Winter Plisskën Festival: Η Sama' μάς εξηγεί πως η techno την απελευθέρωσε από την οργή που είχε μέσα της

Γιάννης Κονταξής
Winter Plisskën Festival: Η Sama' μάς εξηγεί πως η techno την απελευθέρωσε από την οργή που είχε μέσα της
Το Winter Plisskën Festival πλησιάζει και εμείς δεν χάσαμε την ευκαιρία να μιλήσουμε με την πρωτοπόρο Παλαιστίνια DJ, Sama'. Του Γιάννη Κονταξή.

Τα τελευταία χρόνια, το πρώτο ή δεύτερο Σάββατο του Δεκέμβρη έχει γίνει συνώνυμο με το Winter Plisskën Festival, το πιο ηλεκτρονικό, το πιο χορευτικό, το πιο «ιδρωμένο», το πιο δεν-χάνεται-με-τίποτα Σάββατο κάθε Χειμώνα. Έτσι και φέτος, σε λίγες μέρες, ετοιμαστείτε για ένα party άνευ προηγουμένου με μερικά από τα πιο hot ονόματα της παγκόσμιας electro σκηνής.

Το Gazzetta.gr, πιστό στο ραντεβού του με όλα τα μεγάλα μουσικά events, επικοινώνησε με την Sama', μία από τις πιο σημαντικές και πρωτοπόρες DJs της γενιάς μας, για μια συνέντευξη όπου μας μιλάει για όλα όσα αφορούν την επαγγελματική και προσωπική της ζωή, την Παλαιστίνη, την underground σκηνή, τα προσωπικά της projects και μας διηγήθηκε και μια ιστορία από πέρυσι!

Γεννήθηκες στην Ιορδανία, μεγάλωσες στη Ραμάλα, σπούδασες στη Βηρυτό, πήγες στο Λονδίνο και τώρα αναρωτιέμαι που μένεις, χαχαχα. Διοργάνωσες το πρώτο σου party στη Ραμάλα, συνάντησες του πρώτους DJs στη Βηρυτό και τώρα ταξιδεύεις σε όλο τον κόσμο παίζοντας μουσική. Είναι σαν να ζεις σε μόνιμη εξορία. Θα ήθελες να μοιραστείς μαζί μας τις πιο σημαντικές στιγμές αυτού του συνεχούς εκπαιδευτικού και επαγγελματικού ταξιδιού;

Μάλλον το πιο σημαντικό είναι ότι είμαι άστεγη εδώ και ένα χρόνο, χαχαχα. Μπορώ να κάτσω και να σου μιλήσω για όλες τις σημαντικές στιγμές. Για την πρώτη μου συναυλία, το πρώτο μου tour, το πρώτο μου festival, τους ανθρώπους που γνωρίζω, τη γνώση που παίρνω και την εμπειρία που συλλέγω. Η ζωή είναι ένα συνεχές ταξίδι σημαντικών στιγμών και εσύ πρέπει να το αρπάξεις από τα μαλλιά και να το εκτιμήσεις. Όταν φύγαμε με την οικογένειά μου από την Ιορδανία και πήγαμε εν μέσω πολέμου στην Παλαιστίνη, όταν το κράτος του Ισραήλ μάς πήρε το σπίτι μας, όταν πεθαίνει ένας φίλος σου ή ένας συγγενής σου. Αυτές ναι, είναι πολύ συγκλονιστικές στιγμές. Όταν πεθαίνει ο σύντροφός σου, αυτή είναι μια συγκλονιστική στιγμή. Η ζωή είναι γεμάτη τέτοιες στιγμές, στιγμές που σου σκάνε στο πρόσωπο σαν γερό χαστούκι, αλλά εσύ πρέπει να αντέξεις, να τις ξεπεράσεις και να βιώσεις την αλλαγή που φέρνουν.

