Η Λένα Παπαληγούρα από μικρή ήθελε να γίνει ηθοποιός. Τα τελευταία 13 χρόνια ζει το όνειρο της. Θέατρο, τηλεόραση, κινηματογράφος… Ταλέντο και δουλειά, τόλμη και διακριτικότητα τη χαρακτηρίζουν. Υπήρξε τυχερή, προσεκτική στις επιλογές της και πάντα ανήσυχη αναζητώντας νέες προκλήσεις. Όπως αυτή που βιώνει στην παράσταση “Η δασκάλα με τα χρυσά μάτια” (στο Θέατρο Βέμπο, βασισμένη στο βιβλίο του Στρατή Μυριβήλη) κρατώντας τον πρωταγωνιστικό ρόλο. Ευγενική, πρόσχαρη, δυναμική καθήλωσε το κοινό όταν ερμήνευσε την “Κατερίνα” στον μονόλογο που βασίστηκε στο βιβλίο του Αύγουστου Κορτώ, ενώ το 2013 κέρδισε το βραβείο “Μελίνα Μερκούρη” για την ερμηνεία της στο έργο “Αόρατη Όλγα”. Την ευχαριστούμε που μας μίλησε.

Πρωταγωνιστείς στην παράσταση “Η δασκάλα με τα χρυσά μάτια”. Τι σε έκανε να πεις το “ναι” σ' αυτόν τον ρόλο; Διαφορετικό απ' όσα έχεις κάνει και πρόκληση

Όντως είναι κάτι διαφορετικό απ' όσα έχω κάνει. Πρέπει να επισημάνουμε ότι έχουμε να κάνουμε μ' ένα υπέροχο μυθιστόρημα, ένα βιβλίο που έχει σημαδέψει τη λογοτεχνία. Το ξαναδιάβασα, μαζί με τη “Ζωή εν Τάφω”, και μου εντυπώθηκε κυρίως για το αντιπολεμικό του μήνυμα, τη φρίκη του πολέμου και τον τρόπο που τα περιγράφει ο Μυριβήλης. Διαβάζοντας το ξανά είδα το πάθος των χαρακτήρων, την πολυπλοκότητα τους, το μυστήριο και τη γοητεία των προσώπων, της δασκάλας... Ανησυχούσα για το πώς θα μεταφερθεί θεατρικά αλλά ο Πέτρος Ζούλιας τα κατάφερε. Πρόκληση για όλους λοιπόν. Δεν είχε ανέβει ξανά στο θέατρο. Είναι μυθιστόρημα που χαρακτηρίζεται από μεγάλες περιγραφές και ιδιαίτερη γλώσσα κι αυτά είναι τα πιο δύσκολα κομμάτια.

Υπήρχε φόβος μην πειραχτεί το κείμενο και αλλάξει ο χαρακτήρας του έργου;

Υπήρχε. Πάντα σε ενδιαφέρει οι χαρακτήρες να είναι ζουμεροί και όχι χάρτινοι, να αναδειχθεί η πολυπλοκότητα τους. Διαβάζοντας τη διασκευή πείστηκα πως μπορεί να είναι κάτι ενδιαφέρον. Σημαντικό ρόλο έπαιξε για μένα και η μεγάλη παραγωγή, ο μεγάλος θίασος, το γεγονός ότι βρίσκομαι με ανθρώπους που εκτιμώ και θαυμάζω.

Δεν έχεις παίξει ξανά με τόσο μεγάλο θίασο

Το έχω κάνει στο Εθνικό, αλλά στο ελεύθερο θέατρο σπάνια το συναντάς.

Στο Εθνικό υπάρχει μεγαλύτερη ασφάλεια;

Στο Εθνικό είναι διαφορετική η συνθήκη. Ξέρεις ότι η παράσταση δεν θα κατέβει, θα πληρωθείς... Εννοείται πως και εκεί σε ενδιαφέρουν τα εισιτήρια, να πάει η παράσταση καλά... Στο ελεύθερο θέατρο όμως είναι πιο δύσκολο να γίνουν μεγάλες παραγωγές όπως αυτή που είμαι τώρα, δεν ρισκάρουν οι παραγωγοί.

Φοβούνται ότι δεν θα πάει καλά;

Ναι, αλλά και το κόστος είναι μεγάλο. Μια μεγάλη παραγωγή απαιτεί πολλά κοστούμια, σκηνικά, τεχνικούς, όπως στην παράσταση μας.

Οι συνθήκες στο ελεύθερο θέατρο είναι πιο δύσκολες;

Όχι. Οι συνθήκες στο Θέατρο είναι δύσκολες έτσι και αλλιώς είτε μιλάμε για το Εθνικό είτε για το Ελεύθερο . Ειδικά σε μία εποχή σαν τη δίκη μας που κακά τα ψέματα το θέατρο, η ψυχαγωγία, είναι πολυτέλεια

Οι πρόβες πληρώνονται;

Στο Εθνικό ναι. Στο ελεύθερο θέατρο οι πρόβες συνήθως δεν πληρώνονται, αλλά εξαρτάται και τι συμφωνία έχεις κάνει.

Παλαιότερα πληρωνόντουσαν;

Ναι. Στο Εθνικό πληρώνεσαι από την αρχή, στο ελεύθερο θέατρο όμως μπορείς –ίσως- να διεκδικήσεις καλύτερο μισθό. Αυτό όμως ισχύει για λίγους. Για τους νεότερους τα πράγματα είναι παρά πολύ δύσκολα, πρέπει να κάνουν διάφορες δουλειές για αντέξουν.

Εσύ υπήρξες τυχερή;

Ναι, ευτυχώς. Όταν ήρθε η κρίση στον χώρο μας ήμουν πιο μεγάλη. Ξεκίνησα μικρή κι αυτό ήταν πλεονέκτημα. Έμοιαζα κιόλας μικρή και έτσι άρχισα αμέσως να παίζω ρόλους... εφήβων! Δούλεψα παρά πολύ ,αφοσιώθηκα στη δουλειά μου γιατί την αγαπώ. Αλλά ήμουν σίγουρα και τυχερή.

Ακόμη σε επιλέγουν για τέτοιους ρόλους;

Όχι και τόσο. Δεν λέω ότι είναι κακό. Παρ' όλα αυτά δεν εγκλωβίστηκα σ' ένα είδος. Είχα την τύχη να μου προτείνουν διαφορετικά πράγματα. Όταν ερμήνευσα την “Κατερίνα” η τάση ήταν να μου προτείνουν ρόλους γυναικών με ακραία ψυχικά τραύματα. Συνειδητά όμως επέλεξα να μην πάω προς τα κει διότι δεν ήθελα να ταυτιστώ μ' ένα πράγμα, δεν μου αρέσει αυτό.

Δεν θα μπορούσες να αφεθείς στην ασφάλεια τέτοιων ρόλων αφού είχες κάνει επιτυχία;

Δεν νομίζω ότι υπάρχει συνταγή για την επιτυχία.

Ήθελες να ξεφύγεις από την “Κατερίνα”;

Ναι, γιατί δεν ήθελα να αποκτήσω μανιέρα και ό,τι κάνω να μοιάζει με την “Κατερίνα”. Ήθελα κάτι τελείως διαφορετικό μετά απ' αυτό.

Πώς ξεφεύγεις, λοιπόν, από την επανάληψη; Αρκούν οι επιλογές σου;

Θεωρώ ότι είναι συνδυασμός επιλογών, συνεργατών... Μπορεί να έχεις έναν όμορφο ρόλο αλλά η ομάδα συντελεστών να μη σε βοηθά να προχωρήσεις παρακάτω. Έπειτα είναι και η προσωπική δουλειά. Πόσο επενδύεις σ' αυτό που κάνεις, να μην επαναπαύεσαι... Σημασία έχει, βέβαια, και σε τι φάση βρίσκεσαι στη ζωή σου.

Τα “όχι” που λες είναι πιο σημαντικά;

Ισχύει αυτό. Είχα φέτος ωραίες προτάσεις για τηλεόραση αλλά δεν τις σκέφτηκα γιατί ήθελα να αφοσιωθώ στο παιδί μου και στην παράσταση. Αν δεν είχα κλείσει θέατρο θα το σκεφτόμουνα. Θέατρο όμως και γύρισμα είναι πολύ δύσκολο να το κάνεις, απαιτεί παρά πολλές ώρες.

Όσοι το κάνουν είναι για οικονομικούς λόγους;

Βέβαια. Το κάνουν αρκετοί συνάδελφοι για να ζήσουν αλλά και γιατί μπορεί να προκύψει κάτι πολύ δελεαστικό και δεν μπορείς να αρνηθείς.

Φέτος στην τηλεόραση βλέπουμε πολλές σειρές. Επιστρέφει η μυθοπλασία

Χαίρομαι πολύ γι' αυτό. Είναι και μια ωραία απάντηση σε όσους λένε ότι δίνουμε στον κόσμο αυτά που θέλει. Δεν ισχύει αυτό. Ο κόσμος ήθελε την ποιότητα και την επιβραβεύει.

Από την άλλη τόσα πολλά σίριαλ σε τόσο μικρή αγορά, δεν χάνονται κάποια;

Σίγουρα και έχει πληγεί και το θέατρο.

Δίκοπο μαχαίρι δηλαδή. Πάει καλά το ένα χαλάει το άλλο

Νομίζω ναι. Πολλοί άνθρωποι επιλέγουν τις καθημερινές να μείνουν σπίτι και να δουν τις “Άγριες μέλισσες”. Είναι μια ωραία σειρά.

Το θέατρο δεν έχει όμως τις δυνατότητες της τηλεόρασης όσον αφορά την προώθηση. Έτσι δεν είναι;

Ναι, αλήθεια είναι αυτό. Από την άλλη είναι πιο συγκινητικό όταν κάποιος/α επιλέγει να έρθει θέατρο, απαιτεί προσπάθεια. Πάει να πει πως έχει κάνει ολόκληρη διαδικασία για να έρθει να σε τιμήσει. Για μένα έχεις μεγαλύτερη ευθύνη απέναντι του, καθώς η απόδοση σου θα καθορίσει αν θα ξανάρθει σε σένα ,ίσως ακόμα και το εάν θα ξανά πάει στο θέατρο. Επίσης, όταν γίνεσαι γνωστός μέσα από το θέατρο είναι διπλά συγκινητικό διότι δεν είναι καθόλου εύκολο κάτι τέτοιο. Χωρίς βέβαια αυτό να σημαίνει ότι είναι εύκολο να κάνεις μια πραγματικά καλή ερμηνεία στην τηλεόραση. Απαιτεί πάρα πολλή δουλειά και συγκέντρωση. Οι ρυθμοί εκεί είναι καταιγιστικοί.

Δεν έχεις κάνει και πολύ τηλεόραση

Στο ξεκίνημα μου έκανα το “Γ4”, πολύ ωραία συγκυρία. Και ύστερα αρκετά επεισόδια στην “Δεκάτη εντολή”. Μια σειρά που αγαπώ παρά πολύ. Είναι μάθημα και η τηλεόραση. Έχω ωραίες αναμνήσεις από το “Γ4”. Μετά ήρθε η κρίση και μπορεί να είχα προτάσεις, όμως είτε έπαιζα θέατρο είτε δεν ένιωθα ότι μου ταιριάζουν. Δεν θα πήγαινα να κάνω κάτι που δεν μπορώ να φανταστώ τον εαυτό μου, θα ήμουν δυστυχισμένη.

Πιστεύεις ότι έχουμε κρατική πολιτική στην Τέχνη;

Όχι βέβαια. Σε μια χώρα μάλιστα η οποία χαρακτηρίζεται από τον πολιτισμό της. Μέσω του πολιτισμού θα μπορούσαμε να προσελκύσουμε τουρισμό. Δεν προσέχουμε τον πολιτισμό μας όσο θα έπρεπε. Σίγουρα όχι. Στο σινεμά για παράδειγμα. Εδώ μπαίνει και ο τουρισμός. Διαθέτουμε πανέμορφα μέρη για γύρισμα. Τώρα γίνονται κάποιες κινήσεις μήπως δοθούν για κινηματογραφικές παραγωγές. Βέβαια δεν υπάρχει φροντίδα για το ελληνικό σινεμά. Μου έχει τύχει αρκετές φορές να κλείσω σε ταινία, να ξεκινήσω πρόβες και να μην γίνει η ταινία επειδή δεν υπήρξε χρηματοδότηση!

Ο Λάνθιμος όμως τα κατάφερε

Πέρα από το τεράστιο ταλέντο του, πίστεψε στο όνειρο του, το διεκδίκησε, κατάλαβε ότι εδώ δεν έχει προοπτική, έφυγε και τώρα χαιρόμαστε όλοι για την επιτυχία του. Είναι πολύ δύσκολο να είσαι νέος δημιουργός στην Ελλάδα. Θεωρώ ότι στον χώρο της υποκριτικής είναι δύσκολα για όλους, σεναριογράφους, σκηνογράφους... Πρέπει να πω ότι το Εθνικό κάνει κάτι για τους νέους συγγραφείς όπως και το θέατρο “Πορεία”. Σίγουρα υπάρχουν άνθρωποι με ταλέντο.

Πες μου τα επόμενα επαγγελματικά σου βήματα μετά τη “Δασκάλα με τα χρυσά μάτια”

Την επόμενη σεζόν, το πρώτο μισό, θα παίξω στον “Γλάρο” του Τσέχωφ, στο θέατρο Άλμα, σε σκηνοθεσία Θέμη Μουμουλίδη. Μετά θα μαι στο Εθνικό στην παράσταση “Γυάλινος κόσμος” του Τένεσσι Ουίλιαμς, σε σκηνοθεσία Γιώργου Νανούρη. Μαζί με την Όλια Λαζαρίδου, τον Κωνσταντίνο Μπιμπή. Είμαι χαρούμενη που θα είμαστε στο Εθνικό Θέατρο. Κάνει μια μεγάλη και παρά πολύ ωραία προσπάθεια ο Δημήτρης Λιγνάδης (σ.σ διευθυντής του Εθνικού) και πρέπει να τον στηρίξουμε. Για το καλοκαίρι συζητάω κάποια πράγματα αλλά ακόμα δεν είναι ανακοινώσιμα.