Ο Γιάννης Τσορτέκης στο Gazzetta: «Όταν οι συνάδελφοι μου παίζουν ωραία χαζεύω, τους θαυμάζω»

• «Σκοπός της τέχνης είναι να μπορεί να σε ταξιδέψει»
• «Η σχέση μου με τους ανθρώπους είναι πάρα πολύ σημαντική, με βοηθάει»
• «Υπάρχει μεγάλη μοναξιά και στις δύο οικογένειες»
• «Η σκοτεινιά είναι παντού και είναι συστατικό της ζωής»
• «Εδώ, έχουμε την ηθική της κοινωνίας όπως έρχεται μέσα από τον Ανούιγ, την ηθική της εξουσίας»

Ο Γιάννης Τσορτέκης είναι τυχερός που συμμετέχει στην τηλεοπτική σειρά «Σκοτεινή θάλασσα». Το σίριαλ προβάλλεται κάθε Δευτέρα και Τρίτη στις 23:20, από το Mega και διακρίνεται για το υψηλό επίπεδο παραγωγής, τη σκηνοθεσία, το σενάριο και τις ερμηνείες των ηθοποιών. Η παρουσία του Γιάννη Τσορτέκη είναι απ’ αυτές που ξεχωρίζουν και αξίζει να δείτε τη «Σκοτεινή Θάλασσα» και γι’ αυτό. Ο ηθοποιός δέχτηκε να μας μιλήσει για την τηλεοπτική του δουλειά όπως και γι’ αυτήν στο θέατρο. Εκεί, στο Υπόγειο του «Θεάτρου Τέχνης», συμπρωταγωνιστεί στην «Αντιγόνη» του Ζαν Ανούιγ. Τον ευχαριστούμε.

Ας ξεκινήσουμε με τη δυναμική επιστροφή της μυθοπλασίας στην τηλεόραση. Τα τηλεοπτικά κανάλια έχουν επενδύσει σ’ αυτή και βλέπουμε πάρα πολλά σίριαλ, πράγμα που είναι καλό για όσους εμπλέκονται στη διαδικασία. Ο τηλεθεατής, όμως, τι να πρωτοδεί; Αυτή η άνθηση δεν είναι και κάπως άδικη για σας, υπό την έννοια ότι μπορεί να μη δει κάποιος τη δουλειά σου γιατί απλά δεν προλαβαίνει και έτσι να κοπεί το σίριαλ λόγω χαμηλής τηλεθέασης.
Άδικο δεν είναι τίποτα, διότι υπάρχει μια ευρεία έννοια δικαιοσύνης που αποκαθιστά τα πράγματα. Αυτό σημαίνει ότι ο θεατής θα επιλέξει να δει αυτό που θα τον ταξιδέψει, θα τον παρασύρει… Κάτι τέτοιο συμβαίνει με τη Σκοτεινή Θάλασσα, όπως και με κάθε σειρά που παίζεται αυτή τη στιγμή. Η επιλογή του έχει να κάνει με τα αισθητικά δεδομένα μιας σειράς, με την ανάλυση της ιστορίας, με το επιτελείο ηθοποιών… Κάθε σειρά είναι σχεδιασμένη με τέτοιο τρόπο ώστε να είναι ανταγωνιστικό προϊόν. Γι’ αυτό και όλα τα συστατικά της έχουν σημασία: Η ιστορία, οι συνεργάτες… Το γεγονός πως υπάρχουν πολλά σίριαλ φυσικά και είναι καλό γιατί εργάζεται πάρα πολύ κόσμος σε αυτά. Είναι σημαντικό για τον χώρο μας, μια και πληγώθηκε πολύ το τελευταίο διάστημα από την πανδημία. Επιπλέον, ο θεατής και τα κανάλια έχουν ανάγκη την αναβάθμισή τους σε κάτι ποιοτικότερο. Αυτό σημαίνει ότι αρχίζει να σέβεται ο ένας τον άλλο.