Πόσο δύσκολο ήταν να «πηδήξεις» από την underground παλαιστινιακή σκηνή στα πιο διάσημα techno festivals του κόσμου; Άκουσες ποτέ κάποια «εσωτερική φωνή» να σου λέει ότι είναι προτιμότερο να μείνεις πιστή στις underground ρίζες σου;

Πραγματικά δεν έχω ιδέα πώς έγινε όλο αυτό. Κάνω αυτή τη ζωή εδώ και τέσσερα χρόνια και νιώθω σαν να ξεκίνησα μόλις χθες. Το να παραμένεις αυθεντικός, είναι ιδιαίτερα δύσκολο. Βασικά, είναι αδύνατο. Δεν έχω ιδέα τι στο διάολο συνέβη κατά τη διάρκεια των ετών που ασχολούμαι με αυτή τη μουσική. Σίγουρα δεν περίμενα ότι τα πράγματα θα είχαν εξελιχθεί με αυτόν τον τρόπο. Ποτέ δεν περίμενα ότι θα χαιρετούσα ως «διάσημη» τους συμφοιτητές μου ή ότι θα μοιραζόμουν με κάποιους από αυτούς την ίδια σκηνή. Επίσης, ποτέ δεν χρειάστηκε να αποφύγω τις «εσωτερικές φωνές», αλλά τις «εξωτερικές». Έχω το πιο γλυκό παλαιστινιακό χαρακτηριστικό: Είμαι πολύ πεισματάρα ως άτομο. Πολλοί μου λένε ότι πρέπει να γίνω πιο εμπορική. Μάλιστα, ένας μου είχε προτείνει να φοράω μαγιό, με διαφορά ότι πιο αστείο έχω ακούσει στη ζωή μου. Όμως, δεν σχεδίαζα εξαρχής να φτάσω στο επίπεδο να παίζω μόνη μου σε μεγάλα shows, μπροστά σε κοινό χιλιάδων ανθρώπων. Θυμάμαι ότι πάντα έβλεπα μεγάλα ροκ φεστιβάλ στην τηλεόραση και αναρωτιόμουν πώς γίνεται να παίζουν μπροστά σε τόσο κόσμο. Με τον ίδιο τρόπο βέβαια, αναρωτιέμαι ακόμα πως καταφέρνω και πανικοβάλλομαι σε κάθε σόου.

Σε μία από τις πολλές συνεντεύξεις σου είχες πει ότι συνήθιζες να παίζεις rap μουσική, να λαμβάνεις μέρος σε rap battles και να κάνεις breakdance. Πότε λοιπόν σε κατέκτησε η techno;

Χαχαχαχα, ναι, ήμουν τόσο κακή σε αυτά. Στο breakdance κάπως τα κατάφερνα, αλλά, ρε γαμώτο, η φωνή μου δεν έκανε για rap. Έτσι, το 2008 που πήγα στη Βηρυτό και ήρθα σε επαφή με την techno, όλα πήραν τον δρόμο τους.

Είδα ξανά το Boiler Room σετ σου στην Παλαιστίνη και ένιωσα σαν να παρακολουθώ έναν τελείως διαφορετικό κόσμο. Δεν είδα τον κόσμο του πολέμου, του θρησκευτικού φανατισμού, της συντηρητικής παράδοσης και του διαχωρισμού από την υπόλοιπη χώρα. Είδα ανθρώπους που γελούσαν και που χόρευαν, σε ένα μεγάλο party. Πόσο εύκολο (ή δύσκολο) είναι να καταφέρεις να σχηματίσεις με τα beats σου το χαμόγελο στο πρόσωπο κάποιου;

Για να είμαι ειλικρινής, σε απόσταση δέκα λεπτών από εκεί που ήμασταν, έπεφταν πυροβολισμοί και γινόταν μάχη. Παρατήρησε απλώς τη συζήτηση που κάνω με τον ιδιοκτήτη του χώρου πριν ανέβω στη σκηνή. Συζητούσαμε, αν έπρεπε να συνεχίσουμε ή να το λήξουμε. Όμως, είδες πόσο χαμογελαστοί ήταν όλοι οι συμμετέχοντες;

Όλοι εμείς μεγαλώσαμε γνωρίζοντας μόνο μια πραγματικότητα, αυτή του πολέμου. Δεν ξέρουμε πως είναι να ζεις σε μια χώρα χωρίς σύνορα, χωρίς τείχος, χωρίς πυροβολισμούς. Οι περισσότεροι από εμάς, μπορούμε να σου πούμε τι είδους όπλο είναι αυτό που ρίχνει τους πυροβολισμούς, χωρίς καν να το δούμε, μόνο από τον ήχο. Φαντάσου ότι εγώ κοιμάμαι πολύ βαριά, ακόμα και ενώ υπάρχουν βομβαρδισμοί. Δεν ξυπνούσα ποτέ εύκολα, με αποτέλεσμα η μαμά μου να είναι μόνιμα σοκαρισμένη από αυτή μου τη συμπεριφορά. Την πρώτη φορά που είδα πυροτεχνήματα στη Βηρυτό, έπαθα το σοκ της ζωής μου. Μόλις τα άκουσα, πετάχτηκα στον αέρα και μετά έπεσα στο έδαφος γιατί νόμιζα ότι γινόταν κάποια επίθεση.

