Νίκη Ξάνθου στο GWomen: «Το μετάλλιο στην Ατλάντα χάθηκε γιατί κάποιοι δεν ήταν στο στάδιο»

«Η Κέρσι έκανε άκυρο και μου στέρησαν το μετάλλιο»

Θυμάσαι τον πρώτο σου προπονητή; Ή αυτόν που σε έκανε να συνειδητοποιήσεις ότι έχεις ταλέντο στο μήκος;

«Είχα πολλούς προπονητές. Αυτός που με έβαλε σε μία σειρά και με έκανε να πιστέψω ότι έχω ταλέντο και μέλλον, ήταν ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγου από τη Θεσσαλονίκη. Εξαιρετικός άνθρωπος. Θυμάμαι είχα ρεκόρ 5 μέτρα και πίστευε ότι θα κάνω 6,50μ. που για εκείνα τα χρόνια ήταν τεράστια επίδοση για Ελληνίδα αθλήτρια. Αυτός που με ανέδειξε φυσικά ήταν ο Γιώργος Πομάσκι, με τον οποίο είχα προσπαθήσει και πριν να συνεργαστούμε, αλλά ήταν σε μία χρονιά (1993) που είχε πάρει την Πατουλίδου για να κάνει μήκος και η Βούλα είχε όρο τότε να μην έχει άλλη αθλήτρια στο γκρουπ του. Ετσι μου είπε αναγκαστικά «όχι», όμως στην πορεία άλλαξε αυτό»

Και με το που σε ανέλαβε ήρθε η Ατλάντα… Εχοντας αλλάξει προπονητή, σκεφτόσουν πριν τους Ολυμπιακούς ένα μετάλλιο;

«Ναι. Ημουν σε καλή κατάσταση. Το πίστευα»

Εκεί φάνηκε πως το μετάλλιο το είχες, αλλά στο τελευταίο άλμα της Τζόινερ Κέρσι έγινε κάτι έχει σηκώσει μεγάλη συζήτηση. Ηταν άκυρο τελικά; Και γιατί δεν έγινε ένσταση;

«Δεν ήταν παραφιλολογία, αυτό που έγινε ήταν ξεκάθαρα λάθος. Ήταν άκυρο το άλμα της (σ.σ. μετρήθηκε 7,00μ., ενώ η Ξάνθου είχε 6,97μ.) και μου στέρησε το μετάλλιο που είχα κερδίσει. Απλά, οι άνθρωποι που έπρεπε να είναι μαζί μου από την ελληνική αποστολή στο γήπεδο για να κάνουν την ένσταση εντός μίας ώρας όπως προβλέπει ο κανονισμός, δεν ήταν καν στο γήπεδο. Και η ΕΟΕ έπρεπε να έχει κάποιον σε περίπτωση που χρειαζόταν να γίνει ένσταση. Οπως αποδείχθηκε χρειάστηκε και δεν ήταν κανείς εκεί, παρά μόνο εγώ και ο προπονητής μου»

Τι έγινε με το βίντεο το άλματος της Αμερικανίδας τελικά;

«Την άλλη ημέρα στο Χωριό, αφού συνειδητοποιήσαμε ότι δεν μπορούσαμε να κάνουμε πλέον ένσταση, θέλαμε να δούμε το βίντεο. Το βίντεο λοιπόν δεν το είδαμε ποτέ καθώς είχε εξαφανιστεί. Ενώ σε όλο τον τελικό έδειξαν τα πλάνα όλων των αλμάτων, όλων των φιναλίστ σε ριπλέι, το μόνο άλμα που δεν είδαμε ποτέ ξανά, ήταν αυτό της Αμερικανίδας στο τέλος. Αυτό τα λέει όλα»

Σε παρηγορεί η 4η θέση;

«Δεν με πειράζει η 4η θέση αν ερχόταν διαφορετικά. Είναι όμως άλλο να έχεις ένα μετάλλιο και άλλο να το χάνεις όπως το έχασα. Είναι ένα απωθημένο που μένει μέσα σου»

Αφού πέρασαν μερικές ώρες, τι συναισθήματα είχες μέσα σου για όλο αυτό;

