Tο απόγευμα της 4ης Απριλίου 1968, ο υπέρμαχος των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, Δρ Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, που είχε «ένα όνειρο» να τερματιστούν οι φυλετικές διακρίσεις, δολοφονήθηκε στο Μέμφις του Τενεσί καθώς σχεδίαζε την «Πορεία των Φτωχών» προς την Ουάσινγκτον.

«Αν και "έφυγε" άδικα από τη γη αυτή, μας άφησε με την κληρονομιά της δικαιοσύνης και της ειρήνης. Ως ενωμένος λαός, πρέπει να αντιληφθούμε την αποστολή της ζωής του Λούθερ Κινγκ και να καταγγείλουμε τον ρατσισμό, την απανθρωπιά και όλα εκείνα τα πράγματα που επιδιώκουν να μας χωρίσουν» φώναζε ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλαντ Τραμπ. Ναι, ο «πρόεδρος του νόμου και της τάξης» που μιλάει για εξτρεμιστικές ομάδες, για άγρια σκυλιά και όπλα καταστολής. Ειρήνη; Δικαιοσύνη; Ενσυναίσθηση; Λέξεις άγνωστες για την υπερδύναμη που κωφεύει μπροστά στη μεγαλύτερη πανδημία, τον ρατσισμό. Δεκάδες χρόνια τώρα, η Αμερική δεν μπόρεσε να βρει το φάρμακο της αλληλεγγύης και του σεβασμού, της αναγνώρισης της ανθρώπινης αξίας. Από το 1968 στο 2015 και τώρα στο 2020, διαμαρτυρίες και πορείες για το αυτονόητο. Τελικά τίποτα δεν αλλάζει στην Αμερική και αυτό που κουράζει είναι η σιωπή του έθνους μπροστά στον συνεχιζόμενο φανατισμό.

Αλήθεια πόσοι θυμούνται τον Φρέντι Γκρέι;

Η Δήμαρχος της Βαλτιμόρης Στέφανι Ρόλινγκς-Μπλέικ, ήταν στην εκκλησία όταν έμαθε πως ο Φρέντι Γκρέι σκοτώθηκε. Η ίδια είπε αμέσως ότι κατάλαβε πως δεν ήταν απλά ένας θάνατος ενός νέου ανθρώπου σε μία πολύπαθη πολιτεία. Μαύροι άνδρες να πεθαίνουν στα χέρια της αστυνομίας. Ήταν μία σοβαρή κοινωνική και ρατσιστική κρίση στα χέρια των Κυβερνήσεων. Ο άλλοτε πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα εννέα ημέρες μετά τον θάνατο του Γκρέι θύμισε πως είναι δυστυχώς ένα αρκετά συχνό φαινόμενο τα τελευταία χρόνια. Ο Φρέντι Γκρέι, αυτός ο άνθρωπος που μπήκε σε περιπολικό με χειροπέδες και σώος στις 12 Απριλίου το 2015 για να βγει μία ώρα μετά σε κωματώδη κατάσταση και με σχεδόν διαλυμένο το κεφάλι του...

Δύο εβδομάδες μετά το συμβάν τα πως και τα γιατί παραμένουν. Γιατί να βρεθεί νεκρός ο Γκρέι από τα χέρια ενός λευκού αστυνομικού. Δύο εβδομάδες μετά και ακόμα αναζητούνται απαντήσεις. Όμως η Δήμαρχος είχε καταλάβει. Η ίδια ήταν σίγουρη.

Μόλις δε ξέσπασαν οι μεγάλες ταραχές στις 27 Απριλίου και μετά την κηδεία του Γκρέι τα πράγματα άρχισαν να παίρνουν άλλη τροπή. Σε τέτοιο βαθμό που κυρήχθηκε γενικός... συναγερμός και ο Κυβερνήτης του Μέριλαντ, Λάρι Χόγκαν, κάλεσε την εθνοφρουρά και τον στρατό για να περιορίσει τις εντάσεις και την δύσκολη κατάσταση.

Όταν η αστυνομική βία είναι τόσο σκληρή που γίνεται... συνήθεια σε μία πόλη τότε αυτό είναι σκληρό και άσχημο. Όμως η Βαλτιμόρη είχε προβλήματα επί σειρά ετών, αλλά και ρατσιστικά κρούσματα. Καταγεγραμμένα και αποτυπωμένα εδώ και χρόνια. Οι τουρίστες μπορεί να απολαμβάνουν συγκεκριμένες περιοχές και τα τοπία της, όμως πρόκειται για πόλη που από το 1950 έχει περάσει και πολλές δύσκολες στιγμές και έχει γειτονιές και περιοχές που έχουν δοκιμαστεί σε πολλά επίπεδα. Γειτονιές με χαμόσπιτα και κλειστά εργοστάσια.

