Ιστορίες του παλιού κινηματογράφου vol. 42 (pics & vids)

ME THN EΥΓΕΝΙΚΗ ΧΟΡΗΓΙΑ ΤΗΣ Bergmann Kord

«Οι εραστές του ονείρου»: Το «ρέκβιεμ» Παπαμιχαήλ-Λάσκαρης-Λιβυκού στην Finos Film

Ο ελληνικός κινηματογράφος πνέει τα λοίσθια το 1974 και οι κινηματογραφικές αίθουσες δύσκολα πλέον γεμίζουν ακόμα και για ταινίες με δημοφιλείς πρωταγωνιστές. Ο Φίνος, ο πατριάρχης του ελληνικού κινηματογράφου, έχει πλέον «βαρύνει» από τα πολλά χρόνια προσφοράς, αλλά και λόγω ηλικίας, ενώ οι ανταγωνιστικές του κινηματογραφικές εταιρείες παραγωγής δεν διάγουν και τις καλύτερες ημέρες τους. Ωστόσο, οι καλές παραγωγές δεν λείπουν, απλά είναι αισθητά λιγότερες από τα προηγούμενα χρόνια. Μια από αυτές τις παραγωγές εκείνης της χρονιάς ήταν και η ταινία με τίτλο «Οι εραστές του ονείρου», η οποία στηρίχθηκε στο ομώνυμο θεατρικό έργο του Γιάννη Δαλιανίδη, το οποίο παιζόταν για δύο συνεχόμενα χρόνια από το θίασο Λάσκαρη-Βοσκόπουλου. Η ταινία αυτή είναι γεμάτη συμβολισμούς και αποτελεί σταθμό στην ιστορία της Finos Film. Και αυτό διότι ήταν το τελευταίο μιούζικαλ που γύρισε ο Γιάννης Δαλιανίδης σε αυτή, ενώ αποτέλεσε την τελευταία ταινία της Ζωής Λάσκαρη, του Δημήτρη Παπαμιχαήλ και της Ίλυας Λιβυκού στην εταιρεία. Ένα από τα πρώτα στοιχεία που διαπιστώνει κανείς βλέποντας την ταινία είναι αναμφισβήτητα η αλλαγή της εμφάνισης του Δημήτρη Παπαμιχαήλ, ο οποίος πλέον εμφανίζεται με αυξημένα κιλά, ένα χαρακτηριστικό που τον συνόδευσε μέχρι το τέλος της ζωής του. Αντίθετα, η Λάσκαρη εξακολουθεί να ακτινοβολεί όπως πάντα. Η ταινία έχει 100% την «σφραγίδα» του Δαλιανίδη, ο οποίος είχε γράψει το σενάριο, έχοντας κάνει παράλληλα και τη σκηνοθεσία. Σύμφωνα με την Finos Film, η υπόθεση της ταινίας ήταν η εξής: «Ένα λαϊκό και τίμιο παλικάρι, ο Δημήτρης, εργάζεται στα ναυπηγεία του Περάματος και τα βράδια τραγουδά σε μια ταβέρνα της περιοχής. Μια μέρα, του προτείνει ο αδελφός του να διαρρήξουν μια βίλα κι αυτός, για να του αποδείξει ότι αυτά τα πράγματα δεν χρειάζονται ιδιαίτερη ικανότητα, αποδέχεται την πρόκληση. Ο θόρυβος που κάνουν, όμως, ξυπνάει την κόρη του ιδιοκτήτη, τη Ζωίτσα. Οι δύο εισβολείς αιφνιδιάζονται. Η Ζωίτσα καταλαβαίνει ότι ο Δημήτρης δεν είναι κακοποιός, και παρακαλεί τους γονείς της να μην τον παραδώσουν στην αστυνομία. Οι δύο νέοι ξαναβρίσκονται και η αμοιβαία έλξη γίνεται φλογερός έρωτας, αλλά η παρέμβαση συγγενών και φίλων δεν επιτρέπει σε αυτόν τον έρωτα να προκόψει για την ώρα». Το τέλος όμως είναι καλό, έστω κι αν έχει περάσει από 40 κύματα. Στους «Εραστές του ονείρου» πρωταγωνιστούσαν ακόμα οι Τιτίκα Στασινοπούλου, Λευτέρης Βουρνάς, Νίκος Δαδινόπουλος, Λυδία Λένωση, Καίτη Ιμπροχώρη, Ίλυα Λιβυκού, Τάσος Μασμανίδης, Χρήστος Κρητικός, Μάνια Κολιανδρή, Μαρί Καραβία, Δημήτρης Μιχαηλίδης, Στέλλα Νέρη. Οι χορογραφίες ήταν του Γιάννη Φλερύ, η μουσική του Μίμη Πλέσσα, ενώ τραγουδούν τόσο η Ζωή Λάσκαρη, όσο και ο Δημήτρης Παπαμιχαήλ. Η ταινία προβλήθηκε για πρώτη φορά στις 30 Δεκεμβρίου του 1974, έκοψε 70.456 εισιτήρια και ήρθε στην 5ην θέση από πλευράς εισπράξεων, ανάμεσα στις 47 ταινίες της σεζόν 1974-1975. Η εμπορική της πορεία λοιπόν ήταν πολύ καλή, ωστόσο οι κριτικοί του ελληνικού κινηματογράφου την θεωρούν μια από τις μέτριες ταινίες του Φίνου, εκτιμώντας ότι η χημεία της Λάσκαρη με τον Παπαμιχαήλ δεν ήταν η ιδανική, αφού –όπως έλεγαν –, σε κανένα σημείο της ταινίας δεν έδειχναν ταιριαστό ζευγάρι. Ο αντίλογος βέβαια λέει ότι οι κριτικοί είχαν απλά στο μυαλό τους τη χημεία Βουγιουκλάκη-Παπαμιχαήλ, που ήταν σίγουρα ιδανική και ανεπανάληπτη.