Όλο αυτό είναι κάτι εντελώς διαφορετικό από το θρησκεία και την παράδοση. Η θρησκεία και η παράδοση υπάρχουν παντού στον κόσμο και όχι μόνο στους «φτωχούς Άραβες». Δες τι γίνεται στη Ρώμη ή το Ισραήλ, παντού υπάρχουν θρησκόληπτοι και συντηρητικοί τύποι. Κάθε χώρα έχεις τους παραδοσιακούς και τους προοδευτικούς πολίτες της. Και όπως οι Ιταλοί τα βγάζουν πέρα με το Βατικάνο τους, έτσι και εμείς τα βγάζουμε πέρα με το… crew μας, χαχαχα. Πραγματικά όμως, οι περισσότερο θρησκόληπτοι είναι οι Χριστιανοί στην Βηθλεέμ και την Ιερουσαλήμ. Όλοι οι άλλοι, πάνω κάτω, είμαστε όπως όλοι οι άλλοι άνθρωποι στον κόσμο.

Και όσον αφορά το τελευταίο σκέλος της ερώτησης, ναι, υπάρχει λόγος που κάνω ό,τι κάνω με την μουσική μου. Η techno με επηρέασε με πολύ θετικό τρόπο, όταν την «πρωτογνώρισα» στη Βηρυτό. Και ήθελα να μοιραστώ αυτό το αίσθημα ελευθερίας με τους φίλους μου, στην πατρίδα μου. Ήταν πολύ δύσκολο να τους πείσω να στηρίξουν αυτή τη σκηνή, αλλά χαίρομαι που μου έδωσαν την ευκαιρία και το κατάφερα. Και όλη αυτή η υποστήριξη και η αγάπη που μου δίνουν πλέον, με κάνει να μην μετανιώνω καθόλου για τα λεφτά και το χρόνο που έχασα προκειμένου να φτάσω στο επίπεδο που είμαι.

Μετά το Boiler Room σετ σου είδα ξανά το ντοκιμαντέρ του Boiler Room για την underground σκηνή στην Παλαιστίνη. Και ξαφνικά, η οθόνη μου γέμισε ξανά με βόμβες, διαχωρισμούς, θρησκεία, παράδοση. Πώς κατάφερε η techno να ανθίσει σε ένα τέτοιο περιβάλλον;

Προσωπικά μιλώντας, η πρώτη στιγμή που άκουσα techno ήταν και η πρώτη στιγμή που δεν σκεφτόμουν τα προβλήματα της πατρίδας μου. Μου δημιούργησε μια ατμόσφαιρα που με αποσύνδεσε από την πραγματικότητα. Η απουσία μηνυμάτων και λέξεων από την techno μουσική, με έκανε να «βουτήξω» στις δικές μου σκέψεις. Είτε είσαι χαρούμενος είτε λυπημένος, η techno δεν θα επηρεάσει τη διάθεσή σου. Η techno με απελευθέρωσε από την οργή που είχα μέσα μου, μου έδωσε το χώρο να εκφραστώ και να βγάλω προς τα έξω τα συναισθήματά μου. Ήθελα λοιπόν και οι φίλοι μου να νιώσουν αυτό που ένιωθα και εγώ. Η techno σκηνή στην Παλαιστίνη είναι ακόμα σε εμβρυακή κατάσταση και για αυτό φροντίζουμε να μην αρρωστήσει από κάποιο… μικρόβιο ή να πάθει… κατάθλιψη, χαχαχαχα. Πιστεύω ότι όταν υπάρχει καταπίεση και οι άνθρωποι δεν μπορούν να την πολεμήσουν ευθέως, βρίσκουν άλλους τρόπους να απελευθερωθούν από τα δεσμά της. Και όπως ξέρεις, σε σχέση με τα όπλα της άλλης πλευράς, εμείς έχουμε… αεροβόλα. Όταν ξέσπασε η πρώτη Ιντιφάντα, άρχισαν να εμφανίζονται τα πρώτα Dabke χορευτικά γκρουπ και το πρώτο ροκ συγκρότημα από την Ιερουσαλήμ. Αυτά συνέβησαν στα ‘80s. Άρα, έχει κάποιο νόημα που στα ‘00s γνωρίσαμε την έκρηξη της techno.

