Η Λένα Παπαληγούρα στο Gazzetta: «Τα πρόσωπα που είναι ευάλωτα με συγκινούν»

Η Λένα Παπαληγούρα στο Gazzetta: «Τα πρόσωπα που είναι ευάλωτα με συγκινούν»
Η ταλαντούχα ηθοποιός μιλά για τον ρόλο της στον «Γυάλινο Κόσμο» του Τενεσί Ουίλιαμς, το «metoo», το πρόβλημα των συλλογικών συμβάσεων. Την ευχαριστούμε.

Η Λένα Παπαληγούρα δεν σταματά να εξελίσσεται και να αφήνει το δικό της στίγμα σε κάθε ρόλο που ερμηνεύει. Φέτος υποδύεται τη Λόρα στον «Γυάλινο Κόσμο» του Τενεσί Ουίλιαμς. Το έργο ανεβαίνει (σ.σ μέχρι 16/1) στο θέατρο «Αλκυονίς» σε σκηνοθεσία Γιώργου Νανούρη και έχει ξεχωρίσει για την ποίηση και την γλυκιά μελαγχολία του. Η Λένα Παπαληγούρα εύθραυστη και δυνατή πορεύεται αρμονικά με τους υπόλοιπους πρωταγωνιστές της παράστασης [Αναστάσης Ροϊλός, Άννα Μάσχα, Κωνσταντίνος Μπιμπής]. Αξέχαστη η σκηνή του φιλιού με τον Τζιμ (Α. Ροϊλό). Η αξιόλογη ηθοποιός μιλά για τον ρόλο της, το «metoo», τις ΣΣΕ και τα επόμενα σχέδια της. [photo credits: Μαριλένα Βαϊνανίδου]

Πού πιστεύεις ότι οφείλεται η επιτυχία της παράστασης;
Κατ’ αρχάς έχουμε να κάνουμε μ’ ένα αριστουργηματικό έργο που πραγματεύεται τις σχέσεις μιας δυσλειτουργικής οικογένειας. Αν το σκεφτείς, όλοι πάνω-κάτω μπορούν να βρουν σημεία να ταυτιστούν. Έπειτα, διαθέτει πολύπλοκους χαρακτήρες, είναι βαθιά ποιητικό και συγκινητικό και τέλος η παράσταση έγινε με πολλή αγάπη από μας σε μια δύσκολη συνθήκη. Δουλέψαμε πέρυσι, στο Εθνικό, την περίοδο της καραντίνας με πολύ αυστηρά μέτρα. Την αγαπήσαμε όλοι πολύ και τώρα η αγάπη αυτή επιστρέφεται και είναι συγκινητικό. Όταν είδαμε στο streaming ότι πήγε καλά, καταλάβαμε ότι έπρεπε να ανεβάσουμε και ζωντανά το έργο.

Το ότι δημιουργήθηκε την περίοδο της πανδημίας έπαιξε ρόλο;
Η συνθήκη δημιουργίας ήταν αυτή του να μην αγγιχτούμε, η απόσταση. Σ’ αυτό το πλαίσιο έγιναν οι πρόβες και σ’ αυτό κρατήθηκε η παράσταση. Παρά το γεγονός ότι δυσκολευτήκαμε, ειδικά στη σκηνή με τον Τζιμ…

…Πες μου λίγο πώς δημιουργήθηκε η σκηνή του φιλιού;
Το να μην αγγιζόμαστε μας οδήγησε να βρούμε έναν άλλο δρόμο και να συμβεί αυτό που είδαν όλοι στη σκηνή και τελικά τολμώ να πω ότι είναι πιο ενδιαφέρον από το να δίναμε ένα φιλί στην πραγματικότητα.

Η Λένα Παπαληγούρα

«Για μένα ο Γυάλινος Κόσμος είναι και η ίδια η Λόρα»

Πραγματικά η ένωση των σκιών σας είναι κάτι ξεχωριστό
Επειδή δεν μπορούσαμε να αγγίξουμε ο ένας τον άλλο, ο Γιώργος (Νανούρης, σκηνοθέτης) άρχισε να σκέφτεται τρόπους ώστε να πραγματοποιήσουμε τον χορό και το φιλί. Γιατί και ο χορός είναι βαλς… Δοκιμάζαμε να το κάνουμε χωρίς να αγγιζόμαστε, αυτοσχεδιάζαμε, πρότεινε και ο Γιώργος πράγματα και μια μέρα ήρθε και μας είπε κάτι έχω σκεφτεί για το φιλί. Για καθίστε έτσι. Ε, μετά δεν μπορούσαμε να τ’ αλλάξουμε. Άπαξ και συνέβη έτσι δεν θέλαμε κιόλας να τ’ αλλάξουμε. Εξάλλου, δίνει και μια προέκταση μεταφυσική, ονειρική, στην παράσταση.

