Η εξήγηση για το 2-7-2 του Μότα
Στα τέλη Νοεμβρίου ο Τιάγκο Μότα, προπονητής της U19 της Παρί Σεν Ζερμέν, παραχώρησε συνέντευξη στη La Gazzetta dello Sport, δηλώνοντας πως το μέλλον του ποδοσφαίρου είναι ένα σύστημα 2-7-2. Στην παρατήρηση πως το άθροισμα 2+7+2 ισούται με 11, εκείνος απάντησε πως θεωρεί και τον τερματοφύλακα ως έναν από τους επτά μέσους! Αμέσως η δήλωσε έκανε «κλικ», προκάλεσε αντιδράσεις, θετικές κι αρνητικές. Κοντολογίς έγινε viral.
«Η ιδέα μου είναι να παίζουμε επιθετικά. Μια μαζεμένη ομάδα που ελέγχει το παιχνίδι σε κοντινές αποστάσεις, πιέζει ψηλά και κινείται συνέχεια, με ή χωρίς τη μπάλα». Η «μαζεμένη» ομάδα, όπως την έχει στο μυαλό του, είναι αυτή που είναι συμπαγής στον κάθετο άξονα. Και συνέχισε: «Θέλω πάντα ο παίκτης που έχει τη μπάλα να έχει τρεις ή τέσσερις επιλογές για πάσα και δυο συμπαίκτες του κοντά, ώστε να τον βοηθήσουν. Συχνά το δύσκολο στο ποδόσφαιρο είναι να κάνεις το απλό κι αυτό είναι να ελέγχεις τη μπάλα, να πασάρεις και να ξεμαρκαριστείς».
Όσο πρωτοποριακά κι αν ακούγονται τα λόγια του, ουσιαστικά ο Μότα… καρφώνεται ως μανιακός παρατηρητής ή/και θαυμαστής του Γκουαρδιόλα, αισθανόμενος μάλλον άτυχος που δεν μπόρεσε να αγωνιστεί υπό τις οδηγίες του. Ειδικά όσα ακολούθησαν πάνε ακόμα πιο πίσω, στον Γιόχαν Κρόιφ: «Για μένα, ο τερματοφύλακας είναι ο πρώτος επιθετικός και ο σέντερ φορ ο πρώτος αμυντικός. Αυτό γιατί, όταν έχουμε τη μπάλα στην κατοχή μας, ο πρώτος που την ακουμπάει είναι ο γκολκίπερ, ενώ ο φορ είναι εκείνος που ξεκινάει την πίεση στην αντίπαλη άμυνα όταν θέλουμε να την ξανακερδίσουμε».
ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ ΚΑΙ ΚΑΘΕΤΑ
Και πάλι όμως, η ατάκα για τον τερματοφύλακα που λογίζεται ως μέσος δεν παύει να προκαλεί εντύπωση. Πως θα μπορούσε να παίζει ως έβδομος μέσος; Πόσο μακριά δηλαδή από το τέρμα θα μπορεί να βγαίνει. Αυτό είναι κάτι που κανείς δεν μπορεί να συλλάβει, όσο κι αν φανταστεί το ποδόσφαιρο να αλλάζει.
Η ατάκα έγινε τίτλος και αντικείμενο σχολιασμού, απλά γιατί παρεξηγήθηκε. Στο μυαλό του Μότα το 2-7-2 δεν είναι οργανωμένο κάθετα στο γήπεδο, αλλά οριζόντια. Ας φανταστεί κανείς δηλαδή δυο παίκτες στην αριστερή πλευρά του γηπέδου, επτά στο κέντρο και δυο στη δεξιά πλευρά. Ή το αντίστροφο. Υπό αυτή την έννοια, τότε πράγματι το 2-7-2 δεν ακούγεται τόσο εξωφρενικό και ο τερματοφύλακας όντως είναι ένας από τους επτά κεντρικούς παίκτες.
(Πηγή: Tifo Football)
Αυτό συμβαίνει και με την ομάδα του Βραζιλιάνου, την U19 της Παρί. Αμφότεροι οι τερματοφύλακες που χρησιμοποίησε στο UEFA Youth League, ο Γκάρισον Ίνοσεντ και ο Γουίλ-Σεζάρ Ματίμπου είναι εξαιρετικοί με τη μπάλα στα πόδια, όμως δεν απομακρύνονται από την περιοχή τους. Οι Παριζιάνοι αγωνίζονται με 4-3-3, που σε οριζόντια διάταξη μεταφράζεται σε 2-7-2, με τους δυο κεντρικούς μέσους να γυρίζουν πίσω για να πάρουν τη μπάλα και να φτιάξουν παιχνίδι, τα δυο πλάγια μπακ να ανεβαίνουν πάνω από τη σέντρα και τον αμυντικό μέσο να οπισθοχωρεί για να στηρίξει τους δυο κεντρικούς αμυντικούς.
Όταν η ομάδα αναπτύσσεται, οι πλάγιοι μπακ δίνουν βάθος με τις προωθήσεις τους, ενώ οι κεντρικοί μέσοι εναλλάσονται με τους ακραίους επιθετικούς. Έτσι δημιουργούνται καταστάσεις ανισσοροπίας στην αντίπαλη περιοχή, αφού επιτίθενται οκτώ παίκτες, με κάθε πλευρά να έχει τρεις παίκτες για τρίγωνα και συνολικά πολύ «κόσμο» μεταξύ των γραμμών του αντιπάλου. Αυτή είναι η κεντρική ιδέα στο παιχνίδι του Γκουαρδιόλα, το tiki-taka έξω από την περιοχή, τα overlaps των μπακ, οι προωθήσεις των κεντρικών μέσων μέσα στην περιοχή, όλη η γκάμα των επιλογών στην υπέροχη Μπαρτσελόνα της περιόδου 2008-2012.
