Από το αυτί και στη Σήμανση!

Για τη νίκη της Ρεάλ (διότι διάβολε, κάποιος είναι πάντοτε το υποκείμενο και κάποιος το αντικείμενο ενός αποτελέσματος) επί του Ολυμπιακού στην πρεμιέρα της Euroleague με κάλυψαν οι προλαλήσαντες ή μάλλον -αν και η λέξη δεν είναι και τόσο δόκιμη-οι προγράψαντες, οπότε πάω πάσο...

Εγώ το πάω το πάσο, αυτοί που δεν το πάνε είναι πλέον οι διαιτητές!

Για να μην παρεξηγηθώ, οφείλω να καταστήσω σαφές από την αρχή ότι ο στόχος του σημειώματος μου επ' ουδενί είναι να σύρω το γαϊτανάκι που στήθηκε από χθες το βράδυ με θέμα το τι σφύριξε και το τι άφησε ο Λουίτζι Λαμόνικα και εάν στο τέλος της ημέρας είχαν δίκιο ο Σφαιρόπουλος να επικαλείται το “no call” στον Μάντζαρη και ο Ολυμπιακός να στέκεται στις λοιπές συζητήσιμες αποφάσεις...

Ο στόχος μου είναι να βάλω κι άλλο νερό στο μύλο μιας αντιπαράθεσης, τα πρώτα σημάδια της οποίας είχαν προαναγγελθεί ως σοβαρό ενδεχόμενο, αλλά αναδείχθηκαν εντόνως χθες και πολύ φοβάμαι πως θα αποτελούν ένα μόνιμο “casus belli” ανάμεσα στους παίκτες, στους (ενημερωμένους, ωστόσο, στη συνάντηση που διοργάνωσε η Euroleague) προπονητές, στους οπαδούς, στους δημοσιογράφους από τη μια πλευρά και στους διαιτητές από την άλλη.

Είναι κιόλας οι διαιτητές “έθνος ανάδελφον”, όπως είχε πει πριν από τριάντα χρόνια ο Κώστας Ρήγας, οπότε δώσε πόνο!

Επί της ουσίας ο κανονισμός του διεθνώς καλούμενου “Unsporstmanlike Foul” δεν άλλαξε! Για να μην υποπέσω σε κάποια γκάφα, καθότι η υπόθεση είναι ούτως ή άλλως συγκεχυμένη, μίλησα με δυο εν ενεργεία διαιτητές τους οποίους κιόλας δεν έχω κανένα πρόβλημα (και φαντάζομαι πως κι ελόγου τους δεν έχουν) να κατονομάσω...

Αμφότεροι λοιπόν, ο Χρήστος Χριστοδούλου ο οποίος συμπλήρωσε το όριο ηλικίας και δεν σφυρίζει πλέον στον ελληνικό πρωτάθλημα (κάτι που παρεμπιπτόντως, το θεωρώ άδικο και παρανοϊκό) και ο Γιώργος Πουρσανίδης μου διευκρίνισαν και τόνισαν ότι επί της ουσίας δεν σημειώθηκε καμιά αλλαγή στον υφιστάμενο κανονισμό, όπως αυτός περιγράφεται στα σχετικά εδάφια των διεθνών κανονισμών παιδιάς.

Εδώ βεβαίως οφείλω να ανοίξω μια μικρή παρένθεση και να τονίσω ότι ένας λόγος για τον οποίο (κατά τη γνώμη μου) το μπάσκετ θα υστερεί πάντοτε έναντι του ποδοσφαίρου σε ό,τι αφορά την κατανοησιμότητα τους είναι όχι απλώς η διγλωσσία, αλλά η πολυγλωσσία των κανονισμών : μια πολυμορφία η οποία καταντάει απολύτως παραμορφωτική, καθώς άλλο βιολί βαράνε διάφορα πρωταθλήματα σε όλο τον κόσμο και δεν εννοώ μόνο τα εθνικά της Ευρώπης με την Euroleague, αλλά ακόμη και το ΝΒΑ με το NCAA και πάει λέγοντας...

