Στα χέρια μας είναι να μη ζήσουμε κεκλεισμένων των θυρών. Κυριολεκτικά.

Ενας πολύ καλός μου φίλος συναντήθηκε το απόγευμα της Τρίτης με το μαντάτο ότι πρέπει να μπει σε καραντίνα. Εμαθε ότι πέντε ημέρες νωρίτερα είχε μια φυσική συναναστροφή με έναν άνθρωπο που έχει προσβληθεί από τον κοροναϊό. Τηλεφώνησε, ενημερώθηκε ότι όσο δεν παρουσιάζει συμπτώματα φέρει την υποχρέωση να περιορίσει εαυτόν, να τεθεί σε καραντίνα για 14 ημέρες. Στην πραγματικότητα, δεδομένου ότι ουδείς ήξερε/ξέρει ότι ο φίλος μου είχε έρθει σε επαφή και έκανε χειραψία προ πέντε ημερών με κάποιον που εκ των υστέρων διαπίστωσε ότι έχει προσβληθεί από τον ιό, ο φίλος μου είχε/έχει να δώσει εξηγήσεις μόνο στον εαυτό του. Ενας «ασυνείδητος» στη θέση του πιθανόν να έβαζε στον λογαριασμό όλα αυτά που θα χάσει, ειδικά «επαγγελματικά» με τον περιορισμό στο σπίτι και να βολευόταν συνειδησιακά με τη σκέψη ότι «όσο δεν παρουσιάζω συμπτώματα καλά είμαι, δεν υπάρχει λόγος να κλειστώ στο σπίτι, έχω ανάγκη να συνεχίσω να δουλεύω». Θα μπορούσε να κάνει το κορόιδο. Τη θαύμασα τη στάση του, διότι είναι άλλο να θεωρητικολογείς και να κουνάς το δάχτυλο στους άλλους όσο δεν έχεις προσβληθεί από τον κοροναϊό και αλλιώς να αποφασίζεις πώς θα πράξεις κατά συνείδηση όταν ο ιός σου έχει χτυπήσει με κάποιο τρόπο την πόρτα. Ο φίλος μου σκέφτηκε τους διπλανούς του, και έβαλε τον εαυτό του σε καραντίνα προκειμένου να προφυλάξει τους άλλους.

Κοιτάζοντας γύρω μου, αφουγκραζόμενος το μικροπεριβάλλον μου, που δεν είναι και τόσο μικρό, πιάνω τον εαυτό μου να αντιλαμβάνεται για πρώτη φορά μια γενική αίσθηση υπευθυνότητας. Φυσικά δεν ισχυρίζομαι με αυτό ότι κάνουμε όλοι τα βασικά. Είναι όμως η πρώτη φορά που διακρίνω στην γενική συμπεριφορά την ενσυναίσθηση και την βασική κατανόηση ότι τούτη τη φορά πρέπει να μας καίει το αν θα ψοφήσει η κατσίκα του γείτονα διότι αν του συμβεί του γείτονα θα μας συμβεί κι εμάς όσο κι αν κάψουμε τα χέρια μας στο τρίψιμο με τα αντισηπτικά.

Κοιτάζω τι συμβαίνει, κατά κανόνα, εδώ και το συγκρίνω με αυτό που συμβαίνει αλλού. Και, για την ώρα, διακρίνω περισσότερη ψυχραιμία και μεγαλύτερη νηφαλιότητα συγκριτικά με αυτά που παρατηρώ να συμβαίνουν αλλού και – ειδικά – συγκριτικά με αυτά που περίμενα. Φαίνεται ότι ανάμεσά μας ζουν αρκετοί άνθρωποι που αντιλαμβάνονται ότι δεν έχει νόημα να σαρώσουν τα αντισηπτικά, διότι αν αυτά δεν φτάνουν για να προμηθευτούμε όλοι θα κολλήσουμε όλοι. Αυτή η κατάσταση καλλιεργεί μια συλλογική κουλτούρα, την οποία δεν είχα ξανασυναντήσει στην Ελλάδα.

