Το rebranding των κομμάτων: Οι πετυχημένες και αποτυχημένες προσπάθειες

Στα κομματικά επιτελεία υπάρχει συχνά μια αυταπάτη: ότι αν γίνει ένα τολμηρό rebranding του κόμματος, αν αλλάξουν το όνομα, τα σύμβολα ή και τα δύο μαζί, τότε μπορεί να επανασυνδεθεί το κόμμα με τις λαϊκές μάζες που το ανέδειξαν. Με άλλα λόγια, όποτε κόμματα στην Ελλάδα άλλαξαν όνομα, στη Μεταπολιτευτική ιστορία τουλάχιστον, ήταν για να συμβολιστεί η πιο πλατιά «απεύθυνση» (σ.σ. κατά τα λεγόμενα του πρωθυπουργού) και η ενθυλάκωση ευρύτερων κοινωνικών δυνάμεων.

Τα ονόματα των κομμάτων έρχονται ξανά στην επικαιρότητα, με αφορμή τη χθεσινή εκδήλωση του ΣΥΡΙΖΑ στο κλειστό του Γαλατσίου, όπου παρουσιάστηκε με κάθε επισημότητα και ο μετασχηματισμός του ονόματος του κυβερνώντος κόμματος σε «ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία». Βεβαίως «ΣΥΡΙΖΑ» θα συνεχίσει να λέγεται ευρεως το κόμμα, απλώς οι επιτελείς του Μαξίμου και της Κουμουνδούρου θέλησαν να συμβολίσουν το άνοιγμα στον χώρο της Κεντροαριστεράς και με μια προσαρμογή στο όνομα του κόμματος.

Δεν ήταν, βεβαίως, η πρώτη φορά που έγινε κάτι τέτοιο, αν και η μεγαλύτερη αλλαγή υπήρξε με τη μετονομασία του Συνασπισμού σε ΣΥ.ΡΙΖ.Α. το 2004, όταν από ενιαίο κόμμα έγινε κόμμα με συνιστώσες. Προοδευτικά, το όνομα εμπλουτίστηκε: φερ ειπείν, στις εκλογές του 2012 το κόμμα κατέβηκε με το όνομα «ΣΥΡΙΖΑ-Ενωτικό Κοινωνικό Μέτωπο», συνοπτικά ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ. Βεβαίως, πάντα το «ΕΚΜ» παραλειπόταν από την προσφώνηση, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπήρχε. Από τις αρχές του 2014, όμως, και μετά τη συνεδριακή απόφαση για δημιουργία ενιαίου κόμματος, το «ΕΚΜ» απαλείφθηκε από την ονομασία του τότε κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης και έμεινε σκέτο το «ΣΥΡΙΖΑ». Σήμερα, πέντε χρόνια μετά, έρχεται ένα νέο συμπλήρωμα, δηλωτικό της κατεύθυνσης που θέλει να δώσει ο Αλέξης Τσίπρας.

ΝΔ ή Νέα Ελλάδα;

Η περίπτωση της ΝΔ είναι κάπως διαφορετική, γιατί ποτέ δεν άλλαξε όνομα, πέρα από σήματα. Βεβαίως, σκέψεις υπήρξαν, πάλι στην κατεύθυνση της δημιουργίας μιας παράταξης που θα υπερβαίνει τα στενά όρια του κόμματος.

Το ενδεχόμενο αλλαγής του ονόματος της ΝΔ ήταν πιθανό την περίοδος της διακυβέρνησης Σαμαρά. Ένα όνομα που ακουγόταν έντονα ήταν το «Νέα Ελλάδα», το οποίο ήταν και το κεντρικό σύνθημα του συνεδρίου του κόμματος στο Ταε Κβον Ντο, τον Ιούνιο του 2013. Ο κ. Σαμαράς, παράλληλα, μετερχόταν συχνά και τη λέξη «συναγερμός» που σε κάποιους δημιουργούσε συνειρμούς ότι μπορεί να επιχειρούσε αναβάπτιση της ΝΔ με το όνομα του κόμματος του Αλέξανδρου Παπάγου.