Χθες το βράδυ στο “Barclaycard Center” της Μαδρίτης, ο Λαμόνικα, ο Λοτερμόζερ και ο Λάτισεβς καταλόγισαν 37 φάουλ και δυο τεχνικές ποινές. Από αυτά τα φάουλ τα τρία χρεώθηκαν ως αντιαθλητικά (εις βάρος του Βασίλη Σπανούλη, του Τζέφρι Τέιλορ και του Οθέλο Χάντερ) με ό,τι αυτό συνεπάγεται σε ελεύθερες βολές και με ό,τι επισύρει σε επί πλέον επαναφορές της μπάλας και καινούργιες κατοχές.

Τα αντιαθλητικά φάουλ όπως και εάν ονομάζονται απανταχού της Γης ήταν ανέκαθεν ένας καλός και σοβαρός λόγος για να... τσακώνονται οι εμπλεκόμενοι: είτε έφεραν την ετικέτα του σκόπιμου, είτε του βίαιου/βάναυσου, είτε λέγονται unsportsmanlike, είτε flagrant (και μάλιστα σε διαβαθμίσεις, ώστε να ποικίλλουν κιόλας οι παρελκόμενες ποινές) σηκώνουν πολλή κουβέντα.

Αυτή την κουβέντα θέλησε να περιορίσει με τη σχετική ντιρεκτίβα της, η Ευρωλίγκα, αλλά εάν κρίνω από τις αντιδράσεις των παικτών-θυτών και των προπονητών, η υπόθεση εξακολουθεί να προκαλεί διαφωνίες.

Εξακολουθεί επίσης να θέτει σε αμφισβήτηση τη μνημειώδη ατάκα που ξεστόμισε κάποτε ο προπονητής της κολεγιακής ομάδας του Μιζούρι, Νορμ Στιούαρτ, μιλώντας προς τους παίκτες του: “Μην κάνετε κακομοίρικα φάουλ. Εάν είναι να κάνετε φάουλ, τότε ορμήστε πάνω στον αντίπαλο και κάντε τον να φτύσει το γάλα που βύζαξε από τη μάνα του”!!!

Ο κανονισμός λοιπόν -για να επανέλθω στην ουσία του ζητήματος-δεν άλλαξε, απλώς αυστηροποιήθηκε, ώστε να προστατεύσει τον επιτιθέμενο και να συμβάλει (λέμε τώρα) στην αύξηση της παραγωγικότητας των πόντων. Σαν μια εκδίκηση της επίθεσης προς την άμυνα, ένα πράγμα!

Η γενική ιδέα παραμένει ίδια, απλώς οι διαιτητές καλούνται πλέον να την εφαρμόζουν με αυστηρότητα και να μη χαρίζουν κάστανα: αντιαθλητικό θεωρείται το φάουλ, στο οποίο υποπίπτει ένας παίκτης, όταν δεν έχει στόχο την μπάλα ή ενεργεί με βίαιο τρόπο.

Πάει να πει πως με τη λογική που επιβάλλεται, οι ομάδες χάνουν το πλεονέκτημα των λεγόμενων “tactical fouls” που αποτελούσε μια έξυπνη επιλογή για να σταματήσουν τον χρόνο, να αναχαιτίσουν έναν αιφνιδιασμό ή να στείλουν στη γραμμή των βολών παίκτες οι οποίοι δεν διακρίνονται για την ευστοχία τους σε αυτόν τον τομέα.

Κάπου εδώ άλλωστε εμπίπτει και η πολυσυζητημένη υπόθεση του “Hack-a-Shaq”, όπως κωδικοποιήθηκε δια στόματος Ντον Νέλσον, η εμμονική τακτική των ομάδων να κάνουν φάουλ στον Σακίλ Ο' Νιλ και στη σύγχρονη εποχή στον Ντουάιτ Χάουαρντ, στον Ντεάντρε Τζόρνταν και στον Αντρέ Ντράμοντ.

Τόση θραύση κάνει τα τελευταία χρόνια αυτή η τακτική, που το ΝΒΑ αναγκάστηκε να παρέμβει θεσμικώς και νομοθετικώς για να προστατεύσει το παιχνίδι...

Στα καθ' ημάς, λοιπόν, ισχύει ό,τι ίσχυε, απλώς πρέπει να εφαρμόζεται κιόλας, αλλά και εδώ υπεισέρχονται ο υποκειμενικός παράγων και το κριτήριο που μπορεί να έχεις εις έκαστος της φάρας των διαιτητών, τόσο στο ελληνικό πρωτάθλημα, όσο και στις διεθνείς διοργανώσεις, σε συλλογικό και εθνικό επίπεδο.

Το εννοώ αυτό για τα υποκειμενικά κριτήρια, διότι ο Γιώργος Πουρσανίδης μου είπε ότι “την περυσινή σεζόν και προτού ξεσπάσει ο θόρυβος και εξελιχθεί αυτή η υπόθεση σε... αχταρμά, πιθανότατα τα τρία χθεσινά αντιαθλητικά φάουλ να καταλογίζονταν ως απλά”.

Το άρθρο 47 που αφορά τον κανονισμό των αντιαθλητικών φάουλ περιλαμβάνει τέσσερα σημεία, τα οποία μάλιστα κωδικοποιούνται από τα αρχιγράμματα τους ωs RSBQ. Τι σημαίνει αυτό; Οτι καταλογίζονται ως αντιαθλητικά εκείνα τα φάουλ τα οποία επηρεάζουν τον ρυθμό (Rhythm), την επιτάχυνση (Speed), την ισορροπία (Balance) και την ταχύτητα (Quickness) του επιτιθέμενου. Αλλά και πάλι, παίζει ρόλο η προσωπική εκτίμηση του διαιτητή για το εάν (όπως συμβαίνει στο ποδόσφαιρο) μπορεί να αφήσει το πλεονέκτημα ή εάν αυτό δεν αξιοποιηθεί, να καταλογίσει την παράβαση με... χρονοκαθυστέρηση!

Ο γενικός ισχύων κανόνας έχει να κάνει με το νόμιμο ή το μη νόμιμο της αμυντικής αντίδρασης, τη σκληράδα του φάουλ (κυρίως σε φάσεις μέσα στη ρακέτα), το εάν και κατά πόσο ο αμυνόμενος είναι ο τελευταίος παίκτης (του οποίου το φάουλ στο ποδόσφαιρο επισύρει συνήθως πέναλτι) και ενεργεί πίσω από την πλάτη του επιτιθέμενου και το πότε συμβαίνει η παράβαση.

Πράγματι το χρονικό σημείο έχει ιδιαίτερη σημασία, διότι, σύμφωνα με τους κανονισμούς, στο τελευταίο δίλεπτο της κανονικής διάρκειας του αγώνα και της παράβασης, αυτά τα φάουλ είναι αντιαθλητικά με τη βούλα!

Μια επίμαχη διάσταση αυτής της υπόθεσης αποτελεί το φάουλ που πραγματοποιείται σε παίκτη ο οποίος επαναφέρει την μπάλα από την τελική ή την πλάγια γραμμή διότι εφόσον αυτή δεν έχει φύγει από τα χέρια του λεγόμενου “thrower” και δεν έχει κυλήσει ο χρόνος, τότε ο δράστης τιμωρείται με αντιαθλητικό.

Τιμωρείται τώρα, διότι παλαιότερα αυτά τα φάουλ βρίσκονταν όχι απλώς στη ρουτίνα, αλλά και στα... “play books” των προπονητών, μάλιστα με ένα τέτοιο τρικ πριν από μερικά χρόνια ο Παναθηναϊκός είχε αρπάξει τη νίκη στον αγώνα με τη Φενέρμπαχτσε.

Ευτυχώς ή δυστυχώς η εξ ορισμού δύσκολη διαιτησία στο μπάσκετ, όπως και στα υπόλοιπα αθλήματα, αφήνει περιθώρια ή επιβάλλει κιόλας ανά περίσταση μια σοβαρή διάκριση ανάμεσα στο γράμμα και στο πνεύμα του κανονισμού.

Τα υπόλοιπα, όπως έχει αποδειχθεί πολλές φορές και θα αποδεικνύεται διαρκώς, είναι για λαϊκή κατανάλωση, απλώς θαρρώ πως στην προκειμένη και πολύ επίμαχη περίπτωση, οι διαιτητές οφείλουν να υποδύονται και τους... ερευνητές/ ντετέκτιβ! Πάλι καλά που δεν υποχρεώνονται να παίρνουν κιόλας δακτυλικά αποτυπώματα και να τα στέλνουν επειγόντως στην υπηρεσία Σήμανσης!