• Δεύτερη Ισπανική Δημοκρατία, μια εποχή αλλαγής στην Ισπανία και στη Ρεάλ Μαδρίτης
• Ο πόλεμος διαταράσσει τα πάντα
• Η άνοδος του Αντόνιο Ορτέγκα
• Το όνειρο του Ορτέγκα για την Madrid CF

Στην εποχή της παγκοσμιοποίησης γνωρίζουμε σχεδόν τα πάντα για συλλόγους όπως η Ρεάλ Μαδρίτης, αν και υπάρχουν ακόμα και τώρα ιστορίες που δεν είναι τόσο γνωστές στο ευρύ κοινό ή έχουν ξεχαστεί από τον χρόνο και οι ίδιες οι ομάδες θα προτιμούσαν να μην είχαν συμβεί ποτέ. Όπως αυτή κατά την διάρκεια του Ισπανικού Εμφυλίου, όταν και η Ρεάλ Μαδρίτης είχε κομμουνιστή πρόεδρο! Αυτή είναι η ιστορία του 10ου προέδρου των Μαδριλένων, Αντόνιο Ορτέγκα Γκουτιέρες.

Δεύτερη Ισπανική Δημοκρατία, μια εποχή αλλαγής στην Ισπανία και στη Ρεάλ Μαδρίτης

Δεύτερη Ισπανική Δημοκρατία ονομάζεται η περίοδος κατά την οποία η Ισπανία λειτούργησε υπό το καθεστώς αβασίλευτης προεδρικής κοινοβουλευτικής δημοκρατίας από το 1931 μέχρι το 1939. Ιστορικά τοποθετείται μεταξύ της Ισπανικής Παλινόρθωσης και τη δικτατορία του στρατηγού Φράνκο που επιβλήθηκε στη χώρα μετά τον Ισπανικό Εμφύλιο, θύμα του οποίου υπήρξε η ίδια.

Η Δεύτερη Δημοκρατία ήταν μια περίοδος μεγάλων αλλαγών για την χώρα, αλλαγές που δεν θα μπορούσαν να μην επηρεάσουν και την Ρεάλ. Με την εδραίωση του νέου καθεστώτος, το νέο σύνταγμα εισήγαγε καθολική ψήφο και για τις γυναίκες και τους στρατιώτες ενώ ξεχώρισε για την εχθρικότητά του ενάντια στην εκκλησία, γεγονός που συνδυάστηκε με τα όλο και αυξανόμενα κύματα επιθέσεων και εμπρησμών κατά ναών και περιουσιακών στοιχείων της ισπανικής εκκλησίας.

Από την άλλη, το σύνταγμα όρισε την εθνικοποίηση τραπεζών, δημόσιων υπηρεσιών και σιδηροδρόμων, κατοχυρώνοντας βασικές πολιτικές ελευθερίες και το δικαίωμα στη σύσταση συνδικάτων. Τέτοιες ελευθερίες περιελάμβαναν το δικαίωμα των περιφερειών σε αυτονομία, την ώρα που ο Ισπανός βασιλιάς είχε αποχωρήσει για την Ιταλία. Το νέο σύνταγμα επέφερε αλλαγές στους συμβολισμούς του κράτους, αλλά και σε ονομασίες που θύμιζαν την μοναρχία.

Στο πλαίσιο αυτό, αλλάζει το όνομα της Ρεάλ η οποία μετονομάζεται σε Madrid CF, ενώ παράλληλα από το σήμα του συλλόγου αφαιρείται το οικόσημο των Βουρβόνων για να προστεθεί μια μωβ λωρίδα προς τιμή της σημαίας της Δεύτερης Ισπανικής Δημοκρατίας. Οι αλλαγές όμως δεν σταμάτησαν εκεί, αφού έγινε προσπάθεια δημιουργίας μιας νέας «ταυτότητας» η οποία δεν θα είχε καμία σχέση με την ελίτ των ευγενών της Μαδρίτης.