(Πηγή: Tifo Football)
Ο ΤΕΡΜΑΤΟΦΥΛΑΚΑΣ ΠΑΙΖΕΙ ΜΠΑΛΑ
Ξανά στον τερματοφύλακα. Παίκτες όπως ο Νόιερ, ο Γιορίς, ο Τερ Στέγκεν, ο Έντερσον ή ο Πίκφορντ παίζουν συχνά έξω από την περιοχή, στην πλάτη των στόπερ. Έτσι η άμυνα ανεβαίνει ψηλά και συμπιέζει τις γραμμές του αντιπάλου. Παράλληλα, η ευχέρεια των παραπάνω να παίζουν με τα πόδια τους δίνει τη δυνατότητα να σημαδέψουν από πιο ευνοϊκή θέση την αντίπαλη περιοχή.
Εκτός αυτού, συμβαίνει και το άλλο: οι δυο κεντρικοί αμυντικοί μπορούν να δώσουν πλάτος στην άμυνα, πηγαίνοντας στα πλάγια της μεγάλης περιοχής εκατέρωθεν. Ο τρίτος στόπερ (σε 3-4-3) ή ο αμυντικός μέσος (σε 4-3-3) οπισθοχωρεί, σχηματίζοντας μια τετράδα στη μεγάλη περιοχή της άμυνας, δελεάζοντας την επίθεση να ανέβει και να πιέσει. Εκεί η τεχνική κατάρτιση παίζει σπουδαίο ρόλο, αφού πρωτευόντως δεν πρέπει να χαθεί η μπάλα γιατί… αλίμονο, δευτερευόντως οι πλάγιοι μπακ απελευθερώνονται στον χώρο από την πίεση και μπορούν να γίνουν δέκτες μιας πάσας που θα σημάνει τη γρήγορη μετάβαση από την άμυνα στην επίθεση.
Υπό αυτές τις συνθήκες, η ομάδα (του Μότα) επιλέγει να μετακινεί τον αντίπαλο, όχι τη μπάλα. Ευνόητα αποκτά τεράστια σημασία στο παιχνίδι και μπορεί με την καλή του απόδοση να δημιουργήσει τρομερές ευκαιρίες για αριθμητική υπεροχή στις ζώνες που πρέπει.
Η ΚΥΡΙΑΡΧΗ ΜΠΑΓΕΡΝ ΜΕ ΤΟΥΣ ΤΡΟΜΕΡΟΥΣ ΠΛΑΓΙΟΥΣ
Τέτοιες ζώνες, έξω από το «κουτί», σκέφτηκε ο Πεπ στη Μπάγερν. Με την ποιότητα των πλάγιων παικτών που είχε, όπως τον Ριμπερί, τον Ρόμπεν και τον αγαπημένο του Κίμιχ, συνήθιζε να μεταφέρει τους 2+7 παίκτες του (σε οριζόντια διάταξη) στη μια πλευρά του γηπέδου, ας πούμε την αριστερή. Έτσι έφερνε τον αντίπαλο εκεί και με μια μπαλιά ή με γρήγορες πάσες, οι Βαυαροί μπορούσαν να μεταφέρουν τη μπάλα στα δεξιά, όπου οι δυο που απέμεναν απολάμβαναν τη… μοναξιά τους. Αν ξαφνικά οι επτά κεντρικοί άλλαζαν πλευρά και πήγαιναν δεξιά, τότε υπήρχε τρομακτικό πλεονέκτημα μεταξύ των γραμμών του αντιπάλου, που έπρεπε αμυντικά να έχει τεράστια ποιότητα για να προλάβει αν προσαρμοστεί, πριν δει τη μπάλα στα δίχτυα.
Φυσικά έτσι αν είχε τη μπάλα ο τερματοφύλακας, τότε ο Μότα θα… κρεμόταν από πάνω του, ώστε με σωστές μεταβιβάσεις να έστελνε τη μπάλα στην αδύναμη πλευρά του αντιπάλου. Άρα θα ήταν όντως ένας από τους επτά κεντρικούς, άρα… όσα έλεγε ο Βραζιλιάνος μιλάει με λογική.
Όσο περίεργη κι αν ακούστηκε αρχικά η ατάκα για τον έβδομο μέσο, δεν είναι. Ο τερματοφύλακας βοηθάει στο «χτίσιμο» της επίθεσης, αλλάζει τους κανόνες ισορροπίας στον αγωνιστικό χώρο, δέχεται πίεση, βγάζει την ομάδα του στην επίθεση. Λειτουργεί εντελώς σαν μέσος, δίχως μάλιστα να βγαίνει από την περιοχή του παρά μόνο για μερικά μέτρα. Στην οριζόντια διάταξη του 2-7-2, αυτό βγάζει νόημα.
Όλα λοιπόν ξανά στο τραπέζι. Ο Μότα είναι πολλά υποσχόμενος, «διάδοχος» μιας σχολής προπονητών που συμπεριφέρονται ως επιστήμονες, αναλύουν εξαντλητικά τακτικές, συστήματα και τρικ και προχωρούν τακτικά τα πράγματα ένα βήμα παραπάνω. Το 2-7-2 κέντρισε την προσοχή του κοινού, αλλά μάλλον για λάθος λόγο. Μένει να φανεί αν ο σωστός λόγος είναι τόσο αξιοπρόσεκτος, όσο και η ατάκα για επτά μέσους μαζί με τον τερματοφύλακα, που ουσιαστικά είναι παρεξηγημένη.
Επιμέλεια / Μετάφραση: Δημήτρης Ρούσσος
Δείτε το εξαιρετικό βίντεο του Tifo Football με αγγλική αφήγηση και γραφική αναπαράσταση:
