Ανακαλύφθηκαν στο Ισραήλ τα αρχαιότερα ίχνη αποτέφρωσης νεκρού στη Μέση Ανατολή πριν 9.000 χρόνια

Ανακαλύφθηκαν στο Ισραήλ τα αρχαιότερα ίχνη αποτέφρωσης νεκρού στη Μέση Ανατολή πριν 9.000 χρόνια. Οι άνθρωποι στη Μέση Ανατολή είχαν αρχίσει την πρακτική τής σκόπιμης και άμεσης αποτέφρωσης των νεκρών τους ήδη περίπου από το 7000 π.Χ., σύμφωνα με την ανακάλυψη που έκανε μία γαλλο-ισραηλινή επιστημονική ομάδα στο νεολιθικό οικισμό Μπεϊσαμούν, στο άνω μέρος της κοιλάδας του Ιορδάνη στο βόρειο Ισραήλ, ο οποίος κατοικήθηκε από το 7200 έως το 6400 π.Χ.

Οι ανασκαφές έφεραν στο φως τα απομεινάρια ενός νεκρού που φαίνεται να είχε αποτεφρωθεί στο πλαίσιο μίας νεκρικής τελετής. Πρόκειται για 355 οστά ενός νεαρού ενήλικα, άγνωστου φύλου και απροσδιόριστης αιτίας θανάτου, τα οποία φαίνεται να υποβλήθηκαν σε θερμοκρασίες έως 700 βαθμών Κελσίου λίγο μετά τον θάνατό του (στα σύγχρονα αποτεφρωτήρια η θερμοκρασία συνήθως φθάνει τους 600 βαθμούς).

Ο λάκκος της αποτέφρωσης, με σχήμα U και διαστάσεις 80 Χ 60 εκατοστά, φαίνεται να κατασκευάστηκε ειδικά γι' αυτόν τον σκοπό, με άνοιγμα από πάνω και γερά τοιχώματα από κοκκινωπά λασπότουβλα. Δεν είναι σαφές αν η σορός, που βρισκόταν μάλλον σε καθιστή θέση με τα γόνατα διπλωμένα προς το στήθος, βρισκόταν πάνω από την πυρά, μέσα σε αυτήν ή δίπλα της.

Η χρονολόγηση των ιχνών αποτέφρωσης μεταξύ του 7030 και του 6700 π.Χ. την καθιστά την αρχαιότερη γνωστή περίπτωση στη Μ. Ανατολή και ευρύτερα σε όλη τη νοτιοδυτική Ασία. Μέχρι σήμερα, η αρχαιότερη αποτέφρωση στην περιοχή χρονολογείτο από την έκτη χιλιετία προ Χριστού. Ήταν μία μεταβατική περίοδος, κατά την οποία εγκαταλείπονταν οι -καθιερωμένες επί χιλιάδες χρόνια- παλαιότερες πρακτικές σε εκείνη την περιοχή, όπως η αφαίρεση του κρανίου του νεκρού και η ταφή του εντός του οικισμού, πράγμα που πιθανώς υποδηλώνει μία απομάκρυνση από τη λατρεία των προγόνων.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής την αρχαιοανθρωπολόγο δρα Φανί Μποκεντέν του Εθνικού Κέντρου Επιστημονικής Έρευνας (CNRS) της Γαλλίας, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό PLoS One, ανακάλυψαν στην ίδια τοποθεσία τα αποτεφρωμένα υπολείμματα άλλων πέντε ενηλίκων.

Άλλες έρευνες έχουν δώσει ενδείξεις πως ήδη οι Νεάντερταλ έθαβαν τους νεκρούς τους πριν 70.000 χρόνια, δηλαδή πριν την εμφάνιση του Homo sapiens στην περιοχή. Η αποτέφρωση είναι μία σχετικά πρόσφατη πρακτική. Τα αρχαιότερα στον κόσμο βέβαια ίχνη αποτέφρωσης (ενός παιδιού) έχουν βρεθεί στην Αλάσκα και χρονολογούνται προ περίπου 11.500 ετών.

Ακόμη παλαιότερη, αλλά πιο αμφισβητούμενη, είναι η αποτέφρωση μίας γυναίκας στην Αυστραλία, στη λίμνη Μάνγκο της Νέας Νότιας Ουαλίας, πριν περίπου 40.000 χρόνια, η οποία είχε ανακαλυφθεί το 1969. Παραμένει άγνωστο πόσες φορές η αποτέφρωση των νεκρών επινοήθηκε ανεξάρτητα ανά τον κόσμο.