«Φουσκοθαλασσιές» στη Άνδρο του 1966

Μία από τις πιο χαρακτηριστικές ηθογραφίες της ελληνικής κοινωνίας των νησιών τη δεκαετία του 1960, αποτελεί αναμφισβήτητα η ταινία με τίτλο «Φουσκοθαλασσιές» που γυρίστηκε στην Άνδρο το 1966, από την εταιρεία παραγωγής Αφοί Ρουσσόπουλοι-Γ.Λαζαρίδης-Δ.Σαρρής-Κ. Ψαρράς, με πρωταγωνιστές δύο από τους σπουδαιότερους ηθοποιούς του ελληνικού θεάτρου και κινηματογράφου, τον Διονύση Παπαγιαννόπουλο και την Μαίρη Αρώνη. Η ταινία παρακολουθεί την ζωή μιας οικογένειας θαλασσινών του νησιού, σε μια κοινωνία γυναικοκρατούμενη, στην οποία κάθε σπίτι είχε και έναν ναυτικό, ενώ η γυναίκα είχε δύο εξίσου σημαντικούς ρόλους, αυτή της συζύγου, αλλά και της «κεφαλής» του σπιτιού, που σήμαινε ότι ήταν η απόλυτη αρχή διοίκησης, που κάθε της εντολή δεν δέχονταν αμφισβήτηση. Το σενάριο ήταν του Γιώργου Λαζαρίδη και βασίστηκε στο θεατρικό έργο του Δημήτρη Μπόγρη με τίτλο «Τα αρραβωνιάσματα», σε σκηνοθεσία του Ορέστη Λάσκου. Η υπόθεση του έργου παρακολουθεί την ζωή της Αλκμήνης, κόρης της καπετάνισσας Χρυσούλας, η οποία αγαπάει τον νεαρό ναυτικό Αυγουστή. Η μητέρα της όμως θέλει να την παντρέψει με έναν στεριανό για να μη δυστυχήσει, όπως συνέβη με την ίδια. Όταν ο πατέρας της Αλκμήνης, ο καπεταν-Νικόλας, αφήνει το καράβι του για να ζήσει πλέον στη στεριά, προσπαθεί να αντιμετωπίσει την κατάσταση, αλλά συναντά δυσκολίες και διαπιστώνει ότι τη θάλασσα είναι πιο εύκολο να την «φέρει βόλτα» απ’ ότι το ίδιο του το σπίτι. Οι δύσκολες καταστάσεις συνεχίζονται και προκαλούν τριγμούς στην οικογένεια του καπετάν-Νικόλα, ωστόσο το τέλος θα είναι καλό και η Αλκμήνη θα παντρευτεί τον Αυγουστή, τον οποίο υποδύεται ο Ανδρέας Ντούζος, σε μια από τις πιο «δροσερές» ερμηνείες του στον ελληνικό κινηματογράφο. Η ταινία είναι γεμάτη από όμορφα τοπία και παραλίες της Άνδρου και πραγματικά είναι κρίμα που δεν είχε γυριστεί σε έγχρωμο φιλμ, αφού με χρώμα θα κέρδιζε πολλούς "πόντους". Εξαιρετικός όπως πάντα ο Παπαγιαννόπουλος, αλλά την παράσταση κλέβει χωρίς αμφιβολία η μοναδική Μαίρη Αρώνη, με τη νευρώδης, αλλά και άκρως δυναμική παρουσία της, που πείθει 100% ως γυναίκα ναυτικού και αρχηγός του σπιτιού. Για κάποιους κριτικούς της εποχής, η συμμετοχή της στην ταινία αυτή ήταν πολυτέλεια, δεδομένου του «απλοϊκού» σεναρίου, το οποίο –όπως έλεγαν – δεν απαιτούσε μεγάλες υποκριτικές ικανότητες. Δεν υπάρχουν όμως εύκολοι και δύσκολοι ρόλοι εάν ο ηθοποιός έχει ταυτιστεί μαζί τους και δεν διστάζει να «τσαλακώσει» την εικόνα του για να τους βιώσει. Και η Αρώνη είχε δεκάδες φορές αποδείξει ότι μπορούσε με την ίδια «ευκολία» και μαγεία να «απογειώσει» τόσο τους «δύσκολους» ρόλους, όσο και τους λεγόμενους «εύκολους». Ο Ανδρέας Ντούζος είναι καλός στην ερμηνεία του και κάνει φιλότιμες προσπάθειες να «πάρει πάνω» του την ταινία, αλλά είχε την «ατυχία» να πέσει πάνω στο ιερό θεατρικό «τέρας» που λέγεται Μαίρη Αρώνη. Στην ταινία «Φουσκοθαλασσιές» πρωταγωνιστούν ακόμα οι Γιώργος Γαβριηλίδης, Ρίτα Άντλερ, Ρία Δελούτση, Μαίρη Χαλκιά, Νίκος Τσουκαλάς, Νίκος Πασχαλίδης, Βάσω Βενιέρη, Γιώργος Παπαδημητράκης, Αγγελική Μαλτέζου, Μαξ Ρόμαν. Η μουσική της ταινίας ήταν του Κώστα Κλάββα.