Συνεπώς, κάθε σειρά θα βρει το κοινό της;
Ναι, το πιστεύω αυτό. Πλέον, οι κανόνες με τους οποίους γυρίζεται μια σειρά προσεγγίζουν την κινηματογραφική ταινία, τόσο σε επίπεδο τεχνικών υποδομών όσο και διαδικασίας. Οπότε, το αποτέλεσμα είναι εντελώς διαφορετικό απ’ αυτό που μπορεί να προέκυπτε πριν λίγα χρόνια μέσα σ’ ένα στούντιο. Όλο αυτό λειτουργεί αναβαθμιστικά και στην αντίληψη του θεατή δημιουργεί μεγάλη αίσθηση, μια αίσθηση σεβασμού. Το όλο πράγματα τοποθετείται σε μια ηθική βάση.

Ηθική;
Ναι, διότι ο σεβασμός είναι ηθικό θέμα. Όταν βλέπεις ότι η αισθητική είναι αποτέλεσμα οικονομικών πόρων, ε αυτό περνά στην αντίληψη του θεατή.

Υπάρχει σεβασμός στον θεατή
Πρωτίστως. Ξαναλέω ότι αυτό έχει να κάνει με τους συνεργάτες, με τους ανθρώπους που εργάζονται για να βγει το σίριαλ.

«Σκοπός της τέχνης είναι να μπορεί να σε ταξιδέψει»

Την αναβάθμιση την αισθητική πώς την εξηγείς; Είναι θέμα χρημάτων; Είναι ανάγκη να ακολουθήσουμε τα μεγάλα ξένα εγχειρήματα τύπου Netflix, HBO;
Να ξεκαθαρίσω κάτι. Στην τέχνη, όπως και παντού, δεν υπάρχει παρθενογένεση. Συνεπώς, δεν τίθεται θέμα ανάγκης να ακολουθήσουμε τα ξένα πρότυπα. Η μίμηση δεν είναι κακό πράγμα, είναι ζωτικό… Ωστόσο, υπάρχει παγίδα. Να μιμηθείς ένα πράγμα και να το αντιγράψεις και να είναι αριστούργημα ή κακέκτυπο ή να το αντιγράψεις και η αντιγραφή να είσαι εσύ ο ίδιος. Τότε μιλάμε για κάτι καινούργιο, για κάτι αυτόνομο, ανεξάρτητο, δυναμικό. Όσο για τα χρήματα, είναι πολύ θετικό ότι τα κανάλια επενδύουν πλέον στην καλή μυθοπλασία.

Είναι, όμως, και πώς αξιοποιείς τα χρήματα
Φυσικά! Να μη ξεχνάμε, όμως, ότι το τελικό αποτέλεσμα που φτάνει στον θεατή κρίνεται συγκρινόμενο πάντοτε. Αυτό είναι στη φύση του ανθρώπου. Η κρίση δεν είναι κρίση, είναι σύγκριση πρωτίστως. Όλοι, λοιπόν, έχουν εικόνα ενός πράγματος μες τα χρόνια, σε όλες τις τέχνες. Φτιάχνεται έτσι μια αντίληψη και προχωράει. Όταν προχωράει δεν μπορεί να γίνει με αντιμετώπιση παλαιότερων ετών, τότε που ήταν διαφορετικά τα μέσα και ο τρόπος δουλειάς.

Πιστεύεις ότι οι δουλειές στην τηλεόραση αλληλοτροφοδοτούνται με έναν τρόπο; Να δει ο σκηνοθέτης μια άλλη σειρά και να πει ας προσπαθήσουμε και εμείς να κάνουμε κάτι ανάλογο ή καλύτερο. Ή να δεις εσύ έναν συνάδελφο σου και να θες να πάρεις πράγματα απ’ αυτόν.
Όταν οι συνάδελφοι μου παίζουν ωραία χαζεύω, τους θαυμάζω. Αυτό συμβαίνει πάντα. Όταν δω συνάδελφο να παίζει ωραία θα με ταξιδέψει, θα με βοηθήσει… Μια σειρά, λοιπόν, είναι καλή γιατί διαθέτει κάποια χαρακτηριστικά που την κάνουν καλή, έχει κάποιο λόγο που παρασύρει τον θεατή. Πιάνω τον εαυτό μου να βλέπει σίριαλ και να μ’ αρέσουν για την ιστορία ή για τους ηθοποιούς, για τη φωτογραφία τους ή και για όλα αυτά μαζί. Σκοπός της τέχνης είναι να μπορεί να σε ταξιδέψει και η μυθοπλασία έχει αυτόν ακριβώς τον σκοπό.

«Η σχέση μου με τους ανθρώπους είναι πάρα πολύ σημαντική, με βοηθάει»

Τι σε έκανε να πεις «ναι» στη «Σκοτεινή θάλασσα»;
Αυτό που με έκανε να πω ναι ήταν πρωτίστως οι άνθρωποι. Ο Γρηγόρης Καραντινάκης στη σκηνοθεσία, ο Μάνος Μαυρογεώργης στη φωτογραφία, οι υπέροχοι συνάδελφοι μου… Όταν βλέπεις, ας πούμε, το επίπεδο στη φωτογραφία, καταλαβαίνεις γιατί μιλάμε για κινηματογραφική ταινία. Αυτό που φτάνει στον θεατή έχει επηρεάσει πρωτίστως εμένα!

Σε επηρεάζει;
Βεβαίως! Εκείνη τη στιγμή που γίνεται με επηρεάζει, με υποστηρίζει, με αγκαλιάζει, με εμπεριέχει… Η σχέση μου με τους ανθρώπους είναι πάρα πολύ σημαντική, με βοηθάει.

Υπάρχει χημεία
Ακριβώς! Έχει να κάνει με τις ανθρώπινες σχέσεις, με το πώς αφουγκράζεται ο ένας τον άλλο…

Οι χρόνοι είναι πιεστικοί έτσι;
Ναι, αλλά ανέκαθεν ήταν έτσι. Δεν μπορεί να γίνει κάτι χωρίς πίεση. Την ώρα που κάτι συντελείται, είμαστε στο γύρισμα, η πίεση είναι δεδομένη. Και όχι μόνο γιατί τρέχει ο χρόνος, αλλά γιατί είναι η φύση του πράγματος τέτοια.

Δεν έχεις την άνεση του θεάτρου να κάνεις συνέχεια πρόβα
Είναι διαφορετική η συνθήκη της τηλεόρασης. Μπορεί να μην έχεις τον χρόνο να κάνεις συνέχεια πρόβα, όμως στην τηλεόραση υπάρχει η συνέχεια στα πράγματα επί της ουσίας. Η ιστορία της Σκοτεινής Θάλασσας τρέχει σε μεγάλο χρονικό διάστημα. Στο θέατρο μπορεί να κάνεις 3-4 μήνες πρόβα, να παιχτεί η παράσταση και μετά όλο αυτό θα χαθεί. Η δουλειά στη Σκοτεινή Θάλασσα ξεκίνησε από το καλοκαίρι, από τον Ιούλιο! Το διάστημα αυτό είναι απείρως ζωτικότερο σε σχέση με το θέατρο. Βρίσκεσαι με αυτούς τους ανθρώπους, παίρνεις απόσταση, ξαναβρίσκεσαι… Έχεις, λοιπόν, τον χρόνο να αφουγκραστείς τους άλλους, το υλικό, να προχωρήσεις, να εξελιχθείς. Η διαφορά τηλεόρασης και κινηματογράφου -σε σύγκριση με το θέατρο- βρίσκεται στην πυκνότητα της στιγμής, στο παρόν της. Καταγράφεται και είναι τελεσίδικη, δεδομένη.

«Υπάρχει μεγάλη μοναξιά και στις δύο οικογένειες»

Υποδύεσαι τον Σάββα Γκορίτσα. Ασκεί το επάγγελμα του ψαρά, έχει προβλήματα αλκοολισμού, έχει χάσει την κόρη του, είναι παντρεμένος με την Όλγα… Τι σου αρέσει στον ρόλο σου;
Αυτό που μου αρέσει είναι ότι υπάρχει ξεκάθαρη διαφορά -ταξική- μεταξύ των δύο οικογενειών, της οικογένειας Δελλή και της οικογένειας Γκορίτσα. Αυτό με ταξίδεψε εξ αρχής. Τα πρόσωπα αυτά, η Όλγα, ο Σάββας, ο Ζήσης, η Ροδιά, ο Νίκος, είναι μια οικογένεια που από την πρώτη στιγμή ένιωσα ότι είναι πιο άνθρωποι από τους άλλους.

