Oι ιστορικοί του μέλλοντος θα αποφανθούν αν ο Ολυμπιακός του Βαγγέλη Μαρινάκη είναι καλύτερος από τον Ολυμπιακό του Γουλανδρή, όπως κι αν ο ΠΑΟΚ του Ιβάν Σαββίδη είναι ανώτερος του ΠΑΟΚ της «χρυσής» δεκαετίας του ’70.

Το αντάμωμα «Βόρειων» και «Νότιων» στον 79^ο τελικό του Κυπέλλου Ελλάδας, άργησε δύο ολόκληρες δεκαετίες και αυτή είναι η 8η φορά που «ασπρόμαυροι» και «ερυθρόλευκοι» φτάνουν μέχρι το τέλος του δρόμου.

Πέντε φορές ο Ολυμπιακός έκοψε πρώτος το νήμα (1951, 1971, 1973, 1981, 1992), ενώ δύο φορές ο ΠΑΟΚ κατέκτησε το τρόπαιο (1974, 2001). Η πρώτη φορά που βρέθηκαν αντιμέτωποι οι δύο αποψινοί φιναλίστ, ήταν στις 11 Μαρτίου του 1951 και μάλιστα κατευθείαν στον τελικό. Στις προηγούμενες 8 διοργανώσεις δεν έτυχε να διασταυρωθούν. Ο αγώνας διεξήχθη στο γήπεδο του Παναθηναϊκού, μόνιμη έδρα των τελικών από τα προπολεμικά χρόνια μέχρι να χτιστεί το στάδιο «Γ. Καραϊσκάκης». Ήταν ένας αγώνας μιας άλλης… ασπρόμαυρης εποχής με πολύ ταλέντο και περίσσιο συναίσθημα.

Τη δεκαετία του ’70 όταν οι δύο ομάδες αναμετρήθηκαν σε τρεις τελικούς μέσα σε μια τετραετία το ποδόσφαιρο αν και ημιεπαγγελματικό ανάβλυζε ακόμη ρομαντισμό. Αργότερα η αντιπαράθεση των δύο διαφορετικών κόσμων άρχισε να γίνεται έντονη, η κόντρα μεγάλωσε και κάθε τελικός έμοιαζε με μια επιβεβαίωση ανωτερότητας.

Ας θυμηθούμε τι συνέβη στους επτά προηγούμενους τελικούς ανάμεσα στον Ολυμπιακό και τον ΠΑΟΚ:

Ολυμπιακός – ΠΑΟΚ 4-0

11 Μαρτίου 1951

Γήπεδο: Λεωφόρος Αλεξάνδρας

Διαιτητής: Ασπρογέρακας

Γκολ: Μουράτης (27'), Δαρίβας (66'), Δρόσος (75', 80')

Ολυμπιακός (Γιάννης & Βαγγέλης Χέλμης): Κουρουκλάτος, Ρωσίδης, Γερμενής, Μουράτης, Μινάρδος, Κωτρίδης, Βασιλείου, Δαρίβας, Χριστόπουλος, Μπέμπης, Δρόσος.

ΠΑΟΚ (Βίλλυ Σέφτσικ): Λύκαρης, Πατάκας, Γκολέμης, Αρβανίτης, Γκόγκος, Ψωμάς, Βασιλειάδης, Μουρατίδης, Τζινόπουλος, Παπαδάκης, Εμαννουηλίδης.

Το ημερολόγιο έδειχνε 11 Μαρτίου του 1951 όταν Ολυμπιακός και ΠΑΟΚ διεκδικούσαν το τρόπαιο στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας, με δεκάδες μασκαράδες στις κερκίδες! Βλέπετε, τη μέρα του τελικού βρισκόμασταν σε περίοδο Αποκριάς. Λίγα μόλις χρόνια, μετά το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, στον αγωνιστικό χώρο εμφανίστηκε ο… Χίτλερ και το γέλιο έπεσε σύννεφο! Αυτοί που δεν γέλασαν καθόλου ήταν οι ποδοσφαιριστές του Ολυμπιακού. Οι «ερυθρόλευκοι» του Γιάννη και Βαγγέλη Χέλμη, μια μέρα μετά τα 26α γενέθλια του συλλόγου, με μπροστάρηδες τους Ρωσσίδη, Μουράτη, Κοτρίδη, Μπέμπη, Δαρίβα, Δρόσο, συνέτριψαν με 4-0 τον ΠΑΟΚ, που νωρίτερα στη διοργάνωση είχε αποκλείσει τον Άρη και τον Παναθηναϊκό, αλλά στον τελικό κατέρρευσε. Στο κατάμεστο γήπεδο του Παναθηναϊκού, με οπαδούς και των δύο ομάδων, ο Ανδρέας Μουράτης με δυνατό σουτ άνοιξε το σκορ στο 27ο λεπτό και στο β’ μέρος οι Πειραιώτες πέτυχαν άλλα τρία γκολ με τους Δαρίβα και Δρόσο (2) πανηγυρίζοντας το πρώτο από τα τέσσερα συνεχόμενα και τα επτά συνολικά κύπελλα που κατέκτησαν τη δεκαετία του ’50.

