Λέμε «Ναι» σε κάθε καινοτομία
Τέτοιες ημέρες πέρυσι, βρισκόμουν στη Νέα Ορλεάνη για το All-Star του NBA, μαζί με τους Βασίλη Σκουντή, Νίκο Παπαδογιάννη και Αντώνη Καλκαβούρα. Την τελευταία ημέρα, δεν θυμάμαι για ποιο λόγο μόνος μου, πήρα ταξί από το ξενοδοχείο προς το αεροδρόμιο. Οδηγός ήταν ένας ευγενέστατος ντόπιος κύριος, ο οποίος πολύ γρήγορα μου έπιασε την κουβέντα για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν στον αμερικάνικο Νότο. Προφανώς, το γεγονός ότι προερχόμουν από μία χώρα στην άλλη άκρη του κόσμου, του έδωσε το κουράγιο να ανοιχτεί.
«Μας έχουν διαλύσει αυτοί του Uber. Μας παίρνουν τις δουλειές. Το μεροκάματο έχει πέσει στο μισό και πιο κάτω. Δεν είναι καλή εποχή για να δουλεύεις σε ταξί», μου είπε αρχικά. «Δεν υπάρχει συνδικαλισμός εδώ πέρα (unions). Κανένας δεν προστατεύει τα συμφέροντά μας. Είμαστε αβοήθητοι». Η αλήθεια είναι ότι με είχε προβληματίσει. Από τη δική του πλευρά, είχε δίκιο. Από το πουθενά, είχε προκύψει ένας ανταγωνιστής στο (μέχρι τότε) μονοπώλιο της μεταφοράς με Ι.Χ., με πιο προσιτές τιμές και μεγαλύτερη ευκολία. Ήταν ολοφάνερη η απελπισία ενός ανθρώπου, που ήξερε να κάνει μία δουλειά για δεκαετίες και ξαφνικά έβλεπε μπροστά του το φάσμα της ανεργίας.
Χθες, στο κέντρο της Αθήνας, δεκάδες οδηγοί ταξί επιτέθηκαν σε αυτοκίνητα οδηγών της Uber, την ώρα που το κύριο μότο τους ήταν αυτό της κεντρικής φωτογραφίας του κειμένου και ο πρόεδρος του συνδικαλιστικού τους οργάνου, Θύμιος Λυμπερόπουλος, υποσχόταν… Κούγκι το καλοκαίρι. Βλέποντας αυτές τις εικόνες, θυμήθηκα εκείνον τον οδηγό στη Νέα Ορλεάνη. Το πιθανότερο είναι, ότι πολύ θα ήθελε μία αντίστοιχη αντίδραση από τους συνδικαλιστές της χώρας του. Η υπόλοιπη κοινωνία, όμως; Κι εδώ, αλλά και στις ΗΠΑ και στον υπόλοιπο κόσμο;
Προσωπική μου άποψη είναι ότι ο συνδικαλισμός είναι απαραίτητος. Τα εργασιακά δικαιώματα των εργαζομένων πρέπει να προστατεύονται από κάπου και μεταξύ μας, είναι τουλάχιστον ουτοπικό να περιμένουμε από την εκάστοτε εργοδοσία να τα περιφρουρήσει. Ο συνδικαλισμός, όμως, πρέπει να λειτουργεί αμφίδρομα. Η υπεράσπιση των δικαιωμάτων των εργαζομένων πρέπει ταυτόχρονα να συμπεριλαμβάνει και τον έλεγχο των συνδικαλιστών. Κι εδώ, η αλήθεια είναι, ότι έχουμε πρόβλημα…
Στην Ελλάδα, αυτό το τελευταίο ακούγεται πλέον ως ανέκδοτο. Εδώ και δεκαετίες, σε πάρα πολλούς τομείς, οι εκάστοτε συνδικαλιστές λειτουργούν χωρίς κανένα έλεγχο κι ευθύνη. Από την κατασπατάληση δημοσίου χρήματος (σε αγαστή συνεργασία φυσικά με τους πολιτικούς για καθαρά ψηφοθηρικούς λόγους), μέχρι την de facto (αλλά και de jure πολλές φορές) σχεδόν φασιστική εγκαθίδρυση μονοπωλιακών συνθηκών σε πολλά επαγγέλματα, οι συνδικαλιστές στην Ελλάδα πλέον δεν προστατεύουν τα δικαιώματα του κλάδου τους, αλλά τα επιβάλλουν.
Οι συνδικαλιστές πλέον έχουν χάσει το μέρισμα που θα έπρεπε να έχουν στην κοινωνία με τις πρακτικές τους. Οι αλλεπάλληλες απεργίες π.χ. δεν λειτουργούν ως μέσο ενημέρωσης της κοινωνίας, αλλά ως μέσο εκβιασμού. Όταν ψάχνεις ένα φαρμακείο και δεν βρίσκεις, όταν θες να πας στη δουλειά σου ή να πετάξεις σε ένα ταξίδι που έχεις προγραμματίσει εδώ και μήνες και δεν μπορείς, όταν, όταν, όταν, κι όταν όλα αυτά είναι σχεδόν καθημερινό φαινόμενο, τέτοιο ώστε να απαιτείται η δημιουργία ιστοσελίδων για να μπορούμε να τα παρακολουθούμε, τότε το ανάθεμα δεν πάει εκεί που θα έπρεπε ή εκεί που θα ήθελαν οι συνδικαλιστές, αλλά γυρνάει πάνω τους.
Η προϋπόθεση για να λειτουργήσει ο συνδικαλισμός είναι να έχεις στο πλάι σου την κοινωνία. Δίπλα δίπλα τα σωματεία με τον λαό, ώστε να περιφρουρήσουν τα δικαιώματά τους. Η πραγματικότητα, όμως, είναι ότι εδώ και χρόνια, η κοινωνία έχει κουραστεί, έχει αηδιάσει με τις πρακτικές ανθρώπων, που είναι δεδομένο πως το μόνο που τους ενδιαφέρει είναι η διατήρηση της καρέκλας τους, μετατρεπόμενοι σε αυτό που υποτίθεται πως πολεμάνε. Και μόνο το γεγονός πως υπάρχουν πολιτικές παρατάξεις συνδικαλιστών, που παίρνουν γραμμή από τα κόμματα (κι αυτό είναι ο κανόνας), ουσιαστικά αναιρεί το σκοπό του συνδικαλισμού.
Κι εδώ πρέπει να προσθέσουμε και την έννοια της καινοτομίας. Οι κοινωνίες προχωρούν, εξελίσσονται και αναπτύσσονται. Τα επαγγέλματα είναι αναπόσπαστο κομμάτι της κοινωνίας. Είναι προφανές ότι κι αυτά θα εξελιχθούν, θα αναπτυχθούν ή ακόμα και θα θεωρηθούν περιττά. Κάποτε ήταν δουλειά κάποιου να ανάβει τις λάμπες στο δρόμο ή να κυκλοφορεί με ένα ξύλο και να κοπανάει τα παράθυρα για να ξυπνάει τον κόσμο. Η ανάπτυξη της τεχνολογίας σημαίνει και την εξαφάνιση ή την αναπροσαρμογή διάφορων επαγγελμάτων. Αυτό δεν είναι καλό ή κακό, είναι δεδομένο και αναγκαίο για την εξέλιξη της κοινωνίας μας.
Όταν, λοιπόν, το μότο της διαμαρτυρίας σου είναι «Λέμε όχι σε κάθε καινοτομία», είσαι εξ ορισμού λάθος κι εκτός πραγματικότητας. Και η ίδια η κοινωνία θα σε αποβάλλει.