Το 2016 δημιούργησες την “Awyav” για να προμοτάρεις την αραβική μουσική σκηνή. Πώς έφτασες στην υλοποίηση αυτής της ιδέας;

Δούλευα ως σχεδιάστρια ήχου και υπεύθυνη μουσικής για διάφορες κινηματογραφικές ταινίες στην Αίγυπτο. Άρχισα λοιπόν να συνεργάζομαι με διάφορους indie καλλιτέχνες για να μας γράψουν μουσικές συνθέσεις και κάποιοι από αυτούς ήταν ήδη μέλη της Awyav Library και της Eka3. Κάποια στιγμή, εγώ και ο Tamer Abu Ghazaleh μάθαμε ότι στον έξω κόσμο υπάρχει κάτι που λέγεται… copyright! Υπήρχε δηλαδή ο νόμος, αλλά καμία αρμόδια αρχή για να απευθυνθούμε. Αποφασίσαμε λοιπόν να βοηθήσουμε τους καλλιτέχνες να έχουν λόγο επί των δικαιωμάτων τους γιατί είναι πολύ δύσκολο να τα βγάλεις πέρα ως καλλιτέχνης μόνο με τη μουσική σου, ιδίως αν δεν απευθύνεσαι στο μαζικό κοινό των συναυλιών. Θέλαμε λοιπόν να αφενός βοηθήσουμε τους καλλιτέχνες να μάθουν τα δικαιώματά τους και αφετέρου να ενημερώσουμε τους χρήστες της πλατφόρμας ότι θα πρέπει να πληρώνουν δικαιώματα για να χρησιμοποιήσουν ένα μουσικό έργο.

Νιώθεις χαρούμενη λοιπόν με όλα όσα κατάφερες με την “Awyav”? Μέτρησα περισσότερους από 60 Άραβες καλλιτέχνες στη βάση σας και πάρα πολλές είναι γυναίκες. Πόσο σημαντικό είναι για μια γυναίκα να σπάει τα στεγανά σε μια τόσο συντηρητική κουλτούρα;

Είμαι χαρούμενη, αλλά ξέρω ότι θα μπορούσαμε να είχαμε κάνει πολλά περισσότερα, αν δεν έκανα συνέχεια tours και δεν ασχολιόμουν τόσο πολύ με τα δικά μου… χάλια. Ευτυχώς, η Awyav αρχίζει ξανά να παίρνει τα πάνω της και ελπίζω να καταφέρουμε πολλά περισσότερα. Είναι πολύ σημαντικό, τόσο για τους άνδρες όσο και για τις γυναίκες να διεκδικούν τα δικαιώματά τους. Ακόμα και για ένα άντρα Άραβα δεν είναι εύκολο να γίνει καλλιτέχνης. Δεν είναι κάτι συνηθισμένο και αποδεκτό από την οικογένεια. Η οικογένεια θελει πάντα να γίνεις γιατρός, δικηγόρος, μηχανικός ή επιχειρηματίας. Επομένως, είναι πολύ σημαντικό για όλους και για όλες να κάνουν αυτό που θέλουν και να ξέρουν τα δικαιώματά τους ως καλλιτέχνες.

Techno και ναρκωτικά. Δύο λέξεις, δύο... feelings, που τα συναντάμε σε κάθε party/συναυλία. Techno και αντικομφορμισμός. Δύο λέξεις, δύο... feelings, που τα συναντάμε σε κάθε party/συναυλία. Πριν κάμποσες μέρες, η ελληνική αστυνομία εισέβαλε σε ένα αθηναϊκό club για να βρει ναρκωτικά. Αν κάτι τέτοιο συμβαίνει στον «πολιτισμένο» δυτικό κόσμο, τι μπορεί να συμβαίνει στην Παλαιστίνη που βρίσκεται υπό κατοχή; Έχετε προβλήματα με την αστυνομία;

Ναι, σίγουρα υπάρχουν προβλήματα με την αστυνομία. Ωστόσο, στην Παλαιστίνη, το μεγαλύτερο πρόβλημα δεν είναι τα ναρκωτικά, αλλά τα παράπονα για θόρυβο. Ειλικρινά, κάθε party στην Παλαιστίνη είναι σαν επανάσταση!

