Είναι το πιο γνωστό και ελκυστικό ποδοσφαιρικό γεγονός στον κόσμο, ο λόγος για τον οποίο οι φίλαθλοι μετρούν αντίστροφα για τέσσερα χρόνια. Ακόμα κι αν έχει χάσει την αίγλη του παρελθόντος, λόγω της υπερπροσφοράς ποδοσφαιρικού προϊόντος μέσα στον χρόνο, το Παγκόσμιο Κύπελλο δεν παύει να «μαγνητίζει», γεννώντας κάθε φορά νέες ιστορίες που το καθιστούν «βασιλιά» των ποδοσφαιρικών διοργανώσεων.

Η συγκεκριμένη έρευνα επιχειρεί μια καταγραφή όσων έχουν συμβεί από το 1930 έως σήμερα στα Μουντιάλ, με ιστορικά στατιστικά στοιχεία για τη διοργάνωση, κάνοντας μια αναδρομή στην ιστορία της και παρουσιάζοντας στο τέλος ενδιαφέροντα στοιχεία γι’ αυτή που παρακολουθούμε εδώ και δυο εβδομάδες στα γήπεδα της Ρωσίας.

Το πρώτο Παγκόσμιο Κύπελλο πραγματοποιήθηκε το 1930 και φιλοξενήθηκε στην Ουρουγουάη, αν και η ιστορία του ξεκίνησε δύο χρόνια νωρίτερα (1928). Η FIFA αποφάσισε να διοργανώσει το δικό της διεθνές τουρνουά ποδοσφαίρου. επειδή στους καλοκαιρινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του 1932, που πραγματοποιήθηκαν στο Λος Άντζελες, η ΔΟΕ δεν σχεδίαζε να συμπεριλάβει το ποδόσφαιρο στο πρόγραμμα, λόγω της χαμηλής δημοτικότητας του αθλήματος στις ΗΠΑ. Έτσι, ο πρόεδρος της FIFA, Ζιλ Ριμέ και το Κογκρέσο της FIFA αποφάσισαν να διοργανώσουν ένα παγκόσμιο πρωτάθλημα υπό την αιγίδα της. Η απόφαση να διεξαχθεί στην Ουρουγουάη έγινε εύκολα, αφού εκείνη την περίοδο μετρούσε δυο διαδοχικά χρυσά ολυμπιακά μετάλλια (1924, 1928), ενώ η χώρα γιόρταζε επίσης την 100ή επέτειο ανεξαρτησίας.

Βέβαια, η επιλογή μιας χώρας από τη Νότια Αμερική κατέστησε το εγχείρημα δύσκολο, αφού το ταξίδι με τα μέσα της εποχής ήταν αρκετά δαπανηρό για τις ευρωπαϊκές χώρες. Τελικά, μόλις δύο μήνες πριν από την έναρξη της διοργάνωσης, ο Ριμέ έπεισε τέσσερις ευρωπαϊκές ομάδες να συμμετάσχουν: το Βέλγιο, τη Γαλλία, τη Ρουμανία και τη Γιουγκοσλαβία. Συνολικά, στο πρώτο Παγκόσμιο Κύπελλο συμμετείχαν 13 χώρες (επτά εθνικές ομάδες από τη Νότια Αμερική, τέσσερις από την Ευρώπη και δύο από τη Βόρεια Αμερική). Η Ουρουγουάη ήταν η πρώτη νικήτρια, επικρατώντας της Αργεντινής με 4-2 στον τελικό του Μοντεβιδέο, μπροστά σε περίπου 93.000 οπαδούς.