Σε περιοχές που εκτός από το εμπόριο ναρκωτικών δεν υπάρχει τίποτε άλλο να κάνει κάποιος και που άπαντες φοβούνται την αστυνομία και δεν την εμπιστεύονται σε καμία των περιπτώσεων. Η γειτονιά του Σανττάουν-Γουίντσεστερ όπου συνεληφθη ο Γκρέι είναι μέρος της Βαλτιμόρης. Όπως και το Μονταγουίν όπου ξεκίνησαν οι μεγάλες ταραχές και οι συγκρούσεις πολιτών και αστυνομίας. Ή ακόμα και το Broadway East με ανθρώπους χαμηλών τάξεων και εισοδημάτων, όπου υπήρξαν κρούσματα με εμπρησμούς.

Οι παλιοί κάτοικοι της Βαλτιμόρης και γενικά οι άνθρωποι μίας ηλικίας ξέρουν πως η αλλαγή είναι δύσκολη και έρχεται ακόμα πιο δύσκολα. Επίσης πως οι ταραχές δεν βοηθάνε. Υπάρχουν και άνθρωποι που έχουν ζήσει περίπου στο 1968 και έχουν βιώσει την δολοφονία του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ. Οι ταραχές που υπήρξαν οδήγησαν στον θάνατο έξι ανθρώπων και τον τραυματισμό 700 ενώ 1.000 επιχειρήσεις λεηλατήθηκαν.

Σχεδόν μισό αιώνα μετά τα... ξεσπάσματα και οι ταραχές επανέρχονται. Πάλι για δολοφονία μαύρου άνδρα και ας μην ήταν τόσο ισχυρή προσωπικότητα, όπως ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ. Σε περιοχές που ποτέ δεν ανέκαμψαν ουσιαστικά μετά τις ταραχές του 1968. Ο Τζακ Γιουνγκ, δημοτικός σύμβουλος στην περιοχή, εξήγησε το πως από τότε καταστράφηκαν πολλά μαγαζιά και δεν επανήλθαν ποτέ.

Ο πληθυσμός της πόλης από 600.000 πήγε στο 1 εκατ. και παραπάνω, όμως την ίδια στιγμή οι πιο φτωχές περιοχές στη Βαλτιμόρη έγιναν φτωχότερες. Υπάρχουν 16.000 σπίτια που έχουν εγκαταλειφθεί στον Σανττάουν - Γουίντσεστερ. Μία περιοχή που συνεχίσει να πλήττεται.

Αναφορά του 2011 έκανε λόγο πως αυξήθηκαν οι κάβες για τα καλά, αλλά μειώθηκαν οι δουλειές και μιλούσε για διπλάσιο αριθμό ανέργων. Από το διάστημα του 2005 έως το 2009 τουλάχιστον ένας στους τέσσερις ανήλικους έχουν συλληφθεί. Ο Λόρενς Μπράουν, ακτιβιστής και καθηγητής, ανέφερε πως επρόκειτο μία για τις πιο ταραχώδεις γειτονιές και ίσως την πιο επικίνδυνη αλλά και υποβαθμισμένη. Η Βαλτιμόρη για πολλούς τέτοιους λόγους είναι η πόλη με ίσως τα πιο έντονα προβλήματα ρατσισμού, κοινωνικών ταραχών και φτώχειας.

Κάθε δράση φέρνει αντίδραση και αναταραχή σε κοινότητες, που είναι ήδη πιεσμένες και... φορτισμένες. Ο ίδιος ο Ομπάμα είχε να πει ότι αυτά τα κρούσματα γίνονται συχνά ειδικά στη Βαλτιμόρη παίρνοντας τις αποστάσεις του για θέματα εγκληματικότητας βέβαια.

«Ως χώρα θα πρέπει να κάνουμε μία νέα ενδοσκόπηση και αναζήτηση της ψυχής μας. Αυτό που συνέβη δεν είναι νέο. Γίνεται εδώ και δεκαετίες. Δεν θέλω να δικαιολογήσω καμία εγκληματική δράση σε αυτές τις κοινότητες και δεν πρόκειται να το κάνω όμως στη Βαλτιμόρη και αλλού υπάρχουν πολύ φτωχές περιοχές με ευθύνη και των αρχών. Περιοχές που τους έχουν στερήσει την ευκαιρία και το όνειρο και που τα παιδιά γεννιούνται μες στην φτώχεια. Γονείς που μπορεί να κάνουν χρήση ουσιών ή που το σύστημα δεν βοηθάει να μεγαλώσουν σωστά τα παιδιά τους. Όλα αυτά είναι ένα μεγάλο και σοβαρό πρόβλημα.

