Η Κική Δημούλα των πολλών και των λίγων, του ενός, του εαυτού της. Το έργο της αποδεκτό από πολλούς. Τα βιβλία της συχνά έβρισκαν θέση στη λίστα των “ευπώλητων”. Πρωτοφανές για ποιήτρια, για την ποίηση γενικώς σε μια εποχή βαθιά αντιποιητική. Και όμως, η Δημουλά πουλούσε. Ο κόσμος την έβρισκε, την αναζητούσε, τα βιβλία της σαν πολύτιμα αντικείμενα έλαμπαν στο χαμένο καιρό μας και όποιος τα έσωζε κρατούσε για τον ίδιο τα εύρετρα. Η Δημουλά που δεν μας ξάφνιασε με την παρουσία της –πάνω από 50 χρόνια στα γράμματα!- αλλά με τη βαθιά κατανόηση του “τώρα” που με τον τρόπο του είναι αμείλικτο, ανελέητο…

Η Δημουλά κατάφερε να βρει θέση για τον λόγο της στο αφιλόξενο τοπίο, κατάφερε να κρατήσει τη λέξη “Ποίηση” όρθια και ευδιάκριτη, επέμεινε και η επιμονή ανταμείφθηκε. Το κοινό την αποδέχτηκε, την τίμησε… Όχι όλοι και για μερίδα του κοινού το όνομα της δεν ηχεί ευχάριστα. Ας είναι… Οι ποιητές εξάλλου πρέπει να ακούγονται και όχι να γίνονται απαραίτητα αρεστοί. Η Δημουλά αντιμετώπισε τις σταθερές της ποιητικής δημιουργίας -του κόσμου- με ειλικρίνεια, σεβασμό και διακριτικότητα. Αθόρυβα εισέβαλλε ανάμεσα στη ζωή, στον θάνατο, στον χρόνο. Αθόρυβα “έφυγε” ή επέστρεψε;

Συγκέντρωσε τα ανέστια

Η Δημουλά ήταν πάντα στο “ανάμεσα”, ποτέ στο “εδώ” και στο “εκεί”. Προσπάθησε να μην σκορπίσει τον εαυτό της, μόνο τη ματιά της για να συγκεντρώσει τα αυτόνομα, τα καταπιεσμένα, τα ανέστια. Η έκθεση του ανθρώπου στον κόσμο και στον χρόνο ήταν κάτι που δεν μπορούσε παρά να το αποδεχτεί. Τα πολύχρωμα ίχνη του όμως δεν έπρεπε να χαθούν, να τα σκεπάσει η σκόνη της λήθης και της προόδου. Αυτά τα πολύχρωμα ίχνη ακολούθησε, κυνήγησε και έψαξε. Εκεί, στις ρωγμές της καθημερινότητας που κάνουν τη ζωή να αναπνέει και τον άνθρωπο να υπομένει, να επιμένει, να αποδέχεται, να σώζεται, να καταστρέφεται εν τέλει. Οι ρωγμές που έπρεπε να δεις τη λάμψη ή το επίμονο σκοτάδι τους για να τις εντοπίσεις και να τις νιώσεις, να τις μελετήσεις. Η Δημουλά είχε αυτό το ταλέντο, να βρίσκει τις εισόδους-εξόδους των μικρών, σχεδόν αόρατων στιγμών και να τις ακολουθεί, να τις φωτίζει ή να τις συσκοτίζει και μετά να επιστρέφει. Στην αδιατάρακτη πορεία του χρόνου, στα χαλάσματα του ήταν εκεί και δεν άφησε το κενό να ενώσει τα κομμάτια της καρδιάς και του σώματος. Το γέμισε και τα πολύχρωμα ίχνη των ζωών μας τα πότισε με το μελάνι της φιλόξενου λόγου της.

Ίση με τα μικρότερα

Ας επιχειρήσουμε, λοιπόν, να αποτιμήσουμε την ποιήτρια Δημουλά. Η επιφύλαξη είναι δικαιολογημένη, διότι το έργο ενός ποιητή εξελίσσεται και μετά τον θάνατο του! Το έργο αν και αυτονομείται από τον δημιουργό, δεν μένει εκτός κοινωνικού γίγνεσθαι. Οι λέξεις, οι στίχοι προσαρμόζονται και προσαρμόζουν την πραγματικότητα. Στην περίπτωση της Κικής Δημουλά τα ποιήματα της επιστρέφουν κάτι από τον καθημερινό χαιρετισμό της μέρας. Οι στίχοι της συλλαμβάνουν την αναγκαία παύση και σβήνουν για πάντα την τελεία. Στην περίπτωση της η άνω τελεία εκφράζει απόλυτα την πρόθεση και τη στάση ζωής της.

Αν η αγωνία της ύπαρξης, ο θάνατος, τα νιάτα, η φυγή, η θλίψη, η αγάπη, ο έρωτας, η πίστη, η γλώσσα σε ανύποπτη στιγμή μας ακινητοποιούν, μας ωθούν να ξεπεράσουμε τα όρια μας, η ποίηση είναι αυτή που εξηγεί τα αποτυπώματα τους. Εξηγεί το “γιατί” της ζωής μας και ο χρόνος κυλά διαφορετικά αφού τον έχουμε κερδίσει, τον έχουμε καταλάβει. Τα ποιήματα της Δημουλά διαθέτουν την ήρεμη δύναμη της αθωότητας και της ειλικρινούς εξομολόγησης. Σαν ψίθυρος που είναι απαραίτητος για την επιβίωση της σκέψης λειτουργούν και με διάθεση ανατρεπτική προχωρούν. Σιγουριά και ταπεινότητα χαρακτηρίζουν την ποιητική της έκφρασης, ενώ κάθε ποιήματα διαθέτει λέξεις-φράσεις αρμούς που στερεώνουν το ποίημα στο χαρτί και στην ψυχή μας. Η Δημουλά διαρθρώνει τον ποιητικό της λόγο με θεατρική παραστατικότητα. Διαβάζοντας την καταλαβαίνεις ότι “συνομιλεί” με το θέμα της, γρήγορα, με ακρίβεια και με την έξοδο προσεκτικά επιλεγμένη. Ελέγχει τον τόνο, ορίζει την ένταση και αυτό που μας προσφέρει εξηγεί απλά τις αλήθειες που επιβάλλονται. Κι αν οι στίχοι είναι κομμάτι του ποιητή είναι και η δική του κωδικοποιημένη αλήθεια. Για τη Δημουλά αυτός είναι: Εγώ σε αντιπαλότητες δε συμμετέχω. Αρκούμαι να είμαι ίση με τα μικρότερα. [από το ποίημα "Το πολυτονικό", από τη συλλογή “Άνω Τελεία”, εκδόσεις Ίκαρος]