Είναι ποιητικό
Πάρα πολύ.

Μετά από τόσο καιρό έχεις καταλάβει τον χαρακτήρα της Λόρα;
Από την αρχή με συνεπήρε γιατί θεωρώ ότι έχει αυτό το εύθραυστο… Για μένα ο Γυάλινος Κόσμος είναι και η ίδια η Λόρα, μαζί με την εύθραυστη ισορροπία της οικογένειας της. Είναι τραγικό πρόσωπο η Λόρα με την έννοια ότι θα μπορούσε να ανθίσει σε άλλη οικογένεια. Αν ας πούμε είχε γίνει αποδεκτό το πρόβλημα της θα μπορούσε να προχωρήσει. Τη θεωρώ βαθιά συγκινητικό πρόσωπο που όμως έχει και χιούμορ ή μάλλον νομίζω ότι όλο το έργο έχει ένα διακριτικό χιούμορ που διαθέτει η γραφή και η ποίηση του Ουίλιαμς. Ο συνδυασμός αυτός για μένα έχει μεγάλο ενδιαφέρον.

Η οικογένεια της δεν την αποδέχεται;
Νομίζω η μητέρα της κάνει υπεράνθρωπη προσπάθεια να σταθεί στα πόδια της η Λόρα, να την πείσει ότι μπορεί να τα καταφέρει χωρίς όμως να της αφήνει χώρο να είναι αυτή που είναι. Προσπαθεί να την κάνει κάτι άλλο.

Χωρίς να έχει τέτοια πρόθεση
Ναι, το πιστεύω και γω αυτό. Είναι ο τρόπος που δείχνει η γυναίκα αυτή την αγάπη της. Δεν νομίζω ότι δεν αγαπάει τα παιδιά της. Επειδή είναι η ίδια τραυματισμένη ψυχικά, μεταφέρει το τραύμα της στα παιδιά της, το τραύμα της εγκατάλειψης από τον σύζυγο, της ματαίωσης μιας ζωής…Είναι πολύ μεγάλη συζήτηση βέβαια τι εννοούμε τελικά «αγαπάει τα παιδιά» της….

Η Λένα Παπαληγούρα

«Στη ζωή οι Λόρες (sic) περνούν απαρατήρητες»

Τι έχεις μάθει από τη Λόρα ως ηθοποιός και ως άνθρωπος;
Τα πρόσωπα που είναι διαφορετικά, ευάλωτα, με συγκινούν γιατί αισθάνομαι ότι στη σκηνή πρέπει να τα υπερασπιστώ απόλυτα για να βρουν το δίκιο τους. Στη ζωή, συνήθως, οι Λόρες (sic) περνούν απαρατήρητες. Αισθάνομαι ότι εδώ πρέπει να πέσει το φως, να τις δούμε. Αυτό μου αρκεί για να βγω και να παίξω την παράσταση. Θέλω να την υπερασπιστώ.

Είναι και δοκιμασία υποκριτικά;
Για μένα δεν υπάρχει απλός ρόλος, με την έννοια του πόσο επενδύεις, πόση αγάπη δίνεις, αφοσίωση… Τα κλασικά έργα, βέβαια, δέχονται πολλές αναγνώσεις. Είδαμε και την προσέγγιση του Ίβο Βαν Χόβε στο ίδιο έργο, στο ίδιο πρόσωπο, τελείως διαφορετική. Ο τρόπος που επιλέγεις να το υπερασπιστείς είναι εκατό τοις εκατό δικός σου. Μ’ αυτή την έννοια είναι δύσκολο. Εμείς φτιάξαμε τη δίκη μας Λόρα. Μπορούν να υπάρξουν άπειρες διαφορετικές εκδοχές για κάθε ρόλο, ανάλογα με τον σκηνοθέτη και τον ηθοποιό που τον παίζει.

Καταφεύγουμε και μεις σ’ ένα γυάλινο κόσμο όπως η Λόρα;
Πιστεύω ότι ζούμε σε μια εποχή που οι ισορροπίες είναι πολύ εύθραυστες. Γενικά είμαστε σ’ έναν γυάλινο κόσμο. Από την άλλη υπάρχει ο γυάλινος κόσμος του καθενός, η δική του σφαίρα στην οποία καταφεύγει για να αντέξει την αμείλικτη πραγματικότητα. Εγώ απ’ αυτό άντλησα για την παράσταση. Τα γυάλινα ζωάκια είναι το καταφύγιο της Λόρας, εκεί είναι η φωλιά της.