Η πρεμιέρα του Δαλιανίδη στη Finos Film, o «Ψεύτης» και η διαχρονικότητα του ρουσφετιού...

Oι πελατειακές σχέσεις των ελλήνων πολιτικών με τους ψηφοφόρους τους δεν είναι φαινόμενο των χρόνων της κρίσης, ούτε καν φαινόμενο της μεταπολίτευσης, όπως ίσως να πιστεύουν μερικοί ...αδαείς. Πρόκειται για μια διαχρονική κατάσταση που ταλαιπωρεί το ελληνικό κράτος από την ίδρυσή του. Φυσικά δεν πρόκειται για ελληνικό φαινόμενο – αφού και σε άλλες χώρες παρατηρείται -, ωστόσο μόνο στη χώρα μας έλαβε τόση έκταση και διέβρωσε κάθε ικμάδα υγιούς σκέψης του Έλληνα. Και πέραν πάσης αμφιβολίας, αποτέλεσε έναν μεγάλο κρίκο στην αλυσίδα των παθογενειών που οδήγησαν την χώρα στην χρεοκοπία των τελευταίων χρόνων. Το 1961 δε, το φαινόμενο αυτό αποτέλεσε τη «γεννεσιουργό αιτία» μιας εξαιρετικής ταινίας, με τον τίτλο «Ζητείται Ψεύτης», στην οποία ο πρωταγωνιστής της, Ντίνος Ηλιόπουλος υποδυόταν τον ψευτο-Θόδωρο, έναν γραμματέα πολιτικού γραφείου ενός βουλευτή, η δουλειά του οποίου ήταν να παραμυθιάζει τους ψηφοφόρους για διάφορες...εξυπηρετήσεις που αυτοί ζητούσαν. Η ταινία ήταν βασισμένη στο ομώνυμο θεατρικό έργο του Δημήτρη Ψαθά και παράλληλα η πρώτη που σκηνοθέτησε ο Γιάννης Δαλιανίδης στη μακρόχρονη συνεργασία του με την Finos Film. Σύμφωνα με την υπόθεση της ταινίας, ο Θεόδωρος Πάρλας ή Ψευτοθόδωρος, δηλώνει επαγγελματίας... ψεύτης και έρχεται από το χωριό του στην Αθήνα για δουλειά. Μια τυχαία συμπλοκή στο λεωφορείο και μια γροθιά που θα δώσει σε έναν επιβάτη θα του ανοίξουν διάπλατα τον δρόμο για μια λαμπρή καριέρα ως ιδιαιτέρου του βουλευτή Θεόφιλου Φερέκη, τον οποίο υποδύεται ο υπέροχος Παντελής Ζερβός. Η καριέρα αυτή όμως στηρίζεται στα ασύστολα και κραυγαλέα ψέματα, τα οποία σκαρφίζεται προκειμένου να δικαιολογεί τις απραγματοποίητες και εν τέλει ανεδαφικές, υποσχέσεις του βουλευτή προς τους ψηφοφόρους του. Φυσικά, στο τέλος τα ψέματα γίνονται τόσο πολλά, που δυσκολεύουν πλέον την διάκρισή τους από την αλήθεια και όπως συμβαίνει πάντα σε τέτοιες περιπτώσεις, το τέλος δεν είναι καλό. Το δυνατό σημείο της ταινίας είναι το εξαιρετικό καστ, το οποίο εκτός από τους Ηλιόπουλο-Ζερβό, αποτελούσαν οι Άννα Κυριακού, Μάρθα Καραγιάννη, Θανάσης Βέγγος, Περικλής Χριστοφορίδης, Δημήτρης Νικολαϊδης, Μαργαρίτα Αθανασίου, Πόπη Λάζου, Κάτια Αθανασίου, Άγγελος Μαυρόπουλος, Παναγιώτης Καραβουσιάνος, Μαργαρίτα Γεράρδου, Νίκος Θηβαίος, Γιάννης Μπέρτος, Δήμητρα Σερεμέτη, Βάσος Κωστής κ.