Η Αθηνά Μαξίμου έχει τον τρόπο να σε εντυπωσιάζει. Ο τρόπος που στέκεται στη σκηνή, μπροστά από την κάμερα είναι επιβλητικός. Δίχως επιτήδευση, δίχως άσκοπη πρόθεση. Ο σεβασμός που δείχνει στους δημιουργούς, στο μέσο που υπηρετεί κάθε φορά (θέατρο, σινεμά, τηλεόραση) της δίνει τη δυνατότητα να προσφέρει στιγμές έντονες, παντοτινές., όπως στην ταινία “Αυτή η νύχτα μένει”, όπως στην “Αντιγόνη” του Σοφοκλή, κ.α. Φέτος συμπρωταγωνιστεί στην παράσταση “Τρεις αδερφές” του Άντον Τσέχωφ στο θέατρο “Βεάκη” σε σκηνοθεσία Δημήτρη Καραντζά. Δέχτηκε να μας μιλήσει για την παράσταση και την ευχαριστούμε. [Οι φωτογραφίες είναι της Γκέλυς Καλαμπάκα]

Πώς αναμετριέται ο ηθοποιός με έργα σαν αυτό; Τι αποτύπωμα αφήνει στην ψυχή του;

Το σημαντικό με αυτά τα έργα, που έχουν αντέξει στον χρόνο και ονομάζουμε κλασικά ,όπως αυτά του Τσέχωφ, οι αρχαίες τραγωδίες, ο Μολιέρος, κ.α., είναι ότι μπορεί να έχουν χιλιάδες ερμηνείες. Όταν, λοιπόν, έρχεται κανείς αντιμέτωπος με τέτοια έργα υπάρχει μια μυθολογία γύρω απ’ αυτά και τους συγγραφείς τους και συνειδητά ή ασυνείδητα, ηθοποιοί και σκηνοθέτες μπορεί να εγκλωβιστούν σε αυτήν.

Και συνειδητά;

Ναι, γιατί μπορεί να εγκλωβιστούν και να κάνουν κάτι που «θεωρείται» πως είναι ο Τσέχωφ χωρίς να αναμετρηθούν οι ίδιοι ουσιαστικά.

Πώς επηρεάζει τον καλλιτέχνη ένα έργο το οποίο μπορεί και να χει ξαναπαίξει; Υπάρχει περίπτωση να του είναι αδιάφορο;

Σε καμία περίπτωση η ενασχόληση με την Τέχνη δεν είναι αδιάφορη έτσι κι αλλιώς. Δεν μένεις ποτέ ανεπηρέαστος/η. Στη συγκεκριμένη παράσταση, ο σκηνοθέτης της, ο Δημήτρης Καραντζάς, προσεγγίζει το έργο μέσω της μνήμης. Μία επίσκεψη των τριών γυναικών σ’ ένα τοπίο μνήμης. Δεν είναι νέες, δεν έχουν την ηλικία που αναγράφεται στο έργο (20, 24, 28). Είμαστε τρεις ώριμες, ενήλικες ηθοποιοί που καλούμαστε να κάνουμε βουτιά στη μνήμη, σε μια περιοχή που τις καθόρισε. Έτσι ξεκινάει η παράσταση, σ’ ένα άδειο δωμάτιο που γεμίζει με αναμνήσεις, ανθρώπους, ανάγκες, έπιπλα μέχρι που όλα τις «πνίγουν». Σίγουρα δεν σε αφήνει ανεπηρέαστο όλο αυτό. Για μένα είναι και μια αναμέτρηση με τη δική μου μνήμη. Κάθε μέρα σκάνε μέσα μου την ώρα της παράστασης πράγματα πολύ προσωπικά.

Φορτίζεσαι συναισθηματικά;

Δεν είναι ότι φορτίζομαι συναισθηματικά. Απλώς με επισκέπτονται μνήμες πολύ προσωπικές, παιδικές, με ανθρώπους που δεν υπάρχουν πια στη ζωή.

Υπάρχουν και ευχάριστες;

Και ευχάριστες και δυσάρεστες. Θεωρώ ότι η έννοια της μνήμης δεν μπορεί να ξεχωρίσει τις δυσάρεστες από τις ευχάριστες. Ακόμη και στις πιο οδυνηρές υπάρχει μεγάλη ηδονή όταν τις θυμάσαι. Χαίρεσαι δηλαδή που είναι δικές σου και είναι εκεί και τις έχεις. Χαίρεσαι που τις θυμάσαι, που καθόρισαν αυτό που είσαι, που αυτοί οι άνθρωποι είτε σε ευτυχισμένες είτε σε οδυνηρές στιγμές καθορίζουν αυτό που είσαι. Αυτό συνδέεται με τον Τσέχωφ ο οποίος μιλάει για την ύπαρξη, ανάγλυφα και με τρυφερό τρόπο. Αγαπά τα πρόσωπα που περιγράφει, τα πλαισιώνει και μας δείχνει τελικά πόσο τρύπιος είναι ο άνθρωπος, αυτός που αναζητά την ευτυχία αλλά ενδεχομένως με λάθος τρόπο.

Πώς δούλεψες τον ρόλο σου; Υποδύεσαι την Ιρίνα, τη μικρότερη αδερφή

Η προετοιμασία ήταν ουσιαστική και οφείλεται στον τρόπο που ζητήθηκαν τα αιτούμενα από τον σκηνοθέτη μας. Ζητούμενο ήταν να είναι να τα πράγματα πολύ γειωμένα, πολύ προσωπικά και κυρίως να υπάρχει διάλογος μεταξύ μας, των ηθοποιών, στη σκηνή. Να είμαστε στο παρόν. Κάθε μέρα, κάθε στιγμή, τίποτα δεν είναι δεδομένο, παρόλο που είναι συγκεκριμένα τα πράγματα που πρέπει να κάνεις, μ’ ένα τρόπο σισύφειο... Επαναλαμβάνουμε λοιπόν, ξαναβουτάμε στο ίδιο τοπίο της παράστασης προσπαθώντας κάθε φορά να υπάρξει ζωντανή επικοινωνία μεταξύ των ηθοποιών.

Τι έχει η Ιρίνα που δεν έχουν οι άλλες αδελφές;

Φαινομενικά στο έργο είναι η νεότερη και ενδεχομένως αυτή που δεν έχει έρθει σε επαφή με την πραγματικότητα της ζωής. Ίσως είναι το πρόσωπο που έχει τη μεγαλύτερη διαδρομή στο έργο. Ξεκινά ως ένα πρόσωπο που θεωρεί ότι το να δουλεύει κανείς είναι ο τρόπος με τον οποίο θα βρει την ευτυχία και καταλήγει να ζητά -περισσότερο από κάθε πρόσωπο- να πάει στη Μόσχα, να επιστρέψει. Υποτίθεται ότι αυτά τα κορίτσια, για ένα διάστημα, μεγάλωσαν εκεί και μετά βρέθηκαν σε άγνωστη επαρχιακή πόλη λόγω μετάταξης του στρατιωτικού πατέρα τους. Στη Μόσχα θεωρούν ότι έζησαν τα ωραιότερα χρόνια τους. Η Ιρίνα, λοιπόν, είναι το πρόσωπο που έχει συνεχώς το αιτούμενο της επιστροφής στη Μόσχα, θεωρεί ότι αυτός ο τόπος είναι η ευτυχία. Όπως όμως λέει και ο Καβάφης δεν φέρνουν οι τόποι την ευτυχία αλλά η προσωπική διαδρομή προς τον τόπο. Η πραγματικότητα όμως έρχεται να ακυρώσει το αιτούμενο της Μόσχας και της ευτυχίας όπως τη φαντάζεται και την επιθυμεί η Ιρίνα.

Η Μόσχα τη θέση έχει σ’ αυτή την εκδοχή;

Σε μας η Μόσχα δεν είναι τόπος αλλά χρόνος. Είναι σαν αυτά τα τρία πρόσωπα να θέλουν να επιστρέψουν σε μια συγκεκριμένη χρονική στιγμή ευτυχίας.

Ψάχνουν την ευτυχία;

Όλα τα πρόσωπα την ψάχνουν, σε όλα τα έργα. Νομίζω ότι την ψάχνουν με λάθος αιτούμενο και απαγορεύοντας στον εαυτό τους να ενηλικιωθεί.

Ό,τι μένει πίσω, ό,τι δεν μπορούμε να ξεχάσουμε, μας στοιχειώνει;

Θεωρώ ότι εδώ συνδέεται με την εμμονή για το τότε. Πως τότε ήταν καλύτερα τα πράγματα. Το παρόν χάνεται και αυτό το τότε μπορεί να είναι παρελθόν μπορεί και μέλλον. Υπάρχει πρόσωπο στο έργο που λέει ότι σε 200-300 χρόνια η ζωή πάνω στη γη θα αλλάξει, οι άνθρωποι θα ναι ευτυχισμένοι. Όλα τα πρόσωπα στον Τσέχωφ αδυνατούν να ζήσουν στο παρόν, σαν να τους γλιστρά από τα χέρια. Δεν έχουν το θάρρος, τη γενναιότητα, τον τρόπο να κάνουν κάτι στο τώρα που να τους κάνει ευτυχισμένους. Έτσι, ανατρέχουν στο παρελθόν ή στο μέλλον.

Το παρόν που είναι μπροστά τους το αγνοούν;

Δεν μπορούν να το ζήσουν, η ευτυχία γι’ αυτούς δεν είναι τώρα.

Έχουν εγκλωβιστεί;

Ναι, σε κάτι ιδεατό και μέσα σ’ αυτό ξεχνάνε να ζήσουν. Το ιδεατό όμως μπορεί να υπάρχει στην παρούσα στιγμή και να το χάνουν!

Γιατί το έργο θεωρείται “Κωμωδία της απελπισίας”;

Γιατί ενώ επιθυμούν τόσα τους νικάει η αδράνεια. Όλοι παλεύουν να κάνουν κάτι και δεν κάνουν τίποτα, ποτέ δεν πάνε στη Μόσχα…

Υπάρχουν κωμικά στοιχεία;

Πολύ. Άλλωστε τα πράγματα ποτέ δεν είναι τραγικά από μόνα τους, εμείς τα κάνουμε. Είμαστε κωμικοτραγικοί, έως πολύ γελοίοι. Αυτή την γελοιότητα που έχει η ύπαρξη, ο Τσέχωφ τη σκιαγραφεί τόσο γλυκά, τρυφερά, που εκεί που γελάς με τη γελοιότητα ακριβώς η ίδια σε φέρνει αντιμέτωπο με την αφόρητη τραγικότητα.