«Μου βγήκε έντονος θυμός. Το όνειρο κάθε αθλητή είναι ένα ολυμπιακό μετάλλιο και δεν το εκπλήρωσα εξαιτίας τρίτων. Ομως ξέρεις κάτι; Αυτό μου έδωσε την ώθηση, το σθένος και την ενέργεια για την επόμενη χρονιά όπου είχαμε το Παγκόσμιο πρωτάθλημα στην Αθήνα. »

Πάμε στο 1997 λοιπόν… Τι θυμάσαι από την διοργάνωση στο ΟΑΚΑ;

«Θυμάμαι έντονα εκείνη τη μέρα! Δεν είχα άγχος και ήμουν σε πολύ καλή κατάσταση. Κανονικά στον τελικό θα έπρεπε να έχω κάνει πάνω από 7,20μ., τόσο καλά ήμουν. Αλλά και η δεύτερη θέση ήταν επιτυχία, δεν το συζητώ! Το μοναδικό μου άγχος μου ουσιαστικά ήταν το πως θα διαχειριστώ όλο αυτόν τον κόσμο που ήταν εκεί για μένα. Από τη μία σε γεμίζει φτερά και από την άλλη σου δημιουργεί ένα επιπλέον βάρος»

Αυτό είναι κάτι που είναι και θέμα προσωπικότητας στο πως θα το διαχειριστεί ο κάθε αθλητής…

«Οντως, ο καθένας το αντιμετωπίζει διαφορετικά. Κάποιους τους φτιάχνει και κάποιους τους αγχώνει. Εκείνη μέρα ήμουν έτοιμη για πανελλήνιο ρεκόρ, αλλα δεν βγήκε. Το έκανα λίγο καιρό μετά σε ένα διεθνές μίτινγκ στην Μπελιντσόνα της Ελβετίας.

«Το 1998 χρειάστηκα ένα διάλειμμα, ζορίστηκα αρκετά»

Μετά από το ‘97, είχες μία χρονιά που έκανες ένα κενό. Τι συνέβη;

«Το 1998 ήταν η χρονιά του Ευρωπαϊκού πρωταθλήματος όπου είχα πιάσει το όριο. Ομως εκτός του ότι είχα έναν τραυματισμό που με απασχολούσε, δεν ήμουν και στην κατάλληλη ψυχολογική κατάσταση. Η αναγνωρισιμότητα και η πεποίθηση ότι ο κόσμος περιμένει πράγματα από μένα, με ζόρισαν. Και σε συνδυασμό ότι από 1992 λάμβανα μέρος σε κλειστό και ανοιχτό σε όλες τις μεγάλες διοργανώσεις, αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να πάρω την απόφαση να μην αγωνιστώ. Με είχε κουράσει όλο αυτό».

Ησουν σε μία τρομερή ελληνική φουρνιά. Που οφείλεται πιστεύεις όλη αυτή η «έκρηξη» επιτυχιών εκείνη την περίοδο στον στίβο;

«Είναι αλήθεια ότι οι χορηγίες βοήθησαν τρομερά γιατί συνέπεσαν πάνω σε μία εξαιρετική φουρνιά αθλητών που αναδείχθηκαν στη χώρα. Μια φουρνιά που είναι δύσκολο να επαναληφθεί με αυτό τον αριθμό των αθλητών που είχαμε σε τοπ επίπεδο και ήταν ευτυχής συγκυρία ότι συνέπεσε με μια φουρνιά ανθρώπων και χορηγών που ήθελαν να προσφέρουν στον στίβο. Δεν αρκεί μόνο η δουλειά του αθλητή και το ταλέντο για να έρθουν οι επιτυχίες. Αν δεν υπάρχει η κατάλληλη οικονομική στήριξη για να ανταπεξέλθει στις απαιτήσεις του πρωταθλητισμού τίποτα δεν είναι δεδομένο. Εμένα οι γονείς μου δεν μπορούσαν να με στηρίξουν, επομένως αν δεν έβγαζα χρήματα, θα αναγκαζόμουν είτε να σταματήσω, είτε να κάνω πρωταθλητισμό με ημίμετρα. Θέλει στήριξη και δυστυχώς διαχρονικά πρώτα γίνεσαι πρωταθλητής και μετά επιβραβεύεται οικονομικά. Και είναι κρίμα γιατί στα πρώτα βήματα είναι που χρειάζεται στήριξη ο αθλητής για να γίνει μετά πρωταθλητής»