α. Η Άννα Κυριακού, γοητευτικότατη και εξαιρετική στο ρόλο της συζύγου του βουλευτή Φερέκη, δίνει ίσως την καλύτερη ερμηνεία της στον ελληνικό κινηματογράφο. Όπως φυσικά και ο μοναδικός Θανάσης Βέγγος, που στα λίγα λεπτά της συμμετοχής του αφήνει ανεξήτιλο το στίγμα του. Η ταινία «Ζητείται ψεύτης» αποτέλεσε παράλληλα ταινία-σταθμό για την Μάρθα Καραγιάννη, αφού ήταν η πρώτη που γύρισε στη Finos Film κι αυτό οφείλεται στην επιμονή του Δαλιανίδη να την χρησιμοποιήσει, έχοντας ο ίδιος γοητευθεί από την ευρύτερη παρουσία της. Έτσι, της έδωσε έναν μικρό ρόλο, αυτόν της Πίτσας Κίτσας, τον οποίο όμως διεύρυνε ο ίδιος, ώστε να της δώσει την ευκαιρία να φανεί περισσότερο. Η Καραγιάννη άρπαξε την ευκαιρία, με αποτέλεσμα να κάνει στη συνέχεια μια σπουδαία καριέρα στη Finos Film. Η ταινία έκοψε 69.451 εισιτήρια κατά την πρώτη της προβολή στους κινηματογράφους της Αθήνας και του Πειραιά, κατατασσόμενη στην 6η θέση ανάμεσα στις 58 ταινίες της περιόδου 1960–61. Στα αξιοσημείωτα της ταινίας ήταν το γεγονός ότι αποτέλεσε συμπαραγωγή της Finos Film με τον Κλέαρχο Κονιτσιώτη, «αντίπαλον δέος» του Φίνου, ανταγωνιστή, αλλά πάντα καλού του φίλου (άλλες εποχές, άλλα ήθη...). Η μουσική της ταινίας ήταν του λιγότερο γνωστού Γεράσιμου Λαβράνου, ενώ στο τραγούδι ακούγονται ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης, αλλά και ο ίδιος ο Ντίνος Ηλιόπουλος. Η ταινία «Ζητείται ψεύτης» αποτελεί μια από τις πλέον ευχάριστες της χρυσής εποχής του ελληνικού κινηματογράφου, από την άλλη όμως, μέσα από τις υπερβολές (;) των καταστάσεων, προκαλεί μελαγχολία και θλίψη όταν κανείς σκέφτεται ότι από τότε πέρασαν 55 χρόνια και τίποτα δεν άλλαξε στα ήθη και τις νοοτροπίες του Έλληνα, ο οποίος πάντα θέλει...το ρουσφετάκι του από τον βουλευτή που ψηφίζει. Ακόμα και σήμερα, στα χρόνια της χρεοκοπίας...

Περιμένουμε σχόλια, απόψεις και παρατηρήσεις στο mail μας