Κόκκινες γραμμές υπήρξαν και καλύτερες

Gazzetta team
Κόκκινες γραμμές υπήρξαν και καλύτερες
Ο Αντώνης Πανούτσος παύει να ασχολείται με τις κόκκινες διαπραγματευτικές γραμμές της κυβέρνησης, που όλο και γίνονται πιο ροζουλί. Καταπιάνεται με τις Thin Red Line στην ιστορία, την ποίηση, το βιβλίο και τον κινηματογράφο.

Οι διαπραγματεύσεις δεν έχουν κόκκινες γραμμές. Από την στιγμή που οι κόκκινες γραμμές γίνονται γνωστές, η πλευρά που τις ορίζει δέχεται ότι οτιδήποτε πριν την κόκκινη γραμμή είναι πρόθυμη να το δώσει και οτιδήποτε μετά την κόκκινη γραμμή δεν πρόκειται να το διαπραγματευτεί. Με την δημοσιοποίηση των κόκκινων γραμμών τα χαρτιά έχουν ανοίξει στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης άνευ λόγου. Στο μόνο που χρησιμεύουν οι κόκκινες γραμμές είναι στην επικοινωνία για να δείχνει μια κυβέρνηση ότι είναι ανυποχώρητη σε θέματα αρχών. Στα υπόλοιπα καλό είναι να ισχύει η ρήση του Ζακ Ρογκ στην προετοιμασία των Ολυμπιακών του 2004. «Αυτά που λέμε μέσα δεν είναι για έξω και αυτά που λέμε έξω δεν είναι για μέσα». Άλλο που η κυβέρνηση εύκολα το μπλέκει. Όπως με τον Γιάνη Βαρουφάκη όταν είχε μιλήσει για την «δημιουργική ασάφεια» στις συμφωνίες, που αν ίσχυε δεν υπήρχε λόγος να το πει αφού εξέθετε τους συνομιλητές του και αν δεν ίσχυε δεν υπήρχε και πάλι λόγος να το πει αφού τους εξέθετε αυτή την λέγοντας ψέματα. Αντικείμενο όμως δεν είναι η πολιτική της κυβέρνησης για τις κόκκινες γραμμές αλλά η ίδια η έκφραση. Από πότε και γιατί λέμε κόκκινες γραμμές ;

Στα ελληνικά που είναι μια κακά καταγραμμένη γλώσσα frankly κανένας δεν ξέρει. Κάποιος το πήρε από τα αγγλικά και το μετέφρασε. Το που και ποιος είναι και θα παραμείνει άγνωστο, Στα Αγγλικά όμως η έκφραση είναι γνωστή και οι περισσότεροι που την χρησιμοποίησαν πασίγνωστοι.

O Colin Campbell 1st Baron Clyde, επικεφαλής του 93rd Sutherland Highlanders που με 400 άνδρες αντιμετώπισε 2500 ρωσικό ιππικό στην μάχη της Balaclava. Η συνηθισμένη τακτική σε επιθέσεις ιππικού ήταν οι άνδρες να παρατάσσονται σε βάθος τεσσάρων ή σε τετράγωνο. Επειδή όμως ο αριθμός ήταν μικρός ο Campbell σχημάτισε γραμμή σε βάθος δύο ανδρών, αποκρούοντας την επίθεση του ιππικού. Με αποτέλεσμα ο δημοσιογράφος των Times που κάλυπτε την μάχη να γράψει ότι το σύνταγμα ήταν ένα «thin red streak tipped with a line of steel». Το οποίο με το καιρό απλοποιήθηκε σε «thin red line».

Δεύτερος ήρωας μου ο Robert Gibb. Είναι ο στρατιωτικός ζωγράφος που αποθανάτισε την «λεπτή κόκκινη γραμμή» των highlanders να αποκρούει την επίθεση του ιππικού. Με την συνηθισμένη καλλιτεχνική ελευθερία. Για να κάνει την σκηνή θεαματικότερη ο Gibb έφερε το ρώσικο ιππικό να έχει φτάσει την γραμμή του σκοτσέζικου πεζικού. Στην πραγματικότητα είχαν οπισθοχωρήσει στα 130 μέτρα.

Μετά υπάρχει ο Lord Alfred Tennyson. Δεν έγραψε για το περιστατικό με την 93rd αλλά το Επέλαση της Ελαφράς Ταξιαρχίας για την μάχη της Balaclava, που από την ταινία με τον Errol Flynn πήρε το όνομα του ο Απόλλωνας Αθηνών. Δύο στίχοι δείγμα δωρεάν.