Ο στίβος, σε αντίθεση με άλλα ατομικά αθλήματα, παραμένει ερασιτεχνικός και τα έσοδα των αθλητών είναι σε αντίστοιχο επίπεδο. Μιλάμε για τον «βασιλιά» των Ολυμπιακών αγώνων όμως. Γιατί παραμένει τόσο χαμηλά σε οικονομικά οφέλη;

«Είναι θέμα προβολής. Είναι ένα άθλημα που, για παράδειγμα, ο χορηγός για να μπει στα 100 μέτρα, θα έχει 10 δευτερόλεπτα προβολής, κάτι που σημαίνει ότι δεν είναι και τόσο μεγάλη σε διάρκεια. Στο τένις, θα δεις τον αθλητή ή την αθλήτρια για 2 και 3 ώρες, περίπου 3 ή 4 φορές την εβδομάδα, ενώ αγωνίζονται κατά την διάρκεια όλου του χρόνου. Δεν βοηθάει η φύση του αθλήματος κι ας είναι ο «βασιλιάς». Παραμένει όμως η βάση όλων των σπορ»

Πάμε πίσω σε σένα. Ακολούθησε το 1999 μία δύσκολη τριετία…

«Ναι, το 1999 άρχισαν τα προβλήματα με την μέση μου. Είχα μία ενόχληση στο ισχιακό νεύρο που με χτυπούσε στον δικέφαλο και ένιωθα λες και πάθαινα θλάση. Εκανα θεραπείες να το ξεπεράσω, αλλά δυστυχώς δεν βγήκε. Και το 2000 στο Σίδνεϊ το πρόβλημα ήταν ακόμη πιο έντονο. Θυμάμαι μέχρι την προηγούμενη ημέρα του αγώνα σκεφτόμουν αν έπρεπε να αγωνιστώ»

Πέρασε από το μυαλό σου να σταματήσεις κάπου εκεί;

«Οχι. Δεν σκέφτηκα ποτέ να σταματήσω. Είχα το πρόβλημα δύο χρόνια και δεν αντιμετωπίστηκε ποτέ στο 100%, όμως μέσα από όλα αυτά, το 2002 κατάφερα να πάρω το χρυσό μετάλλιο στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα κλειστού στίβου στη Βιέννη. Ηταν κάτι σπουδαίο για μένα και ήταν αυτό που μου έδωσε μία ανάσα και μια ώθηση για να συνεχίσω μέχρι και το 2004»

Στο ενδιάμεσο προχώρησες και σε αλλαγή προπονητή...

«Το 2001 έγινε αυτό καθώς σταμάτησε η συνεργασία μου με τον Γιώργο Πομάσκι. Θεωρώ πως έκανε τον κύκλο της αυτή η συνεργασία. Χωρίσαμε φιλικά με τον Γιώργο που τον αγαπώ όπως κι αυτός εμένα»

Να υποθέσω ότι ο τελικός στόχος σου ήταν απλά να είσαι παρούσα το 2004;

«Οχι, καθόλου. Ηθελα να αποδώσω γιατί όλες οι ολυμπιάδες είναι αγώνας στόχος και το ίδιο ίσχυε για την Αθήνα. Ομως τα θέματα με την μέση μου δεν με άφησαν να αγωνιστώ όπως ήθελα. Βέβαια, ήταν πάντα ένα επιπλέον κίνητρο το ότι ήθελα να ολοκληρώσω την καριέρα μου μπροστά στο ελληνικό κοινό»

Κλείνοντας λοιπόν αυτή την καριέρα, τι σου μένει και τι θα άλλαζες;

«Αυτό που θα άλλαζα θα ήταν το αποτέλεσμα του 1996 και αντί για 4η θέση, να έχουν γίνει όλα όπως πρέπει και να έχω το μετάλλιο που μου άξιζε. Είχα όμως μία καριέρα που με γέμισε και την ευχαριστήθηκα. Με γέμισε εμπειρίες, χαρές και επιτυχίες και σίγουρα θα το έκανα ξανά και ξανά από την αρχή. Ομως ξέρεις κάτι; Και η ζωή μετά τον πρωταθλητισμό είναι ωραία… Ξεκινάς και κάνεις πρωταθλητισμό από μικρή ηλικία και νομίζεις ότι μόνο αυτό υπάρχει. Δεν είναι έτσι όμως τα πράγματα. Βλέπεις ότι υπάρχει και μια άλλη οπτική της ζωής, πιο χαλαρή»

