Νίκος Παπάζογλου: Ψυχάρα

Νίκος Παπάζογλου: Ψυχάρα

Το τραπέζι στην αυλή στρωμένο με άσπρο τραπεζομάντιλο. Η μέρα είναι γιορτινή. Ο ήλιος αυτή την εποχή δεν είναι τόσο σκληρός. Ζεσταίνει σώματα και καρδιές. Ο αέρας απαλός, λουλούδια και δέντρα να λικνίζονται όσο χρειάζεται για να μεταδώσουν το άρωμα τους. Η εξώπορτα ανοιχτή και ο κόσμος μπαίνει στο φιλόξενο σπίτι χαρούμενος και ευδιάθετος. Δεν φοράει τα καλά του. Κι ας είναι Κυριακή. Μόνο χαμόγελα. Οι χειραψίες και τα “καλώς ήλθατε” γεμάτα ενέργεια και αλήθεια. Φυσικά σε αυτή τη γιορτή δεν υπάρχει πρωτόκολλο. Καθένας κάθεται όπου θέλει. Σε λίγο η γλυκιά μυρωδιά του φαγητού που μόλις βγήκε από τον φούρνο θα “διατάξει” τους παρευρισκόμενους να καθίσουν στο τραπέζι. Το κρυστάλλινο κόκκινο του κρασιού, ο παλμός της ζωής που χτυπά φρενιασμένα από χαρά. Όταν γεμίσουν στομάχια και καρδιές από τροφή και αφιλτράριστες ευχές, θα ακουστεί ένας μικρός, “πνιχτός” ήχος. Είναι το σύνθημα για να σωπάσουν τα πουλιά, να ησυχάσει η φύση και ο Νίκος που είναι σε μια γωνιά και τσιμπολογάει (ποτέ δεν τρώει πολύ) να πιάσει το μπουζουκάκι και να ξεκινήσει το γλέντι. “Γεια σου Νίκο Παπάζογλου, ψυχάρα” θα του πουν κι αυτός θα ανταποδώσει με χαρά, κέφι, γλέντι και αναστεναγμούς λυτρωτικούς. Γενναιόδωρος, αυτός που έζησε στη ρωγμή του χρόνου.

image

Το ξεκίνημα ήταν ροκ

Ο Νίκος Παπάζογλου γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη στις 20 Μαρτίου 1948 και λίγο πριν τα 18 θα ασχοληθεί σοβαρά με τη μουσική. Η εποχή της ενηλικίωσης (δεκαετία του '60) είναι ταραγμένη. Παγκόσμια. Η μουσική υπόκρουση που κυριαρχεί δεν είναι το λαϊκό, αλλά το ροκ και ο έφηβος Παπάζογλου δεν θα ξεφύγει από την κυριαρχία του. Σε συνέντευξη του στο περιοδικό “Ήχος & Ηi-Fi” τον Ιανουάριο του 1987 έλεγε για το ξεκίνημα του:

Το πρώτο πράγμα που με συγκλόνισε ήταν η απεργία του 15% (σ.σ η απεργία των εκπαιδευτικών στις αρχές του 1963 και οι φοιτητικοί αγώνες του 15% για την παιδεία στο τέλος του '62 και τις αρχές του 63), που ήταν το σημαντικό γεγονός της νεολαίας -όπως συνέβαινε και στον υπόλοιπο κόσμο, όπου τα παιδιά είπαν “δεν πάτε στο διάολο κι εσείς και ο Ψυχρός Πόλεμος”. Άσχετα με το τι φαινόταν σαν αίτημα, το κύριο αίτημα του 15% ήταν βασικά η ελευθερία της έκφρασης. Από εκείνη την περίοδο ξεκίνησαν πολλά πράγματα, όπως το τραγούδι διαμαρτυρίας (σ.σ στην Αμερική). Αυτό ήταν που με συγκινούσε στο ροκ εν ρολ. [...] Αυτό που με τράβηξε σαν περιεχόμενο ήταν το τραγούδι της περιόδου του πολέμου της Παλαιστίνης (σ.σ. Ο Πόλεμος των Έξι Ημερών τον Ιούνιο του '67) και του Βιετνάμ. Έχω συνδυάσει, δεν ξέρω πώς, τα γεγονότα της Λωρίδας της Γάζας με το “Eve of destruction”. Νιώθοντας λοιπόν και γω αυτή την κραυγή διαμαρτυρίας που έβραζε μέσα μου άρχισα να ασχολούμαι με την κιθάρα και μαζί με διάφορους φίλους από το σχολείο αρχίζουμε να φτιάχνουμε συγκροτήματα, στα οποία παίζουμε τραγούδια σε αυτό το πνεύμα. Με τον Νέστορα Δάνα είχαμε φτιάξει ένα που πήγαινε αρκετά καλά κι έτσι σε μια περίοδο που ο Πασχάλης των “Olympians” πήγαινε στον στρατό με φώναξαν στη θέση του. Τότε πρωτοδούλεψα επαγγελματικά, πράγμα που αποδείχτηκε πολύ χρήσιμο.