Το δεύτερο Παγκόσμιο Κύπελλο, το οποίο φιλοξένησε η Ιταλία και ήταν το πρώτο που περιλάμβανε ένα προκριματικό στάδιο. Συμμετείχαν 16 ομάδες και σε αντίθεση με το προηγούμενο τουρνουά δεν υπήρχαν όμιλοι, αλλά μόνο γύροι νοκ-άουτ. Η Ουρουγουάη μποϊκόταρε τη διοργάνωση, λόγω της μικρής ευρωπαϊκής συμμετοχής πριν από τέσσερα χρόνια, ενώ η Αίγυπτος έγινε η πρώτη αφρικανική χώρα που έπαιρνε μέρος. Μεταξύ δώδεκα ομάδων από την Ευρώπη και τριών από τη Νότια και τη Βόρεια Αμερική (Βραζιλία, Αργεντινή και ΗΠΑ), η Ιταλία σήκωσε το τρόπαιο, νικώντας την Τσεχοσλοβακία με 2-1.

Το τρίτο Μουντιάλ (1938) πραγματοποιήθηκε επίσης στην Ευρώπη και συγκεκριμένα στη Γαλλία. Για πρώτη φορά δεν αναδείχθηκε νικήτρια η χώρα που το διοργάνωσε, αφού η Ιταλία διατήρησε τα σκήπτρα, νικώντας την Ουγγαρία στον τελικό. Το στατιστικό που ξεχώρισε από τη διοργάνωση ήταν τα 4 γκολ του Πολωνού επιθετικού, Έρνεστ Βιλιμόφσκι, στον αγώνα με τη Βραζιλία (6-5), αφού έγινε ο πρώτος που σκοράρει τόσα γκολ σε έναν αγώνα της διοργάνωσης.

Τα δύο Παγκόσμια Κύπελλα (1942 & 1946) ακυρώθηκαν λόγω του Β 'Παγκοσμίου Πολέμου.

(Πηγή: Statathlon)

Η Βραζιλία είναι η μόνη χώρα που έχει αγωνιστεί σε κάθε τελική φάση του Παγκοσμίου Κυπέλλου. Επιπλέον, είναι η πιο επιτυχημένη χώρα με πέντε νίκες (1958, 1962, 1970, 1994 και 2002), ενώ έχει χάσει σε δυο τελικούς (1950, 1998).

(Πηγή: Statathlon)

Η Γερμανία και η Ιταλία μετρούν από τέσσερα παγκόσμια κύπελλα. Τα «πάντσερ» είναι η πιο σταθερή ομάδα μετά το 1950, όχι μόνο κερδίζοντας τέσσερις φορές τον τίτλο, αλλά έχοντας και ισάριθμούς χαμένους τελικούς. Η Ολλανδία είναι η μόνη χώρα που έχει παίξει τρεις φορές στον τελικό, αλλά δεν έχει σηκώσει το τρόπαιο (1974, 1978, 2010).

(Πηγή: Statathlon)

Εκτός της σελεσάο (25%), της «σκουάντρα ατζούρα» και της «νασιονάλμανσάφτ» (20%), που ξεχωρίζουν ως οι πιο πετυχημένες, η Αγγλία, η Ισπανία και η Γαλλία έχουν επίσης από μια κατάκτηση, με ποσοστό 5%. Σημειώνεται ότι μόνο ευρωπαϊκές ή λατινοαμερικανικές ομάδες έχουν κερδίσει το Παγκόσμιο Κύπελλο, ενώ οι ΗΠΑ και η Τουρκία είναι οι μοναδικές εκτός αυτών των ηπείρων που έχουν τερματίσει στην τρίτη θέση. Εξάλλου, το 55% των νικητών προέρχεται από τη «Γηραιά Ήπειρο» και το 45% από τη Νότια Αμερική.

(Πηγή: Statathlon)

Αναφορικά με το χρονικό σημείο, όπου κρίνονται οι τελικοί, τη «μερίδα του λέοντος» έχει η κανονική διάρκεια (65%), ενώ το 25% κρίνεται στην παράταση, όπως οι δυο τελευταίοι (2010, 2014) και μόλις το 10% έχει καταλήξει στα πέναλτι.

(Πηγή: Statathlon)

Στα γκολ, σε τέσσερις τελικούς έχει σημειωθεί κανένα ή μόλις ένα τέρμα. Έξι τελικοί έχουν λήξει με 2-3 γκολ, εννέα με 4-6 και ένας, αυτός μεταξύ της Βραζιλίας με τη Σουηδία το 1958, ολοκληρώθηκε με 7 γκολ (5-2).

