Η πράσινη ταυτότητα

Παίρνοντας τη σκυτάλη (τόσο ως ασίσταντ κόουτς, όσο και ως blogger) από τον Δημήτρη Ιτούδη, ο Σωτήρης Μανωλόπουλος τόνισε χθες στο πρώτο σχόλιο του στην ιστοσελίδα της ΚΑΕ Παναθηναϊκός ότι "προσπαθούμε να κρατήσουμε, όσο είναι εφικτό, τη φιλοσοφία του Παναθηναϊκού σε ό,τι αφορά την απόλυτα επιτυχημένη τακτική" και αυτή είναι όντως μια μεγάλη κουβέντα!

Δεν ξέρω εάν η προσπάθεια θα αποβεί εφικτή, σίγουρα πάντως είναι λογική, άλλωστε όπως είπε από την πρώτη στιγμή και ο (προϊστάμενος του Σωτήρη στο νέο πράσινο τεχνικό διευθυντήριο) "θα "ήμασταν ηλίθιοι, εάν αλλάζαμε τη φιλοσοφία που λανσάρισε ο Ομπράντοβιτς" . Το θέμα, ωστόσο, ξεπερνάει κατά πολύ το τι θέλει και το τι δηλώνει ο Αργύρης και έγκειται στο τι εντέλει θα καταφέρει σε αυτή την ομάδα, η οποία (για πρώτη φορά μετά από 15 χρόνια) θα έπρεπε να έχει ως σήμα της όχι το τριφύλλι, αλλά το... ερωτηματικό, που επίσης είναι τρίφυλλο!

Ο Παναθηναϊκός που θα σταθεί στην αφετηρία της σεζόν 2011-12 είναι γεμάτος από ερωτηματικά: σε όλα τα επίπεδα, σε όλες τις βαθμίδες, σε όλα τα πρόσωπα και τα πράγματα που στοιχειοθετούν το περιβάλλον του και τον βάζουν σε μια διαδικασία εντελώς ξένη με τις συνήθειες του. Εντέλει το μεγαλύτερο στοίχημα που βάζει το πράσινο μπασκετικό οικοσύστημα δεν είναι να ξαναπάρει πίσω τον τίτλο από τον Ολυμπιακό, αλλά να ξαναβγάλει ταυτότητα!

Νέος και μάλιστα πρωτάρης κυβερνήτης στο σκάφος, ο Δημήτρης Γιαννακόπουλος, ένα το κρατούμενο. Περπατημένος εδώ και μια δεκαπενταετία και κωλοπετσωμένος ο Πεδουλάκης, αλλά μοιραία και νομοτελειακά κάποιοι θα επιμένουν να τον αντιπαραβάλουν με τον Ομπράντοβιτς, να λοιπόν το δεύτερο ζήτημα. Όσο για το τρίτο, είναι αυτονόητο: τη εξαιρέσει του Διαμαντίδη και του Τσαρτσαρή, ποιοι από τους νεοσύλλεκτους που στρατολόγησε ο Αργύρης, θα καταφέρουν να χωρέσουν στα παπούτσια που άφησαν στα αποδυτήρια του ΟΑΚΑ, ο Μπατίστ, ο Καιμακόγλου, ο (Νικ) Καλάθης, ο Βουγιούκας, ο Γιασικεβίτσιους, ο Περπέρογλου και ο Σάτο;

Όλα τα χρόνια της παντοκρατορίας του ο Παναθηναϊκός στηρίχθηκε στην ίδια και αταλάντευτη φιλοσοφία που εμπέδωσαν οι Γιαννακόπουλοι και ο Ομπράντοβιτς: στη διατήρηση του ίδιου κορμού παικτών, στην ομοιογένεια, που συνεπάγεται αυτοματισμούς και συνεργασίες με κλειστά μάτια, σε αυτό που αποκαλείται γερός συνεκτικός ιστός. Εκεί ακριβώς άλλωστε πάτησε και ο Ολυμπιακός για να πλήξει εκ των έσω τον αιώνιο αντίπαλο του: άρπαξε πρώτα τον Σπανούλη και τώρα τον Περπέρογλου, ενώ ταυτόχρονα βαδίζει στα παλιά ίχνη του Παναθηναϊκού: μπορεί να έφυγε ο Ιβκοβιτς, αλλά παρέμειναν σχεδόν όλοι οι παίκτες του περυσινού ρόστερ, συμπεριλαμβανομένων και των τριών ξένων!

Υπέρ του Ολυμπιακού λειτουργεί επίσης η νεαρή ηλικία των παικτών του, η επιθυμία τους να δημιουργήσουν τη δική τους δυναστεία και το γεγονός ότι -προς το παρόν τουλάχιστον-δεν κινδυνεύουν από κορεσμό, αλλά ούτε από τον μεγαλύτερο κίνδυνο ο οποίος (σύμφωνα με τα όσα έγραψε ο Πατ Ράιλι στο βιβλίο "The winner within") ελλοχεύει και μπορεί να καταφάει τα σωθικά μιας επιτυχημένης ομάδας: "την αρρώστια του εγώ"!

