Με φόντο την αψίδα του ιστορικού Γουέμπλεϊ και με το «Who run the world» της Μπιγιονσέ στη μουσική υπόκρουση, περισσότεροι από 70.000 φίλαθλοι συντονίστηκαν για να παρακολουθήσουν τη «μάχη» της ομάδα γυναικών της Μεγάλης Βρετανίας εναντίον της Βραζιλίας. Σε μια στιγμή ορόσημο για το ποδόσφαιρο γυναικών. Σε ένα παιχνίδι που ήταν τότε το μεγαλύτερο στην Ιστορία του ποδοσφαίρου γυναικών της χώρας. Η νίκη με 1-0 των γηπεδούχων είχε τη λιγότερη σημασία από όλα. Η ατμόσφαιρα στο γήπεδο ήταν ηλεκτρική.
Γυναίκες και κορίτσια στις κερκίδες να ζουν κάθε στιγμή με την ψυχή τους, με πρωτοφανή ένταση, σαν να «απαντούσαν» εκείνο το δίωρο παρουσίας τους στις κερκίδες του Γουέμπλεϊ, σε όλους όσοι υποστήριζαν ότι δεν έχουν θέση στο άθλημα! Ότι δεν γνωρίζουν ή δεν θα έπρεπε να τους αφορά. Εκείνο το βράδυ οι απόψεις τους ήταν ορατές, επιθυμητές και σεβαστές. Το κλισέ για τη βραδιά που «δεν θα ξεχάσουμε ποτέ» για το ποδόσφαιρο γυναικών σε αυτή τη χώρα δεν αποφεύχθηκε. Η Άλεξ Σκοτ, πρώην αμυντικός της Άρσεναλ και νυν σχολιάστρια στα -μεταξύ άλλων- BBC Sport, BT Sport βρέθηκε στον αγωνιστικό χώρο κι έδωσε αυτόν τον χαρακτηρισμό.
Τότε ακόμα ορισμένες παίκτριες της Women's Super League (της πρώτης κατηγορίας ποδοσφαίρου γυναικών της χώρας) πληρώνονταν ακόμα με μεροκάματα. Η λίγκα δεν ήταν πλήρως επαγγελματική. Δέκα χρόνια αργότερα και η Αγγλία ετοιμάζεται να φιλοξενήσει το μεγαλύτερο αθλητικό γεγονός στην Ευρώπη, το Euro 2022, που κάνει σέντρα στις 6 Ιούλη με δεκάδες χιλιάδες εισιτήρια να έχουν κάνει φτερά!
Ναι, δεν απολαμβάνει της ίδιας διαφήμισης με το περυσινό Euro Ανδρών, αλλά η όρεξη και η ανυπομονησία του κοινού είναι μεγάλη. Οι τρεις αγώνες των ομίλων της Αγγλίας (συμπεριλαμβανομένου του εναρκτήριου αγώνα στο Old Trafford: χωρητικότητας 71.300) και ο τελικός στο Wembley (χωρητικότητας 87.200) είναι ήδη sold out.
Για την ακρίβεια, εάν όλοι όσοι έχουν αγοράσει εισιτήριο παρευρεθούν στον τελικό, θα έχουμε την υψηλότερη συμμετοχή όλων των εποχών για αγώνα ανδρών ή γυναικών σε Euro. Συνολικά αναμένονται 96.000 διεθνείς επισκέπτες καθώς και ραδιοτηλεοπτικό κοινό 250 εκατομμυρίων παγκοσμίως.
Τι συνέβη λοιπόν τα τελευταία 10 χρόνια;
«Ο καταλύτης ήταν οι Ολυμπιακοί Αγώνες και αυτός ο αγώνας», είπε η Φέι Γουάιτ, η μακροβιότερη αρχηγός γυναικών της Αγγλίας (2002-2012). Όπως αναφέρει, εκείνη η διοργάνωση και ειδικότερα εκείνη η βραδιά στο Λονδίνο είχε μεγάλο αντίκτυπο στο ποδόσφαιρο γυναικών όχι μόνο στη Μεγάλη Βρετανία μα κι ευρύτερα. Βέβαια για την εθνική της Αγγλίας ακολούθησαν τρεις διαδοχικές πίκρες. Με την τρίτη θέση στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 2015, τον αποκλεισμό από την Ολλανδία το 2017 στα ημιτελικά και το δεύτερο διαδοχικό αποκλεισμό στους «4» αυτή τη φορά από τις Ηνωμένες Πολιτείες στο Παγκόσμιο του 2019.
Χρόνο με τον χρόνο ήρθαν νέες οικονομικές επενδύσεις καθώς και η επαγγελματοποίηση του παιχνιδιού το 2018, που ήταν ουσιαστικά για την αλλαγή, καθώς και η ολοένα αυξανόμενη προσοχή των μέσων ενημέρωσης. «Κατά τη διάρκεια της καριέρας μου αυτό ήταν πάντα το εμπόδιο», εξομολογείται. «Τώρα», πρόσθεσε, «είναι ένα κανονικό παιχνίδι στα αθλητικά νέα. Τα παιχνίδια της Αγγλίας μεταδίδονται τηλεοπτικά καθώς και πολλά από τα παιχνίδια WSL».