Σε όλους εμάς, που καταλαβαίνουμε, αναλογεί να προσπαθήσουμε να μεταδώσουμε τη νοοτροπία μας. Διότι αυτή είναι το μόνο όπλο που έχουμε μέχρι να βρεθεί το αντιικό φάρμακο και το εμβόλιο. Με όρους ποδοσφαιρικούς, όταν μένουμε λιγότεροι στο τερέν προσπαθούμε να καθυστερήσουμε το παιχνίδι μέχρι να επιστρέψει ο τραυματίας και να αποκατασταθεί η ισορροπία. Αυτή η επιβράδυνση στον ρυθμό μετάδοσης του κοροναϊού δεν επιτυγχάνεται μόνο από τα μέτρα. Αν οι πολίτες συμπεριφερθούν ασυνείδητα, χωρίς την υπευθυνότητα, την νηφαλιότητα και την αλληλεγγύη που απαιτεί η κατάσταση, θα φτάσουμε στο επίπεδο διεξαγωγής της ζωής κεκλεισμένων των θυρών. Και τότε θα μας περιμένουν μεγαλύτερες δοκιμασίες· οι κίνδυνοι που θα διατρέξουμε θα είναι πολύ μεγαλύτεροι και οι επιπτώσεις στη ζωή μας θα είναι ασύγκριτα μεγαλύτερες.

Δεν αρκεί να πλένω καλά τα χέρια μου. Πρέπει να πείσω και τον διπλανό μου ότι πρέπει να το κάνει. Δεν αρκεί να πάρω μακαρόνια για 15 μέρες. Πρέπει να βεβαιωθώ ότι υπάρχουν στο σούπερ μάρκετ μακαρόνια και για τον διπλανό μου, και για τον επόμενο. Δεν υπάρχει λόγος να βάζω μέσον για να εξεταστώ. Πρέπει να κάνω ό,τι μου αναλογεί προκειμένου να βρει κρεβάτι στο νοσοκομείο αυτός που αντιμετωπίζει μεγαλύτερο πρόβλημα από το δικό μου ανησυχητικό συνάχι. Δεν αρκεί να φροντίζω τον εαυτό μου και την οικογένειά μου. Μου αναλογεί η ευθύνη να πείσω όσο το δυνατόν περισσότερους από τους γύρω μου να αυτοπροστατευθούν· μόνο έτσι κάνω ό,τι μπορώ για να με προστατέψω.

ΥΓ. Το βράδυ της Τρίτης με βρήκε να συνειδητοποιώ πόσο βοηθά στην ψυχολογία κάποιου που ανησυχεί ότι έχει προσβληθεί από τον ιό και απομονώνεται αυτή η ψευδαίσθηση κανονικότητας που δημιουργεί η διεξαγωγή ενός ποδοσφαιρικού αγώνα. Είδα τη φωτογραφία που μου έστειλε ο φίλος μου, αυτή που μοιράζομαι μαζί σας: απομονωμένος στο σπίτι να νιώθει λίγο καλύτερα με τη συντροφιά του Champions League. Κι ύστερα άκουσα τον Τζιαν Πιέρο Γκασπερίνι να μεταδίδει, στην συνέντευξη Τύπου μετά το Βαλένθια – Αταλάντα, τη συγκίνηση που του δημιούργησαν τα τηλεφωνήματα που δέχθηκε από το νοσοκομείο του Μπέργκαμο. Ανθρωποι που δοκιμάζονται εδώ και μέρες βρήκαν χάρη στην επιτυχία της Αταλάντα έναν λόγο που δημιούργησε μια αίσθηση ή έστω ψευδαίσθηση ψυχικής ανάτασης. Μικρή ή μεγάλη, ανάλογα πώς το εισπράττει, το νιώθει και το αντιλαμβάνεται κανείς, αυτή είναι μια κοινωνική προσφορά σε μια επίκαιρη στιγμή. Δεν λέω μ’ αυτό ότι οι αθλητές και οι λοιποί εργαζόμενοι στον επαγγελματικό αθλητισμό πρέπει να βάζουν την υγεία τους σε κίνδυνο για να μας ψυχαγωγούν. Δεν λέω ότι καλώς συμβαίνει ή κακώς συμβαίνει που παίζονται ακόμη κάποια παιχνίδια. Κάνω μόνο τη διαπίστωση ότι ακόμη και με άδειες κερκίδες το αθλητικό θέαμα λειτουργεί καταπραϋντικά.