• Έτοιμος για τις ουράνιες σφαίρες
• Παρέλαση ζώων

Η φιλοσοφική, στοχαστική, ματιά για την πορεία του κόσμου περιχαρακώνεται στη συνύπαρξη φωτός-σκοταδιού. Τα δύο αλληλοεξαρτώνται, αλληλεπιδρούν και το ενδιάμεσο πεδίο ονομάζεται ζωή. Το πέρασμα από τη γέννηση στον θάνατο και μετά στη γέννηση και… Ο καλλιτέχνης όμως ψάχνει τη λεπτομέρεια και τον χώρο που δεν φαίνεται με την πρώτη ματιά. Αναρωτιέται, λοιπόν, τι υπάρχει ανάμεσα στη Γη και τον ουρανό; Αν η άνοδος, που μόνο το φως και το μπλε την καλύπτει, μας οδηγεί στον παράδεισο, πώς είναι το ενδιάμεσο στάδιο. Λίγο πριν ανέλθουμε, αν είμαστε τυχεροί, πώς είναι το τοπίο, πώς απεικονίζεται η ένωση ερήμου και ουράνιας όχθης. Αν είσαι ο Σαλβαδόρ Νταλί έχεις τον τρόπο να δεις πέρα από την πραγματικότητα, πέρα από την πίστη και την αλήθεια του παρόντος. Όταν είσαι ο Νταλί πατάς στα σύννεφα και ανάλαφρος ανεβαίνεις, ανεβαίνεις, ανεβαίνεις. Η σιγουριά αυτή έχει κάτι το προκλητικό, σχεδόν βλάσφημο και την ίδια ώρα είναι τόσο γοητευτική, εντυπωσιακή. Ο πειρασμός του Αγίου Αντωνίου είναι ο τέταρτος πίνακας που σας παρουσιάζει το G-Weekend Journal.

Έτοιμος για τις ουράνιες σφαίρες

Το εν λόγω έργο αποτελεί πρόδρομο της κλασικής περιόδου του Νταλί ή της Αναγεννησιακής περιόδου του. Το ζωγράφισε το 1946 για έναν διαγωνισμό, τον μοναδικό που έλαβε μέρος. Εταιρεία παραγωγής ταινιών ζητούσε πίνακα με θέμα τον “Πειρασμό του Αγίου Αντωνίου” και θα το χρησιμοποιούσε για την ταινία “The private Affairs of Bel Ami”. Ο Νταλί δεν κέρδισε (επιλέχθηκε πίνακας του Μαξ Έρνστ), όμως αποτελεί μέχρι και σήμερα ένα από τα χαρακτηριστικότερα έργα του. Ο Νταλί είναι έτοιμος να εγκαταλείψει τη Γη για να οδηγηθεί στις ουράνιες σφαίρες. Εισάγεται το θέμα του μετεωρισμού θα αναπτυχθεί πλήρως λίγο αργότερα, στους “μυστικιστικούς-σωματιδιακούς” πίνακες του. Το θέμα, ο πειρασμός του Αγίου Αντωνίου, έχει απασχολήσει αρκετά την δυτική τέχνη, ιδιαίτερα τη ζωγραφική και τη λογοτεχνία. Η εκδοχή του Νταλί είναι από τις πιο γνωστές και απ’ αυτές που δεν ξεχνάς όταν τη δεις.

Παρέλαση ζώων

Ο Άγιος Αντώνιος στην έρημο, μόνος και γυμνός απέναντι στον πειρασμό. Μόνος απέναντι στην αμαρτία. Κι αν βαραίνει στις ψυχές ανάλαφρη περπατά, καλπάζει, ανυψώνεται… Στην ενδιάμεση διάσταση ο άνθρωπος δοκιμάζεται. Αυτός και το έρημο τοπίο και ο πειρασμός που ακροβατεί και πατά πάνω στη λεπτή γραμμή που ενώνει Γη και ουρανό. Στον πίνακα του Νταλί η ενδιάμεση διάσταση αντιπροσωπεύεται από τους ελέφαντες με τα ψιλόλιγνα πόδια. Οι λεπτές γραμμές αποτυπώνουν το εύθραυστο και το άθραυστο του πειρασμού. Την ίδια στιγμή που τον κουβαλάς, την ίδια σε υποτάσσει. Το άλογο αντιπροσωπεύει τον πειρασμό της δύναμης και της φιληδονίας. Ο πρώτος ελέφαντας μεταφέρει στην πλάτη του το χρυσό κύπελλο της λαγνείας στο οποίο στέκεται γυμνή γυναίκα. Τονίζεται ο ερωτικός χαρακτήρα της σύνθεσης. Οι άλλοι δύο ελέφαντες μεταφέρουν στην πλάτη τους κτίρια. Ο πρώτος ένας οβελίσκο εμπνευσμένο από τον Τζιαν Λορέντζον Μπερνίνι (σ.σ γλύπτης και αρχιτέκτονας) και οι άλλοι δύο ενετικά κτίρια στο στιλ του Αντρέα Παλάντιο (ιταλός αρχιτέκτονας της Αναγέννησης). Η παρέλαση των ζώων είναι κομβική για την παρακολούθηση του πίνακα. Το μέγεθος και η θέση τους αναγκάζουν τον θεατή να στραφεί στους πειρασμούς. Στο βάθος υπάρχει κι άλλος ελέφαντας που κουβαλά κτίσμα με φαλλική χροιά, ενώ τα σύννεφα υποδηλώνουν τη χρονική και πνευματική τάξη. Ο Άγιος Αντώνιος αδύναμος, μικρός, γονατίζει και προτάσσει τον σταυρό για να απομακρύνει το όραμα που στέκει μπροστά του. Ο Νταλί επέλεξε να ζωγραφίσει θέματα που θεωρούσε πνευματικά και να αποκαλύψει τις κρυμμένες δυνάμεις τους. Πίστευε ότι όλα τα αντικείμενα έχουν τέτοιες δυνάμεις και η έμπνευση γι’ αυτό από την ατομική βόμβα! Χρησιμοποιώντας το ύφος του κλασικισμού, ήθελε να αξιοποιήσει τον ρεαλισμό του για έρθει πιο κοντά στην πνευματικότητα των ουσιών, πιο κοντά στο θείο! Ο Νταλί αιωρείται, μετεωρίζεται και μας δίνει μια εικόνα επιβλητική.