Αλλάζοντας τη φύση των επιθετικών

O Ρομπέρτο Φιρμίνο πήρε τον τίτλο του MVP στο ματς της Λίβερπουλ με την Στόουκ. Είχε 84% ακρίβεια στις πάσες, 38 συνολικά μεταβιβάζεις, 58 επαφές με τη μπάλα και δημιούργησε 4 ευκαιρίες, πέραν του γκολ που πέτυχε και έδωσε στην ομάδα του προβάδισμα με 2-1. Απέναντι στους Πότερς αγωνίστηκε στα αριστερά της επιθετικής τριπλέτας, με τη Λίβερπουλ να έχει κεντρικό φορ τον Οριγκί. Ωστόσο εκτός του ότι κινήθηκε αρκετές φορές ως επιθετικός και στο συγκεκριμένο ματς, όπως δείχνει και ο χάρτης θερμότητάς του, τον έχουμε δει να χρησιμοποιείται από τον Κλοπ ως αιχμή του δόρατος αρκετές φορές.

Κάτι αντίστοιχο συνέβαινε με τον Αλέξις Σάντσες στο διάστημα που έλειπε ο Ζιρού. Ο Χιλιάνος έχει 6 ασίστ στο πρωτάθλημα και μεγαλύτερο μέσο όρο στις πάσες-κλειδιά από παίκτες όπως ο Αζάρ ή ο Πογκμπά. Ο Ντιέγο Κόστα, που είναι περισσότερο κοντά στο κλασικό «εννιάρι», έχει πέντε ασίστ και μεγαλύτερο μέσο όρο μακρινών μπαλιών από τον Φιρμίνο. Κέιν και Ιμπραΐμοβιτς είναι επίσης επιθετικοί που έχουν αυξημένα ποσοστά πασών, κινούνται και εκτός περιοχής, δημιουργούν διαδρόμους. Ο Ζλάταν, για παράδειγμα, στο ματς με τη Μπέρνλι είχε 79% ευστοχία στις πάσες και οι ευκαιρίες που δημιούργησε (5) ήταν περισσότερες από τα σουτ του (4). Δείτε και τις κινήσεις του.

Ο Κόντε, στο τελευταίο ματς με την Μπόρνμουθ όπου απουσίαζε ο Κόστα, δεν έβαλε τον Μπατσουαγί. Έβαλε στην τριπλέτα τρεις μη συμβατικούς επιθετικούς, τον Αζάρ, τον Γουίλιαν και τον Πέδρο, που έκαναν πάρτι.

Ο Φιρμίνο και ο Αλέξις αποτελούν τα δύο πιο τρανταχτά παραδείγματα. Ο πρώτος, πήγε στο Λίβερπουλ με τους Μπεντέκε και Στάριτζ να ερίζουν για τη θέση του striker, ως επιθετικός μέσος. Ο Κλοπ ήταν εκείνος που τον ενέταξε σε ρόλο σύγχρονου «ψευδοενιαριού», παίρνοντας από εκείνον πολλά περισσότερα από τους παραδοσιακούς του φορ.

Ο Σάντσες, παρότι είχε αγωνιστεί ξανά στην κορυφή όταν πρωτοπήγε στην Άρσεναλ, τα δύο προηγούμενα χρόνια έπαιζε περισσότερο αριστερά στην τριπλέτα πίσω από τον επιθετικό. Η χρησιμοποίησή του στην κορυφή έδωσε νέα διάσταση στην επιθετική δραστηριότητα της Άρσεναλ. Υπήρξαν ματς, όπως εκείνο με τη Γουέστ Χαμ, που άγγιξε το τέλειο, αποτελώντας ένα πολύ ουσιαστικό case study για τους λόγους της μετεξέλιξης των επιθετικών: Μεγαλύτερη συμμετοχή στο πρέσινγκ και την αμυντική λειτουργία, ταχύτατη προσαρμογή από φάση άμυνας σε φάση επίθεσης και το αντίστροφο, περισσότερα τρεξίματα, πάσες, δημιουργία ευκαιριών, κινήσεις εκτός περιοχής και αντίληψη έξω από το «κουτί» που τον κάνει το ίδιο επικίνδυνο, ακόμα και όταν δεν εκτελεί.

Πριν από περίπου δύο μήνες, ο Πεπ Γκουαρδιόλα μίλησε στους δημοσιογράφους μετά το χατ-τρικ του Αγουέρο με τη Γουέστ Μπρομ. Είχαν ήδη αρχίσει να γράφουν τίτλους περί αποθέωσης, όταν άκουσαν από τον Καταλανό κάτι εντελώς διαφορετικό από εκείνο που περίμεναν: «Δεν έχει να κάνει με τα πόσα γκολ σημειώνει, επειδή είμαστε ικανοποιημένοι με το σκοράρισμα», τόνισε χαρακτηριστικά και αφού παραδέχθηκε ότι εντός περιοχής είναι στο επίπεδο του Μέσι, στάθηκε στο πως πρέπει να δουλέψει για να βελτιωθεί εκτός περιοχής, να γίνει περισσότερο χρήσιμος για τους συμπαίκτες του και να κατανοήσει πόσο σημαντικός είναι. Ακόμα και ένας φορ με την ικανότητα του Αγουέρο στην περιοχή, μετά από ματς που έχει βρει δίχτυα τρεις φορές, ακούει τον προπονητή του να μιλάει για την ανάγκη προσαρμογής.