Γιατί το λες αυτό;
Το λέω γιατί αυτή είναι η πραγματικότητα της ζωής. Όταν στερείσαι πόρων, κάποιων πραγμάτων, αυτομάτως πρέπει να προσπαθήσεις να επιβιώσεις σε μια βάση πιο απλή. Στην περίπτωση των Δελλήδων ισχύει αυτό που λέει ο λαός Μεγάλα καράβια, μεγάλες φουρτούνες. Αυτοί οι άνθρωποι έχουν ένα εργοστάσιο, έχουν να διαχειριστούν κάτι μεγάλο. Εμείς, η οικογένεια Γκορίτσα, έχουμε να διαχειριστούμε τις ανθρώπινες ψυχές. Εμένα με απασχολούν τα παιδιά μου, αυτό είναι το εργοστάσιό μου. Όσον αφορά τον Σάββα δεν νομίζω ότι είναι αλκοολικός. Μπορεί να πίνει πολύ, αλλά για μένα δεν είναι αλκοολικός. Θες γιατί έτσι με βολεύει, θες γιατί θέλω να τον συγχωρώ, γιατί τον αγαπάω, γιατί δεν μπορώ να στιγματίσω κανέναν άνθρωπο, για όλους αυτούς τους λόγους είδα έναν άνθρωπο που επιλέγει να μην εμπλέκεται σε διαμάχες, σε καβγάδες. Είδα έναν άνθρωπο που θέλει τον πυρήνα της οικογένειας, τον έχει ανάγκη. Μολαταύτα, ο άνθρωπος δεν μπορεί να ελέγχει τα πάντα, δεν μπορεί να τα ορίζει όπως θέλει.

Δεν τα ορίζουμε όλα. Και δεν είναι θέμα χρημάτων
Ακριβώς! Περισσότερο με ενδιέφερε πώς κράτησε μια τέτοια σχέση, τόσα πολλά χρόνια, σε μια μικρή κοινωνία με τόσες πολλές δυσκολίες. Αυτά με απασχόλησαν και τα συζητούσα με την Ταμίλα (Κουλίεβα), τον Γρηγόρη (Καραντινάκη) και τα υπόλοιπα παιδιά για να βρούμε την αισθητική κατεύθυνση που θα μπορούσαμε να δώσουμε.

Νομίζω ότι όλοι ρόλοι έχουν μια αξιοπρέπεια. Ακόμη και η άλλη τάξη δεν είναι αντιπαθής. Κανείς δεν υπερβάλλει στο παίξιμο.
Μου αρέσει που βλέπω αυτούς τους ανθρώπους στην άλλη πλευρά. Είναι ανθρώπινο το σίριαλ από πολλές πλευρές και είναι ένα στοιχείο που παρασύρει τον θεατή να εμπλακεί στην ιστορία. Αν έβλεπε μια οικογένεια Δελλή να πατά επί πτωμάτων θα απομακρυνόταν. Εδώ, όμως, βλέπουμε μια οικογένεια, μονάδες, πρόσωπα που είναι βαθιά ανθρώπινα. Κάτι που ενώνει και τις δύο οικογένειες είναι η μοναξιά. Υπάρχει μεγάλη μοναξιά και στις δύο οικογένειες.

«Η σκοτεινιά είναι παντού και είναι συστατικό της ζωής»

