήνα που το Μουντιάλ της Γαλλίας αποσπά για λίγο περισσότερα τα βλέμματα.

Σύμφωνα με το διεθνές δίκτυο FARE (Football Against Racism in Europa) μόλις το 3,7% των ηγετικών θέσεων στο ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο καταλαμβάνεται από γυναίκες. Στη Γερμανία περίπου 250 άτομα απασχολούνται σε διοικητικά συμβούλια των ομάδων της Bundesliga, της γερμανικής ομοσπονδίας (DFB) και της DFL (Deutsche Fussball League), του συνεταιρισμού των δυο πρώτων εθνικών κατηγοριών. Το 95% καλύπτεται από άνδρες.

Αυτόματα τίθενται ζητήματα ρεαλιστικής έκφρασης του ενδιαφέροντος που δείχνει το γυναικείο κοινό, τόσο για το ομόφυλό τους ποδόσφαιρο, όσο και για το ανδρικό. Άνδρες αποφασίζουν για άνδρες και γυναίκες, κάτι που δεν μπορεί να χαρακτηριστεί δημοκρατικό. Αυτό ισχύει σχεδόν σε όλη την Ευρώπη, με μια χώρα να δείχνει έναν άλλον δρόμο. Το παράδειγμα της Νορβηγίας αποτελεί την εξαίρεση στον κανόνα, που κάποτε ήταν αδυσώπητος αναφορικά με τη συμμετοχή των γυναικών στη διοίκηση των ομάδων, όμως όχι πια.

Η Κάρεν Έσπελουντ ήταν η «φωνή» του παραπάνω αιτήματος ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του ’80. Τότε εισήχθη για πρώτη φορά πρόβλεψη για την ένταξη των γυναικών στον κόσμο του ποδοσφαίρου. Η Έσπελουντ έγινε η πρώτη γυναίκα που μπήκε στο διοικητικό συμβούλιο της νορβηγικής ποδοσφαιρικής ομοσπονδίας (NFF). «Δεν ήθελα απλώς να είμαι μασκότ για το παιχνίδι των ανδρών. Όμως, δυστυχώς, οι γυναίκες σε αυτό το επίπεδο πρέπει πάντα να αποδείξουν την αξία τους, που αμφισβητείται εξαρχής. Πρέπει να εργαστούμε σκληρότερα και να είμαστε καλύτερα προετοιμασμένες, ώστε να καταρρίψουμε την αμφισβήτηση που προκύπτει αναπόφευκτα», δήλωσε σε συνέντευξή της στη Deutsche Welle που καταπιάστηκε με το σχετικό θέμα».

Αντέχοντας σ’ αυτό το επίπεδο, το 1999, έγινε γενική γραμματέας της NFF κι από το 2012 έως το 2016 διετέλεσε μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της UEFA. Με τον τρόπο αυτό αύξησε τα ποσοστά δημοφιλίας του ποδοσφαίρου μεταξύ των γυναικών. Ωστόσο παραμένει η εξαίρεση, παρά ο κανόνας.

ΜΙΑ ΓΥΝΑΙΚΑ ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΓΙΑ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΟΜΑΔΕΣ

Ενώ στη Νορβηγία των '80s η Έσπελουντ αποτελούσε ψύλλο στα άχυρα, σήμερα, πάνω από 30 χρόνια αργότερα, τουλάχιστον δύο γυναίκες πρέπει να είναι στο διοικητικό συμβούλιο της NFF. Σήμερα η σύνθεσή του αποτελείται από τέσσερις άνδρες και τέσσερις γυναίκες. «Είτε πρόκειται για πρόσληψη, για σύνθεση ομάδων ή για εκλογές, το μοτίβο είναι το ίδιο: οι άνθρωποι αναζητούν ανθρώπους που τους μοιάζουν», λέει η ίδια. «Η ποσόστωση είναι αυτή που μπορεί να ανατρέψει τις παραδοσιακές δομές. Αποδεδειγμένα η ποικιλομορφία προσφέρει τα καλύτερα αποτελέσματα σε κάθε οργάνωση ή ομάδα εργασίας».

Χάρη λοιπόν στην Έσπελουντ το νορβηγικό ποδόσφαιρο πρωτοστατεί στην ισότητα των φύλων. Η πρώην διεθνής παίκτρια Λίζε Κλάβενες είναι υπεύθυνη για όλες τις εθνικές ομάδες στη χώρα, ενώ οι γυναίκες διεθνείς απολαμβάνουν τις ίδιες αμοιβές με τους άνδρες από το 2017!

Παρ’ όλα αυτά, έξω από τη χώρα είναι εμφανές πως η κατάσταση υστερεί. Πρόσφατο είναι το παράδειγμα της Νορβηγίδας Άντα Χέγκερμπεργκ, που βραβεύτηκε με τη Χρυσή Μπάλα, στην πρώτη απονομή στην κατηγορία των γυναικών στην ιστορία και της ζητήθηκε να χορέψει… twerk για να το πανηγυρίσει. Εν είδει πλάκας, αλλά όντως αυτό ειπώθηκε, στην τελετή όπου συμμετείχε και ο Μόντριτς με τον Μπαπέ. Η ίδια αντέδρασε, μετά ήπια έθεσε το ζήτημα των «διαχρονικών διακρίσεων στο ποδόσφαιρο μεταξύ ανδρών και γυναικών στο ποδόσφαιρο». Της δόθηκε η αφορμή να το κάνει και, προσοχή, μιλάμε για την κορυφαία εν ενεργεία ποδοσφαιρίστρια του πλανήτη.