Για να το κάνω πιο λιανά αυτό, βάζοντας στον προσομοιωτή τους Λέικερς των 80s (στους οποίους αναφερόταν ο Ράιλι) και τον τωρινό Ολυμπιακό, θέμα εγωισμού και μαλλιοτραβήγματος για το ποιος συνέβαλε περισσότερο στις επιτυχίες, θα μπορούσαν να προκαλέσουν ο Σπανούλης και ο Πρίντεζης, αλλά κάτι τέτοιο δεν υφίσταται. Η λύθηκε εν τη γενέσει του, εφόσον θεωρήσει κάποιος ότι ο παίκτης που σφράγισε τον τελικό της Ευρωλίγκας ένιωθε αδικημένος από οικονομικής πλευράς...

Παρεμπιπτόντως το ερωτηματικό στον Ολυμπιακό είναι ένα: η διαχείριση και η αντίδραση από τον Μπαρτζώκα στους κραδασμούς που δέχεται κάθε ομάδα. Τον θεωρώ ικανό και πολύ καλό προπονητή, απλώς το γράφω αυτό, διότι σε μερικές περιπτώσεις (κυρίως σε ομάδες τέτοιου βεληνεκούς) ο προπονητής πρέπει να χτυπήσει το χέρι στο τραπέζι και να χρησιμοποιήσει όχι μόνο τον λόγο, αλλά και τη ράβδο. Αυτό ο Γιώργος θα χρειασθεί να το κάνει για πρώτη φορά σε τόσο υψηλό επίπεδο, καθότι στα επτά χρόνια της θητείας του ως head coach, η Ολύμπια Λάρισα, το Μαρούσι και ο Πανιώνιος δεν τον έβαλαν σε τέτοια διαδικασία.

Δικαιωμένος από την περυσινή σεζόν, ο Ολυμπιακός έχει πλέον ισχυρά επιχειρήματα για να τα επικαλεστεί στις δύσκολες στιγμές που θα έχει μέσα στη σεζόν. Αυτό πάλι είναι ένα ερωτηματικό στον Παναθηναϊκό, που καλείται να δημιουργήσει ένα καινούργιο ανοσοποιητικό σύστημα: ναι, ασφαλώς θα ήταν άδικο να πεταχτεί στον Καιάδα η κορυφαία ευρωπαϊκή ομάδα της τελευταίας δεκαπενταετίας, αλλά ο κόσμος μερικές φορές-υπό το κράτος μιας "στραβής"- μπορεί να αντιδράσει περίεργα και τότε ο Παναθηναϊκός θα χρειαστεί ένα ισχυρό αλεξικέραυνο και ένα γερό ανάχωμα. Σε μια τέτοια κρίση οι μόνοι που θα μπορούσαν να βγουν μπροστά είναι ο Διαμαντίδης, ο Τσαρτσαρής και ο... Αλβέρτης με την πειθώ της εμβληματικής φυσιογνωμίας του συλλόγου.

Ο Πεδουλάκης θα είναι υπό αίρεση, όχι διότι δεν είναι καλός προπονητής, αλλά επειδή από πάνω του θα πλανάται το φάντασμα του Ομπράντοβιτς και το ίδιο ισχύει σε μεγαλύτερο βαθμό και για το νεαρό αφεντικό της ομάδας: ο Δημήτρης Γιαννακόπουλος στο παρελθόν βρέθηκε απέναντι στον οργανωμένο πυρήνα των οπαδών, που του χρεώνουν κι εκείνο το ατυχέστατο πρωτοσέλιδο "πετάξτε τις φανέλες" στην "Πράσινη" και τώρα διαδέχθηκε τον πατέρα του και τον θείο του, που εκτόξευσαν τον Παναθηναϊκό στη στρατόσφαιρα.

Επιστρέφω στα ρηθέντα υπό του Πεδουλάκη που τα επικαιροποίησε χθες ο Μανωλόπουλος και αναρωτιέμαι πόσα από αυτά μπορούν να επιτευχθούν στη νέα σεζόν. Ο συχωρεμένος ο Ματθαίου έλεγε αλληγορικά ότι "ο σεφ της "Μεγάλης Βρετάνιας" δεν μπορεί να κάνει καλό κοκορέτσι κι ο ψήστης της γειτονιάς μου δεν τα καταφέρνει στο φιλέ μινιόν με σάλτσα μαδέρας", εννοώντας ότι πάντα παίζουν ρόλο το know-how και τα υλικά που έχει στη διάθεση του ο προπονητής...

Από τη στιγμή που ο Πεδουλάκης (δηλώνει ότι) επιθυμεί να διατηρήσει τις βασικές αρχές πάνω στις οποίες οικοδομήθηκε η δυναστεία του Παναθηναϊκού, κανείς δεν μπορεί να τον ψέξει. Το ερώτημα δεν είναι εάν μπορεί κι ο ίδιος να χωρέσει στη φόρμα και στο κοστούμι του Ζέλικο, αλλά εάν το εντελώς ανανεωμένο ρόστερ του Παναθηναϊκού μπορεί να ανταποκριθεί σε αυτή την απαίτηση και να υποστηρίξει τη φιλοδοξία του προπονητή του.