Σήμερα, οι Lionesses θεωρούνται ένα από τα φαβορί για την κατάκτηση έχοντας στο «τιμόνι» τους την Ολλανδή, Σαρίνα Γουίγκμαν, που οδήγησε την Ολλανδία στην κατάκτηση του Euro το 2017 και στον τελικό του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 2019. Επιπλέον, στην Εθνική Αγγλίας χρησιμοποιείται για πρώτη φορά σε μεγάλο τουρνουά μια εφαρμογή για να παρακολουθεί τους εμμηνορροϊκούς κύκλους των αθλητριών. «Σε κάνει να νιώθεις άνετα 100%, αλλά είναι επίσης κάτι που δεν θα ήθελα να περάσω», είπε η νέα αρχηγός της ομάδας Λία Γουίλιαμσον.
Αν και εξακολουθεί να υπάρχει διαφορά μεταξύ των συλλόγων, οι μισθοί πλήρους απασχόλησης, το κορυφαίο προσωπικό και οι εγκαταστάσεις κάνουν τεράστια διαφορά, τόνισε η Γουάιτ. «Στην εποχή μου, και ακόμη και πριν το WSL γίνει επαγγελματικό, οι κορυφαίες παίκτριες έπρεπε να βρουν δουλειές μερικής απασχόλησης για να συντηρηθούν. Είναι απλά αδιανόητο πράγμα: όταν μπορείς να συνεισφέρεις το 100% του χρόνου σου για να βεβαιωθείς ότι παίρνεις το καλύτερο από τον εαυτό σου σε αθλητική ικανότητα, είναι πολύ μεγάλη διαφορά».
Τα απαραίτητα βήματα για το «επόμενο επίπεδο»
Η πρώην τερματοφύλακας της Αγγλίας και της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, Σιόμπαν Τσάμπερλέιν, η οποία εργάζεται σε μια μεταπτυχιακή διατριβή σχετικά με την έλλειψη γυναικών σε ηγετικές θέσεις στο ποδόσφαιρο, είπε ότι το παιχνίδι είναι σε ένα συναρπαστικό σημείο. «Το παιχνίδι βρίσκεται σε σημείο καμπής. Αυτό είναι το σκαλοπάτι για να το πάμε στο επόμενο επίπεδο. Πρέπει όμως να αποδίδεις και να κερδίζεις στον αγωνιστικό χώρο για να φτάσεις σε αυτό το επόμενο επίπεδο και είμαι σίγουρη ότι τα κορίτσια θα νιώσουν αυτή την πίεση αλλά και θα διασκεδάσουν».
Με τον όρο «επόμενο επίπεδο» αναφέρεται στο να αυξηθεί ο ανταγωνισμός και ο πήχης σε όλες τις ομάδες του πρωταθλήματος κι όχι μόνο μεταξύ των κορυφαίων τεσσάρων που διεκδικούν κατά παράδοση τον τίτλο.
Επίσης απαραίτητο είναι να γεμίσουν τα γήπεδα. Αν και τα μεγάλα παιχνίδια του Euro είναι sold out, αυτό συχνά δεν συμβαίνει σε αυτά του πρωταθλήματος. «Ναι, είναι φανταστικό να έχεις κάλυψη σε τηλεοπτικές πλατφόρμες, να έχεις ζωντανή μετάδοση στα παιχνίδια και αυτό μόνο να βοηθήσει μπορεί το παιχνίδι. Αλλά πρέπει επίσης να μετατραπεί και σε "μπορούμε να έχουμε περισσότερα αλάνια στα καθίσματα;" Μπορούμε να φέρουμε περισσότερους ανθρώπους στα γήπεδα; Αυτό θα είναι μια τεράστια καμπή για το παιχνίδι».
Τα στελέχη του ποδοσφαίρου πρέπει να μετατρέψουν τα γεμάτα γήπεδα του Euro σε sold-out παιχνίδια WSL αυτό το καλοκαίρι, είπε. Το πώς ακριβώς είναι ασαφές, αλλά η τοποθεσία, ο χρόνος, οι αγώνες, οι προσφορές, η προβολή και, κυρίως, η επιτυχία είναι το κλειδί. «Αν κερδίσετε ένα τουρνουά όπως αυτό, το ενδιαφέρον θα είναι απίστευτο – όχι μόνο από θαυμαστές που θέλουν να έρθουν, αλλά και από τα μέσα ενημέρωσης, επωνυμίες που στη συνέχεια θα θέλουν να συμμετάσχουν στο παιχνίδι», είπε, αναφέροντας ως παράδειγμα τη Γουίλιαμσον στις διαφημιστικές πινακίδες της Pepsi.