Χρειάστηκε πολύς χρόνος για άλλες ενώσεις να ακολουθήσουν το παράδειγμα της Νορβηγίας. Η FIFA δηλώνει ότι θέλει τουλάχιστον έξι γυναίκες στο συμβούλιό της, αλλά μέχρι στιγμής δεν έχει φροντίσει να επιτηρεί ενδελεχώς όσα συμβαίνουν στις πάνω από 200 χώρες-μέλη της. Στη Γερμανία στο διοικητικό συμβούλιο της DFB υπάρχει μόλις μία γυναίκα, η Χανελόρε Ράτσεμπουργκ, υπεύθυνη για το ποδόσφαιρο των κοριτσιών και των γυναικών.

Ξανά στη Γερμανία, σε άλλα αθλήματα, η θέσπιση νόμου για την ποσόστωση έχει ήδη οδηγήσει στην αύξηση της αναλογίας των γυναικών σε ηγετικές θέσεις, αν και φυσικά όχι άνευ εμποδίων. Στις αρχές του 2018, η δικηγόρος και πρώην παίκτρια χάντμπολ, Έυα-Μαρία Φέντερχεν ορίστηκε ως πρόεδρος της Μάιντς, με πολλά από τα μέλη του συλλόγου να αμφισβητούν τις ικανότητές της, μιας και ήταν γυναίκα.

Τέτοιες απόψεις δεν είναι σπάνιες, σύμφωνα με την Καθάρνα Ντάμε, επικεφαλής του Δ.Σ της Μπάντελσμπεργκ, που δήλωσε επίσης στη DW ότι θυμάται ατάκες από ομότιμούς της ότι «οι γυναίκες δεν έχουν θέση στο ποδόσφαιρο». Εκείνη, μαζί με τη Σάντρα Σβέντλερ της Ζανκτ Πάουλι είναι οι μόνες που κατέχουν αντίστοιχη θέση στις τέσσερις κατηγορίες της Γερμανίας. «Ορισμένοι σύλλογοι αρκούνται στη συμμμετοχή μιας γυναίκας σε συμβούλια και θέσεις ευθύνης, γι’ αυτό ποτέ δεν πρέπει να πάψουμε να διεκδικούμε περισσότερα. Μόνο έτσι θα καταπολεμηθεί και το φαινόμενο οι γυναίκες να αμφιβάλλουν για την ικανότητά τους να κάνουν ένα βήμα παραπάνω, ενώ οι άνδρες, ορθά ή λανθασμένα, είναι πεπεισμένοι πως μπορούν να το κάνουν κι έχουν μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση».

#MondayMotivation coming at you from the skipper #FIFAWWC #MUWomen pic.twitter.com/wzMczFToJG

— Manchester United Women (@ManUtdWomen) 24 Ιουνίου 2019

ΜΙΑ ΠΡΩΤΟΠΟΡΟΣ ΣΤΟ ΙΣΡΑΗΛΙΝΟ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟ

Από το Σεπτέμβριο του 2018 η ιδέα μιας «τρελαμένης» με το ποδόσφαιρο μετατράπηκε σε περιοδεύουσα εκδήλωση, που θίγει τη σχέση των γυναικών με το ποδόσφαιρο. Η σύλληψη της ιδέας αυτής ανήκει στη Ντάφνα Γκόλντσμιτ, που μέσα από το «Fan.Tastic Females: Ποδόσφαιρο - Η ιστορία της» προβάλει ταινίες μικρού μήκους με πρωταγωνίστριες περισσότερες από 80 γυναίκες σε πάνω από 21 χώρες: ultras, ακτιβίστριες, ηγέτιδες.

«Το έργο λαμβάνει σοβαρά υπόψιν το πάθος μας για το παιχνίδι σε όλες του τις μορφές», λέει η Γκόλντσμιτ, που επίσης απεικονίζεται στην έκθεση. Ήδη από το 2007 έδειξε τη θέλησή της να συμμετέχει ενεργά στα ποδοσφαιρικά δρώμενα, αποτελώντας ιδρυτικό μέλος της Χαποέλ Καταμόν Ιερουσαλήμ. Ταξίδευε με την ομάδα της στα εκτός έδρας παιχνίδια, παρούσα πάντα στην κερκίδα με συνθήματα και στήριξη κι απέκτησε τη δική της φήμη στις τάξεις του συλλόγου.

Ωστόσο, όταν της τέθηκε το δίλημμα να θέσει υποψηφιότητα για εκλογή της στο διοικητικό συμβούλιο της ομάδας, δεν βρήκε το θάρρος. Το έκανε τελικά όταν ξεπέρασε τον φόβο «πως δεν θα εκλεγώ, πως θα αποτύχω». Τελικά κάθε άλλο παρά… επιβεβαιώθηκε, αφού το 2018 έγινε πρόεδρος της Χάποελ, η πρώτη στην ιστορία του επαγγελματικού ποδοσφαίρου του Ισραήλ που τα καταφέρνει!

Ενώ μάλιστα τα τελευταία χρόνια η ομάδα ανέβηκε από την πέμπτη στη δεύτερη κατηγορία, όμως η ίδια προτιμά να δίνει έμφαση στις κοινωνικές δράσεις της: τα κοινωνικά προγράμματα, τα μαθήματα γλωσσών για μετανάστες, τα τουρνουά για νέους Εβραίους και μουσουλμάνους. Η ίδια αποδέχεται την ιδιαιτερότητα, τον ξεχωριστό τόνο που δίνουν τέτοιες επιλογές και το πώς χρωματίζουν τη Χάποελ, ενώ έχει έτοιμη την απάντηση σε όποιον της τονίζει ότι πάει εκεί το μυαλό της μόνο και μόνο επειδή είναι γυναίκα. «Έχετε κάποιο άλλο, πιο σχετικό επιχείρημα;». Όπως η ίδια αποκαλύπτει, συχνά δεν παίρνει κάποια απάντηση…

Follow me: @roussosdimitris