Ολυμπιακός - ΠΑΟΚ 3-1

9 Ιουνίου 1971

Γήπεδο: Καραϊσκάκη

Διαιτητής: Μίχας

Γκολ: Αγγελής (19'), Γιούτσος (43'), Παμπουλής (82') - Σαράφης (47')

Ολυμπιακός (Λάκης Πετρόπουλος): Μυλωνάς, Γκαϊτατζής, Αγγελής, Σιώκος, Κουρέας, Παππάς, Καραβίτης (67' Κουμαριάς), Συνετόπουλος, Γιούτσος, Δεληκάρης, Παπαδόπουλος

ΠΑΟΚ (Λες Σάννον): Χατζηϊωάννου, Γούναρης, Παπαδόπουλος, Χατζηαντωνίου, Φουντουκίδης, Τερζανίδης (5'Μπέλλης), Μαντζουράκης (46' Σταυρίδης), Σαράφης, Παρίδης, Κούδας, Ασλανίδης

Στις αρχές της δεκαετίας του ’70 ο Λες Σάννον άρχισε να χτίζει την σπουδαία ομάδα του ΠΑΟΚ, όπου αγωνιζόταν ο «Μεγαλέξανδρος» του ποδοσφαίρου Γιώργος Κούδας, ενώ στον Ολυμπιακό του Γουλανδρή ο βιρτουόζος αέρινος εξτρέμ Γιώργος Δεληκάρης. Το πρώτο μεγάλο ραντεβού για τα δύο αστέρια και μπαλαδόρους της εποχής ήταν ο τελικός του κυπέλλου, που έγινε στο Καραϊσκάκη, την έδρα του Ολυμπιακού. Με το Λάκη Πετρόπουλο στο τιμόνι τους οι Πειραιώτες βρισκόταν τότε στη φάση της ανανέωσης, ο Δεληκάρης χρόνια πριν είχε αποκτηθεί σε ηλικία 18 ετών από τον Αργοναύτη, από τον Ολυμπιακό Βόλου είχε έρθει ο πολυσύνθετος χαφ-μπακ Τάκης Συνετόπουλος, ενώ ντεμπούτο στη διοργάνωση έκανε ο 19χρονος Πέτρος Καραβίτης. Ο ΠΑΟΚ στο 3ο λεπτό έχασε τον Χρήστο Τερζανίδη, ο Ολυμπιακός πέτυχε δύο γκολ στο πρώτο μέρος με τους Θανάση Αγγελή και Νίκο Γιούτσο, ο Σαράφης μείωσε σε 2-1 και ο Παμπουλής διαμόρφωσε το τελικό 3-1.

Ολυμπιακός - ΠΑΟΚ 1-0

17 Ιουνίου 1973

Γήπεδο: Καραϊσκάκη

Διαιτητής: Λορό (Βέλγιο)

Γκολ: Αγγελής (46')

Ολυμπιακός (Λάκης Πετρόπουλος): Κελεσίδης, Γκαϊτατζής, Γκλέζος, Σιώκος, Αγγελής, Περσίδης, Γιούτσος, Βιέρα (90' Βασιλόπουλος), Αργυρούδης, Τριαντάφυλλος, Δεληκάρης (89' Λοσάντα)

ΠΑΟΚ (Λες Σάνον): Στέφας, Γούναρης, Πέλλιος, Φουντουκίδης, Ιωσηφίδης, Τερζανίδης, Σαράφης, Κούδας (81' Παναγής), Παρίδης, Αποστολίδης, Λάζος (73' Ασλανίδης)

