Το τέλειο στη ζωή δεν υπάρχει. Πάντα κάποιο ψεγάδι θα μας ακολουθεί και θα μας θυμίζει ότι το αδύνατο είναι ένα άπιαστο όνειρο που πάντα παλεύουμε να πραγματοποιήσουμε. Το τέλειο υπάρχει μόνο στην τέχνη και αυτό εμφανίζεται σπάνια. Μία απ’ αυτές τις περιπτώσεις είναι ο Μάιλς Ντέιβις και τα συναρπαστικά σόλο του. Όταν ακούς τη μουσική του χάνεσαι στον εσωτερικό σου κόσμο, αναστατώνεσαι και “βλέπεις” τα χρώματα που έχεις ξεχάσει, τα συναισθήματα που έχεις καταπιέσει, τις σκέψεις που έχεις απωθήσει, τη ζωή που έβαλες στο περιθώριο για να είσαι εντάξει με αυτή που σου επέβαλλαν. Η μελωδία σου φωτίζει μονοπάτια που δεν ήξερες ότι υπάρχουν και σε ωθεί να τα ακολουθήσεις για να γνωρίσεις τον κόσμο που θα ήθελες να έχεις γνωρίσει. Το πέρασμα, όμως, από τις καθεστωτικές κοινωνικές συμβάσεις στην ελευθερία και την απόλυτη απόλαυση είναι επικίνδυνο. Η ρήξη με το παρόν προκαλεί ανεπανόρθωτη ζημιά και πέρα από θάρρος και τόλμη χρειάζεται και τύχη για να μείνεις όρθιος. Το αναπάντεχο μας υπενθυμίζει τα όρια μας και όταν νομίζουμε ότι μπορούμε να το ελέγξουμε, τότε η εμφάνιση του έρχεται για να τιμωρήσει. Για να μας δείξει πόσο σαθρό είναι το οικοδόμημα που έχουμε φτιάξει και πως ανά πάσα στιγμή μπορεί να καταρρεύσει και να μας εγκλωβίσει στη μοναξιά του κόσμου μας. Το Ασανσέρ για δολοφόνους είναι η 28η ταινία που σας παρουσιάζει το G-Weekend Journal.

Το στοιχείο της ανατροπής

Η ταινία φέρει την υπογραφή του Λουί Μαλ, γάλλος σκηνοθέτης, εκ των πρωτοπόρων του γαλλικού σινεμά με συμβολή στο “Νέο Κύμα”. Την ολοκλήρωσε στα 26 και είναι από τις πρώτες της φιλμογραφίας του. Το εντυπωσιακό σε αυτήν είναι το στοιχείο της ανατροπής. Ο δημιουργός το χρησιμοποιεί με τέτοιο τρόπο που παρασύρει το θεατή στο συμπέρασμα πως το αθώο, ατυχές συμβάν μπορεί να ενεργοποιήσει τον μηχανισμό του αναπάντεχου-ανεξέλεγκτου και να καθορίσει την εξέλιξη των γεγονότων.

Το σενάριο βασίζεται στον παράνομο έρωτα της Φλοράνς Καραλά (την υποδύεται η Ζαν Μορό) και του Ζυλιέν Ταβερνιέ (Μορίς Ρονέ). Οι δυο τους αποφασίζουν να εξοντώσουν τον σύζυγο της Φλοράνς κάνοντας το να φανεί σαν αυτοκτονία. Όταν ο Ζυλιέν φέρνεις εις πέρας το αποτρόπαιο έργο του ετοιμάζεται να συναντήσει τη Φλοράνς σε ένα καφέ του Παρισιού. Την ώρα όμως που φεύγει από το κτίριο, τα γραφεία της εταιρίας που εργάζεται, συνειδητοποιεί ότι έχει ξεχάσει έξω στο μπαλκόνι το σχοινί που χρησιμοποίησε για να αναρριχηθεί στο γραφείο του αφεντικού, συζύγου της Φλοράνς. Την ώρα που μπαίνει ξανά στο κτίριο και παίρνει το ασανσέρ, ο επιστάτης, χωρίς να τον δει, φεύγει και κλείνει το ρεύμα. Είναι Σάββατο απόγευμα και θα οι πόρτες θα ανοίξουν πάλι τη Δευτέρα. Ο Ζυλιέν εγκλωβίζεται στο ασανσέρ και μαζί το σχέδιο που κατέστρωσαν με τη Φλοράνς.