Είναι πρόβλημα να πεθαίνει ένας νέος άνθρωπος. Η Βαλτιμόρη από την άλλη είναι ένα μέρος όπου μαθαίνει κανείς με σκληρό τρόπο το πως διογκώνονται τέτοια προβλήματα και που οδηγούν», σημειώνει.

Υπάρχει και το σκέλος της έλλειψηςμόρφωσης των παιδιών στις συγκεκριμένες περιοχές. Ο αριθμός των παιδιών που έδωσαν εισαγωγικές εξετάσεις πέρυσι ανέβηκε κατά 9% αλλά και πάλι δεν είναι μεγάλος. Ο δείκτης εγκληματικότητας δεν ανέβηκε, όμως και πάλι τα προβλήματα είναι πολλά.

Τα προβλήματα της Βαλτιμόρης παραμένουν παρότι υπάρχουν πλέον αρκετοί μαύροι άνθρωποι του πνεύματος και πολύ καταρτισμένοι αλλά και αρκετοί πολιτικοί ηγέτες. Και αυτό λόγω των φυλετικών θεμάτων εντός της αστυνομίας.

Η δήμαρχος, το άτομο που είναι υπεύθυνο στην σχολική εκπαίδευση, ο αρχηγός αστυνομίας και το 48% της δύναμης της αστυνομίας είναι μαύροι. Δεν φτάνει όμως αυτό. Η Βαλτιμόρη είχε πάντα τέτοιες ισχυρές προσωπικότητες. Η Μέρι Ελίζαμπεθ Λαντζ, ισχυρή θρησκευτική ηγέτιδα ήταν μαύρη, όπως και ο ανώτατος δικαστικός λειτουργός, Θέργκουντ Μάρσαλ, που έζησε στην γειτονιά που πέθανε ο Φρέντι Γκρέϊ.

Όμως οι φυλετικές διακρίσεις και τα προβλήματα και σε επίπεδο διαχωρισμού στις μεσαίες τάξεις δεν έχουν λυθεί. Οι Αφροαμερικανοί αστυνομικοί δεν ζουν στις προβληματικές περιοχές της Βαλτιμόρης. Ακόμα και η Δήμαρχος δυσκολεύτηκε να διαχειριστεί το πρόβλημα.

Η τοξικότητα είναι τέτοια που μπορεί να φαίνεται ως κάτι ακραίο και παράδοξο εν έτει 2020 και όμως υπάρχει. Ο λέκτορας Τζόσεφ Καπίστα που έχει βοηθήσει στην οργάνωση γειτονιών και έχει περάσει από περιοχές στη Βαλτιμόρη τονίζει πως οι περιοχές των μαύρων είναι οι πιο φτωχές και καταπιεσμένες από κάθε άλλη. Κάνει λόγο για κοινωνικές ανισότητες και καταπίεση των φτωχών μαύρων.

Ο Άντονι Μπατς, υψηλόβαθμο στέλεχος της αστυνομίας, σχολίασε πως όταν πήγε στη Βαλτιμόρη ήταν σαν να γύριζε πίσω στον χρόνο. Υπάρχουν μέρη της πόλης με λευκούς που είναι ζάμπλουτοι και παλιοί επιχειρηματίες και μέρη με ανθρώπους που υποφέρουν και φυσικά ένα μεγάλο μέρος τους μαύρου χρώματος. Ότι υπάρχει μεγάλη διάκριση λευκών και μαύρων και προβλήματα που παραπέμπουν στην δεκαετία του '60.

Η πόλη πέρασε σε πιο ήρεμες ημέρες μετά τις ταραχές όμως κανένας δεν ήθελε να πάρει το ρίσκο. Τα σχολεία και οι αθλητικές δράσεις σταμάτησαν, ενώ για πρώτη φορά παιχνίδι του πρωταθλήματος μπεϊζμπολ έγινε με κλειστές πόρτες. Παράλληλα γεννήθηκε και η ελπίδα πως τα πράγματα θα ηρεμήσουν και άλλο. Τα προβλήματα στη Βαλτιμόρη δεν θα λυθούν απ' έξω αλλά από μέσα.

Η Αμερική έχει ανάγκη για περισσότερη ανθρωπιά και πιο καλές ψυχές ειδικά στις τάξεις της αστυνομίας...