Μου έκανε εντύπωση μια φράση, στα πρώτα επεισόδια. «Η επαρχία έχει πολλή σκοτεινιά». Οι άνθρωποι έχουν πολλή σκοτεινιά μέσα τους;
Ο σοφός λαός λέει κακό χωριό τα λίγα σπίτια. Στις μικρές κοινότητες δεν υπάρχει η δυνατότητα για ανανέωση και για πρόσβαση στην πληροφορία όπως σε ένα μεγάλο αστικό κέντρο. Βέβαια, και ο άνθρωπος στη μεγάλη πόλη δυσκολεύεται, δεν έχει τον χρόνο που θέλει… Η καθημερινότητα, όμως, του ανθρώπου σε μια μικρή κοινότητα δεν του επιτρέπει να φύγει και να πάει στην κοντινότερη πόλη για να ανανεωθεί, να αλλάξει παραστάσεις, να πάρει την πληροφορία. Έτσι, το πράγμα γίνεται ασφυκτικό και πρέπει σε αυτό το πλαίσιο να επιβιώσεις. Εδώ, στη μεγάλη πόλη, μπορείς να χαθείς στην ανωνυμία του πλήθους, ενώ στην επαρχιακή πόλη της Σκοτεινής Θάλασσας δεν μπορείς. Όπου και να κινηθείς είσαι ορατός. Οπότε αρχίζει να γίνεται συνείδηση ένας άλλος τρόπος ζωής. Αυτόματα γίνεσαι επιφυλακτικός, δίνεις προσοχή στο φαίνεσθαι και από κει ξεκινά η αλλοίωση του εαυτού. Άρα, ή θα είσαι αυτός που θέλεις ή αυτός που θέλουν οι άλλοι να δουν. Όσο και να αντισταθείς, καταλήγεις να υπηρετείς το δεύτερο για να μπορέσεις να επιβιώσεις. Αυτό βλέπουμε και στην επαρχιακή πόλη της Σκοτεινής Θάλασσας. Η σκοτεινιά είναι μοιρασμένη στο χώρο, στον άνθρωπο, είναι παντού και είναι συστατικό της ζωής, το αντίθετο της φωτεινότητας.

Η αποτύπωση της καθημερινότητας φαίνεται ξεκάθαρα στο σίριαλ, κυρίως στην οικογένεια Γκορίτσα. Εκεί βλέπεις την καθημερινότητα του ανθρώπου που ζορίζεται, που έχει προβλήματα. Υπάρχει ρεαλισμός.
Έτσι είναι τα πράγματα. Κατ’ αρχάς κανείς δεν είναι ίδιος με τον άλλο. Η Όλγα είναι οξύθυμη. Αν ήμουν και γω θα το είχαμε διαλύσει.

Όταν βλέπω την Όλγα πιστεύω ότι υπάρχει στο διπλανό διαμέρισμα.
Μπορεί να υπάρχει και στο δικό σου!

Και γω να μαι σαν και σένα
Ακριβώς! Δεν θα μπορούσα να είμαι το ίδιο με την Όλγα ή να είναι η Όλγα αλκοολική, χρησιμοποιώ τη λέξη που είπες. Δεν θα οδηγούσε πουθενά αυτό. Έχουμε, λοιπόν, έναν άνθρωπο που αγωνιά, έχει χάσει το παιδί του, αγνοείται… Αν δεν είσαι γονιός κάνεις κάποια σύνδεση. Αν όμως είσαι, μπορείς να μπεις μέσα σ’ αυτό το πράγμα. Η εξαφάνιση της Άννας διαμορφώνει τις συμπεριφορές των παιδιών της οικογένειας Γκορίτσα.

«Εδώ, έχουμε την ηθική της κοινωνίας όπως έρχεται μέσα από τον Ανούιγ, την ηθική της εξουσίας»

Πάμε και στο θέατρο. Πες μου λίγα λόγια την «Αντιγόνη» του Ανούιγ.
Η Αντιγόνη του Ανούιγ έχει πρόσωπα και μύθο δανεισμένα απ’ αυτόν του Σοφοκλή. Υπάρχουν κάποια πρόσωπα -η Αντιγόνη, ο Αίμωνας, ο Κρέοντας, οι φύλακες- που έρχονται από κει ως περσόνες, αλλά ο μύθος διαφοροποιείται στη διαχείριση του Ανούιγ, διαφοροποιείται στο…

…λόγο;
Στον λόγο και στις αιτίες. Το έργο είναι εξαιρετικό. Βέβαια, δεν είχα την ίδια γνώμη όταν το διάβασα πρώτη φορά.

