Το Ολυμπιακό Στάδιο του Βερολίνου υποδεχόταν δυο ευρωπαϊκές υπερδυνάμεις, που είχαν κάνει στην «άκρη» όποιον αντίπαλο είχαν βρει στο διάβα τους προς το Παγκόσμιο Κύπελλο. Στα ημιτελικά η Ιταλία είχε αφήσει εκτός τη διοργανώτρια Γερμανία, ενώ οι «τρικολόρ», στις τελευταίες παραστάσεις του Ζινεντίν Ζιντάν στα γήπεδα, είχε αποκλείσει την Πορτογαλία.

Μπροστά σε 69.000 θεατές, η Γαλλία άνοιξε το σκορ με τον «Ζιζού», που ευστόχησε σε πέναλτι στο 7’. Οι σκόρερ του τελικού έμελλε να γράψουν ιστορία. Ο Ματεράτσι όμως γρήγορα έκανε το 1-1 (19’), με το σκορ να μην αλλάζει και το ματς να οδηγείται στην παράταση.

Εκεί οι δυο σκόρερ «έγραψαν» ιστορία, πρωταγωνιστώντας σε μια φάση που θα μείνει ανεξίτηλα χαραγμένη στη μνήμη κάθε ποδοσφαιρόφιλου που παρακολούθησε τον αγώνα.

Το ρολόι δείχνει συμπληρωμένα 110’. Σε μια φάση κοντά στην περιοχή, ο Ζιντάν γυρνάει στον Ματεράτσι, που κάτι φαίνεται να του λέει. Τον χτυπάει δυνατά με το κεφάλι στο στήθος και ο Ιταλός πέφτει κάτω…

Η επόμενη σκηνή φέρνει τον διαιτητή Οράσιο Ελισόντο στο προσκήνιο. Παρότι ο Αργεντινός δεν φαίνεται να έχει δει τη φάση, δείχνει την κόκκινη κάρτα στον Γάλλο, που αποβάλλεται. Είναι το τελευταίο του παιχνίδι στην ενεργό δράση, λίγα λεπτά πριν τα (διαφαινόμενα) πέναλτι που θα έκριναν την τύχη ενός Μουντιάλ. Μια καριέρα γεμάτη δόξα και νίκες τελειώνει τόσο δραματικά. Ίσως (και) ηρωικά, αναλόγως της οπτικής γωνίας απ’ την οποία το αναλύει ο καθένας…

Το βίντεο

Οι θεωρίες που αναπτύχθηκαν γύρω απ’ την ιστορική φάση ποικίλουν. Το replay της φάσης δείχνει τον Ιταλό να λέει κάτι πιθανώς στον Ζιντάν και να τον προβοκάρει. Τρεις αγγλικές εφημερίδες, η «Sun», οι «Times» και η «Daily Star», υποστηρίζουν πως, με βάση τη γνωμάτευση τριών επαγγελματιών που διαβάζουν τα χείλη των ανθρώπων, ο Ματεράτσι αποκάλεσε τον Ζιντάν «γιό μιας πουτ@ν@ς τρομοκράτισας», με σαφείς υπαινιγμούς για την αλγερινή καταγωγή του. Ο Ιταλός αμυντικός αντέδρασε διαψεύδοντας και κατέθεσε αγωγές για συκοφαντική δυσφήμηση κατά των εφημερίδων. Το 2008 δικαιώθηκε, κερδίζοντας αποζημίωση και τη δημόσια απολογία τους.

Τι ισχυρίστηκε όμως ο ίδιος ο «Ζιζού» για το γεγονός; Αφήνοντας θολά τα «νερά», αρκέστηκε να πει πως αντέδρασε έτσι επειδή δεν άντεξε τα σχόλια του Ματεράτσι για την, άρρωστη εκείνη την περίοδο, μητέρα του. Ο τελευταίος παραδέχθηκε πως τον έβρισε, όμως δικαιολογήθηκε λέγοντας πως η συμπεριφορά του Ζιντάν ήταν αλαζονική, ενώ απέρριψε τις κατηγορίες πως εκφράστηκε απρεπώς για τη μητέρα του: «Ποτέ δεν θα έβριζα τη μάνα κάποιου. Έχασα τη δική μου όταν ήμουν 15 ετών κι ακόμη τώρα, όταν μιλάω για εκείνη, συγκινούμαι».

Στις 12 Ιουλίου, δηλαδή δύο μέρες μετά τον τελικό, ο Γάλλος σούπερ-σταρ ζήτησε συγγνώμη για τη συμπεριφορά του, τονίζοντας όμως πως δεν μετάνιωσε για την κίνησή του. Δυο μήνες αργότερα, ο Ματεράτσι αποκάλυψε μέρος του διαλόγου τους. Σύμφωνα με τον Ιταλό, αυτός τράβηξε τη φανέλα του Ζιντάν σε μια διεκδίκηση. Ο τελευταίος του είπε καθώς απομακρυνόταν πως, αν θέλει τόσο τη φανέλα του, θα του τη δώσει στο τέλος του ματς. Εκεί ο αμυντικός της «σκουάντρα ατζούρα» απάντησε πως θα προτιμούσε την… αδερφή του, αποκαλώντας την «πόρνη»…

Ο μετανιωμένος «ήρωας»

Όπως ήταν φυσικό, ακόμα και στην εποχή που δεν κυριαρχούσαν τα social media και η online ενημέρωση, η «σύγκρουση» Ζιντάν και Ματεράτσι ήταν το No1 θέμα των ημερών, τοποθετημένο πιο «ψηλά» ακόμα κι απ’ την κατάκτηση του Παγκοσμίου Κυπέλλου απ’ την Ιταλία του Μαρσέλο Λίπι στα πέναλτι.