Για τον λόγο αυτό ξεκινάει μια προσπάθεια ενσωμάτωσης εξεχόντων Ρεπουμπλικανών προσωπικοτήτων, ενώ στον προεδρικό θώκο τοποθετείται μια βαθιά δημοκρατική προσωπικότητα, ο Ράφαελ Σάντσες Γκουέρα. Ο Γκουέρα έφερε ένα νέο αέρα στην ομάδα, και παρότι η θητεία του ήταν σύντομη (ελέω της αντίδρασης του εθνικιστή Σαντιάγκο Μπερναμπέου ο οποίος δεν επιθυμούσε το κλαμπ να βρίσκεται στα χέρια Ρεπουμπλικανών) έβαλε τις βάσεις μέσω και της φιλοσοφίας του που εκφράστηκε από την ιδέα του fútbol a peseta, να δημιουργήσει μια ομάδα φαινόμενο για την εποχή και με ποδοσφαιριστές όπως οι Λέκουε, Κέλεμεν και Αλμπερτι κατάφερε να κατακτήσει το τελευταίο Copa de la República το 1936 κόντρα στην μεγάλη της αντίπαλο την Μπαρτσελόνα.

Ο πόλεμος διαταράσσει τα πάντα

Τον Ιούλιο του 1936 ξεσπά ο Ισπανικός Εμφύλιος Πόλεμος. Οι ρίζες ήταν καθαρά ισπανικές και αποτέλεσε μια μάχη της Αριστεράς με την Δεξιά. Στις 13 Ιουλίου δολοφονείται ο ο βασιλόφρονας πολιτικός ηγέτης Χοσέ Κάλβο Σοτέλο έδωσαν στους συνωμότες την αφορμή που έψαχναν. Οι κινηματίες πίστευαν ότι ο εμφύλιος δεν θα διαρκούσε πολύ. Η εξέγερση συνάντησε επιτυχίες στις πρωτεύουσες των αγροτικών επαρχιών της Λεόν και της Παλαιάς Καστίλλης, σε πόλεις όπως το Μπούργκος και η Σαλαμάνκα, αλλά ηττήθηκε από τους εργάτες στην Μαδρίτη, την Βαρκελώνη και στις βιομηχανικές πόλεις του βορρά.

Το ξέσπασμα του εμφυλίου ήταν πολύ σκληρό πλήγμα για την Madrid CF. Εκείνη την εποχή, ο σύλλογος είχε έξι χιλιάδες μέλη κι ένα γήπεδο 22.000 θεατών καθώς κι εξαιρετικές εγκαταστάσεις, κάτι που την έκανε ιδιαίτερα δελεαστική κατά τη διάρκεια του πολέμου. Έτσι, τον Αύγουστο του 1936, η ομάδα πέφτει στα χέρια της Federación Cultural Deportiva Obrera (αθλητική ομοσπονδία την οποία είχαν δημιουργήσει οι Ισπανοί κομμουνιστές) η οποία ήταν αφιερωμένη στην προώθηση αθλητικών δραστηριοτήτων στην εργατική τάξη καθώς και στην διάδοση των κομμουνιστικών ιδανικών. Νέος πρόεδρος ορίστηκε ο Χουάν Χοσέ Βαγέχο Γκονζάλες ο οποίος και θα παραμείνει μέχρι το 1937 όταν και θα αναλάβει ο Αντόνιο Ορτέγκα Γκουτιέρες.

Η άνοδος του Αντόνιο Ορτέγκα

Η αρχή του εμφυλίου βρίσκει τον Αντόνιο Ορτέγκα Γκουτιέρες υπολοχαγός των Carabineros στην βασική πόλη Ιρούν στα σύνορα με την Γαλλία. Ο εξέχων ρόλος του στην υπεράσπιση της πόλης τον οδήγησε στο να γίνει πολιτικός κυβερνήτης της επαρχίας Γκιπούσκοα. Στη συνέχεια και με την πτώση του μετώπου των Βάσκων, ο Ορτέγκα μεταφέρθηκε στη Μαδρίτη. Εκεί, ανέλαβε τη διοίκηση του βασικού σώματος με στόχο την υπεράσπιση της πόλης. Παράλληλα λόγω της ανδρείας του προάγεται στο βαθμό του συνταγματάρχη ενώ αναλαμβάνει και πρόεδρος της Madrid Club de Fútbol.

Με την τοποθέτηση του Ορτέγκα στην θέση του προέδρου το Ισπανικό Κομμουνιστικό Κόμμα της Ισπανίας ήθελε να στείλει το μήνυμα πως είχε τον απόλυτο έλεγχο σε όλα τα επίπεδα εξουσίας στην χώρα εκείνη την εποχή. Παρά το γεγονός πως ο πόλεμος - όπως ήταν λογικό - ανέστειλε όλες τις αθλητικές δραστηριότητες, το γήπεδο της Madrid Club de Fútbol (μετέπειτα όπως το μάθαμε με το όνομα Σαντιάγο Μπερναμπέου) στο Τσαμαρτίν δεν σταμάτησε να φιλοξενεί αθλητικές δραστηριότητες καθώς και στρατιωτικές παρελάσεις υπό το βλέμμα του ηγέτη του ΚΚΙ Σαντιάγο Καρίγιο.