Τίποτα περιττό

Ο Μαλ και οι Νιμιέ, Καλέφ, μαζί στο σενάριο, φροντίζουν να οδηγήσουν σε αδιέξοδο τους πρωταγωνιστές. Τους δίνουν τη δυνατότητα να “αγγίξουν” το όνειρο της κοινής ζωής μέσα από τον φόνο του τρίτου προσώπου, όμως η στιγμή που επιλέγουν να αποκλείσουν τον Ζυλιέν στο ασανσέρ είναι κομβική για το φιλμ. Το σημείο καμπής. Γιατί; Διότι το απλό, ατυχές γεγονός αποτελεί το έναυσμα για σειρά άλλων μη αναμενόμενων στιγμών. Ο Ζυλιέν έχει αφήσει τα κλειδιά του αυτοκινήτου στο τιμόνι και νεαρό ζευγάρι το κλέβει. Υποδύεται ότι είναι ο κύριος και η κυρία Ταβερνιέ και μέσα στην τρέλα και τη ματαιοδοξία τους θα καταλήξουν να σκοτώσουν δύο γερμανούς τουρίστες! Η Φλοράνς βλέποντας ότι ο Ζυλιέν κατηγορείται για δύο άσχετους φόνους προσπαθεί να τον ξεμπλέξει, αλλά στο τέλος τον οδηγεί στην ενοχή για τη δολοφονία του συζύγου της!

Το φιλμ κινείται σε γρήγορους ρυθμούς με τον Μαλ να μας δίνει στιγμιότυπα από τη δράση του Ζυλιέν και της Φλοράνς και απ’ αυτή του νεαρού ζευγαριού. Δεν υπάρχει, βέβαια, τίποτα άναρχο και ορμητικό στην εξέλιξη της ιστορίας. Ο Μαλ διατηρεί τον έλεγχο και κάθε σκηνή εκτυλίσσεται στα όρια που αυτός θέτει. Δεν υπάρχει τίποτα περιττό στην πλοκή και με ακρίβεια μας οδηγεί στην μεγάλη αποκάλυψη του τέλους.

Σε καθηλώνει στα μάτια της Μορό

Το Ασανσέρ για δολοφόνους είναι νουάρ. Είναι θρίλερ ατμοσφαιρικό. Είναι δείγμα της “Nouvelle Vague”. Είναι ιστορία αγάπης με τραγική κατάληξη. Δεν έχει σημασία η κατηγοριοποίηση του. Σημασία έχει ότι ο Μαλ μας έδειξε πως το σύμπαν μπορεί να διαλυθεί, καταστραφεί και να επιστρέψει μέσα από τον απρόβλεπτο παράγοντα τύχη. Μας έδειξε πως το τέλειο έγκλημα δεν υπάρχει γιατί η ζωή δεν είναι τέλεια. Το απρόσμενο δεν μπορεί να ελεγχθεί, να πάρει τη μορφή που θέλουμε, να υποταχθεί σε μας. Ο Μαλ μας αποκάλυψε ότι η ενασχόληση με τις λεπτομέρειες ενός σχεδίου που προβάλλεται στο μέλλον προκαλεί την ατυχία. Ας πάμε με το ρεύμα, ας αφεθούμε και ας πάρουμε ό,τι μας αναλογεί.

Τα πλάνα του αναδεικνύουν το φως της πόλης και την καθαρότητα των κινήσεων και σκέψεων των ηρώων του. Εκμεταλλεύεται την ομορφιά και το βλέμμα που μαγνητίζει της Ζαν Μορό και επιλέγει με ακρίβεια τις σκιές που θα χρησιμοποιήσει. Στο πρόσωπο της Μορό βλέπουμε και ακούμε όλη την ταινία. Πάνω απ’ όλα όμως ήταν σοφή η επιλογή του να αναθέσει στον Μάιλς Ντέβις τη μουσική της ταινίας. Ο τελευταίος παρέδωσε μία από τις καλύτερες δουλειές του και πραγματικά οι ήχοι του μας αφηγούνται παράλληλα την ιστορία που βλέπουμε. Η τρομπέτα του σπαράζει και σε καθηλώνει στα μάτια της Μορό, στη συγκρατημένη αγωνία του Ρονέ και στις ψυχές που χωρίζονται για πάντα. Αξέχαστο…