Υπάρχουν τρεις διαφορετικές ερμηνείες για την προέλευση της λέξης hooligan, αλλά η επικρατέστερη και δημοφιλέστερη σχετίζεται με τον Ιρλανδό ληστή και ταραχοποιό Patrick Hoolihan (και όχι Hooligan) που ζούσε στο προάστιο Southwark του Λονδίνου στα τέλη του 19ου αιώνα. Ο κύριος Χούλιχαν, λοιπόν, έγινε για πρώτη φορά γνωστός σε όλη την Αγγλία το 1898 όταν συνελήφθη από τη Scotland Yard. Η φήμη του πάντως είχε αρχίσει να εξαπλώνεται στα προάστια του Λονδίνου σχεδόν 30 χρόνια νωρίτερα.

Στην αναφορά της διάσημης αστυνομικής Αρχής, ο Χούλιχαν περιγράφεται ως «μικροαπατεώνας, με ροπή στους βανδαλισμούς και την εν γένει παραβατική και βίαιη συμπεριφορά, που δρα πάντα φορώντας κουκούλα». Η Daily News της 26ης Ιουλίου του 1989 γράφει: «Η οικογένεια Hoolihan είναι γνωστή για τον ανάρμοστο τρόπο ζωής που αναστατώνει τα φιλήσυχα προάστια του Λονδίνου. Δεν είναι τυχαίο ότι μέσα σε λίγους μήνες έχουν ξεπηδήσει κι άλλες ανάλογες συμμορίες από Hooligans».

Η μετάβαση από τον «Hoolihan» στους «Hooligans» δεν είναι σαφής, αν και δεν αποκλείεται ένα τυπογραφικό λάθος της εποχής, ευθύνεται για την αλλαγή του «h» σε «g». Το ενδιαφέρον όμως στην περίπτωση του Πάτρικ Χούλιχαν και της οικογένειάς του είναι το γεγονός ότι παρά της μικροκλοπές και τους βανδαλισμούς, «πολλοί από τους Λονδρέζους κατώτερης κοινωνικής τάξης αντιμετώπιζαν τους Χούλιχανς ως σύγχρονους Ρομπέν των Δασών, που δεν διστάζουν να τα βάζουν με την εξουσία, να περιφρονούν τις αστυνομικές Αρχές και να μοιράζονται τα λάφυρά τους με τους φτωχούς». Αυτό τουλάχιστον αναφέρει ο Ernest Weekley στο βιβλίο του «Romance of Words», προσπαθώντας να εξηγήσει το φαινόμενο και τις ρίζες του χουλιγκανισμού.

Ήταν λοιπόν ένας μικροκακοποιός με «ευγενείς» σκοπούς ο Πάτρικ Χούλιχαν, που αμφισβητούσε κάθε μορφή εξουσίας, γελοιοποιούσε την αστυνομία και στο… τσακίρ κέφι έσπαγε ό,τι έβρισκε μπροστά του; Το δεδομένο είναι ότι μέσα σε λίγα χρόνια, σε πολλές περιοχές του Λονδίνου δημιουργήθηκαν συμμορίες από Χούλιγκανς, των οποίων ο μποέμ τρόπος ζωής και η συχνά βίαιη και επιθετική προς τις Αρχές συμπεριφορά, τρομοκρατούσαν την μεγαλοαστική βρετανική τάξη, την ώρα που… απολάμβανε το τσάι της.

«Hoolihan» ή «Hooligan» ;
Ο συγγραφέας Κλάρενς Ροκ έγραψε ένα μυθιστόρημα το 1899 με τίτλο «Hooligan Nights», στο οποίο περιγράφει τη ζωή ενός νεαρού κακοποιού, που μαζί με τη συμμορία του λήστευαν και συχνά γελοιοποιούσαν τους πλούσιους κατοίκους των αριστοκρατικών περιοχών του Λονδίνου. Το συγκεκριμένο βιβλίο έχει πολλά στοιχεία μυθοπλασίας, καθώς περιγράφει τον τον Χούλιγκαν -και όχι Χούλιχαν- ως Ρομπέν των Δασών, όμως ο κριτικός Μπεν Γκριν, που επιμελήθηκε την επανέκδοσή του το 1979, αναφέρει ότι ο Ροκ «στηρίχτηκε στο λαϊκό θρύλο του Πάτρικ Χούλιχαν και της οικογένειάς του, προκειμένου να γράψει το Hooligan Nights». Ίσως μάλιστα εκεί να οφείλεται και η αλλαγή του ονόματος, με την αντικατάσταση του «h» από το «g», καθώς εικάζουμε ότι ο Κλάρενς Ροκ μάλλον δεν θα ήθελε μπλεξίματα με τον Πάτρικ Χούλιχαν και τους φίλους του…

Ύστερα από… πολύωρες μελέτες στα χρονικά του Southwark -ναι, μέχρι και κάτι τέτοιο υπάρχει στο διαδίκτυο- καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι ο πραγματικός Χούλιχαν, από τον οποίο πήρε το όνομά του ο χουλιγκανισμός, εργαζόταν ως ποτοποιός. Πολύ συχνά, μετά τη δουλειά του, στην οποία ήταν αναγκασμένος να… πίνει, έβγαινε με τους φίλους του και διέπρατταν μικροκλοπές, με πιο συνήθη θύματα τους πλούσιους Λονδρέζους, ενώ η συμμορία γιόρταζε τα λάφυρα στο καπηλειό «Lamp and the Flag», που βρισκόταν στο Southwark. Οι.. Λονδρέζοι αναγνώστες ίσως έχετε ακουστά την εν λόγω παμπ, που σήμερα βρίσκεται στο Κόβεν Γκάρντεν, αλλά πήρε το όνομά της από το αγαπημένο στέκι των Χούλιγκανς.

Όσο περνούσε ο καιρός, και η φήμη του μεγάλωνε, ο Χούλιχαν άρχισε να μπλέκεται σε καβγάδες με αντίπαλες συμμορίες, με έπαθλο τον έλεγχο της κάθε γειτονιάς. Σε μία από τις οδομαχίες, ο φίλος μας ο Πάτρικ, που παρά το βίαιο χαρακτήρα του απέφευγε να οπλοφορεί, σκότωσε έναν αστυνομικό και καταδικάστηκε σε ισόβια φυλάκιση. Όλα αυτά συνέβησαν το καλοκαίρι του 1898, την εποχή δηλαδή που η Scottland Yard συνέταξε την αναφορά για το όνομά του.

Αν συγκρίνουμε το γεγονός ότι ο Χούλιγαν συνελήφθη το 1988 με τις πληροφορίες από τις εφημερίδες και το βιβλίο του Κλάρενς Ροκ, βγάζουμε το συμπέρασμα ότι ο Πάτρικ και η παρέα του έδρασαν μετά τα 1870, και κατάφεραν μέσα σε περίπου 30 χρόνια να «βαφτίσουν» το μεγαλύτερο κοινωνικό φαινόμενο που απασχολεί 150 χρόνια μετά τον παγκόσμιο αθλητισμό. Για την ιστορία, ο Χούλιχαν πέθανε στη φυλακή, έχοντας τη φήμη ενός μάλλον φιλήσυχου τροφίμου…

Τουλάχιστον όμως μπήκε στη φυλακή, γιατί οι χούλιγκανς της εποχής μας βαφτίζονται «υπέροχος λαός» και κοσμούν κάθε εβδομάδα με την παρουσία τους τα ελληνικά γήπεδα…