Γιατί;
Διότι δεν είχα καταλάβει τις αστοχίες στη μετάφραση που είχα στα χέρια μου. Και δεν είχα αντιληφθεί το μέγεθος του κειμένου, τη συγκυρία στην οποία έχει γραφτεί, στη Γαλλία.

Παίχτηκε μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο
Ναι κι όλα αυτά έχουν δραματική σημασία για το ποιο είναι το έργο.

Η διαφορά σε σχέση με το αρχαίο κείμενο ποια είναι;
Στην Αντιγόνη του Σοφοκλή κυριαρχεί ο άνθρωπος, η ηθική του Σοφοκλή. Εδώ, έχουμε την ηθική της κοινωνίας όπως έρχεται μέσα από τον Ανούιγ, την ηθική της εξουσίας.

Υπάρχει αντίσταση στην εξουσία;
Φυσικά. Θα έπρεπε να μιλάμε ώρες γι’ αυτό το έργο. Ο θεατής θα αντιληφθεί το μεγαλείο του μόλις το δει. Πρέπει να έρθει, λοιπόν, να το δει γιατί οι χαρακτηρισμοί μπορεί να τον στρέψουν σε διάφορες κατευθύνσεις. Να πω ότι η σκηνοθεσία της Μαρίας Πρωτόπαππα είναι πολύ δυνατή. Η μουσική είναι του Λόλεκ, η Μελίνα Μάσχα είναι στους φωτισμούς, στα σκηνικά-κοστούμια η Εύα Νάθενα. Έχουμε «δέσει» πάρα πολύ σαν συνεργάτες κι αυτό είναι σημαντικό. Για μένα ήταν πραγματική αποκάλυψη το κείμενο. Να πω ότι στην αποσαφήνιση του έργου βοήθησε και η Κίττυ Παϊταζόγλου. Ο κόσμος να έρθει να δει το έργο γιατί είναι εξαιρετικό.

Info

* Η «Σκοτεινή Θάλασσα» επιστρέφει με τα τέσσερα τελευταία επεισόδια από τη Δευτέρα 2 Μαΐου και κάθε Δευτέρα και Τρίτη στις 23:20 στο MEGA.

«Αντιγόνη» του Ζαν Ανούιγ, στο Υπόγειο του «Θεάτρου τέχνης» (έως τις 22/5)
Μετάφραση: Μάριος Πλωρίτης
Σκηνοθεσία Δραματουργική Επεξεργασία: Μαρία Πρωτόπαππα
Σκηνικός χώρος-Κοστούμια: Εύα Νάθενα
Κίνηση: Κατερίνα Φωτιάδη
Μουσική: Λόλεκ
Φωτισμοί: Μελίνα Μάσχα
Βοηθοί Σκηνοθέτη: Δημήτρης Σταυρόπουλος, Ορέστης Σταυρόπουλος
Βοηθός Ενδυματολόγου: Έλσα Γκόγκογλου
Φωτογραφίες Ρούλα Ρέβη
Μακιγιάζ Φωτογράφησης: Σίσσυ Πετροπούλου
Video trailer παράστασης Μιχαηλ Μαυρομούστακος
Διεύθυνση παραγωγής: Αναστασία Καβαλλάρη
Εκτέλεση Παραγωγής: Kart Productions- Μαρία Ξανθοπουλίδου

Παίζουν: Χρήστος Στέργιογλου, Γιάννης Τσορτέκης, Κίττυ Παϊταζόγλου, Αντριάνα Ανδρέοβιτς, Δημήτρης Μαμιός, Δημήτρης Μαργαρίτης, Ηλέκτρα Μπαρούτα και η Μαρία Πρωτόπαππα

Ημέρες και ώρες παραστάσεων: Τετάρτη έως Σάββατο στις 20:30. Κυριακή στις 19:00
Εισιτήρια: Κανονικό 18 ευρώ, μειωμένο 14 ευρώ, ατέλεια 7 ευρώ. Κάθε Πέμπτη γενική είσοδος 14 ευρώ.
Παραγωγή: Kart Productions
Συμπαραγωγή: Olympia Culture ΙΚΕ και το Θέατρο Τέχνης Καρόλου Κουν

H παράσταση επιχορηγείται από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού