Είναι στιγμές μοναδικές, ανεπανάληπτες αυτές που ζει το 2ο μικρότερο κράτος που συμμετέχει σε τελικό Παγκοσμίου Κυπέλλου. Αυτή τη φορά όλοι πίστεψαν στο όνειρο, σταμάτησαν να γκρινιάζουν, στήριξαν και δειλά – δειλά έβγαιναν στους δρόμους για να πανηγυρίσουν. Η κριτική δεν έλειψε, αλλά ήταν καλοπροαίρετη. Ο κόσμος δεν ήθελε ίντριγκα, δεν τον ένοιαξε αν ο Κάλινιτς έφυγε από την αποστολή… Περίμενε καρτερικά να αποτυπώσουν στο χορτάρι οι παίκτες αυτό που ξέρουν…

Από το 1998 κι έπειτα οι συνθήκες για το ποδόσφαιρο της χώρας ήταν προβληματικές, η ομάδα γύρισε την πλάνα και στην εθνική. Όταν οι παίκτες ζητούσαν τους φιλάθλους, το… ακατάλληλο για μεγάλα ματς «Μάξιμιρ» ήταν άδειο. Αυτή τη φορά ήταν διαφορετικά… Η εθνική σαν ένα… παραμελημένο παιδί όταν αισθάνθηκε την προσοχή, την υποστήριξη, την αγάπη έδειξε πως είναι ικανή για μεγάλα πράγματα. Χιλιάδες βγήκαν στους δρόμους για να πανηγυρίσουν, ήταν μαζί τους, οι παίκτες αφιέρωσαν την επιτυχία τους σε ένα… διαιρεμένο αθλητικά έθνος, γεμάτο εσωστρέφεια, ίντριγκα. Hταν το ωραιότερο ποδοσφαιρικό όνειρο αυτής της χώρας και το παραμύθι τους ακόμα δεν έχει τίτλους τέλους…

Γιατί όμως η Κροατία είναι διαιρεμένη; Ο ειδικός αναλυτικής Aleksandar Holiga εξηγεί… περιληπτικά τι συνέβη στη Χρβάτκα κι έφτασε σε σημείο… απαξίωσης από τον κόσμο «Σε κάποιες χώρες ένας προπονητής μπορεί να γίνει αποδέκτης κριτικής ή να τον κοροϊδέψουν και να τον ειρωνευτούν για μία τέτοια προσέγγιση όμως στην Κροατία ελάχιστοι είχαν τέτοια λογική. "Περάσαμε και όλα είναι τρομερά", είπε ο Σούμπασιτς που δεν είχε κανένα θέμα με το πως λειτούργησε. Και αυτό διότι στην Κροατία όσο νικάς δεν υπάρχει ποτέ πρόβλημα. Και όσοι πάνε να δημιουργήσουν ζήτημα 'χαλάνε την ατμόσφαιρα και απομονώνονται".

Υπάρχει και κάτι άλλο βέβαια με τους Κροάτες. Δεν υπάρχει κανένα μακρινό ή πιο κοντινό πλαίσιο. Οι Κροάτες είναι ειδικοί στον αυτοσχεδιασμό της στιγμής. Ο κόσμος συχνά αναρωτιέται το πως γίνεται ένα έθνος μόλις 4 εκατ. ανθρώπων να βγάζει τόσο μεγάλους παίκτες, top επιπέδου. Καλή ερώτηση. Εκτός από τα κλισέ όμως για το πως μεγαλώνει ένας λαός και το τι γονίδια έχει υπάρχουν και άλλα θέματα, υπάρχει το σθένος και η θέληση. Ναι, υπάρχουν καλοί προπονητές στα μικρά εθνικά κλιμάκια αλλά και το γενικό πρόγραμμα δεν είναι προς την κατεύθυνση ανάδειξης πολλών σε αριθμών ταλέντων ούτε οι εγκαταστάσεις βοηθούν. Πολλά γήπεδα είναι σε τραγική κατάσταση, ενώ αρκετοί σύλλογοι παλεύουν να επιβιώσουν.