Πριν από 48 χρόνια, ο ΠΑΟΚ έφτασε μια ανάσα από το να μην «κατέβει» στον τελικό, καθώς η ΕΠΟ τον έστελνε να παίξει για δεύτερη φορά μέσα σε τρία χρόνια, με τον Ολυμπιακό στο στάδιο Καραϊσκάκη και με Έλληνα διαιτητή. Η Ελληνική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία έκανε δεκτό το αίτημα των «ασπρόμαυρων» για ορισμό ξένου διαιτητή, αλλά δεν άλλαξε την έδρα. Στις 4 Ιουνίου του 1973 η πλειοψηφία της γενικής συνέλευσης αποφάσισε ότι η ομάδα δεν πρέπει να κατέβει στον τελικό, σε ένδειξη διαμαρτυρίας για το θέμα της έδρας. Η ΕΠΟ ανακοίνωσε ότι ο τελικός μετατίθεται για τις 17 Ιουνίου ώστε ο ΠΑΟΚ και ο Ολυμπιακός να προετοιμαστούν κατάλληλα, εφόσον οι Θεσσαλονικείς αποφάσιζαν να αγωνιστούν. Στις 16 Ιουνίου η αποστολή του «Δικεφάλου» αναχώρησε για την Αθήνα και στο αεροσκάφος οι ποδοσφαιριστές είχαν συνεπιβάτη τον... Στυλιανό Παττακό. Το επόμενο βράδυ ο Ολυμπιακός αναδείχτηκε νικητής 1-0 με σκόρερ τον Αγγελή και διαιτητή τον Βέλγο Λορό. Απέναντι σε μια αμιγώς ελληνική ενδεκάδα του ΠΑΟΚ, οι «ερυθρόλευκοι» σε εκείνον τον τελικό είχαν αγωνισθεί με τέσσερις ελληνοποιημένους ποδοσφαιριστές, τους διεθνείς Ουρουγουανούς Μίλτον Βιέρα Χούλιο Λοσάντα και τους Γάλλους Ρομέν Αργυρούδη και Υβ Τριαντάφυλλο.

ΠΑΟΚ - Ολυμπιακός 2-2, (4-3 πεν.)

16 Ιουνίου 1974

Γήπεδο: Ν. Φιλαδέλφειας

Διαιτητής: Χουκενπίχτερ (Ελβετία)

Γκολ: Παρίδης (50'), Ασλανίδης (72') – Τριαντάφυλλος (19'), Κρητικόπουλος (79')

Πέναλτι (με πρώτο τον Ολυμπιακό) : Παπαδημητρίου 1-0, Σαράφης 1-1, Πουπάκης άουτ, Παρίδης 1-2, Περσίδης άουτ, Κούδας απόκρουση Πουπάκη, Γκλέζος 2-2, Αναστασιάδης 2-3, Σιώκος 3-3, Αποστολίδης 3-4.

ΠΑΟΚ (Λες Σάνον): Στέφας, Γούναρης, Τσιλιγκιρίδης, Ιωσηφίδης, Πέλλιος, Τερζανίδης (113' Φουντουκίδης), Παρίδης, Σαράφης, Αποστολίδης, Κούδας, Ασλανίδης (95' Αναστασιάδης)

Ολυμπιακός (Λάκης Πετρόπουλος): Πουπάκης, Γκαϊτατζής, Αγγελής, Σιώκος, Γκλέζος, Βιέρα, Περσίδης, Κρητικόπουλος, Τριαντάφυλλος, Δεληκάρης, Λοσάντα (55' Καραβίτης, 105' Παπαδημητρίου)

Ο ΠΑΟΚ προσέγγισε πολύ διαφορετικά τον πέμπτο συνεχόμενο τελικό στις αρχές της δεκαετίας του ’70. Η διοίκηση είχε κατορθώσει να αλλάξει η έδρα και αντί για την έδρα του Ολυμπιακού έγινε στο «ουδέτερο» γήπεδο της Νέας Φιλαδέλφειας. Ο τελικός του 1974 ήταν ο πρώτος που κρίθηκε στη… ρουλέτα των πέναλτι, καθώς μέχρι το βράδυ της 16ης Ιουνίου οι Έλληνες φίλαθλοι δεν είχαν ξαναζήσει αυτή τη διαδικασία. Μετά από ένα συναρπαστικό τελικό που στην κανονική διάρκεια και στην παράταση έληξε 2-2, η μπίλια έκατσε στο μαύρο. Στην διαδικασία των πέναλτι από τον Ολυμπιακό αστόχησε ο Λευτέρης Πουπάκης (ήταν ο πρώτος Έλληνας τερματοφύλακας που εκτελούσε πέναλτι) και ο Περσίδης. Από τον ΠΑΟΚ δεν ευστόχησε ο συνήθης ύποπτος, Γιώργος Κούδας και με το εύστοχο πέναλτι του Κούλη Αποστολίδη ο «Δικέφαλος» πήρε ρεβάνς για τις ήττες στους δύο προηγούμενους τελικούς απέναντι στους «ερυθρόλευκους».