Το πρώτο συγκρότημα στο οποίο διακρίθηκε σαν κιθαρίστας και τραγουδιστής ήταν οι “Ronnie and Those”, οι οποίο σχηματίστηκαν στη Θεσσαλονίκη περί τα μέσα του 1965. Μπορεί να μην πρόλαβαν να ηχογραφήσουν, άφησαν όμως όνομα και στο περιοδικό “Μοντέρνοι Ρυθμοί” έχουμε μια από τις πρώτες αναφορές στο όνομα του Νίκου Παπάζογλου. Αρχές του ΄67 κάνει το μεγάλο βήμα και παίρνει τη θέση του στρατευμένου Πασχάλη στους “Olympians”. Η επιτυχία τους στο κέντρο “Χαβάη” κρατάει μέχρι το φθινόπωρο του 1967. Ο Παπάζογλου συνδέει το όνομα του με την πιο ροκ περίοδο του γκρουπ τραγουδώντας ανάμεσα σε άλλα το “Paperback writer” των “Beatles” και το “Mercy mercy” που είχε πει πρώτος ο Don Covay και στη συνέχεια οι “Rolling Stones”.

Τον Οκτώβριο της ίδιας χρονιάς θα γίνει μέλος του συγκροτήματος “Blow Up” και ο περιοδικός Τύπος της εποχής θα αποκαλύψει ότι στον τραγουδιστή Παπάζογλου αρέσουν οι Ντίλαν, Μπήτλς και η φολκ μουσική. Στη συνέχεια θα συνεργαστεί με τους “M.G.C” και τον Οκτώβριο του 1971 θα δημιουργηθούν οι “Μακεδονομάχοι”. Ο Παπάζογλου έμεινε μαζί τους για τέσσερις μήνες χωρίς όμως να αφήσουν κάτι ηχογραφημένο. Επόμενο συγκρότημα για τον “Ν.Π” ο “Ζηλωτής” και η πρώτη σοβαρή προσπάθεια να ηχογραφηθεί κάτι. Ο ίδιος σε συνέντευξη του είχε πει ότι “πηγαίναμε στη Γερμανία, στο Άαχεν, όπου και γνωριστήκαμε με διάφορα συγκροτήματα και σε μια βομβαρδισμένη φάμπρικα φτιάξαμε έξι αριστουργηματικά τραγούδια τα οποία ηχογραφήσαμε σε demo στην Ιταλία. Δεν ενδιαφέρθηκε κανένας και έτσι το όλο θέμα έληξε”. Τελικά, την περίοδο 1973-74 θα ηχογραφηθούν τα πρώτα του τραγούδια τα οποία αποδίδει ο Πασχάλης.

image

Ο δίσκος...δήλωση

Το 1978, τον Μάρτιο, αποτελεί σημείο καμπής για την καριέρα του Νίκου Παπάζογλου, αλλά και για την ελληνική μουσική. Τότε κυκλοφορεί στα δισκοπωλεία “Η εκδίκηση της Γυφτιάς” με τραγούδια του Νίκου Ξυδάκη και Μανώλη Ρασούλη. Σε δύο η μουσική είναι του Παπάζογλου, ενώ τους στίχους στο “Μπαγλαμαδάκι” (“Κανείς εδώ δεν τραγουδά”) υπογράφει ο Τάκης Σιμώτας. Τίποτε απ' όλα αυτά δεν θα ήταν εφικτό αν δεν υπήρχε ο Διονύσης Σαββόπουλος που ανέλαβε την παραγωγή του δίσκου.