Για χρόνια οι μικρές Εθνικές της Κροατίας εξαρτιόταν από το πρόγραμμα μίας ομάδας. Της Ντιναμό Ζάγκρεμπ. Μίας ομάδας με τρομερές Ακαδημίες που είχαν πολύ καλούς προπονητές και με πλάνο και προοπτική. Χάρις στην μεγάλη επιρροή της Ντιναμό στην κροατική Ομοσπονδία και το ποδόσφαιρο της χώρας οι μικροί της πήγαιναν σε όλα τα μικρά κλιμάκια από U-17 και πάνω. Η U-17 είχε φτάσει στο σημείο να έχει 11 στους 11 παίκτες από τη Ντιναμό.

Ωστόσο στην πορεία οι δεσμοί Εθνικής - Ομοσπονδίας - Ντιναμό Ζάγκρεμπ άρχισαν να σπάνε και ομάδες όπως η μεγάλη της ανταγωνίστρια Χαϊντουκ Σπλιτ άρχισαν να βελτιώνονται για τα καλά σε επίπεδο Ακαδημιών. Η Ντιναμό είχε και την ομάδα της Λοκομοτίβα. Έξι παίκτες από την τελευταία παίζουν στο Μουντιάλ αυτήν την στιγμή. Ακόμα και έτσι όμως ξεκάθαρο σύστημα ή πλάνο δεν υπήρχε. Η Ντιναμό επί σειρά ετών συστηματικά προσλάμβανε κι απέλυε τεχνικούς. Κάθε φορά άλλαζε την προσέγγισή της επί των Ακαδημιών και τον ίδιο δρόμο ακολούθησε και η Κροατία. Η Ντιναμό έχει απολύσει τον προπονητή της 17 φορές τα τελευταία 13 χρόνια. Σε αυτήν την περίοδο έχει κερδίσει 12 πρωταθλήματα. Οι τελευταίοι τρεις προπονητές που έχασαν την δουλειά τους στην Κροατία ήταν οι Στίματς, Κόβατς και Κάσιτς. Όλοι πριν από καθοριστικούς αγώνες στα προκριματικά.

Ο νυν τεχνικός, Ζλάτκο Ντάλιτς προσελήφθη 48 ώρες πριν από το ματς με την Ουκρανία που έπρεπε να κερδίσουν οι Κροάτες για να πάνε στα πλέι οφ. Συνάντησε τους παίκτες του στο Ζάγκρεμπ λίγο πριν την πτήση για το Κίεβο!!! Σε αυτήν την περίοδο οι επενδύσεις της Ομοσπονδίας στις υποδομές ήταν ελάχιστες.

Λίγα χρόνια πριν είχαν προσλάβει τον Ρομέο Γιόζακ για να «χτίσει» ένα πλάνο όπως στο Βέλγιο ο Μισέλ Σαμπλόν. Ο Γιόζακ απολύθηκε κάποιες εβδομάδες «πριν παρουσιάσει το τελικό του πλάνο. Το τελικό πλάνο που έφτιαχνε». Είναι αλήθεια πως η στρατηγική, η λογική και η τάξη πραγμάτων παίζουν ελάχιστο ρόλο στην Κροατία και στο ποδόσφαιρό της. Κάποιοι εκτιμούν πως όλο αυτό βγαίνει και στο γήπεδο. Πως αλλιώς να εξηγήσει κανείς ότι έχει παιχταράδες στο κέντρο και σε κάποια ματς αφήνει τον έλεγχο του κέντρου στον αντίπαλο; Μάλλον είναι γιατί οι Κροάτες δεν διαχειρίζονται καλά την τάξη, αλλά το χάος. Για την ακρίβεια θριαμβεύουν μέσα από αυτό και μέσα από την έλλειψη της οργάνωσης. Στο τέλος της ημέρας η τύχη ήταν με το μέρος τους, όχι όμως μόνο αυτή. Η παρέα του Μόντριτς πίστεψε τόσο πολύ στην πρόκριση που έπεισε και τους… Αγγλους. Πάθος, μυαλό, τσαμπουκάς και… στήριξη 4.17 εκατ. ανθρώπων την έστειλαν στον τελικό!