Μεθυσμένη πολιτεία η Φλαμένγκο πανηγυρίζει το πρώτο της Libertadores μετά από 38 ολόκληρα χρόνια με τρομερή ανατροπή επί της Ρίβερ Πλέιτ. Μια Φλαμένγκο η οποία είναι η λαοφιλέστερη ομάδα της Βραζιλίας κι εκτός από σπουδαίος σύλλογος, έχει γράψει την δική της ιστορία στα πολιτικά κοινά της χώρας, κάποιες φορές υπέρ του κοινωνικού συνόλου, αλλά και ορισμένες φορές να έχει αποτελέσει ιδανικό όπλο για πολιτικές ανθρώπων όπως ο ακροδεξιός ηγέτης της χώρας, Ζαϊχ Μπολσονάρου.

Βέβαια, ακόμα και οι ίδιοι οι διοικούντες του συλλόγου στον βωμό της όποιας αγωνιστικής επιτυχίας της «Μενγκάο», έχουν θυσιάσει αξίες όπως η δικαιοσύνη, η αλληλεγγύη, δείχνοντας πλήρης απάθεια για τις αυθαιρεσίες της εξουσίας ακόμα και αν αυτές επηρεάζουν το όνομα του συλλόγου, αφού αυτό που προσπαθούν τα τελευταία χρόνια είναι η απολιτικοποίηση του συλλόγου με κάθε κόστος.

Ας τα πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Μπορεί ο τελικός του Σαββάτου (23/11) να διεξήχθη στην Λίμα του Περού, αλλά αρχικά είχε οριστεί για το Σαντιάγκο της Χιλής. Μια Χιλή η οποία όμως από τα μέσα Οκτωβρίου βρίσκεται εν μέσω κοινωνικής κρίσης με νεκρούς και καθημερινές διαδηλώσεις κατά της πολιτικής του Πρωθυπουργού Πινέρα, με αποτέλεσμα να υπάρξει αλλαγή της έδρας κι έτσι αποφεύχθηκαν οι άσχημοι συνειρμοί.

Ειδικά αν σκεφτεί κανείς ότι η Φλαμένγκο υπέφερε στα χέρια του δικτάτορα Πινοσέτ το 1981 όταν και κατέκτησε το παρθενικό της Copa Libertadores. Αντίπαλός της σε εκείνο τον τελικό ήταν η Κομπρελόα, ένας σύλλογος που ιδρύθηκε από την δικτατορία το 1977 και πρόεδρος ήταν ένα ανώτατο στέλεχος της Αστυνομίας. Η ομάδα αυτή με τις πλάτες του Πινοσέτ χρειάστηκε μόλις τέσσερα χρόνια για να φτάσει στον τελικό της κορυφαίας διασυλλογικής διοργάνωσης της Λατινικής Αμερικής. Στο πρώτο ματς στο θρυλικό Μαρακανά η Φλαμένγκο επικρατεί με 2-1. Στον επαναληπτικό 61.000 άνθρωποι έχουν κατακλύσει το Εθνικό Στάδιο του Σαντιάγκο (το ίδιο στάδιο που είχε γίνει τόπος μαρτυρίας και βασανιστηρίων χιλιάδων Χιλιανών πολιτών από το στρατιωτικό καθεστώς του Αουγούστο Πινοσέτ λίγα χρόνια νωρίτερα), με την χούντα να περιμένει μια μεγαλειώδη νίκη και την κατάκτηση του τροπαίου στέλνοντας έτσι μήνυμα για την δύναμη της.

Οι τελικοί του 81' και οι σκιές

Αρχηγός της Κομπρελόα, ο Μάριο Σότο, ένας σκληροτράχηλος αμυντικός, με τον μύθο της εποχής να κάνει λόγο για άνθρωπο του ίδιου του Πινοσέτ έχοντας εντολή από τον δικτάτορα της Χιλής να φέρει με κάθε κόστος το τρόπαιο στην χώρα. Και ο Σότο προσπάθησε να εκπληρώσει στο έπακρο την αποστολή. Αρχικά σπάζοντας το σαγόνι του Αντίλιο, ενώ στη συνέχεια έκοψε το αυτί του Λίκο, πριν χτυπήσει στον μάτι τον Τίτα. Οπως θα αποκάλυπτε χρόνια αργότερα ο Ζίκο, ο Σότο αγωνίστηκε έχοντας μια πέτρα κρυμμένη στο σορτσάκι με την οποία απειλούσε τους Βραζιλιάνους κάθε φορά που προσπαθούσαν να φτάσουν στην περιοχή του Χιλιανού τερματοφύλακα. Ο ίδιος βέβαια, το αρνείται πεισματικά μέχρι και σήμερα τονίζοντας πως απλά τα χέρια του ήταν πάντα σκληρά και γι αυτό πολλοί στο μυαλό τους το είχαν συνδυάσει πως είναι σαν πέτρα.

Και όπως φαίνεται οι πρακτικές του βοήθησαν αφού η Κομπρελόα επικράτησε με 1-0 και από την στιγμή που δεν υπήρχε ο κανόνας του εκτός έδρας γκολ, οι δύο ομάδες οδηγήθηκαν σε τρίτο ματς, αυτή την φορά όμως σε ουδέτερο έδαφος στο Μοντεβιδέο. Στο «Σεντενάριο» η ανωτερότητα της Φλαμένγκο δεν μπορούσε να αμφισβητηθεί και με τον Ζίκο να κάνει όργια (δύο γκολ) επικράτησε των Χιλιανών οι οποίοι είδαν τρεις παίκτες τους να αποβάλλονται, ανάμεσά τους και ο Σότο. Μάλιστα, οι Βραζιλιάνοι πήραν κατά κάποιο τρόπο κι εκδίκηση από τον άνθρωπο του Πινοσέτ, όταν ο τότε προπονητής τους με το τρόπαιο ήδη εξασφαλισμένο, έριξε στον αγωνιστικό χώρο τον Ανσέλμο στο 86' δίνοντάς του οδηγία να χτυπήσει τον Σότο και να προκαλέσει την αποβολή του, κάτι που το κατάφερε με αντιαθλητικό χτύπημα εκτός φάσης με αποτέλεσμα και οι δύο να δουν την κόκκινη κάρτα.

Βέβαια, η τότε πορεία της Φλαμένγκο μέχρι τον μεγάλο τελικό έχει βαριές «σκιές», αφού η Μενγκάο κατάφερε να προκριθεί στον δεύτερο γύρο με μια σκανδαλώδη διαιτησία υπέρ της, όταν η επίσης βραζιλιάνικη Ατλέτικο Μινέιρο έμεινε με έξι παίκτες μόλις στο 37ο λεπτό όταν πέντε ποδοσφαιριστές της είδαν την κόκκινη κάρτα από τον διαιτητή της αναμέτρησης! Γενικά η διαιτησία εκείνη την χρονιά θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ιδιαίτερα φιλική για την παρέα του Ζίκο αφήνοντας πολλές ομάδες στο Libertadores με πολλά παράπονα. Την ίδια ώρα ο Τύπος άφηνε υπόνοιες για την αγωνιστική κατάσταση της ομάδας κάνοντας αναφορά σε ντόπινγκ, σε μια εποχή που δεν υπήρχε κανένας απολύτως έλεγχος στην διοργάνωση.

Αυτά σε μια εποχή που φαντάζει τόσο σκοτεινή αλλά και μακρινή για εμάς, για μια Φλαμένγκο η οποία στις μέρες μας καυχιέται ότι έχει τους περισσότερους οπαδούς στον κόσμο. Και για έναν ακροδεξιό πολιτικό όπως ο Ζαΐρ Μπολσονάρο η όποια σύνδεση του με την ομάδα του Ρίο Ντε Τζανέιρο και τον κόσμο της μόνο κέρδος του αποφέρει. Και σε μια χώρα με μπόλικα σκάνδαλα, με κοινωνικές ανισότητες και απίστευτη βία ο λαϊκισμός αποτελεί βούτυρο στο ψωμί του 64χρονου πρωθυπουργού.

Παρότι γνωστός οπαδός της Παλμέιρας ο ίδιος, προσπάθησε να φανεί αρεστός στην γειτονική Αργεντινή λίγο πριν τον τελικό δίνοντας υπόσχεση στον τότε πρόεδρο της χώρας, Μαουρίτσιο Μάκρι, και άλλοτε πρόεδρο της Μπόκα Τζούνιορς ότι η «δική» του Φλαμένγκο θα εκτελέσει την Ρίβερ Πλέιτ, ενώ σε επίσκεψη του στην Κίνα, την ώρα που ήταν live στον αέρα χάρισε μια φανέλα της ομάδας λέγοντας πως πλέον έχει επιπλέον 130 εκατ. οπαδούς (όσοι είναι οι κάτοικοι της Κίνας).

Οι άνθρωποι του Μπολσονάρο και η σύνδεση με την Φλαμένγκο

Την ίδια ώρα, οι σχέσεις του με τους διοικούντες είναι όλο και πιο στενές. Λίγες ημέρες πριν τον τελικό του Copa Libertadores υποδέχτηκε τον πρόεδρο της «Μενγκάο», Ροδόλφο Λαντίμ ο οποίος του χάρισε μια φανέλα με το όνομά του, όπως είχε κάνει και με τον επίσης άκρως συντηρητικό Κυβερνήτη της πολιτείας του Ρίο, Γουίλσον Βίτσελ τον οποίο η κοινή γνώμη τον κατηγορεί για τα σκηνικά πολέμου στις φαβέλες, αλλά και με τον αναπληρωτή Κυβερνήτη Ροντρίγκο Αμορίμ, ο οποίος είχε προκαλέσει την κοινή γνώμη όταν πυροβόλησε και κατέστρεψε και μετά δημοσίευσε περήφανα στα κοινωνικά μέσα μια πινακίδα που είχε γίνει προς τιμή της Μαριέλε Φράνκο, μιας μαύρης ΛΟΑΤΚΙ ακτιβίστριας για τα ανθρώπινα δικαιώματα από τις φαβέλες, η οποία ήταν αριστερή δημοτική σύμβουλος και δολοφονήθηκε μυστηριωδώς το 2018.

Τόσο ο Λαντίμ, όσο και οι Βίτσελ και Αμορίμ ήταν και είναι σύμμαχοι του νυν προέδρου της Βραζιλίας, με τους δύο τελευταίους να είναι αυτοί που πέρασαν από την πολιτειακή Βουλή του Ρίο εκδήλωση - αφιέρωμα για τους οπαδούς της «Μενγκάο» στις 13 Νοεμβρίου με τίτλο «η ομάδα των 42 εκατ. οπαδών». Στις εκδηλώσεις αυτές παρευρέθη ως τιμώμενο πρόσωπο ο Μπολσονάρο φορώντας την διάσημη κοκκινόμαυρη φανέλα. Στο πλευρό του και ο Υπουργός Δικαιοσύνης της Βραζιλίας, ο Σέρτζιο Μόρο, ο οποίος ως ανώτατος δικαστής της χώρας είχε καταδικάσει και τον αριστερό πρώην πρόεδρο της χώρας, Λούλα ντα Σίλβα.

Η λεγόμενη «απολιτίκ» τακτική της Φλαμένγκο όμως, δεν είναι μόνο πολιτική του προέδρου της. Σε μια προσπάθεια να φανούν αρεστοί στην εξουσία ή έστω να μην την ενοχλήσουν, αποφάσισαν οι μέτοχοι να διαχωρίσουν την θέση τους σε σχέση με άλλα κλαμπ της χώρας όπως η Κορίνθιανς και η Βάσκο Ντα Γκάμα οι οποίες απέρριψαν το ενδεχόμενο να αναγνωρίσουν ως επίσημη γιορτή της Βραζιλίας το πραξικόπημα του 1964. Είναι χαρακτηριστικό ότι η διοίκηση δεν βλέπει με καλό μάτι το γνωστό γκρουπ οπαδών της ομάδας, τους Flamengo Antifascista, ένας σύνδεσμος που δεν έχει σταματήσει να δείχνει την αντίθεσή του κατά του φασίστα Μπολσονάρο. Και γι αυτό το κλαμπ πήρε αποστάσεις όταν οι Flamengo Antifascistas κρέμασαν πανό προς τιμή του Στιούαρτ Ανχελ Τζόουνς, κωπηλάτη της Φλαμένγκο κι ένα από τα πιο γνωστά θύματα της στρατιωτικής δικτατορίας.

«Η Φλαμένγκο δεν παίρνει ποτέ θέση και δεν την αφορούν πολιτικά θέματα. Η Φλαμένγκο είναι ένας αθλητικός σύλλογος», τονίζει κάθε φορά ο πρόεδρος της, Ροδόλφο Λαντίμ. Οπως δείχνει όμως κι έχει καταγράψει η ιστορία μόνο όταν την συμφέρει.