Το ελληνικό τραγούδι εκείνη την περίοδο βρισκόταν σε δημιουργική αναταραχή. Πάριος, Πουλόπουλος, Βοσκόπουλος, Μαρινέλλα, Λίτσα Διαμάντη, κυριαρχούν στην αγορά. Ακολουθεί ο Γιώργος Νταλάρας, ενώ ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου παρουσιάζει τον πρώτο του δίσκο. Ο Λουκιανός Κηλαηδόνης θα γίνει “Ένας φτωχός και μόνος κάου-μπόυ” και ο Μάνος Χατζιδάκις ηχογραφεί τα τραγούδια “Για την Ελένη” με τον Στέλιο Μαρκετάκη. Τον Οκτώβρη κυκλοφορεί ο “Οκτώβρης ΄78” του Μίκη Θεοδωράκη με τον Γρηγόρη Μπιθικώτση. Ο Στέλιος Καζαντζίδης διανύει τον τρίτο χρόνο αποχής από τη δισκογραφία. Μέσα σε αυτό το κλίμα θα κυκλοφορήσει “Η Εκδίκηση της Γυφτιάς” με 13 τραγούδια. Το μεγαλύτερο ερμηνευτικό βάρος αναλαμβάνει ο Νίκος Παπάζογλου, ενώ συμμετέχουν ο Δημήτρης Κοντογιάννης, Σοφία Διαμαντή και ο Διονύσης Σαββόπουλος. Οι περισσότεροι μουσικοί προέρχονται από τα λαϊκά μαγαζιά της Θεσσαλονίκης, ενώ κάποιοι απ' αυτούς παίζουν για πρώτη φορά σε ηχογράφηση δίσκου. Μπουζούκι παίζει αρχικά ο Νίκος Παππάς, ο οποίος, δυσαρεστημένος από το κλίμα, αποχωρεί για να αντικατασταθεί από τον Δημήτρη Γεωργόπουλο. Αυτή είναι η πρώτη ηχογράφηση δίσκου που γίνεται στο στούντιο “Αγροτικόν” του Νίκου Παπάζογλου στην Τούμπα Θεσσαλονίκης μέσα σε δύο εβδομάδες. Οι φωτογραφίες είναι της Βαρβάρας Παπάζογλου και το εικαστικό του εξωφύλλου του Αλέξη Κυριτσόπουλου, μόνιμου συνεργάτη του Σαββόπουλου στα εξώφυλλα των δικών του δίσκων.

Η ιστορία του δίσκου έχει ως εξής. Μετά από συμμετοχές του σε δουλειές όπως τα “Νέγρικα” του Λοϊζου και του Νεγρεπόντη, στον “Νέο Ερωτόκριτο” του Μαμαγκάκη, πάνω στην ποίηση του Παντελή Πρεβελάκη και στους “Αχαρνής” του Σαββόπουλου, με την “Εκδίκηση της Γυφτιάς” ο Μανώλης Ρασούλης συστήνεται πλέον και σαν στιχουργός. Ο δίσκος αποτελεί παράλληλα την πρώτη παρουσία στη δισκογραφία και για τον Νίκο Ξυδάκη. Οι δυο τους ταλαιπωρούνται αρκετά, πηγαίνοντας τα τραγούδια από εταιρεία σε εταιρεία χωρίς θετικό αποτέλεσμα, ώσπου τα ακούει τα τραγούδια ο Διονύσης Σαββόπουλος που καταφέρνει να τα “περάσει” στη “Lyra” του, αρχικά δύσπιστου, Αλέκου Πατσιφά. Η πρώτη αντιμετώπιση του δίσκου από κοινό και κριτικούς ήταν “χλιαρή”, προκαλώντας τις αντιδράσεις του Πατσιφά, στο πέρασμα των χρόνων όμως η “Εκδίκηση της Γυφτιάς” ξεπέρασε τις 200 χιλιάδες πωλήσεις.

image

Συνέχεια και συνέπεια

Η “Γυφτιά” άνοιξε τον δρόμο και με “Τα Δήθεν” το 1979 έρχεται η καθιέρωση. Πάνω απ' όλα η καθιέρωση στη συνείδηση του κοινού, των νέων κυρίως, πως η περίπτωση “Παπάζογλου” δεν είναι μία ακόμη περίπτωση ενός καλλιτέχνη που κάνεις καλές αντιγραφές και ακολουθεί μόνο τα μονοπάτια των προηγούμενων. Όχι, η πρόταση του ήταν πραγματικά κάτι καινούργιο, φρέσκο, δροσερό, ζωηρό, αναζωογονητικό για την ελληνική μουσική σκηνή. Ο δεύτερος δίσκος φέρει και πάλι την υπογραφή των Ξυδάκη-Ρασούλη και με κομμάτια όπως “Το κοτλέ παντελονάκι”, “Σουξεδιάρικο”, “Κάνε πως μ' αγαπάς” και “Οι μάγκες δεν υπάρχουν πια”, άπαντες καταλαβαίνουν ότι ο Νίκος Παπάζογλου ήρθε για να μείνει στον χώρο του λαϊκού τραγουδιού.

Ο Παπάζογλου δεν άφησε τον εαυτό του να “καεί” και κάθε του βήμα γινόταν με προσοχή και μόνο αφού είχε πραγματικά κάτι να πει (και να τραγουδήσει). Έτσι, φτάνουμε στο 1984 και το “Χαράτσι” Κομμάτια όπως ο “Υδροχόος” και το “Λεμόνι στην πορτοκαλιά” γίνονται σύνθημα στα χείλη του κοινού. Ο συνδυασμός ηλεκτρικής κιθάρας και μπουζουκιού, απρόσμενος, αλλά γοητευτικός και αποτελεσματικός. Με το “Χαράτσι” ο δημιουργός Παπάζογλου έγινε πηγή έμπνευσης για πολλούς μεταγενέστερους, ενώ επηρέασε σημαντικά και σύγχρονους τους. Το 1986 το κοινό θα ακούσει το “Μέσω νεφών”. Ο κόσμος θα “ταξιδέψει” με το “Όνειρο” και θα αφεθεί στο “Φύσηξε ο Βαρδάρης”. Ο Παπάζογλου θα φτιάξει εικόνες που θα εντυπωθούν άμεσα στο συνειδητό και θα φωλιάσουν για πάντα στο ασυνείδητο του ακροατή. Μετά από τέσσερα χρόνια θα έρθουν τα “Σύνεργα”. Εδώ θα βρούμε στους στίχους και τον Ορφέα Περίδη που κάνει τα πρώτα του βήματα. Μαζί του οι Γιώργος Ζήκας, Βάσω Αλλαγιάννη, Τάκη Σιμώτα. Το “Φεύγω” είναι το κομμάτι που ξεχωρίζει και αποτυπώνεται ανεξίτηλα από τη φωνή του Παπάζογλου. Το κοινό θα περιμένει πέντε χρόνια (1995) για την επόμενη δουλειά του με τον τίτλο “Όταν κινδυνεύεις παίξει την πουρούδα”. Οι “Φανοί”, το “Γιαγιάκα” και φυσικά το “Δεν είμαι ποιητής” κάνουν τη διαφορά και διατηρούν το μοναδικό ύφος του Παπάζογλου. Δέκα χρόνια μετά μας συστήνει τη “Μά'ισσα σελήνη”. Ο Παπάζογλου εμπιστεύεται νέους στιχουργούς και το αποτέλεσμα είναι πάντα το ίδιο: λιτό, απέριττο, εξαιρετικό.

image

Πώς “γεννήθηκε” ο “Αύγουστος”

Τα τραγούδια που θα ακολουθούν για πάντα τον Νίκο Παπάζογλου είναι δύο: “Πότε Βούδας, πότε Κούδας”, “Αύγουστος”. Το πρώτο βρίσκεται στον ομώνυμο δίσκο του Μανώλη Ρασούλη και το δεύτερο στο “Χαράτσι” του Νίκου Παπάζογλου. Το κομμάτι ανήκει εξ ολοκλήρου στο “Ν.Π” μια και έγραψε τους στίχους, τη μουσική και βέβαια το ερμήνευσε καταπληκτικά. Δίχως υπερβολή είναι ένα από τα ωραιότερα ερωτικά τραγούδια και η ιστορία του έχει μεγάλο ενδιαφέρον. Την αφηγήθηκε το 1997 στον Αντώνη Μποσκοϊτη και είναι αυτή, όπως την έγραψε στο περιοδικό “Μετρονόμος”, τχ.61.