«Εφυγα από τον στίβο γιατί ήθελα να ζήσω τον κόσμο»

Αλήθεια, γιατί μετά το 2004 εξαφανίστηκες εντελώς από τον χώρο; Οι περισσότεροι μένουν είτε ως προπονητές, είτε ως παράγοντες ή με κάποιον άλλο τρόπο.

«Εφυγα γιατί ήθελα να ζήσω έξω από τον πρωταθλητισμό. Θα μπορούσα να κάνω προπονητική, αλλά άλλο είναι να είσαι αθλητής και άλλο να διδάσκεις. Εμένα δεν με ενδιέφερε ποτέ το να το διδάξω και το κατάλαβα από την πρώτη χρονιά της φοίτησής μου στην Γυμναστική ακαδημία. Οσον αφορά το να ασχοληθώ παραγοντικά, δεν με ενδιαφέρει και η αλήθεια είναι ότι δεν βοήθησαν και οι συνθηκες τότε. Ευτυτώς, τώρα γίνεται μία προσπάθεια να εμπλακούν παλιοί πρωταθλητές κι αυτό είναι καλό γιατί στη δική μου εποχή το σύστημα δεν μας στήριζε και πολύ στο να μείνουμε και να βοηθήσουμε τον χώρο μας»

Πέρα από παλιούς αθλητές, βλέπουμε πλέον να πρωταγωνιστούν και γυναίκες σε παραγοντικό επίπεδο, όπως στον ΣΕΓΑΣ με την Σακοράφα

«Σίγουρα πρέπει να υπάρχουν γυναίκες σε αυτά τα πόστα γιατί είναι πιο συναισθηματικές και μπορούν να μπουν πιο εύκολα στη ψυχολογία των αθλητών. Είναι καλό ότι υπάρχει μία μεταστροφή και μακάρι η Σοφία Σακοράφα, που έχει περάσει από τον χώρο, να μπορέσει να βοηθήσει και να στηρίξει τα νέα παιδιά που έχουν ταλέντο και αγαπούν αυτό που κάνουν»

Πολλές φορές λέμε ότι ο αθλητής για να πετύχει πρέπει να είναι «ρομπότ». Βλέπουμε αθλητές όμως που λειτουργούν διαφορετικά και τα καταφέρνουν να είναι στη κορυφή. Τελικά είναι ένας μύθος το πώς πρέπει να λειτουργεί ένας πρωταθλητής; Και πως μπορεί να προσαρμοστεί ένας προπονητής σε διαφορετικές προσωπικότητες;

«Νομίζω ότι γενικά οι προπονητές πρέπει να έχουν ευελιξία στο πως χειρίζονται τους αθλητές τους. Κανείς δεν είναι ίδιος. Αλλος λειτουργεί με την ψυχολογία, άλλος με το… γάντι. Πρέπει ο προπονητής να αναγνωρίζει τα χαρακτηριστικά του κάθε αθλητή. Ο Τεντόγλου είναι μία ιδιαίτερη περίπτωση για παράδειγμα και ευτυχώς ο Πομάσκι βρήκε τον τρόπο να τον χειριστεί και όπως δείχνουν τα αποτελέσματα, ο τρόπος του αποδίδει πολύ καλά»

Στο μήκος γυναικών έχουν μείνει στάσιμα τα πράγματα. Βλέπεις να πλησιάζει καμία το παγκόσμιο ρεκόρ; Ή και το πανελλήνιο…

