• Η γέννηση, η Ενορία και τα γιορτινά... αποφάγια
• Πρώτα δώρα, μετά... μπάλα
• Τα ματς που σημάδεψαν την Boxing Day

Η πανδημία του κορονοϊού δεν κάνει εξαιρέσεις. Ιδίως όταν αποφασίζεις να κάνεις... εκπτώσεις στα μέτρα προφύλαξης από εκείνη. Και με την Premier League να έχει μείνει αισθητά πίσω σε ό,τι αφορά τους εμβολιασμούς των παικτών ήταν φυσικό επακόλουθο πως η έξαρση της Covid-19 θα χτυπούσε κάποια στιγμή και την πόρτα του κορυφαίου πρωταθλήματος. Αρχής γενομένης από το Μπράιτον - Τότεναμ στις αρχές Δεκεμβρίου, πληθώρα παιχνιδιών στην Αγγλία τέθηκαν στο έλεος του ιού με συνέπεια να οδηγηθούν σε αναβολή. Και με τα κρούσματα στους συλλόγους να βρίσκονται σε αύξουσα πορεία, η κρίσιμη σύσκεψη ήταν απλώς θέμα χρόνου.

Και η θεματική της; Η αναβολή όλων των παιχνιδιών μέχρι τις αρχές του 2022, μαζί και η Boxing Day! Σενάριο που με το πέρασμα των ημερών ωστόσο άρχισε να εξασθενεί, να χάνει σταδιακά τη δυναμική του, επιτρέποντας τελικά στην αγγλική παράδοση να συνεχιστεί ακάθεκτη και φέτος. Στη μεγάλη γιορτή της 26ης Δεκεμβρίου, οι...περισσότερες ομάδες της Premier θα είναι πιστές στο ετήσιο ραντεβού τους, όπως και οι χιλιάδες οπαδοί που αναμένεται να κατακλύσουν για ακόμη μια χρονιά τα γήπεδα γεμάτοι κέφι, χαμόγελα, δίψα για γκολ και θέαμα, διατηρώντας έτσι ζωντανή μια από τις από τις μεγαλύτερες ποδοσφαιρικές εθιμοτυπίες. Ποια είναι όμως πραγματικά η Boxing Day και γιατί θεωρείται σχεδόν συνυφασμένη με το αγγλικό ποδόσφαιρο;

Η γέννηση, η Ενορία και τα γιορτινά... αποφάγια

Η Βιομηχανική Επανάσταση στα τέλη του 18ου αιώνα άφησε χαραγμένο το αποτύπωμά της στη Μεγάλη Βρετανία. Ο εκσυγχρονισμός και η εκβιομηχάνιση συντέλεσαν ένα ιδιαίτερα σύνθετο σύστημα ραγδαίων μεταβολών και ανακατατάξεων, μια νέα εποχή στην οποία ολοένα και περισσότερα έθιμα και παραδόσεις χάνονταν με το πέρασμα των ετών. Μια από αυτές όμως κατάφερε να επιβιώσει. Με τους ιστορικούς να συμφωνούν πως γεννήθηκε στα χρόνια του Μεσαίωνα και να παραμένουν σκεπτικοί για την ακριβή ημερομηνία της αρχικής καταγραφής της, η Boxing Day έχει κοιτάξει στα μάτια τον χρόνο σε ένα άτυπο μπρα-ντε-φερ διάρκειας αιώνων. Η πρώτη της εικόνα όμως ήταν πολύ διαφορετική σε σχέση με τη σημερινή μορφή.