Στα τέλη του 1978 έγινε ο σεισμός της Θεσσαλονίκης που προξένησε τον θάνατο πολλών ανθρώπων. Χιλιάδες επίσης έμειναν άστεγοι, ενώ η μετασεισμική δραστηριότητα συνεχιζόταν για αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα. Έχοντας υποστεί ζημιές το σπίτι τους, ο Παπάζογλου πρότεινε στη γυναίκα του να πάρει τη νεογέννητη κόρη τους και να πάνε για λίγο καιρό σε συγγενείς τους στην Αμερική, μέχρι δηλαδή να μειωθεί το τρέμουλο της γης κάτω απ' τα πόδια τους. Έτσι και έγινε.

Μπαίνοντας στον Αύγουστο, δέχτηκε την πρόσκληση του Διονύση Σαββόπουλου να παραθερίσει λίγες μέρες κοντά του στο Πήλιο. Πήγε, αλλά, όπως ήταν αναμενόμενο ο “Νιόνιος” δεν έκανε διακοπές μόνος του. Περιστοιχιζόταν από την οικογένεια του και νεαρά άτομα, αγόρια και κορίτσια. Σύντομα το πάθος του Παπάζογλου φούντωσε για ένα νεαρό όμορφο κορίτσι. Έλξη απ' αυτές τις ακατανίκητες που φέρνει ο Αύγουστος, η κάψα του ήλιου και η αλμύρα της θάλασσας! Τι θα έκανε ο καλλιτέχνης; Θα απατούσε τη γυναίκα του που έφυγε προσωρινά για να γλυτώσει το στρες των μετασεισμών; Σκεφτόταν και την κόρη του που μόλις είχε έρθει στον κόσμο... Η ιστορία λέει πως ο Παπάζογλου δεν άντεξε άλλο το μαρτύριο ενός μοιραία ανικανοποίητου έρωτα. Μπήκε στο αυτοκίνητο του αποφασισμένος να επιστρέψει στην Θεσσαλονίκη. Στη διαδρομή η μελαγχολίά και οι σκέψεις του χτύπησαν κόκκινο. Ο “Αύγουστος” μόλις είχε συλληφθεί στο μυαλό του, στιχουργικά και μουσικά:

Σ' αγαπάω, μα δεν έχω μιλιά να στο πω, κι αυτό είναι ένας καημός αβάσταχτος, λειώνω στον πόνο γιατί νιώθω κι εγώ, ο δρόμος που τραβάμε είναι αδιάβατος, κουράγιο, θα περάσει θα μου πεις... Σε ποια έκσταση απάνω, σε χορό μαγικό, μπορεί ένα τέτοιο πλάσμα να γεννήθηκε... Από ποιο μακρινό αστέρι είναι το φως, που μες στα δυο της μάτια πήγε κρύφτηκε, κι εγώ ο τυχερός που το 'χει δει. Μες στο βλέμμα της ένας τόσο δα ουρανός, αστράφτει, συννεφιάζει, αναδιπλώνεται, μα σαν πέφτει η νύχτα πλημμυρίζει με φως, φεγγάρι αυγουστιάτικο υψώνεται, και φέγγει από μέσα η φυλακή...


Η “φυλακή”! Αυτή “η άτιμη η φυλακή”, έλεγε ο Παπάζογλου, που μας αναγκάζει να είμαστε “νομιμόφρονες”, ήταν υπαίτια τελικά για ένα από τα ομορφότερα και πλέον διαχρονικά ερωτικά ελληνικά τραγούδια. Ήταν η πρώτη φορά, επίσης, πάντα σύμφωνα με τον δημιουργό, που του βγήκε μια μουσική λόγια, κλασικίζουσα, ανεξάρτητη από τις ροκ ή τις λαϊκότροπες καταβολές του παρελθόντος και το τότε παρόντος του.

image

Το “Αγροτικόν”

Η σχέση του Παπάζογλου με τη μουσική δεν περιορίστηκε μόνο στο όμορφο, ποιητικό κομμάτι. Δηλαδή στο γράψιμο στίχων, μουσικής, ερμηνεία. Ο Παπάζογλου ήταν εργάτης της τέχνης του και ασχολήθηκε με κάθε στάδιο της παραγωγής. Έτσι, στα μέσα της δεκαετίας του 1970 δημιούργησε στην Κάτω Τούμπα το δικό του, σχεδόν χειροποίητο, στούντιο, το “Αγροτικόν”. Εκεί ηχογραφήθηκε το 1978 “Η εκδίκηση της Γυφτιάς”. Στα χρόνια που πέρασαν ηχογράφησαν εκεί οι Σωκράτης Μάλαμας, Αργύρης Μπακιρτζής, Θανάσης Παπακωνσταντίνου, Μελίνα Κανά, Γιώργος Ζήκας, Γιώργος Ζερβουδάκης, “Οι Μικρές Περιπλανήσεις”, Θωμάς Κοροβίνης, κ.α.