Ολυμπιακός - ΠΑΟΚ 3-1

21 Ιουνίου 1981

Γήπεδο: Ν. Φιλαδέλφειας

Διαιτητής: Ζλατάνος.

Γκολ: Δαμανάκης (18' αυτ.), Ορφανός (61'), Κουσουλάκης (90') – Δαμανάκης (61')

Ολυμπιακός (Κάζιμιρ Γκόρσκι): Σαργκάνης, Κυράστας,, Βαμβακούλας, Παπαδόπουλος, Νοβοσέλατς, Κουσουλάκης, Ορφανός (80' Άλστρομ), Νικολούδης (69' Μίχος), Λεμονής, Γαλάκος, Περσίας.

ΠΑΟΚ (Αρίσταρχος Φουντουκίδης): Φούρτουλα, Γούναρης, Ιωσηφίδης, Σάλαμον, Σίγγας, Δαμανάκης, Κερμανίδης (69' Τριανταφυλλίδης), Γεωργόπουλος, Γκουερίνο, Κούδας (75' Βασιλάκος), Κωστίκος

Το επόμενο ραντεβού των δύο ομάδων σε τελικό ήταν επτά χρόνια αργότερα πάλι στη Νέα Φιλαδέλφεια, όπου δεν έπεφτε καρφίτσα από 30.000 και περισσότερους θεατές μεταξύ αυτών και πάνω από 15.000 φίλοι του «Δικεφάλου», που κατέβηκαν στην Αθήνα με κάθε μεταφορικό μέσο και έχει μείνει στην ιστορία η αμαξοστοιχία των 17 βαγονιών, το «τρένο της νίκης» γεμάτο από ΠΑΟΚτσήδες, που είχε μπροστά στην ατμομηχανή ένα πανό, με τη λέξη «ΠΑΟΚ». Ο τελικός σημαδεύτηκε από μεγάλης έκτασης επεισόδια έξω από το γήπεδο και η χρήση δακρυγόνων από την αστυνομία, μαζί με εκατοντάδες καπνογόνα που άναψαν οι οπαδοί των δύο ομάδων, στάθηκαν αιτία να καθυστερήσει η σέντρα για περίπου μισή ώρα. Ο Ολυμπιακός επικράτησε με 3-1, έφτασε στο νταμπλ, με τον Γιάννη Δαμανάκη να γίνεται ο πρώτος παίκτης που σκοράρει σε τελικό τόσο υπέρ όσο και κατά της ομάδας του.

ΠΑΟΚ - Ολυμπιακός 1-1 (α’ τελικός)

20 Μαΐου 1992

Γήπεδο: Τούμπας

Διαιτητής: Δημητριάδης.

Γκολ: Σκαρτάδος (52') – Τσαλουχίδης (63')

ΠΑΟΚ (Γιάννης Γούναρης): Γκάμπριτς, Οικονομίδης (62' Μπασμπανάς), Πλίτσης, Αλεξίου, Μητσιμπόνας, Λαγωνίδης, Μπορμπόκης, Σκαρτάδος, Τζούρτζεβιτς (58' Αναστασιάδης), Τουρσουνίδης, Λεοντιάδης.

Ολυμπιακός (Όλεγκ Μπλαχίν): Ταληκριάδης, Παχατουρίδης, Καραταϊδης, Μ. Βλάχος, Νεντίδης (56' Χατζίδης), Τσαλουχίδης, Λιτόφτσενκο, Τσιαντάκης, Σάβιτσεφ, Προτάσοφ, Σοφιανόπουλος (76' Βαϊτσης).

Η πρώτη και τελευταία φορά που οι δύο ομάδες αναμετρήθηκαν σε διπλούς τελικούς. Στο πρώτο παιχνίδι στην Τούμπα, παρουσία 30.000 φίλων του ΠΑΟΚ, ο Γιώργος Σκαρτάδος έβαλε μπροστά στο σκορ τον «Δικέφαλο», αλλά ο Ολυμπιακός με γκολ του Γιώτη Τσαλουχίδη στο 63' πήρε την ισοπαλία 1-1, μάλιστα στο φινάλε του αγώνα πέτυχε και δεύτερο γκολ με τον Σοβιετικό, Γκενάντι Λιτόφτσενκο, αλλά ακυρώθηκε με υπόδειξη του βοηθού ως οφσάιντ.