Ο... αφροπεσιμισμός

Ο Αφροαμερικανός καθηγητής Φρανκ Γουίντελρσον ήταν εκείνος που έβγαλε τον όρο 'αφροπεσιμισμός'. Σύμφωνα με τον ίδιο υπάρχει έντονο στοιχείο κατά των μαύρων στην κοινωνία αλλά και προσπάθεια για σύνδεση με τον όρο 'σκλαβιά'. Το σύστημα αυτό με τους δούλους σταμάτησε 150 χρόνια πριν, όμως υπό κάποια έννοια δεν έχει φύγει τελείως από την κοινωνία και εξακολουθεί να στιγματίζει τους μαύρους ανθρώπους και την πορεία τους.

Ο Αφροαμερικανός καθηγητής Φρανκ Γουίντελρσον ήταν εκείνος που έβγαλε τον όρο 'αφροπεσιμισμός'. Σύμφωνα με τον ίδιο υπάρχει έντονο στοιχείο κατά των μαύρων στην κοινωνία αλλά και προσπάθεια για σύνδεση με τον όρο 'σκλαβιά'. Το σύστημα αυτό με τους δούλους σταμάτησε 150 χρόνια πριν, όμως υπό κάποια έννοια δεν έχει φύγει τελείως από την κοινωνία και εξακολουθεί να στιγματίζει τους μαύρους ανθρώπους και την πορεία τους.

Το κίνημα κατά των μαύρων περιγράφεται ως μία κατάσταση να αναγνωρίζει κανείς αυτούς τους ανθρώπους. Ως μία έλλειψη ανθρωπιάς απέναντί τους. Οι εξάρσεις βίας απέναντί τους είναι ρατσιστικές όμως υπάρχει μέρος της κοινωνίας που δεν τις αποδέχεται έτσι. Σε κάποιες περιπτώσεις δε υπάρχει απλά βία και αδίστακτες ενέργειες μόνο και μόνο επειδή πρόκειται για μαύρους ανθρώπους.

Το κίνημα κατά των μαύρων βασίζεται στο μεγάλο μίσος που έχει καλλιεργηθεί προς τους μαύρους ανθρώπους μες στους κόλπους της κοινωνίας. Οι λευκοί στις ΗΠΑ ήταν πάντα εκείνοι που αντιμετωπίζονταν ως οι έχοντες τα προνόμια, μόνο και μόνο επειδή ήταν λευκοί. Ότι αυτοί έχουν τα προνόμια και την δύναμη είτε το καταλαβαίνουν είτε όχι.

Όταν ένας λευκός αστυνομικός πέφτει λοιπόν με όλο του το βάρος σε έναν μαύρο άνδρα και τον σκοτώνει θα πρέπει να γίνει αντιληπτό πως στην ιστορία αυτής της χώρας δεν υπήρχε καμία χρονιά ή περίοδος που τέτοιες συμπεριφορές να μην είναι μέρος της πραγματικότητάς τους. Από μαστίγια σε όπλα, από την σκλαβιά του 18ου αιώνα και τόσα βασανιστήρια στο σήμερα. Στο σήμερα όπου λευκοί αστυνομικοί σκοτώνουν μαύρους άνδρες.

Ο θάνατος του Φλόιντ έφτασε στα ΜΜΕ διότι υπήρχε βίντεο και καταγραφή του συμβάντος. Οι κραυγές του ακόμα και με το όνομα της μητέρας του που είχε πεθάνει για να τον σώσει. Ο φριχτός θάνατος του Φλόιντ δεν είναι η εξαίρεση αλλά ο κανόνας.

Οι μαύροι στις ΗΠΑ έχουν... μάθει στην φτώχεια, παρότι έχουν δουλέψει σκληρά και έχουν βοηθήσει στο να γίνουν μεγάλες οι ΗΠΑ. Το έδαφος στην Αμερική έχει ποτιστεί πραγματικά από αίμα. Το αίμα των μαύρων ανθρώπων, όπως και τον ιδρώτα και τα δάκρυά τους. Οι μαύροι άνθρωποι έπαιξαν κομβικό ρόλο και συνέβαλλαν τα μέγιστα αλλά εν έτει 2020 αρκετοί τους αντιμετωπίζουν ως σκλάβους.

Το να επιχειρήσει να συμβιβαστεί κανείς με την πραγματικότητα είναι δύσκολο και σκληρό. Υπάρχει ένα μεγάλο... μέτωπο με ρατσιστικά στοιχεία, αδικία αλλά και ένα σύστημα που πολλές φορές... καταδιώκει τους μαύρους. Ένα σύστημα που αρκετές φορές αγνοεί τα 400 χρόνια καταπίεσης, σκλαβίας και πόνου. Ο θάνατος του Φλόιντ είναι η ιστορία που πρέπει να μαθαίνουν τα παιδιά. Που πρέπει να μαθαίνουν και να ξέρουν όλοι οι μαύροι για το τι υποφέρουν ακόμα και σήμερα.

Πηγή: Νew Yorker, New York Times, Time