Ο Παπάζογλου σε συνέντευξη του στην Κρυσταλία Πατούλη στο περιοδικό “Thessaloniki Confidential”, δήλωνε ότι το “στούντιο αποτέλεσε έναν πυρήνα όπου μαζεύονταν όλοι και πρόσφεραν ιδέες και παιξίματα”. Μία από τις αναμνήσεις του στο “Αγροτικόν” είναι όταν ηχογραφούσε ο Μάνος Χατζιδάκις για το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος. [...] Παράλληλα, δημιούργησε το δικό του label στη δισκογραφία, “Στρογγυλοί δίσκοι”, με σκοπό να αναδειχθούν μέσα από αυτό νέα ταλέντα “για ανανεώνεται ο χώρος”. Όπως είχε πει και ο ίδιος στην Ντίνα Ματζιά “ταλέντα που ίσως έχουν γυρίσει τις δισκογραφικές με μια κασέτα στο χέρι και που τους αρνήθηκαν συνεργασία επειδή δεν βλέπουν μεγάλο τιράζ. Εμένα δεν με ενδιαφέρουν οι πωλήσεις. Αν δω πως κάποιο παιδί έχει να προτείνει κάτι αξιόλογο, έστω και για πολύ μικρή κυκλοφορία 500 δίσκων, θα του κάνω την έκδοση. Το ότι έχω δικό μου στούντιο μου λύνει τα χέρια οικονομικώς”.

Το “Αγροτικόν” έκλεισε μετά από 30 χρόνια λειτουργίας και ο Νίκος Παπάζογλου ξεκίνησε να φτιάξει στο σπίτι του στα Νικειά της Νισύρου ένα νέο στούντιο, το “Νησιωτικόν”. Ο πρώτος δίσκος που θα γραφόταν στο νησί ήθελε να είναι των “Μικρών Περιπλανήσεων”. Η επιθυμία του υλοποιήθηκε μετά τον θάνατο του.

image

Εκεί που οι ψυχές διψούν για φως

Ο Νίκος Παπάζογλου αγαπούσε τη θάλασσα και ήθελε η μουσική του να φτάνει στην άγονη γραμμή. Εξάλλου, αυτός είναι ο πρωταρχικός σκοπός της μουσικής, της τέχνης: Να φτάνει εκεί που οι ψυχές διψούν για βροχή φωτός. Γι' αυτό είχε παίξει στην Αστυπάλαια, στην Κάρπαθο, στο Αγαθονήσι, στη Νίσυρο, μες στον κρατήρα του ηφαιστείου... Σταθερό σημείο αναφορά το κόκκινο μαντήλι, το οποίο άρχισε να φορά για τη μοτοσυκλέτα για να μην καρφώνονται μέλισσες στον λαιμό. Του έμεινε και έγινε σήμα κατατεθέν. Έπρεπε να είναι κόκκινο, μια και το εκτυφλωτικό φως του ήλιου φιλτράρεται καλύτερα πάνω του, το ηχόχρωμα της φωνής χάνει κάτι από την ορμή του και τα συναισθήματα που κουβαλά λειαίνονται και φτάνουν όλα σε μας ακέραια. Κι αν έχουν ξεθωριάσει λίγο δεν έχει σημασία. Ίσα-ίσα που ο θαυμαστός, πολύχρωμος κόσμος του Νίκου Παπάζογλου φαινόταν καλύτερα, φαινόταν όπως είναι: Σεμνός, αληθινά διαφορετικός. Στις 17 Απριλίου 2011 χάθηκε για πάντα στη ρωγμή του χρόνου.

Πηγή

-Περιοδικό “Μετρονόμος”, τχ 61. Αντλήθηκαν πληροφορίες από τα κείμενα των: Φώντα Τρούσα, Θανάση Γιώγλου, Σταύρου Γ. Καρτσωνάκη, Θανάση Συλιβού, Αντώνη Μποσκοϊτη