Σύμφωνα με τον θρύλο, η παράδοση ξεκίνησε όταν η αρχοντική τάξη της Μεγάλης Βρετανίας άφηνε κουτιά ελεημοσύνης για τους φτωχούς έξω από τις εκκλησίες, μια ημέρα μετά την γιορτή των Χριστουγέννων. Ένα έθιμο που μυθολογείται πως ξεκίνησε από τους Ρωμαίους που άφηναν μεγάλες κούτες έξω από θρησκευτικούς χώρους, οι οποίες όμως πολλές φορές χρησιμοποιούνταν ως δοχείο συλλογής χρημάτων από στοιχηματικούς αγώνες! «Κατά την εκκλησιαστική περίοδο πριν από τα Χριστούγεννα, υπήρχε ένα κουτί έξω από την εκκλησία της ενορίας στο οποίο οι άνθρωποι έβαζαν χρήματα για τους φτωχούς. Μετά το πέρας των Χριστουγέννων το κουτί ανοιγόταν και τα χρήματα ή δώρα που υπήρχαν μέσα έπρεπε να διανεμηθούν στους φτωχότερους ανθρώπους της Ενορίας» υπογραμμίζει ο Constant Mews, διευθυντής του Κέντρου Θρησκευτικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Monash. Μια παράδοση που περιέργως δημιουργεί μια ιδιαίτερη συγκυρία, καθώς συμπίπτει με τη γιορτή του Αγίου Στεφάνου, του πρωτομάρτυρα του Χριστιανισμού, ο οποίος κατηγορήθηκε για βλασφημία και λιθοβολήθηκε μέχρι θανάτου.

Ο καθηγητής Mews πάντως δεν δείχνει να πιστεύει σε συμπτώσεις...«Υποψιάζομαι ότι η γιορτή τοποθετήθηκε σκόπιμα μετά τα Χριστούγεννα ως μια υπενθύμιση. Νομίζω ότι μέλος της ιστορίας της Boxing Day ήταν να θυμηθούμε ότι δεν αφορά μόνο τη γέννηση του Σωτήρα, αλλά είναι επίσης και μια ανάμνηση ότι η χριστιανική ζωή μπορεί να περιλαμβάνει διώξεις και μαρτύρια. Αυτό μας υπενθυμίζει ο ρόλος της γιορτής του Αγίου Στεφάνου». Μια διαφορετική εκδοχή πάντως επιμένει πως στην πραγματικότητα η Boxing Day γεννήθηκε αρχικά ως ημέρα δώρων για τους υπηρέτες. Κατά τον Μεσαίωνα βέβαια η λέξη «δώρο» είχε διαφορετική ερμηνεία... Γιατί στη σημερινή εποχή μόνο έτσι δεν θα χαρακτηρίζονταν τα... αποφάγια που έμεναν από ένα πλούσιο δείπνο και δίνονταν ως ελεημοσύνη στο προσωπικό.

Πρώτα δώρα, μετά... μπάλα

Μέχρι τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, η εργατική τάξη αδημονούσε για την ημέρα που θα πάρει δώρα ή χρήματα που είχαν τοποθετηθεί για χάρη της έξω από τις εκκλησίες ή σε διαφορετικούς τόπους διανομής, όμως η φρίκη του πολέμου αποτέλεσε τέλμα για το έθιμο. Στα χρόνια που ακολούθησαν, η μορφή της Boxing Day άρχισε σταδιακά να αλλάζει. Η παρείσφρηση πλέον ήταν αισθητή σε κάθε σπίτι, ανεξαρτήτως οικονομικής κατάστασης και ευρωστίας, ενώ ο ρόλος της άρχισε να αλλοιώνεται. Στη σημερινή Αγγλία αλλά και σε όλες τις χώρες που την γιορτάζουν (Καναδάς, Νέα Ζηλανδία, Αυστραλία κ.τ.λ) η Boxing Day πλέον θεωρείται ως «shopping holiday». Μια μέρα όπου ο κόσμος συρρέει στα καταστήματα για να αγοράσει δώρα διαφορών ειδών και αργότερα να γιορτάσει παρέα με τους πιο κοντινούς του ανθρώπους γύρω από ένα τραπέζι, διανθισμένο με πλούσια γεύματα.