«Το παγκόσμιο ρεκόρ πιστεύω πως είναι μακριά. Κι άλλα ρεκόρ είπαμε ότι είναι απλησίαστα βέβαια, αλλά έσπασαν. Δεν βλέπω όμως καμία που να μπορεί να το κάνει, πέρα από την Ρόχας που αν αποφασίσει να αφοσιωθεί στο μήκος και αφήσει το τριπλούν, είναι η μόνη θεωρώ που μπορεί να το καταρρίψει. Οσον αφορά το πανελλήνιο ρεκόρ, στην Ελλάδα υπάρχουν νέα ταλέντα, αλλά αυτή τη στιγμή δεν δείχνει κάποια πως μπορεί να το πλησιάσει. Ελπίζω βέβαια να υπάρξει κάποια στιγμή μία αθλήτρια με το ταλέντο και την θέληση για να το καταρρίψει»

«Οτι έκανα, το έκανα και για τον πατέρα μου»

Ακούγοντας την αναδρομή σου, δίνεις την αίσθηση μιας πεισματάρας αθλήτριας...

«Δεν είναι πείσμα, αλλά η επιμονή που είχα. Από μικρή ηλικία έμαθα να βάζω στόχους και να οραματίζομαι αυτό που θέλω να πετύχω. Θυμάμαι στο σχολείο για παράδειγμα να ζωγραφίζω στο θρανίο ένα σκάμμα και να γράφω επάνω 6,10μ. Τόσο είχα βάλει στόχο να κάνω, ενώ το ρεκόρ μου τότε ήταν 4,20μ. Το να ονειρεύομαι και να οραματίζομαι αυτό που θέλω να πετύχω, με οδήγησε σε μεγαλύτερους στόχους».

Ποιος ήταν ο σημαντικότερος άνθρωπος στην καριέρα σου;

Ο πατέρας μου γιατί πάντα μου έδινε το κίνητρο, αλλά και την ψυχολογική στήριξη. Ηταν συνεχώς δίπλα μου και στην καριέρα μου ήθελα πάντα να τα πηγαίνω καλά γιατί ήταν σαν να επιβραβεύω και τον ίδιο που επέμενε να με στηρίζει. Η μητέρα μου ήταν αρνητική αρχικά στο να κάνω πρωταθλητισμό. Ο πατέρας μου όμως με στήριζε στα εύκολα, αλλά και στα δύσκολα. Ηταν πάντα εκεί και στις αποτυχίες να μου πει μία καλή κουβέντα και ο τρόπος προσέγγισής του ήταν σημαντικός. Ηξερε τι να πει και έβλεπε ότι πέρα από το ταλέντο μου, το ήθελα πολύ, το αγαπούσα αυτό που έκανα. Και ήταν πάντα ένας θετικός άνθρωπος»

Ηταν αυτός που τηλεφωνούσες πάντα πρώτα;

«Πάντα ήταν η πρώτη μου έννοια μετά από μεγάλο αγώνα. Στην Ατλάντα από την χροιά της φωνής του όταν είπε το μπράβο για την 4η θέση, πάντα θα την θυμάμαι…»

Θεωρείς πως είχες αρκετές αποτυχίες στην καριέρα σου;

«Αποτυχίες όλοι οι αθλητές έχουν. Δεν μπορείς να πετύχεις τίποτα χωρίς να αποτύχεις πρώτα. Και στον πρωταθλητισμό περισσότερες είναι οι αποτυχίες παρά οι επιτυχίες. Αλλά οι επιτυχίες σου δίνουν πάντα τη δύναμη να συνεχίσεις».

Φιλίες έκανες μέσα από όλα αυτά τα χρόνια;

«Λίγες, αλλά καλές. Περισσότερο με την Κελεσίδου που στους μεγάλους αγώνες συνήθως μοιραζόμασταν το ίδιο δωμάτιο. Μένουμε μακριά, αλλά προσπαθώ να την… ψήσω να έρθει Αθήνα (γέλια). Και με τον Παναγιωτόπουλο επίσης έχω καλή σχέση που είμαστε και κουμπάροι. Γενικά ήμουν επιλεκτική με το ποιοι θα είναι αυτοί με τους οποίους θα συναναστρέφομαι»

Τελικά με την Φιόνα Μέι είχατε καλές σχέσεις; Γιατί μας έχει μείνει αυτή η απορία...