Ολυμπιακός – ΠΑΟΚ 2-0 (β’ τελικός)

27 Μαΐου 1992

Γήπεδο: Καραϊσκάκη

Διαιτητής: Ζακεστίδης.

Γκολ: Λιτόφτσενκο (21'), Τσαλουχίδης (62')

Ολυμπιακός (Όλεγκ Μπλαχίν): Ταληκριάδης, Παχατουρίδης, Καραταϊδης, Μ. Βλάχος, Νεντίδης (54' Χατζίδης), Τσαλουχίδης, Λιτόφτσενκο, Τσιαντάκης, Σάβιτσεφ, Προτάσοφ, Σοφιανόπουλος (64' Καραπιάλης).

ΠΑΟΚ (Γιάννης Γούναρης): Γκάμπριτς, Οικονομίδης, Μαλιούφας (73' Μήτογλου), Αλεξίου, Μητσιμπόνας, Λαγωνίδης, Μπορμπόκης, Σκαρτάδος, Τζούρτζεβιτς (46' Καλογερόπουλος), Αναστασιάδης, Τουρσουνίδης

Στις 27 Μαΐου 1992 ο Ολυμπιακός κατέκτησε το τρόπαιο στο «Γεώργιος Καραϊσκάκης» νικώντας 2-0 με γκολ του Γκενάντι Λιτόφτσενκο και του Γιώτη Τσαλουχίδη. Μπροστά σε 30.000 «ερυθρόλευκους» οπαδούς, η ομάδα του Όλεγκ Μπλαχίν επιβεβαίωσε την ανωτερότητα της φτάνοντας στο 19ο Κύπελλο στην ιστορία του Ολυμπιακού και την πέμπτη νίκη σε έξι τελικούς απέναντι στον ΠΑΟΚ.

ΠΑΟΚ - Ολυμπιακός 4-2

Σάββατο 12 Μαΐου 2001

Γήπεδο: Ν. Φιλαδέλφειας

Διαιτητής: Κασναφέρης

Γκολ: Εγκωμίτης (4'), Β. Μπορμπόκης (31'), Γ. Χ. Γεωργιάδης (46'), Ναλιτζής (85') - Τζόρτζεβιτς (77' πέν.), Χούτος (90')

ΠΑΟΚ (Ντούσαν Μπάγεβιτς): Κόβιτς, Κατσαμπής, Αμπονσά (46' Κουλακιώτης), Ουντέζε, Μπορμπόκης, Εγκωμίτης, Καφές, Π. Κωνσταντινίδης, Βενετίδης, Οκκάς (89' Σπάσιτς), Γ. Χ. Γεωργιάδης (78' Ναλιτζής)

Ολυμπιακός (Τάκης Λεμονής): Ελευθερόπουλος, Μαυρογενίδης (46' Πατσατζόγλου), Κωστούλας, Ανατολάκης, Γεωργάτος (68' Λουτσιάνο), Γιαννακόπουλος, Νινιάδης (46' Χούτος), Ζε Ελίας, Τζόρτζεβιτς, Αλεξανδρής, Τζιοβάνι

Για έβδομη και τελευταία φορά ο ΠΑΟΚ και ο Ολυμπιακός αγωνίστηκαν σε τελικό το 2001 στη Νέα Φιλαδέλφεια. Η κυριαρχία των «ασπρόμαυρων», εντός και εκτός γηπέδου, ήταν ολοκληρωτική. Στο 46ο λεπτό το σκορ ήταν ήδη 3-0 υπέρ της ομάδας του Ντούσαν Μπάγεβιτς, ο οποίος επανέφερε τον «Δικέφαλο» στους τίτλους μετά από 16 χρόνια, «σκοτώνοντας» παράλληλα την προηγούμενη του ομάδα και παίρνοντας τη δική του... εκδίκηση από τον Σωκράτη Κόκκαλη που τον είχε διώξει ενάμιση χρόνο πιο πριν. Ο Ντούσκο έγινε ο πρώτος που κατακτούσε το τρόπαιο με 3 διαφορετικές ομάδες (ΑΕΚ το 1996 και ο Ολυμπιακός το 1999 οι άλλες δύο), ενώ πρόσωπο της βραδιάς αναδείχθηκε ο Γιώτης Εγκωμίτης, που πρόσφατα εξιστόρησε στο gazzetta.gr τις αναμνήσεις από εκείνη τη μαγική βραδιά για την «ασπρόμαυρη» οικογένεια.