Είτε αυτό δηλαδή, είτε να βγάλει τα πνευμόνια του τραγουδώντας συνθήματα σε ένα γήπεδο ποδοσφαίρου! Παρ΄ότι η αγγλική λίγκα είχε απαγορεύσει την διεξαγωγή αγώνων μέχρι τη δεκαετία του 1950, το έτος 1957 σηματοδότησε την αλλαγή. Και αυτό γιατί ήταν η πρώτη φορά στην ιστορία που οι ομάδες της χώρας πήραν το ελεύθερο για να αγωνιστούν στις 26 Δεκεμβρίου. Όπως ανακαλεί και ο καθηγητής ιστορίας Μάρτιν Τζόουνς: «Το ποδόσφαιρο μέχρι τότε παιζόταν την ημέρα των Χριστουγέννων επειδή ήταν ημέρα αργίας και υπήρχαν παραδόσεις για events στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς. Μετατοπίστηκε όμως στην Boxing Day μόνο όταν τα Χριστούγεννα θεωρήθηκαν ως μια ευκαιρία για οικογενειακή μάζωξη, την ίδια ώρα που τα μέσα μεταφοράς γίνονταν όλο και πιο περιορισμένα».

Σε κάθε περίπτωση, η σπίθα είχε ανάψει. Αυτή η διστακτική, εν τη γεννήσει της, απόφαση τελικά έμελλε να αποτελέσει έρεισμα μιας γιορτής ταυτισμένη με το αγγλικό ποδόσφαιρο και την Premier League. Στα χρόνια που ακολούθησαν η Boxing Day εξελίχθηκε σε μια μέρα αφιερωμένη στο ποδόσφαιρο, όπου οι εκατομμύρια «πιστοί» συγκεντρώνονται μπροστά στις τηλεοράσεις τους ή ετοιμάζονται γεμάτοι ευφορία και με γοργό βάδην για να παρακολουθήσουν από κοντά τους δικούς τους πρωταγωνιστές. Εκείνους που συνθέτουν την πιο ιδιαίτερη λιτανεία στον κόσμο της στρογγυλής Θεάς...

Τα ματς που σημάδεψαν την Boxing Day

Και εκείνους φυσικά που είναι υπεύθυνοι για μερικά από τα πιο εξωπραγματικά παιχνίδια. Γιατί ακόμη κι αν αποτελεί μόλις μια μέρα ανάμεσα σε άλλες 364, ακόμη κι αν συνιστά έναν κόκκο άμμου διασκορπισμένο σε θάλασσα αγώνων, η Boxing Day έχει καταφέρει να δημιουργήσει τη δική της ιστορία απαρτισμένη με ορισμένα από τα πιο τρελά ματς! Και για του λόγου το αληθές, ιδού μια Top-5 καταμέτρηση:

Άρσεναλ - Λέστερ 6-1 (2000)

Εν έτη 2021 οι δυο ομάδες δεν έχουν και μεγάλες αγωνιστικές διαφορές. Μια εικοσαετία πίσω όμως τα πράγματα ήταν πολύ διαφορετικά. Και η Άρσεναλ των Ανρί, Βιεϊρά, Πιρές το απέδειξε με τον καλύτερο τρόπο, σκορπώντας στους... έξι ανέμους τη Λέστερ (6-1), χαρίζοντας στο κοινό της μια παράσταση γεμάτη άρτο και θέαμα.

Τσάρλτον - Τσέλσι 4-2 (2003)

Μια νέα εποχή ξημέρωνε στην Τσέλσι καθώς ένας φιλόδοξος επιχειρηματίας από τη Ρωσία είχε πάρει στα χέρια του το κλαμπ με υποσχέσεις για έξοδο από την αφάνεια. Κάθε αρχή όμως και δύσκολη... Στην πρώτη σεζόν των Μπλε υπό την ιδιοκτησία του Ρόμαν Αμπράμοβιτς, η ταπεινή μα ατρόμητη Τσάρλτον την φιλοδώρησε με τέσσερα γκολ (4-2) και έμελλε να της προσφέρει το πιο άσχημο δώρο στην περίοδο των γιορτών.