«Με την Μέι δεν είχαμε γενικά καμία σχέση. Μέσα σε κάθε μεγάλο αγώνα, οι αντίπαλοί σου είναι εχθροί. Βέβαια, με όλες τις συναθλήτριές μας πριν τον αγώνα, ευχόμασταν καλή επιτυχία. Η Μέι ήταν η μοναδική που δεν μιλούσε σε καμία. Με αφορμή ένα ταξίδι μου στη Φλωρεντία και μαθαίνοντας ότι μένει εκεί κοντά, επικοινώνησα μαζί της μέσω facebook και της είπα ότι θέλω να την δω. Εκεί ο σύζυγός μου την ρώτησε τη γνώμη της για τότε που ήμασταν αντίπαλες. Κι αυτή είπε ότι με μισούσε!. Εστω μετά από τόσα χρόνια οι σχέσεις μας είναι καλές πλέον. Την συμπαθώ και την θαυμάζω και με συμπαθεί κι αυτή. Είναι ωραίο που δημιουργήθηκε μία φιλία εκτός γηπέδου»

Γενικά ήσουν αυστηρή με τον εαυτό σου;

«Ναι και όταν έκανα λάθη έμπαινα σε μία αυτοκριτική που πολλές φορές μετανιώνω γι’ αυτό. Στην διάρκεια της πορείας μου έμαθα να αφήνω πίσω τα λάθη μου και να κρατάω τα θετικά.»

Στην εποχή που έκανες πρωταθλητισμό, δεν υπήρχε πολυτέλεια για ψυχολόγους. Πώς αντιμετώπιζες τις δύσκολες καταστάσεις;

«Ψάχναμε εκείνα τα χρόνια τρόπους να φτιάξουμε την ψυχολογία μας. Εγώ για παράδειγμα διάβαζα πολύ και έμαθα να οραματίζομαι το αποτέλεσμα που ήθελα να φέρω. Με έφτιαχνε πριν κοιμηθώ, παραμονή μεγάλου αγώνα, να οραματιστώ το τέλειο άλμα. Το έκανα 20 φορές, σκεφτόμουν πως θα τρέξω, τι άλμα θα βγάλω, τι θα πει ο κόσμος, ο προπονητής, ο πατέρας μου, πως θα νιώσω… Είχα βρει μηχανισμούς και το έφτιαχνα μέσα μου όλο αυτό. »

Το κάνεις και στη ζωή σου αυτό;

«Το κάνω ανά εποχές. Στον αθλητισμό είναι πιο εύκολο να το κάνεις γιατί ξέρεις ότι έχεις ένα στόχο μπροστά σου. Είναι στον χαρακτήρα μου όταν βάζω στόχους να κάνω τα απαραίτητα βήματα που θα με φέρουν πιο κοντά σε αυτό. Αν ρωτήσεις τον Πομάσκι για την πιο επιμελή αθλήτρια, πιστεύω θα σου πει εμένα. Θυμάμαι ήμασταν προετοιμασία με Χατζόπουλο, Βασδέκη, Τσιαμήτα και Αθανασιάδου και μας είχε βάλει σε ένα δωμάτιο, για να πει στον καθένα τι κάνει σωστά και τι πρέπει να αλλάξει. Όταν έφτασε σε μένα, δεν ήξερε τι να μου πει»

Οπως θα γνωρίζεις, είσαι από τις αθλήτριες που πέρα από τα αποτελέσματα, σημείο αναφοράς ήταν πάντα και η εμφάνισή σου. Πόσο ρόλο έπαιξε στην καριέρα σου αυτό;

«Μέσα στο γήπεδο δεν παίζει κανέναν απολύτως ρόλο η εμφάνιση. Το αποτέλεσμα θα είναι πάντα το ίδιο. Η εμφάνιση παίζει ρόλο στην προβολή που θα έχεις και στους σπόνσορες που θα ενδιαφερθούν να έρθουν και να σε στηρίξουν»

Σου λείπει ο πρωταθλητισμός;

«Αυτή τη στιγμή δεν μου λείπει καθόλου. Το θυμάμαι τις στιγμές και εμπειρίες που απέκτησα και έζησα, με αγάπη και ευγνωμοσύνη. Αν γινόμουν ξανά 20 χρονών, τα ίδιο μονοπάτι θα επέλεγα και πάλι.

*Ευχαριστούμε για την φιλοξενία το Domotel Kastri,

Ελ. Βενιζέλου και Ρωμυλίας, Νέα Ερυθραία / Reservations: 210 3507330