Θέση για το συμβάν πήραν δημοσιογράφοι, άνθρωποι του ποδοσφαίρου, έως και πολιτικοί. Ο τότε Πρόεδρος της Γαλλίας, Ζακ Σιράκ, αποκάλεσε τον Ζιντάν «άνδρα με καρδιά και ηθική», αν και παραδέχθηκε πως η αντίδρασή του ήταν απαράδεκτη, παρόλο που προκλήθηκε. Η γαλλική εφημερίδα «Le Figaro» αποδοκίμασε έντονα το χτύπημα του Γάλλου, ενώ το περιοδικό «Time» κατέδειξε ως «ρίζα» της πράξης του Ζιντάν την πολυπολυτισμικότητα της Ευρώπης. Ακόμη, η FIFA τιμώρησε τόσο τον Ματεράτσι, με χρηματικό πρόστιμο και ποινή δυο αγώνων, όσο και τον «Ζιζού» με τρεις, αν και πλέον είχε αποσυρθεί απ’ την ενεργό δράση…

Η πασίγνωστη τηλεοπτική σειρά «The Simpsons» σατύρισε το γεγονός στο επεισόδιο «Saving Private Brian», στο οποίο ο Χόμερ Σίμπσον, ντυμένος ως Ζιντάν, χτυπάει με το κεφάλι μια ηλικιωμένη κυρία, ενώ της έδινε ως δώρο μια τούρτα γενεθλίων!

Τις επιρροές του γεγονότος συναντά κανείς και στις τέχνες. Ο Μπεσμά Λαχουρί έγραψε το βιβλίο «Το κρυμμένο πρόσωπο του Ζιντάν», το οποίο εκδόθηκε το 2008 κι εκεί αποκαλύφθηκε πως ο Γάλλος εκμυστηρεύτηκε στην ξαδέρφη του, σε προσωπική τους συζήτηση, τη μετάνοιά του για την ενέργεια. Τέλος, έξω απ’ το Pombidou Center στο Παρίσι, το 2012 στήθηκε μπρούτζινη αναπαράσταση της ιστορικής κουτουλιάς, που σημάδεψε το Παγκόσμιο Κύπελλο του 2006.

Η τελευταία δημόσια αναφορά του Ζιντάν στο γεγονός καταγράφεται το 2009, όταν σε συνέντευξή του στον γαλλικό ραδιοφωνικό σταθμό RTL, δήλωσε: «Μην ξεχνάμε την έννοια της προβοκάτσιας, είναι κάτι το απαίσιο. Εγώ ποτέ δεν έχω προκαλέσει κανέναν. Ποτέ. Είναι άθλιο και το καλύτερο που έχει να κάνει κανείς είναι να μην αντιδρά».

Τι μένει;

Όλα όσα ανέφεραν οι πρωταγωνιστές, καθεμιά απ’ τις αναλύσεις, τις ηθικολογίες ή τα δριμεία «κατηγορώ» των εξωτερικών παρατηρητών συνθέτουν ένα «χωνευτήρι», απ’ το οποίο ο καθένας κρατάει κάτι διαφορετικό. Ανάλογα με το σύστημα αξιών του καθενός, ο Ζιντάν μπορεί να είναι μιντιακό δημιούργημα, αλήτης ή ήρωας, ηλίθιος ή μάγκας. Μια ερασιτεχνική κίνηση στο πιο λαμπερό παλκοσένικο του παγκόσμιου ποδοσφαίρου άλλωστε είναι τόσο παράταιρη, όσο και οι εκδοχές αυτού του τελικού, που έμεινε στην ιστορία για την κουτουλιά.

Αν ο Ζιντάν δεν έκανε τίποτα και κέρδιζε το Παγκόσμιο Κύπελλο; Αν, παρόλ’ αυτά, κατακτούσε η Γαλλία τον τίτλο στα πέναλτι και ο Ζιζού προσέθετε άλλον έναν στο παλμαρέ του; Σε ποιά περίπτωση θα ήταν πραγματικά δικαιωμένος; Τι έπρεπε να κάνει; Είναι ταιριαστή η εικόνα που κατέγραψε ο φακός ως τελευταία του στο γκαζόν, να αντικρύζει την κόκκινη κάρτα και να αποχωρεί σαν κοινός «θνητός» απ’ τη «σκηνή»;

Κανείς δεν ξέρει. Ο ίδιος, απ’ τις μετέπειτα αντιδράσεις του δεν φαίνεται να αισθάνεται δικαιωμένος. Τι θα ήταν όμως ο Αχιλλέας δίχως την φτέρνα του και πως θα είχε καταγραφεί στον μύθο…