Half a league, half a league,
Half a league onward,
All in the valley of Death
Rode the six hundred.
"Forward, the Light Brigade!
"Charge for the guns!" he said:
Into the valley of Death
Rode the six hundred.

"Forward, the Light Brigade!"
Was there a man dismay'd?
Not tho' the soldier knew
Someone had blunder'd:
Theirs not to make reply,
Theirs not to reason why,
Theirs but to do and die:
Into the valley of Death
Rode the six hundred.

Après έχουμε τον Rudyard Kipling με το Tommy. Ηταν το πιο συνηθισμένο αγγλικό λαϊκό όνομα στο πρώτο μέρος του 20ου αιώνα. Εγινε συνώνυμο του φαντάρου με αποτέλεσμα στην Ελλάδα οι άγγλοι στρατιώτες να αποκαλούνται με το generic «τόμηδες», όπως τους Γερμανούς τους αποκαλούσαν «Φριτς». Το ποίημα αναφέρεται στην αντιμετώπιση του επαγγελματία στρατιώτη σε καιρό ειρήνης, που όλοι τον περιφρονούσαν ενώ στον πόλεμο όλοι περιμένουν από αυτόν να καθαρίσει. Η ορθογραφία είναι phonetic. Δεύτερο δωρεάν δείγμα.

Then it's Tommy this, an' Tommy that, an' "Tommy, 'ow's yer soul?"

But it's "Thin red line of 'eroes" when the drums begin to roll,

The drums begin to roll, my boys, the drums begin to roll,

O it's "Thin red line of 'eroes" when the drums begin to roll.

We aren't no thin red 'eroes, nor we aren't no blackguards too,

But single men in barricks, most remarkable like you;

An' if sometimes our conduck isn't all your fancy paints,

Why, single men in barricks don't grow into plaster saints;

Μετά έχουμε το πολεμικό μυθιστόρημα The Thin Red Line του James Jones για την μάχη του Guadalcanal στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο Jones έγινε διάσημος για το From Here to Eternity, που περιγράφει τον αμερικανικό επαγγελματικό στρατό λίγο πριν το Περλ Χάρμπορ και είναι πιο γνωστό λόγω της ταινίας, με το φοβερό φιλί του Burt Lancaster στην Deborah Kerr. Το καλό του όμως βιβλίο είναι το The Thin Red Line. Από το οποίο αν θυμάμαι μια σκηνή είναι όταν ο βασικός χαρακτήρας πάει πίσω από έναν θάμνο να τα κάνει, επειδή έχει δυσεντερία και πρέπει να αντιμετωπίσει κυριολεκτικά με τα παντελόνια κάτω έναν ιάπωνα που του επιτίθεται με την ξιφολόγχη.

Το The Thin Red Line του James Jones το 1964 έγινε μια πολύ καλή ασπρόμαυρη ταινία με πρωταγωνιστή μια από τις μυστήριες φάτσες της εποχής τον Keir Dullea. Ξαναέγινε ταινία το 1998 από τον Terence Malick. Xωρίς τον ρεαλισμό της πρώτης version, με κάποιες εντυπωσιακές σκηνές αλλά και με μπόλικα μεταχιπικά παραληρήματα που περνάνε για ευαισθησίες.

Οσο για τις κόκκινες γραμμές που η κυβέρνηση υπερασπίζεται σήμερα δεν περιμένω να δώσουν τέχνη. Κάποιες συντάξεις, κάποιες σωσμένες δουλειές στο δημόσιο. Ακόμα όμως και ο Lord Alfred Tennyson θα είχε πρόβλημα με επικό ποίημα που ξεκινάει από το επικουρικές.

Υ.Γ. Τέλος The Thin Red Line λεγόταν ένα whisky της δεκαετίας του '80. Distilled - hopefuly - in Scotland και bottled - definitely - in Sepolia, Athens. Την εποχή που τα ουίσκι εισαγωγής είχαν διπλή τιμή από τα εγχώρια, το Thin Red Line είχε μισή τιμή από το θρυλικό Mc Kenzie. Είναι το whisky που πίσω από διπλές σειρές μπουκαλιών στην πόρτα της εισόδου οικοδομήθηκε μαζί με τον Χρίστο το Moto το 1986-7. Μέχρι που η άνθιση της οικονομίας και η πτώση στις τιμές των whisky εισαγωγής το εξαφανίσει. Λίγοι όμως «έξυπνοι» χειρισμοί και «δημιουργικές ασάφειες» στις διαπραγματεύσεις με τους Ευρωπαίους και το ξαναβλέπω να εμφανίζεται στις κάβες και τα super markets.