Τι κρατάς από το έργο; Ο Τενεσί Ουίλιαμς έλεγε ότι είναι μια ανάμνηση
Είναι το πιο προσωπικό του έργο. Μιλά για τη δική του ιστορία. Είχε κι αυτός μια αδερφή στην οποία έκαναν λοβοτομή. Ο ίδιος είχε πει ότι υπάρχουν πολλά κοινά στοιχεία μ’ αυτό πρόσωπο, χωρίς να είναι η Λόρα αντίγραφο της. Η δική του αδερφή δεν ήταν κουτσή. Σίγουρα, όμως, έχει να κάνει με τον τρόπο που τον στοίχειωσε η παρουσία της στη ζωή του. Επίσης, ο ίδιος λέει ότι η Αμάντα είχε πολλά κοινά με τη δική του μητέρα και ο Τομ στην ουσία είναι το alter ego του. Αν το σκεφτείς ακόμη και το επίθετο της οικογένειας στην παράσταση, Γουίνγκφιλντ, είναι κοντά με το Γουίλιαμς. Για μένα είναι βαθύτατα υπαρξιακό και όπου κι αν παίζεται συγκινεί.

Η Λένα Παπαληγούρα

«Χρέος μας να στηρίξουμε τα θύματα, να ακουστεί η φωνή τους»

Μετά το “metoo” έχει αλλάξει κάτι στο θέατρο;
Το μεγάλο στοίχημα για μένα είναι να μη μείνει όλο αυτό στο θέατρο. Εμείς κάνουμε μια δουλειά που είναι στα φώτα, δέχεται μεγάλη προβολή. Θέλω να ελπίζω ότι μέσα από το κουράγιο κάποιων ανθρώπων να μιλήσουν θα βρουν άλλοι τη δύναμη να βάλουν τα όρια τους. Θέλω να ελπίζω ότι αυτό έχει συμβεί και ας μη το ξέρουμε. Γενικά βλέπω ότι υπάρχει μεγαλύτερη ευαισθησία ως προς την κακοποίηση, αντιδρούμε περισσότερο κι αυτό είναι ελπιδοφόρο. Ως προς το θέατρο, νομίζω είναι στο χέρι μας να προστατεύσουμε της δουλειά μας, να δουλεύουμε με σεβασμό…Φυσικά η Δικαιοσύνη έχει τον πρώτο λόγο τώρα. Ξέρεις δεν μου αρέσει που γινόμαστε όλοι «δικαστές» στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Δεν μπορώ, βέβαια, ν’ αρνηθώ ότι αυτός είναι ένας τρόπος να υπάρξουν διάφορες γνώμες και ότι δίνει δύναμη σε ανθρώπους να μιλήσουν και να βρουν υποστήριξη. Σίγουρα πάντως χρέος μας είναι να στηρίξουμε τα θύματα, να ακουστεί η φωνή τους. Και Φυσικά η Πολιτεία έχει χρέος να θεσπίζει νόμους έτσι ώστε να αποδίδεται δικαιοσύνη.

Τελευταία αναδείχθηκε η έλλειψη Συλλογικών Συμβάσεων στο ελεύθερο θέατρο. Γιατί συμβαίνει αυτό;
Το επάγγελμα μας έχει δυσδιάκριτα όρια. Μπορεί σε μια πρόβα να δημιουργηθεί ένταση, χωρίς να σημαίνει αυτό ότι πρέπει να υπάρχει βία. Ασχολούμαστε με θέματα που αφορούν τα συναισθήματα και όλοι πρέπει να προστατεύσουμε ο ένας τον άλλο. Επίσης, επειδή κάνουμε ένα επάγγελμα που αγαπάμε υπάρχει σύγχυση πως κάνουμε το χόμπι μας, ενώ είναι η δουλειά μας. Το επάγγελμα πρέπει να προστατευτεί. Είναι καλό να υπάρχουν ΣΣΕ γιατί προστατεύονται εργαζόμενοι και εργοδότες.

Μετά τον «Γυάλινο κόσμο» ετοιμάζεις κάτι άλλο;
Θα είμαστε στο θέατρο Αλκυονίς μέχρι μέσα Γενάρη και από τον Μάρτιο θα παίξω στην κωμωδία (αγγλικό έργο) «Το σώσε», στο θέατρο Παλλάς. Ο Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης σκηνοθετεί και εκτός από μένα παίζουν: Γιώργος Χρυσοστόμου, Οδυσσέας Παπασπηλιόπουλος, Σμαράγδα Καρύδη, Στεφανία Γουλιώτη. Να αναφέρω ότι συμμετείχα σ’ ένα επεισόδιο της σειράς «Καρτ Ποστάλ». Το σίριαλ ήταν παραγωγή ΕΡΤ και χαίρομαι πολύ γιατί πραγματικά ξεχώρισε τη χρονιά που πέρασε. Θυμήθηκα μέσα από αυτό πόσο μου αρέσει το γύρισμα και συζητάω τώρα για δύο σειρές ακόμα.