Πριν ακόμα μπει το 2018, η τελική έκθεση του Συμβουλίου της Ευρώπης για τις αθλητικές διοργανώσεις στην Ελλάδα είχε φτάσει στα χέρια της κυβέρνησης. Όπως ωστόσο σημειώνει στην επιστολή του προς τις πολιτικές και ποδοσσφαιρικές αρχές το μέλος της ΔΕΑΒ, Λουκάς Αθανασιάδης, δεν έχει γίνει μέχρι στιγμής οποιαδήποτε ενέργεια για συμμόρφωση με τα αποτελέσματα και τις προτάσεις τις, βάσει των οποίων τα επεισόδια μεταξύ των οπαδών του ΠΑΟΚ και της ΑΕΚ στο Βόλο ήταν απόρροια παραλήψεων από τους αρμόδιους φορείς.

Παράλληλα, είναι πολύ σοβαρές οι αναφορές για μη τήρηση βασικών κανόνων ασφαλείας, με αποτέλεσμα να τίθεται σε κίνδυνο η σωματική ακεραιότητα των οπαδών, ενώ όπως τονίζεται χαρακτηριστικά στο ΟΑΚΑ δεν τηρούνται βασικοί κανόνες ασφαλείας!

Αναλυτικά η επιστολή:

Θέμα: Έκθεση του Συμβουλίου της Ευρώπης για τις συνθήκες ασφάλειας, προστασίας και εξυπηρέτησης (integrated safety, security and service) των αθλητικών διοργανώσεων στην Ελλάδα

Κύριε Πρόεδρε, αγαπητοί συνάδελφοι,

Σας αποστέλλω την παρούσα καθώς για αρκετούς μήνες η Επιτροπή μας, η Γενική Γραμματεία Αθλητισμού και ο Υφυπουργός Αθλητισμού παραμένουν αδρανείς σε σοβαρότατα ζητήματα που εμφατικά περιγράφονται στην έκθεση του Συμβουλίου της Ευρώπης μετά την επίσκεψη αξιολόγησης που αντιπροσωπεία του πραγματοποίησε στη χώρα μας. Με αφορμή τα πρόσφατα γεγονότα εντός και εκτός αγωνιστικών χώρων, λαμβάνοντας υπόψη όσα έγιναν την αγωνιστική περίοδο 2017/18, και εν αναμονή σημαντικών αθλητικών γεγονότων θα ήθελα να υπογραμμίσω την επιτακτική ανάγκη για άμεσες και στοχευμένες ενέργειες από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς (την επιτροπή μας, την ΓΓΑ, τον Υφυπουργό, την τοπική αυτοδιοίκηση, την αστυνομία, τις ομοσπονδίες, τις λίγκες, τις ομάδες κλπ) σύμφωνα με τις συστάσεις των ειδικών του Συμβουλίου της Ευρώπης.

Όπως γνωρίζετε, μετά από πρόσκληση της Ελληνικής Κυβέρνησης, μεταξύ 30/03/2017-02/04/2017 επισκέφθηκε την Ελλάδα αντιπροσωπεία του Συμβουλίου της Ευρώπης, για να διαπιστώσει τις συνθήκες διοργάνωσης ποδοσφαιρικών αγώνων σε πολιτικό, νομοθετικό, δικαιοδοτικό και επιχειρησιακό επίπεδο. Η πρόσκληση έγινε σε συνέχεια της από 03/07/2016 υπογραφής της Συνθήκης Νο. 218 του Συμβουλίου της Ευρώπης από τον τότε Υφυπουργό αρμόδιο για θέματα αθλητισμού και νυν Υπουργό Δικαιοσύνης κ. Κοντονή. Σας υπενθυμίζω ότι τα κράτη-μέλη που υπογράφουν τη Συνθήκη Νο. 218 δεσμεύονται να διασφαλίζουν τη συμμόρφωση του εγχώριου νομοθετικού και επιχειρησιακού πλαισίου με το πνεύμα και τις οδηγίες της, κάτι το οποίο δεν έχει γίνει μέχρι σήμερα από την ελληνική κυβέρνηση.

Aπό την 7η Δεκεμβρίου 2017, η ελληνική κυβέρνηση έχει ενημερωθεί για την τελική έκθεση του Συμβουλίου της Ευρώπης, η οποία είναι αναρτημένη στην επίσημη ιστοσελίδα του (https://www.coe.int/en/web/sport/monitoring-reports) και δημόσια διαθέσιμη.

Ωστόσο, για περισσότερο από έναν χρόνο μετά την επίσκεψη του Συμβουλίου της Ευρώπης και σχεδόν έξι μήνες από την επικύρωση της έκθεσης, απουσιάζει οποιαδήποτε ενέργεια της ελληνικής κυβέρνησης για συμμόρφωση με τα αποτελέσματά και τις προτάσεις της. Σας υπογραμμίζω ότι κατ' εκτίμηση του Συμβουλίου της Ευρώπης τα επεισόδια του ποδοσφαιρικού τελικού κυπέλλου Ελλάδας 2016/17 ήταν απόρροια, μεταξύ άλλων, των καθ' έξιν παραλήψεων και του γενικότερου ελλιπούς σχεδιασμού από τους αρμόδιους φορείς.

Η φύση της επίσκεψης του Συμβουλίου της Ευρώπης ήταν συμβουλευτικού και όχι εποπτικού ή επικριτικού χαρακτήρα καθώς η Ελλάδα δεν έχει ενσωματώσει, ακόμη, στη νομοθεσία της τη συνθήκη Νο. 218. Συμφωνήθηκε ωστόσο από την Ελληνική Κυβέρνηση και το Συμβούλιο της Ευρώπης ότι η αντιπροσωπεία και οι ειδικοί που επισκέφθηκαν τη χώρα μας

·θα διερευνούσαν εάν οι ελληνικές αρχές έχουν ενσωματώσει στο ευρύτερο κανονιστικό και επιχειρησιακό πλαίσιο τις οδηγίες της Συνθήκης Νο. 218

·θα διερευνούσαν εάν η Ελληνική Κυβέρνηση έχει μεριμνήσει για την υιοθέτηση βέλτιστες πρακτικές για την διεξαγωγή των αγώνων ποδοσφαίρου, και άλλων αθλημάτων σημαντικού ενδιαφέροντος, με γνώμονα την ασφάλεια, προστασία και εξυπηρέτηση των εμπλεκόμενων φορέων

·θα κατέθεταν στην Ελληνική Κυβέρνηση προτάσεις για μέτρα βασισμένα σε βέλτιστες πρακτικές από την Ευρώπη με σκοπό τη βελτίωση της ποδοσφαιρικής εμπειρίας όλων των εμπλεκόμενων φορέων.

Συνοψίζοντας την έκθεση του Συμβουλίου της Ευρώπης θα ήθελα να επιστήσω την προσοχή σας στις παρακάτω οδηγίες και ελλείψεις:

·Ο εναρμονισμός του νομοθετικού και κανονιστικού πλαισίου με τη Συνθήκη Νο. 218 του Συμβουλίου της Ευρώπης κρίνεται υποχρεωτικός

·Η εκ βάθρων αναθεώρηση του νομοθετικού και κανονιστικού πλαισίου κρίνεται αναγκαία

·Η δημιουργία εθνικού συντονιστικού οργάνου για την εκπόνηση ενιαίας στρατηγικής πολυπαραγοντικής προσέγγισης κρίνεται αναγκαία καθώς δυστυχώς η Επιτροπή μας παραμένει αδρανής σε θέματα πρόληψης και αντιμετώπισης βίας

·Η συμμετοχή των οπάδων στη διαδικασία λήψης αποφάσεων κρίνεται αναγκαία, μέσω επίσημων και θεσμοθετημένων διαύλων επικοινωνίας

·Η ξεκάθαρη περιγραφή των αρμοδιοτήτων κάθε φορέα (πχ αστυνομία, ομοσπονδία, λίγκα, ομάδα, υπεύθυνοι ασφαλείας, stewards κλπ) κρίνεται αναγκαία γιατί, δυστυχώς, δεν υπάρχουν διακριτοί και σαφείς ρόλοι

·Η συμμετοχή της τοπικής αυτοδιοίκησης στο επιχειρησιακό σκέλος είναι επιθυμητή, εάν επισπεύδει τη γραφειοκρατία

·Η ισορροπημένη προσέγγιση σε θέματα ασφάλειας, προστασίας και εξυπηρέτησης κρίνεται αναγκαία, ως βασικά, συνταγματικά κατωχυρωμένα, ανθρώπινα δικαιώματα για κάθε πολίτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης
·Η ενημέρωση του ευρύτερου κοινού μέσω κατάλληλων διαύλων (πχ άμεσος διάλογος, δημοσιογράφοι κλπ) για τις ενέργειες και αποφάσεις του εθνικού συντονιστικού οργάνου είναι σημαντική

· Η απουσία σωματικού ελέγχου των οπαδών και ελέγχου των εισιτηρίων κατά την είσοδο στο γήπεδο από τις ομάδες και την αστυνομία είναι ανησυχητική

· Η δημιουργία ανεξάρτητης αρχής με απόλυτη ευθύνη την δημιουργία προτύπων ασφαλείας, προστασίας και εξυπηρέτησης στα γήπεδα (εγκαταστάσεις, εξοπλισμός, διαδικασίες, έλεγχος και αξιολόγηση) και την αδειοδότηση-πιστοποίηση των γηπέδων σε θέματα ασφάλειας είναι σημαντική, όπως και η ύπαρξη υπεύθυνου ασφαλείας σε κάθε γήπεδο με απόλυτη ευθύνη την εφαρμογή των προτύπων

·Η επαγγελματική εκπαίδευση των stewards κρίνεται αναγκαία, όπως και η σχετική συνεργασία του συντονιστικού οργάνου και της οικείας ομοσπονδίας

·Η εκπαίδευση και η ξεκάθαρη περιγραφή του ρόλου και των αρμοδιοτήτων της αστυνομίας στο πλαίσιο αθλητικών αγώνων κρίνεται αναγκαία, σε στρατηγικό και επιχειρησιακό επίπεδο

·Η αναθεώρηση των υφιστάμενων διαδικασιών σε περίπτωση απρόοπτων και έκτακτων περιστατικών εντός ή πέριξ του γηπέδου είναι σημαντική

·Η συνεργασία του συντονιστικού οργάνου με την αστυνομία, την οικεία ομοσπονδία και λίγκα, του οργανισμού SD Europe και των συνδέσμων φιλάθλων με στόχο τη δημιουργία στρατηγικής αποτελεσματικού διαλόγου είναι σημαντική

·Η δημιουργία και οικονομική στήριξη κοινωνικοεκπαιδευτικών προγραμμάτων με στόχο την πρόληψη της βίας και των διακρίσεων και προώθηση του σεβασμού και της ανεκτικότητας είναι επιθυμητή

·Η υιοθέτηση και εφαρμογή βέλτιστων πρακτικών αστυνόμευσης αθλητικών αγώνων και η δημιουργία πολιτικής πρόληψης σε στρατηγικό και επιχειρησιακό επίπεδο είναι σημαντική και δεν διαπιστώθηκε ότι υπάρχει. Η εντύπωση που αποκόμισε η αντιπροσωπεία ήταν ότι ο επιχειρησιακός σχεδιασμός της αστυνομίας είναι αντιδραστικός και όχι προληπτικός.