Το όνειρο του Ορτέγκα για την Madrid CF

Για τον Ορτέγκα το ποδόσφαιρο δεν θα έπρεπε να έχει κανένα επαγγελματικό χαρακτήρα. Για τον λόγο αυτό αποφάσισε να μην απονέμονται τρόπαια στους νικητές των διαφόρων τουρνουά που διοργανώθηκαν κατά τη διάρκεια της προεδρίας του, ενώ έφτασε στο σημείο να συγκρουστεί με τις συντηρητικές φωνές μέσα στον σύλλογο, (κι εδώ αντίπαλός του ο Σαντιάγο Μπερναμπέου), εκδηλώνοντας την αντίθεσή του σε βασικά θέματα όπως οι ταυρομαχίες.

Μάλιστα, ήταν από τους πρώτους γνωστούς Ισπανούς που είχε εκφράσει με τον πιο ξεκάθαρο τρόπο ότι θα έπρεπε να μπει τέλος στο βίαιο αυτό σπορ τονίζοντας πως η πλειοψηφία των ταυρομάχων ήταν εθνικιστές και αποτελούσαν σύμβολα της υπερ-συντηρητικής Ισπανίας, τα οποία θα έπρεπε να εκμηδενιστούν από την καθημερινότητα των πολιτών. Και η αλήθεια είναι ότι στα εδάφη που κατείχαν οι Δημοκρατικοί μεταξύ του 1938 και του 1939 δεν υπήρξε καμία ταυρομαχία.

Το μεγάλο όνειρο του Ορτέγκα, όμως, ήταν άλλο. Η κατασκευή ένας μεγαλοπρεπέστατου σταδίου για την Madrid CF το οποίο θα εξέφραζε την «δύναμη της ισπανικής πρωτεύουσας». Το όνειρο αυτό, όπως και η Ισπανική Δημοκρατία, όμως, δεν πραγματοποιήθηκαν ποτέ. Και αυτό γιατί οι πολεμικές αποτυχίες του καθεστώτος και η απώλεια της Καταλωνίας τον χειμώνα του 1938-39 έθεσαν την ταφόπλακα στην Δεύτερη Ισπανική Δημοκρατία, με την Μαδρίτη να παραδίδεται στον Φράνκο τον Μάρτιο του ίδιου έτους. Το επίσημο τέλος του πολέμου έλαβε χώρα την 1η Απριλίου. Οι δημοκρατικοί πολιτικοί διέφυγαν δια αέρος στη Γαλλία και από εκεί στο Μεξικό. Στην Ισπανία, οι νικητές είχαν το πεδίο ελεύθερο για να ιδρύσουν τη δικτατορία του στρατηγού Φράνκο που διατηρήθηκε στην εξουσία μέχρι το 1974.

Το γήπεδο στο Τσαμαρτίν, το οποίο φιλοξένησε πολλές παρελάσεις των δημοκρατικών, είχε καταστραφεί ολοσχερώς για να μετατραπεί στη συνέχεια σε στρατόπεδο συγκέντρωσης πολιτικών κρατουμένων. Με τον Φράνκο νικητή, τερματίστηκε η δημοκρατική περίοδος στην Μαδρίτη η οποία επέστρεψε ξανά σε συντηρητικά χέρια. Αυτό που ονειρευόταν ο Ορτέγκα και θα έδειχνε την δύναμη της Μαδρίτης έγινε πραγματικότητα, αλλά από την φρανκική δικτατορία και τον μεγάλο του αντίπαλα Σαντιάγο Μπερναμπέου.

Οι πολιτικές και αθλητικές ιδέες του Αντόνιο Ορτέγκα Γκουτιέρες ήταν οι λόγοι για τους οποίους η Ρεάλ Μαδρίτης δεν τον θεώρησε ποτέ πρόεδρο του συλλόγου και κομμάτι της ιστορίας της. Άλλωστε, οι Μαδριλένοι δεν σταμάτησαν ποτέ να στρουθοκαμηλίζουν, προσποιούμενοι πως ο Ορτέγκα δεν είχε ποτέ καμία σχέση με τον σύλλογο, ακόμα και αν η ίδια η ιστορία τους διαψεύδει.