Εν τούτοις, οι όποιες σκέψεις υπήρξαν για αλλαγή του ονόματος του κόμματος, ώστε σε αυτό να συμπεριλαμβάνονταν και πρόσωπα εκτός των παραδοσιακών ορίων της ΝΔ, έμειναν μετέωρες, καθώς ο πρώην πρωθυπουργός ποτέ δεν προέκρινε τη σχετική σκέψη. Είχε προλάβει, πάντως, το 2011 να αλλάξει το σήμα του κόμματος, αλλάζοντας τον κλασικό πυρσό και ενσωματώνοντάς τον με μια καινούργια γραφιστική απεικόνιση, πάνω από μια πράσινη διαγώνια γραμμή. Σημειωτέον, την αλλαγή του σήματος του κόμματος αποφάσισε και ο Κυριάκος Μητσοτάκης, κάτι που έλαβε χώρα στα πρόσφατα, 44αγενέθλια του κόμματος, τον περασμένο Οκτώβριο. Το brand της ΝΔ, πάντως, παρέμεινε σταθερό.

Από το ΠΑΣΟΚ στην Ελιά και από εκεί στη ΔΗ.ΣΥ και το ΚΙΝ.ΑΛ.

Αν, πάντως, υπάρχει ένα κόμμα που έχει αλλάξει πολλές φορές όνομα, αυτό είναι το άλλοτε κραταιό ΠΑΣΟΚ. Μέχρι το 2014, το κόμμα ποτέ δεν άλλαξε όνομα, όσο και αν ο Γιώργος Παπανδρέου «πείραξε» τα σύμβολά του και «εκσυγχρόνισε» τον πράσινο ήλιο που ήταν το σήμα κατατεθέν από την εποχή του Ανδρέα Παπανδρέου.

Όνομα, όμως, για πρώτη φορά άλλαξε στο κόμμα ο Ευάγγελος Βενιζέλος, στις ευρωεκλογές του 2014, κρίνοντας ως φθαρμένο το brandnameτου ΠΑΣΟΚ. Το όνομα του κόμματος στο ευρωψηφοδέλτιο ήταν «Ελιά-Δημοκρατική Παράταξη», κατά τα πρότυπα της ιταλικής «Ελιάς» του Ρομάνο Πρόντι, και ενσωμάτωνε αρκετές κινήσεις από τον χώρο της ευρύτερης σοσιαλδημοκρατίας, αλλά δεν έμελλε να μακροημερεύσει.

Στις εκλογές του Ιανουαρίου του 2015 το κόμμα κατέβηκε ως «ΠΑΣΟΚ-Δημοκρατική Παράταξη», αλλά το ιδιαίτερα χαμηλό εκλογικό ποσοστό οδήγησε σε συνέδριο και σε εσωτερικές διεργασίες. Νέα πρόεδρος ανεδείχθη η Φώφη Γεννηματά, η οποία κατέβασε το κόμμα ως «Δημοκρατική Συμπαράταξη» στις δεύτερες εκλογές του Σεπτεμβρίου του 2015.

Η ΔΗ.ΣΥ. έμεινε για περίπου δύο χρόνια, οπότε και ιδρύθηκε το Κίνημα Αλλαγής, μετά τις εσωκομματικές εκλογές της Κεντροαριστεράς, στις οποίες συμμετείχε και το Ποτάμι, στο τέλος του 2017. Έκτοτε, το brand Κίνημα Αλλαγής έχει παραμείνει, παρά την αποχώρηση του Ποταμιού, ενώ συνεστήθη ενιαίο κόμμα με εκλεγμένα όργανα μόλις στο πρόσφατο συνέδριο του ΚΙΝ.ΑΛ., προηγούμενο Σαββατοκύριακο.

Βεβαίως, οι αλλεπάλληλες αλλαγές ονόματος δεν βοήθησαν το κόμμα να ξεφύγει από τα μονοψήφια ποσοστά, αν και πλέον στόχος δεν είναι απλώς η τρίτη θέση, αλλά και ένα διψήφιο ποσοστό στις επικείμενες εκλογές.

Πηγή: reader.gr