25 χρόνια «Μποσμάν»: Μεταγραφές που έμειναν στην ιστορία (pics & vids)
Ο όρος «ελεύθερη μεταγραφή» ή περιφραστικά «έμεινε ελεύθερος και υπογράφει» αποτελεί, πλέον, θεσμό στα μεταγραφικά παζάρια και τον πιο συχνό τρόπο απόκτησης παικτών, ειδικά από ομάδες που δεν έχουν ή αποφασίζουν να μην ξοδέψουν χρήματα για την ενδυνάμωση του ρόστερ. Ωστόσο, αυτή η κατάσταση δεν ήταν πάντοτε δεδομένη.
Χρειάστηκε να σημειωθεί μια τομή στο καθεστώς μετακίνησης των ποδοσφαιριστών, οι οποίοι μέχρι πρότινος γίνονταν έρμαια στα συμφέροντα του κάθε συλλόγου και δεν μπορούσαν να αποχωρήσουν αν δεν γινόταν η κατάλληλη πρόταση στο κλαμπ, πόσω μάλλον να εξασφαλίσουν την «ελευθέρας» τους.
Αυτό άλλαξε οριστικά με πρωτοστάτη τον Ζαν-Μαρκ Μποσμάν. Έναν Βέλγο, σχετικά άσημο μέσο γέννημα-θρέμμα από τη Λιέγη, ο οποίος πέρασε μια πενταετία στη Σταντάρ και μια διετία στην ιστορική R.F.C., εκεί όπου ξεκίνησε την επανάστασή του. Μια επανάσταση που στέφθηκε από δικαίωση και για την οποία 25 χρόνια μετά το επίθετό του ταυτίζεται σταθερά με τον όρο «Νόμος Μποσμάν».
Το story της αλλαγής
Το 1990, ο 25χρονος Μποσμάν βρίσκεται στις τελευταίες εβδομάδες του συμβολαίου του με την R.F.C Λιέγη. Στο ίδιο διάστημα, η διοίκηση καταθέτει πρόταση νέου συμβολαίου, με μείωση 75% στις αποδοχές του. Εύλογα, ο Βέλγος απορρίπτει την προσφορά και ο σύλλογος τον θέτει στη μεταγραφική λίστα για ένα ποσό της τάξης των 450.000 ευρώ. Παρά το ενδιαφέρον της Δουνκέρκης για την απόκτησή του, ο σύλλογος θα κρίνει πως η γαλλική ομάδα β’ κατηγορίας δεν έχει την πιστοληπτική ικανότητα για να πληρώσει το ποσό κι έτσι θα απορρίψει την πρόταση, φτάνοντας την υπόθεση σε αδιέξοδο.
Εκείνη την εποχή, στο βελγικό ποδόσφαιρο επιτρεπόταν σε ένα κλαμπ να αποβάλλει έναν παίκτη όταν δεν μπορούσε να βρεθεί η χρυσή τομή για την ανανέωση του συμβολαίου, όπως κι έκανε η Λιέγη στην περίπτωσή του. Ο Μποσμάν, όμως, αντί να υποκύψει, προσέφυγε στο ευρωπαϊκό δικαστήριο, καταγγέλλοντας τη Λιέγη, τη Βελγική Ομοσπονδία, αλλά την UEFA για το καθεστώς «ανελευθερίας» που του είχαν επιβάλει.
Πέρασαν τρία χρόνια για να επικυρωθεί το νομικό αίτημα της πλευράς του Μποσμάν και πέντε μέχρι την απόφαση της 15ης Δεκεμβρίου του 1995, που άνοιξε τον δρόμο στους κοινοτικούς ποδοσφαιριστές να μεταγράφονται ελεύθερα μετά τη λήξη του συμβολαίου τους σε νέο σύλλογο. Η νέα μέρα στο ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο έφερε φαρδιά-πλατιά την υπογραφή του Βέλγου μέσου, ο αγώνας του οποίου έστρωσε το έδαφος για το μεταγραφικό σκηνικό που βλέπουμε σήμερα.
Αν και για τον ίδιο, αυτός ο αγώνας του κόστισε την ισορροπία της ζωής του. Σε προ διετίας συνέντευξη στο gazzetta.gr, ο 54χρονος τότε Μποσμάν εκμυστηρευόταν πόσα χρήματα έχασε στις δικαστικές διαμάχες, με αποτέλεσμα να καταστραφεί οικονομικά και να φτάσει σε σημείο να παλεύει με τον αλκοολισμό και τους «δαίμονές» του.
Ο ποδοσφαιρικός ιστορικός του παρόντος και του μέλλοντος, όμως, θα έχει πάντα να αφηγείται ένα ξεχωριστό κεφάλαιο στην εξέλιξη του αθλήματος, γύρω από τον περίφημο «Νόμο Μποσμάν». Χάρη σε αυτόν, έχουν σημειωθεί δεκάδες κομβικές μεταγραφές, που άφησαν το αποτύπωμά τους στις κορυφαίες ομάδες της σύγχρονης εποχής, πρωταγωνίστησαν σε «δυναστείες» και μνημονεύονται ακόμη από τους οπαδούς. Κι όλα αυτά, χωρίς να ξοδευτεί ούτε σεντ στον σύλλογο που άνηκαν πριν μείνουν ελεύθεροι.
Λίγες μέρες μετά την επέτειο των 25 χρόνων από την κομβική απόφαση, το G-Weekend θυμάται τις 10 πιο «ηχηρές» μεταγραφές ελεύθερων στο κορυφαίο ευρωπαϊκό στερέωμα και σας τις παρουσιάζει, σε ένα νοσταλγικό countdown με αμιγώς χρονολογική σειρά κι όχι αξιολογικά κριτήρια.
Υ.Γ.: Ποιος ξέρει, ίσως το επόμενο καλοκαίρι η κορυφαία μεταγραφή ελεύθερου στην ιστορία να είναι του Λιονέλ Μέσι. Αν ο Λίο, πάντως, αποφασίσει να αφήσει την Μπαρτσελόνα, την ομάδα της καρδιάς του, θα μπορεί να το πράξει χάρη στον «Νόμο» του Ζαν-Μαρκ Μποσμάν.