Μια ιστορία από το παρελθόν μπορεί να αποδειχθεί χρήσιμη: το 1998 (μετά το δεύτερο three-peat) έφυγε ο Φιλ Τζάκσον από το Σικάγο και ο Τζερι Κράουζε "έφαγε τη φλασιά" με τον επιτυχημένο κολεγιακό (από το Αιοβα Στέιτ) προπονητή, Τιμ Φλοιντ, ενώ ταυτόχρονα αποδομήθηκε ο πυρήνας της ομάδας. Μαζί με τον "Ζεν Μάστερ" έφυγαν επίσης ο Τζόρνταν, ο Πίπεν, ο Ρόντμαν, ο Λόνγκλεϊ και ο Κερ με αποτέλεσμα να διαρραγεί ο ιστός των Μπουλς και να στελεχώνουν τη βασική πεντάδα ο Ράντι Μπράουν, ο Ρον Χάρπερ, ο Μπρεντ Μπάρι, ο Τόνι Κουκοτς (στο ρόλο του παιδιού για όλες τις δουλειές) και ο Μπιλ Γουένινγκτον.

Είχαν ρωτήσει (οι δημοσιογράφοι) τότε τον Φλόιντ για το αν θα διατηρήσει την τριγωνική επίθεση ως άρμα μάχης των Μπουλς κι αυτός τα μάσαγε! Στην πραγματικότητα ήξερε ότι το εγχείρημα θα ήταν πολύ ριψοκίνδυνο, διότι η περιβόητη triple post offense (την οποία πατεντάρισε ο στενός συνεργάτης του Τζάκσον, Τεξ Γουίντερ) είναι μια επίθεση λεπτών ισορροπιών κι όπως είχε πει ο Λιν Γκριρ, τις μέρες που τη λανσάρισε στον Ολυμπιακό ο Γιαννάκης, "είναι η επίθεση που δεν έχει μέσο όρο: είτε σε απογειώνει, είτε σε καταστρέφει"!

Εντέλει οι Μπουλς επί ημερών Φλόιντ δεν έπαιξαν ποτέ την τριγωνική επίθεση, αλλά δεν ήταν αυτός ο λόγος που σε αυτές τις τριάμισι σεζόν, σε 239 αγώνες σημείωσαν 49 νίκες και 190 ήττες κι έγιναν το ανέκδοτο του ΝΒΑ!

Στις 13 σεζόν που έμεινε ο Ομπράντοβιτς στον Παναθηναϊκό το pick n' roll μεγιστοποιήθηκε ως επιθετική τακτική και αποτέλεσε τον πυλώνα της επιτυχίας του , με κυριότερους εκφραστές στις θέσεις των γκαρντ τον Μποντιρόγκα, τον Μουλαομέροβιτς, τον Λάκοβιτς, τον Διαμαντίδη τον Σπανούλη και τον Γιασικεβίτσιους. Σε αντίθεση με την τριγωνική επίθεση, το παιχνίδι με το σκριν στην μπάλα παίζεται με επιτυχία, από περισσότερες ομάδες, αν και (όπως μου είχε πει ο Ιβκοβιτς πριν από τρεις μήνες), "αυτό το σύστημα έχει γίνει τελικά η κατάρα του μπάσκετ"!

Πέρα από το pick n' roll, η φιλοσοφία που εμπέδωσε και κατέστησε σήμα κατατεθέν του Παναθηναϊκού ο Ομπράντοβιτς (και θέλει να τη διατηρήσει στα βασικά σημεία της ο Πεδουλάκης) εδράσθηκε διαχρονικά πάνω σε συγκεκριμένες και απαράβατες αρχές: στη διατήρηση του βασικού κορμού, στη σωστή χημεία, στον ισχυρό χαρακτήρα, στην επιθετική άμυνα, στην ομαδική λειτουργία, στη διανομή των ρόλων, στους επιθετικούς αυτοματισμούς, στην παρουσία παικτών που ήταν ταυτόχρονα δημιουργοί και εκτελεστές, στην τήρηση των αποστάσεων, στις σωστές περιστροφές, στην ανάγνωση και εκμετάλλευση των πάσης φύσεως mismatch, στην αξιοποίηση της αδύνατης πλευράς, στον πλουραλισμό των πάουερ φόργουορντ και σε αυτό που λέγεται "έξυπνο μπάσκετ".

Είναι πολλά όλα αυτά για να μείνουν αναλλοίωτα από τον χρόνο και από τη νομοτέλεια των πραγμάτων, αλλά όντως ο Πεδουλάκης θα ήταν ηλίθιος εάν τα έθαβε και αναζητούσε μια εντελώς διαφορετική προσέγγιση στο παιχνίδι. Στο κάτω κάτω, οι ευρεσιτεχνίες έχουν εξαντληθεί και η παρθενογένεση δεν προβλέπεται πια στο μπάσκετ...