Τα παραδείγματα δεν είναι τυχαία. Η θέση του επιθετικού μεταβάλλεται στο σύγχρονο παιχνίδι περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη. Και μολoνότι, όπως είπε ο Άλαν Σίρερ όταν τον ρωτήσαμε σχετικά, το γκολ παλιότερα ήταν δυσκολότερο λόγω της προσαρμογής των αμυνών στους φορ, ο ρόλος πλέον είναι περισσότερο σύνθετος. Ποδοσφαιριστές με το στιλ του Αλέξις, που ουσιαστικά αποτελούν εξτρέμ που εξελίχθηκαν σε επιθετικούς, ή του πρώτου σκόρερ του Euro, Αντουάν Γκριζμάν, είναι αυτή τη στιγμή πολύ πιο περιζήτητοι από έναν φορ τύπου Ιγουαΐν. Πόσω μάλλον όταν ο προπονητής έχει τη δυνατότητα να δουλέψει μαζί τους σε άλλα κομμάτια, όπως ας πούμε έγινε με τον Βενγκέρ και τον Σάντσες στο physical, προκειμένου να αναπτύξουν το υβριδικό στιλ ακόμα περισσότερο, κάνοντας το παραδοσιακό «νούμερο 9» είδος προς εξαφάνιση στις top ομάδες. Με τις εξαιρέσεις, φυσικά, να επιβεβαιώνουν την τάση.

Θεωρητικά, οι παρόμοιου τύπου επιθετικοί υστερούν στις μονομαχίες εντός περιοχής και στα τελειώματα, όμως όπως δείχνουν τα πράγματα τα μειονεκτήματά τους στρογγυλεύονται όλο και περισσότερο. Όταν πριν από δύο χρόνια, ο Αρσέν Βενγκέρ είχε ερωτηθεί σχετικά, είχε «ανοίξει» το θέμα, βλέποντας προεκτάσεις του στην ποδοσφαιρική εκπαίδευση. Αρκετοί συμφωνούν ότι από τα τμήματα υποδομής δεν βγαίνουν πλέον αρκετοί κλασικοί φορ, finishers που μπορεί να μην μοιράζουν παιχνίδι ή να σπριντάρουν κάθετα, αλλά μαθαίνουν να κινούνται στο «κουτί», να ακολουθούν τις φάσεις μηχανικά και κάνουν το γκολ δεύτερη φύση τους. «Όλη η εκπαίδευση πλέον έχει να κάνει με το πάσινγκ χαμηλά σε άρτιους αγωνιστικούς χώρους και προπονητικές συνθήκες», τόνιζε ο Βενγκέρ, ενώ όταν τον ρώτησαν αν το παραδοσιακό εννιάρι μπορεί να επιστρέψει, είχε απαντήσει: «Αν προσαρμόσουμε την εκπαίδευσή μας. Ίσως πρέπει να δημιουργήσουμε συγκεκριμένες σχολές για σέντερ φορ». Κάποιες ομάδες το κάνουν ήδη.

Η μετεξέλιξη των επιθετικών λοιπόν δείχνει ότι δεν οφείλεται μόνο στις τακτικές εξελίξεις, αλλά είναι περισσότερο ριζωμένη στο αγγλικό και όχι μόνο παιχνίδι. «Σιγά-σιγά οι κλασικοί σέντερ φορ εξαφανίζονται γιατί πολλές ομάδες και από την Ισπανία και από τη Γερμανία, ακόμα και στην Ελλάδα, αρχίζουν να παίζουν πιο στρωτό ποδόσφαιρο. Φεύγει και είναι και πιο δύσκολο πλέον για τον φορ να παίζει συνέχεια στην περιοχή», είχε πει ο Απόστολος Βέλλιος στη συνέντευξη που είχε δώσει στο gazzetta.gr. Δεν μπορεί κανείς φυσικά να κόψει το δρόμο σε εκείνους που η φύση τους χαρίζει όλα εκείνα τα στοιχεία που χρειάζεται το παραδοσιακό φορ, ούτε να αποτρέψει προπονητές όπως ο Αλέγκρι ή ο Σάρι να «θυσιάσουν» άλλα στοιχεία του παιχνιδιού για να διατηρήσουν το εννιάρι τους σχεδόν αναλλοίωτο. Όμως μοιάζει να γίνεται όλο και περισσότερο αποδεκτή η φάση μετάβασης που εξελίσσεται γύρω από τους παίκτες, οι οποίοι είναι συνδεδεμένοι με την πεμπτουσία του παιχνιδιού. Το γκολ.