Ο Γιώργος Λάνθιμος, ή αν προτιμάτε “Yorgos Lanthimos”, στην καλύτερη του στιγμή. Η απόδοση της αγγλικής προφοράς του ονόματος δεν είναι τυχαία. Ο Λάνθιμος κάνει διεθνή καριέρα και ανήκει στην ελίτ της βιομηχανίας του θεάματος. Κάθε του ταινία και ένα νέο βήμα, μια διαφορετική πρόταση, δημιούργημα που δεν σε αφήνει αδιάφορο. Είτε σ' αρέσει είτε όχι.

Το σχεδόν σαρκαστικό “Yorgos” είναι η επιβεβαίωση της εξέλιξης, της αναζήτησης, της διαρκούς ανησυχίας και του τελικού αποτελέσματος που θέλγει. Με απλά λόγια, ο Λάνθιμος “έχει κάτι να πει” κι αυτό είναι το πιο σημαντικό. Για κάθε καλλιτέχνη. Αυτό, βέβαια, αφορά περισσότερο το κοινό, μια και ο καλλιτέχνης τη διαδικασία προσπαθεί να τελειοποιήσει. Κι αν νομίζει ότι το έχει καταφέρει, “διαλύει” ό,τι εχει φτιάξει για να δημιουργήσει από το μηδέν και να πάει όσο πιο μακριά μπορεί. Ε, με την “Ευνοούμενη” ο Λάνθιμος μας απέδειξε ότι έχει φτάσει στο πιο μακρινό σημείο του ορίζοντα του. Επειδή, όμως, δεν υπάρχει όριο, είναι σίγουρο ότι από τον Λάνθιμο περιμένουμε ακόμη περισσότερα και αυτό είναι η μεγαλύτερη πρόκληση που έχει να αντιμετωπίσει. Όσον αφορά την “Ευνοούμενη” είναι μάθημα ισορροπίας και πώς φτιάχνεις κάτι απλό και τόσο, μα τόσο, όμορφο. “Η Ευνοούμενη” είναι η 72η ταινία που σας παρουσιάζει το G-Weekend Journal.

Τα έχει όλα!

Πάμε κατευθείαν στην ουσία της “Ευνοούμενης”. Η 6η μεγάλου μήκους ταινία είναι αυτή που έχει τα πάντα για να φτάσει μέχρι το κόκκινο χαλί των Όσκαρ. Τι σημαίνει αυτό; Μαζική απήχηση αλλά καθόλου, μα καθόλου, φτήνια. Απτή και εύκολη ιστορία αλλά με πολλά επίπεδα και θέματα. Αμεσότητα δίχως κυνισμό και ωμότητα. Ομορφιά αληθινή δίχως εκζήτηση. Συνδυασμό κωμικών-δραματικών στοιχείων και κορύφωση της πλοκής στο κατάλληλο σημείο (λίγο πριν το φινάλε) χωρίς να ενοχλεί. Φυσικά υπάρχουν εκπληκτικές ερμηνείες, αλάνθαστο μοντάζ, λαμπερή φωτογραφία, εκθαμβωτικά κοστούμια... Τέλος -το πιο σημαντικό- ο Λάνθιμος δεν έχει χάσει την καλλιτεχνική του ταυτότητα! Την έχει εξελίξει, προσαρμόσει και την έχει -σε κάποια σημεία- συγχωνεύσει με αυτήν που είδαμε στην “Κινέττα”, τον “Κυνόδοντα”, τις “Άλπεις”. Το φινάλε της ταινίας είναι “Λανθιμικό” και ταιριάζει απόλυτα με την αφήγηση και τη δράση που έχει προηγηθεί. Το τελικό αποτέλεσμα είναι άρτιο από κάθε πλευρά, εύληπτο, γοητευτικό, διασκεδαστικό, μοναδικά ψυχαγωγικό. Με όλα τα προηγούμενα προίκα δεν θα μπορούσε να μην βρίσκεται στη μεγάλη βραδιά του κινηματογράφου. Το αν θα πάρει και το μεγάλο Όσκαρ (σ.σ “Καλύτερης Ταινίας) μένει να φανεί.

Πρόσκαιρη χαρά, μόνιμος πόνος

“Η Ευνοούμενη” αφορά τη βασίλισσα της Μεγάλης Βρετανίας Άννα. Στις αρχές του 18ου αιώνα είναι φιλάσθενη, διαταραγμένη ψυχικά και πνευματικά. Ανήμπορη να πράξει οτιδήποτε μόνη της στηρίζεται στις συμβουλές και τη βοήθεια της Λαίδης Μάρλμπορο. Η τελευταία την επηρεάζει για δικό της όφελος αλλά και γι' αυτό του κυβερνώντος κόμματος. Η Λαίδη είναι η Ευνοούμενη της βασίλισσας. Ώσπου έρχεται στο παλάτι η νεαρή Άμπιγκεϊλ. Πρώην Λαίδη, ξεπεσμένη, εργάζεται στο παλάτι ως υπηρέτρια. Η φιλοδοξία της όμως είναι τεράστια και στόχος της να γίνει αυτή η Ευνοούμενη της βασίλισσας. Μέσα από σειρά δολοπλοκιών, ραδιουργιών, εξαπατήσεων, ακόμη και δηλητηριάσεων (!), καταφέρνει γίνει πιστή σύντροφος της βασίλισσας. Την εύνοια όμως της τελευταίας δεν επιδιώκουν μόνο οι δυο γυναίκες. Τη θέλουν και οι βασικοί πολιτικοί παίκτες και όλοι όσοι είναι γύρω της. Και η βασίλισσα όμως αναζητά την εύνοια όσων είναι κοντά της, όσων έχουν το θάρρος και την τόλμη να είναι δίπλα της. Θέλει την εύνοια της Λαίδης Μάρλμπορο, θέλει την εύνοια της Άμπιγκεϊλ, θέλει την εύνοια των πολιτικών ανδρών... Η εύνοια είναι σαν τον άνεμο και πάει όπου θέλει και κανείς δεν μπορεί να την ελέγξει. Το μόνο σίγουρο όταν είσαι Ευνοούμενη είναι η πρόσκαιρη χαρά και ο μόνιμος πόνος, όπως αυτός που κουβαλά η βασίλισσα Άννα, καθώς έχει χάσει 17 παιδιά! Γι' αυτό και τα έχει αντικαταστήσει με ισάριθμα κουνέλια που φυσικά δεν μπορούν να αναπληρώσουν το συναισθηματικό κενό.

Τέλειες ερμηνείες

Ο Λάνθιμος πάνω στο θέμα της εύνοιας και της κατοχής της εξουσίας στήνει ένα γλυκόπικρο σατιρικό δράμα εποχής. Το ύφος έχει κάτι το κρυμμένα σουρεαλιστικό, διότι τα νοσηρά, τραγελαφικά, γεγονότα που εκτυλίσσονται είναι πέρα για πέρα αληθινά. Το σκηνικό όπου ξεδιπλώνεται η δράση είναι το παλάτι και ο Λάνθιμος εκμεταλλεύεται ακόμη και το τελευταίο δωμάτιο. Η κάμερα δεν μένει πάντα στα συμβατικά, μεγαλοπρεπή πλάνα, αλλά υπάρχουν στιγμές που μας δίνει την αίσθηση ότι παρακολουθούμε κρυφά τα όσα συμβαίνουν στο δαιδαλώδες τοπίο του παλατιού. Η κινηματογράφηση θυμίζει κάτι από Λαρς Φον Τρίερ (όπως και ο χωρισμός της ιστορίας σε ενότητες). Ο ρυθμός, τον οποίο ακολουθεί μουσικό “χαλί” απόλυτα προσαρμοσμένο στις μεταπτώσεις των χαρακτήρων, είναι σταθερός, γεμάτος ένταση και ήρεμο ξέσπασμα στο τέλος. Εκεί, θα φανεί ο Λάνθιμος που είδαμε στην αρχή της καριέρας του, αλλά και το πέρασμα σε άλλο κινηματογραφικό επίπεδο. Οι ερμηνείες των τριών πρωταγωνιστριών -Ολίβια Κόλμαν, Ρέιτσελ Βάις, Έμμα Στόουν- είναι απλά τέλειες. Δουλεμένες στην εντέλεια, σηκώνουν όλο το βάρος της ιστορίας και μας δείχνουν πως το πάθος για εξουσία, εύνοια, δεν έχει φύλο και ίσως είναι πιο απειλητικό και εκφοβιστικό στις γυναίκες. “Η Ευνοούμενη” είναι η κορυφή του Γιώργου Λάνθιμου. Μέχρι την επόμενη...