«Αυτό κάνει η επιτυχία»
Από το τελευταίο Euro, όταν η Αγγλία έχασε 3-0 από την Ολλανδία στα ημιτελικά, το παιχνίδι των γυναικών στην Αγγλία έχει εξελιχθεί περισσότερο, κάτι που η Τσάμπερλειν σημείωσε ότι αποδεικνύεται από τα μεγάλα ονόματα που έρχονται στην Αγγλία, όπως η αρχηγός της εθνικής Αυστραλίας Σαμ Κερ που παίζει στην Τσέλσι. «Αντί να πάνε να παίξουν στη Γερμανία, τη Γαλλία, τις ΗΠΑ, έρχονται στην Αγγλία».
Παράλληλα, μεγάλες ομάδες όπως η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, έφερε πίσω τη γυναικεία ομάδα της το 2018, και η Λίβερπουλ την επόμενη σεζόν, κάτι εξίσου βοηθητικό στην εξέλιξη του γυναικείου παιχνιδιού.
Το τοπίο αλλάζει επίσης για τις γυναίκες που εργάζονται σε όλο το ποδόσφαιρο, αλλά εξακολουθούν να λείπουν από τις αίθουσες συνεδριάσεων, λέει η Lungi Macebo, επικεφαλής επιχειρησιακή διευθύντρια της Μπέρμιγχαμ. «Αυτό που δεν έχουμε δει αρκετά είναι η ανάπτυξη όσον αφορά τους τομείς της ανώτερης διοίκησης και του διοικητικού συμβουλίου. Ήταν εκεί, αλλά πολύ πολύ ελάχιστα», είπε, αλλά εμφανίστηκε εξαιρετικά αισιόδοξη για τη συνέχεια σε όλη την Ευρώπη.
Η Jane Purdon, διευθύντρια του Women in Football, ανέφερε ότι βίωσε πολλές στιγμές τα τελευταία 10 χρόνια, που την έκαναν να τσιμπιέται για να δει αν ονειρεύεται, αλλά σημειώνει πως το Euro, ειδικά αν πάει καλά η Αγγλία, θα σηματοδοτήσει «άλλη μια αλλαγή»!
Αν και δια βίου λάτρης του ανδρικού παιχνιδιού – ο μπαμπάς της την έπαιρνε στους αγώνες της Σάντερλαντ ως παιδί – η Purdon πιστεύει ότι οι γονείς «αισθάνονται πιο άνετα να πάνε τα παιδιά τους σε έναν αγώνα γυναικείου ποδοσφαίρου». Το τουρνουά αποδεικνύεται επιτυχία όταν βλέπεις γυναίκες και παιδιά - συμπεριλαμβανομένης της πριγκίπισσας Σάρλοτ, 7 ετών, η οποία έδωσε εντολή στον πατέρα της να ειδοποιήσει την ομάδα της Αγγλίας για τις ικανότητές της στο τέρμα.
Μέχρι στιγμής, το 45% των αγοραστών εισιτηρίων είναι γυναίκες και λίγο λιγότερο από το ένα τέταρτο είναι παιδιά κάτω των 16 ετών. Στον τελικό του Euro ανδρών το περασμένο καλοκαίρι, μερικές από τις φίλες της είχαν «τρομερές εμπειρίες λόγω του φύλου τους».
«Τι κάνεις εδώ; Ένα χαμένο εισιτήριο»
Αυτό δεν είναι κάτι που πιστεύει ότι είναι πιθανό να συμβεί σε έναν αγώνα γυναικών. «Νομίζω ότι οι οπαδοί της Αγγλίας στο γυναικείο παιχνίδι φαίνονται πολύ διαφορετικοί».
Ωστόσο, το γυναικείο ποδόσφαιρο της Αγγλίας δεν είναι σε καμία περίπτωση ένα πρότυπο λειτουργίας, ειδικά με ζητήματα φυλετικής διαφορετικότητας μεταξύ θεατών και παικτών. «Θα δούμε πώς μοιάζει ο κόσμος σε αυτό το Euro και νομίζω ότι το ποδόσφαιρο πρέπει να είναι πραγματικά ζωντανό», είπε η Purdon.
Από πλευράς της η Sue Campbell, διευθύντρια ποδοσφαίρου γυναικών της FA, ανέφερε ότι μέσω της κληρονομιάς του Euro περισσότεροι άνθρωποι από διαφορετικά υπόβαθρα θα έρθουν στο άθλημα.
«Είναι η αρχή, προσπαθούμε να ανοίξουμε το παιχνίδι σε ένα πολύ ευρύτερο κοινό από ό,τι κάναμε στο παρελθόν», είπε η Campbell. «Ελπίζω ότι ο κόσμος θα το δει ως ένα πραγματικά θετικό ορόσημο για τα κορίτσια και τις γυναίκες – όχι μόνο στον αθλητισμό αλλά και στην κοινωνία συνολικά».