(Πηγή: Statathlon)

Το παρακάτω γράφημα απεικονίζει τον μέσο όρο γκολ που σημειώθηκαν ανά παιχνίδι σε κάθε ένα από τα Παγκόσμια Κύπελλα. Η πιο εντυπωσιακη διοργάνωση ήταν το 1954 (Ελβετία), με μέσο όρο 5,4 γκολ ανά αγώνα. Αντίθετα, στο Italia 1990 οι θεατές παρακολουθούσαν μόλις 2,2 γκολ ανά παιχνίδι. Σημαντική παρατήρηση είναι ότι τα τελευταία 20 χρόνια ο μέσος αριθμός των γκολ είναι σχεδόν 2,5 γκολ ανά παιχνίδι.

(Πηγή: Statathlon)

Το παρακάτω γράφημα απεικονίζει τον συνολικό αριθμό των γκολ που σημειώθηκαν σε κάθε Παγκόσμιο Κύπελλο.

(Πηγή: Statathlon)

Σύμφωνα με όσα έχουμε δει ως τώρα, το 1998 και το 2014 σημειώθηκαν τα περισσότερα γκολ (171 σε 64 αγώνες). Το Παγκόσμιο Κύπελλο του 2002 βρίσκεται στη δεύτερη θέση (161 γκολ σε 64 αγώνες). Τα λιγότερα γκολ σημειώθηκαν κατά τα δύο πρώτα Παγκόσμια Κύπελλα που οργανώθηκαν (70 γκολ σε 18 παιχνίδια το 1930 και ισάριθμα σε 17 αγώνες το 1934).

(Πηγή: Statathlon)

Ακολουθεί ο μέσος όρος θεατών που βρέθηκε στα γήπεδα ανά Μουντιάλ. Στις ΗΠΑ (1994) σχεδόν 69.000 θεατές κατά μέσο όρο παρακολούθησαν από κοντά τους αγώνες, με το νούμερο να είναι το υψηλότερο. Δεύτερο, με μέση προσέλευση 52.918 ανθρώπους ήταν το Μουντιάλ του 2014. Οι λιγότεροι βρέθηκαν στο μοναδικό Παγκόσμιο Κύπελλο που διοργανώθηκε στην Ασία (2002 - Νότια Κορέα / Ιαπωνία), με 42.268 θεατές ανά αγώνα.

(Πηγή: Statathlon)

Όσον αφορά τη διοργάνωση που παίζεται αυτές τις μέρες στη Ρωσία, σαν στατιστικά ξεχωρίζου τα εξής:

• Η Ισλανδία και ο Παναμάς προκρίνονται για πρώτη φορά στα τελικά ενός Παγκοσμίου Κυπέλλου, με την πρώτη μάλιστα να γίνεται η μικρότερη σε πληθυσμό χώρα που συμμετέχει στα χρονικά.
• Για πρώτη φορά, τρεις σκανδιναβικές χώρες (Δανία, Ισλανδία, Σουηδία) και τέσσερις αραβικές (Αίγυπτος, Μαρόκο, Σαουδική Αραβία, Τυνησία) βρέθηκαν στη διοργάνωση.
• Οι τετράκις πρωταθλητές κόσμου Ιταλοί δεν θα παίξουν για πρώτη φορά από το 1958, όπως οι τρις φιναλίστ Ολλανδοί μετά το 2002.
• Η Ιταλία είναι η μόνη από τις οκτώ ομάδες που έχουν κερδίσει το Κύπελλο και δεν δίνει το «παρών» στη Ρωσία.

Διαβάστε την πρωτότυπη έρευνα εδώ: An in-depth analysis for FIFA World Cups

Η Statathlon είναι η πρώτη ελληνική startup που ασχολείται με την πρωτογενή επιστημονική έρευνα στο χώρο του αθλητισμού. Περισσότερα στο http://statathlon.com/