·Η διαπίστωση και στοιχειοθέτηση ατομικής ευθύνης, και όχι συλλογικής, όσων παρουσιάζουν παραβατικές συμπεριφορές είναι σημαντική

·Η αναθεώρηση του υφιστάμενου πλαισίου αποκλεισμού φυσικών προσώπων από το γήπεδο κρίνεται αναγκαία. Σύμφωνα με το Συμβούλιο της Ευρώπης οι υφιστάμενες μέθοδοι αποκλεισμού (απαγόρευση μετακινήσεων, παρουσία σε αστυνομικό τμήμα, κάρτα φιλάθλου, απαγόρευση μετακινήσεων κλπ) κρίνονται αναποτελεσματικές ή/και προβληματικές. Αναγνωρίζεται δε ότι οι οπαδοί αισθάνονται στοχοποιημένοι συλλογικά και δυσανάλογα

·Σύμφωνα με τις παρατηρήσεις των ειδικών το ΟΑΚΑ αντιμετωπίζει σοβαρές ελλείψεις και κατά την τέλεση αγώνων δεν τηρούνται βασικοί κανόνες ασφάλειας, προστασίας και εξυπηρέτησης με αποτέλεσμα, σε συνδυασμό με τη συμπεριφορά της αστυνομίας, να διακινδυνεύεται η σωματική ακεραιότητα οπαδών

·Ειδική αναφορά γίνεται στη στάση της ΕΠΟ και συγκεκριμένα στο χρηματοδοτούμενο από την UEFA πρόγραμμα διαλόγου με οπαδούς, στις προσπάθειες για την προώθηση του ρόλου των Supporter Liaison Officers, την άποψη ότι τα δύο σημαντικότερα προβλήματα είναι οι γηπεδικές εγκαταστάσεις και η έλλειψη εμπιστοσύνης στους διαιτητές από τις ομάδες και τους οπαδούς και την πεποίθηση ότι η αναδιάρθρωση του πλαισίου διακυβέρνησης του αθλητισμού σύμφωνα με βέλτιστες πρακτικές και οδηγίες από την Ευρώπη θα βελτιώσουν την κατάσταση.

Όπως διαφαίνεται από την έκθεση του Συμβουλίου της Ευρώπης, όσο οι Υπουργοί, Υφυπουργοί ή/και Γενικοί Γραμματείς Πολιτισμού, Αθλητισμού, Δικαιοσύνης, Εσωτερικών και Προστασίας του Πολίτη δεν διαφοροποιούνται από την αποσπασματική πολιτική καταστολής ευθύνονται για τη διαιώνιση της σχετιζόμενης με τον αθλητισμό βίας αλλά και καθιστούνται (τουλάχιστον ηθικά) συνυπεύθυνοι για οποιαδήποτε παραβατική συμπεριφορά ή ατύχημα σε αθλητικές διοργανώσεις. Παράλληλα, το ελλιπές και διάτρητο νομικό πλαίσιο αφήνει έκθετους τους διοργανωτές των αθλητικών αγώνων και τους προέδρους των ομάδων σε νομικές ενέργειες από τυχόν θύματα λεκτικής ή σωματικής βίας ή ατυχήματος ενώ η απουσία ξεκάθαρων ρόλων δίνει άλλοθι σε ομοσπονδίες, λίγκες, ομάδες, οπαδούς κλπ για οποιαδήποτε συμπεριφορά τους.

Με βάση τα παραπάνω θα ήθελα να ζητήσω από τα μέλη της ΔΕΑΒ να συζητήσουμε σε επόμενη συνεδρίαση, όποτε και εάν υπάρξει, την έκθεση του Συμβουλίου της Ευρώπης και να γίνει έκκληση σε όλους τους συναρμόδιους υπουργούς ώστε να ξεκινήσουν άμεσα οι απαραίτητες διαδικασίες για τον εκσυγχρονισμό του νομοθετικού και κανονιστικού πλαισίου και των διαδικασιών με σκοπό την πρόληψη και αντιμετώπιση της σχετιζόμενης με τον αθλητισμό βίας και τη δημιουργία μιας ασφαλούς και ευχάριστης αθλητικής εμπειρίας για όλους τους εμπλεκόμενους φορείς. Ειδάλλως, θα συνεχίζουν να κινδυεύουν ανθρώπινες ζωές καθημερινά, κάθε σαββατοκύριακο, σε κάθε αγώνα και δη σε τελικές διοργανώσεις.

Με εκτίμηση,

Λουκάς Αναστασιάδης

Αν. μέλος ΔΕΑΒ»