Τσέλσι - Άστον Βίλα 4-4 (2007)

Ένα παιχνίδι που τα είχε όλα εκτός από νικητή. Οκτώ γκολ, τρεις κόκκινες, πέναλτι και μια ιδιαίτερη παράσταση από δυο μονομάχους που αποτέλεσε νέκταρ για κάθε λογής ουδέτερο φίλαθλο. Η αρχή του αγώνα βρήκε την Άστον Βίλα να προηγείται 2-0 και να απειλεί πιο σοβαρά από ποτέ να σπάσει το αήττητο σερί 71 αγώνων που είχε χτίσει η Τσέλσι, η οποία όμως επανήλθε δυναμικά και βρέθηκε να προηγείται 4-3 ένα λεπτό πριν από την εκπνοή. Το χέρι όμως του Άσλεϊ Κόουλ στις καθυστερήσεις έδωσε την ευκαιρία στον Γκάρεθ Μπάρι να ισοφαρίσει από το σημείο του πέναλτι, σε ένα από τα καλύτερα φινάλε στην Premier τα τελευταία χρόνια.

Μάντσεστερ Σίτι - Χαλ 5-1 (2008)

Η αλήθεια είναι πως η συγκεκριμένη αναμέτρηση ξεφεύγει από το αγωνιστικό πλαίσιο. Παρά τη νίκη με εντυπωσιακό σκορ της... νεόπλουτης τότε Μάντσεστερ Σίτι που περνούσε με τη σειρά της σε νέα εποχή, ήταν οι κραυγές του έξαλλου προπονητή της Χαλ, Φιλ Μπράουν, που έκλεψαν τις εντυπώσεις. Με το σκορ στο ημίχρονο να βρίσκεται στο 4-0 για τους Πολίτες, ο προπονητής των φιλοξενούμενων ανάγκασε τους παίκτες του να παραμείνουν για δέκα λεπτά καθισμένοι στο χορτάρι και να τα «ακούν» χοντρά μπροστά σε ένα έκπληκτο γήπεδο. Οι εικόνες που έφεραν σε καθηγητή σχολείου να επιπλήττει τους άτακτους μαθητές του σύντομα έκαναν τον γύρο του κόσμου και πέρασαν στη σφαίρα του μύθου της Boxing Day.

Η πιο τρελή μέρα στο αγγλικό ποδόσφαιρο

Η Boxing Day του 1963 αναμφίβολα αποτελεί μια διαφορετική από τις άλλες. Και δεν είναι τυχαίο πως τιτλοφορείται συχνά - πυκνά ως η πιο τρελή μέρα στην ιστορία του αγγλικού ποδοσφαίρου. Τα 66 γκολ που σημειώθηκαν μέσα σε 10 αγώνες συνιστούν τον ένα λόγο αυτής της παραδοχής και ο άλλος είναι τα «τρελά» σκορ που παρατηρήθηκαν. Από το ανήκουστο 10-1 της Φούλαμ απέναντι στην Ίπσουιτς και το 8-2 της Μπλάκμπερν κόντρα στη Γουέστ Χαμ, μέχρι την ήττα της Γιουνάιτεντ 6-1 από τη Μπέρνλι στο «Turf Moor» και τον χορό των γκολ ανάμεσα σε Γουέστ Μπρομ και Τότεναμ (4-4). Αυτή η ποδοσφαιρική συναστρία δε άργησε να πάρει μυθικές διαστάσεις και μορφή θρύλου στα χρονικά της Premier League, η οποία πρέπει να έχει βαρεθεί να αποδεικνύει πως η Boxing Day θα παραμείνει για πάντα μέρα... γιορτινή!