Το τραγούδι σου “Beating Wound” είναι εμπνευσμένο από τ βία μεταξύ Ισραήλ και Παλαιστίνης. Ακόμα και σήμερα, είμαστε μάρτυρες μιας υπέρμετρης χρήσης βίας από το ισραηλίτικο κράτος κατά των Παλαιστινίων. Λαμβάνεις μηνύματα αλληλεγγύης από το κοινό σου; Νιώθεις υποχρεωμένη ως καλλιτέχνιδα να μιλήσεις για αυτό;

Ναι, λαμβάνω μηνύματα αλληλεγγύης. Ναι, νιώθω αυτή την υποχρέωση. Προσπαθώ ωστόσο να μην μιλάω συνεχώς για αυτό γιατί δεν είναι αυτό το επάγγελμά μου. Δεν είμαι πολιτικός και δεν μπορώ να μιλήσω εκ μέρους όλων των συμπολιτών μου. Μιλώ μόνο για εμένα και την εμπειρία μου και δεν μπορώ να μιλήσω γενικά για όλους γιατί η κατάσταση είναι αρκετά περίπλοκη πλέον στην Παλαιστίνη. Κάθε περιοχή έχει τα δικά της προβλήματα και δεν μπορώ πάντα να βγάλω ασφαλή συμπεράσματα. Η κατάσταση στη Γάζα είναι εντελώς διαφορετική από την κατάσταση στη Δυτική Όχθη και η κατάσταση στη Ραμάλα είναι εντελώς διαφορετική από την κατάσταση στη Χεβρώνα. Ακόμα και η ίδια η Ραμάλα έχει διαφορετικές περιοχές και διαφορετικά προβλήματα. Δηλαδή, για εμένα που μένω στην πόλη, η ζωή έχει περισσότερα πλεονεκτήματα από το να ζεις εκτός της πόλης ή στον προσφυγικό καταυλισμό. Βασικά, ακόμα και στον προσφυγικό καταυλισμό υπάρχουν διαβαθμίσεις στη διαβίωση. Για αυτό σού λέω ότι μπορώ να μιλήσω μόνο για εμένα και όχι για το πως νιώθουν αυτοί οι άνθρωποι. Δεν είμαι στη θέση τους.

Ποιοι techno DJs σε εμπνέουν περισσότερο; Υπάρχουν underground techno DJs που θα πρέπει να ακούσουμε;

Θα μπορούσα να φτιάχνω λίστες με DJs για πάντα! Αρκεί βέβαια να τσεκάρει κάποιος το λογαριασμό μου στο Beatport ή το Soundcloud ή το Instagram γι να καταλάβει ποιους ανθρώπους σέβομαι. Το απόλυτο είδωλο Jason Kaakoush από τον Λίβανο, ο Karamel στη Γαλλία, ο Carbon στη Γερμανία που κάνει απίθανα live shows, το crew μου των Dar, Darbak, Sarouna από την Palestine. Και φυσικά ο γιος μου, ο μαθητής μου, ο έρωτας της ζωής μου, ο Yazan. Δεν τον έχω αναφέρει ποτέ ξανά, αλλά πλέον, νομίζω πως είναι στο επίπεδο που του αξίζει να λάβει κάποια αναγνώριση. Ο μικρός μου, είναι πλέον ο καλύτερος DJ από την Παλαιστίνη. Μπορώ να αναφέρω και άλλους πολλούς, αλλά αυτοί είναι οι πρώτοι που μου έρχονται στο μυαλό.

Ακούς άλλα είδη μουσικής εκτός από techno; Σε εμπνέουν άλλα είδη μουσικής;

Εννοείται αυτό! Ακούω αρκετή μουσική sufi, μαροκάνικη, hip hop και κλασική μουσική. Βασικά, ο λογαριασμός μου είναι γεμάτος με οτιδήποτε άλλο, πλην techno.

Και κάτι τελευταίο. Πέρυσι, είχες εμφανιστεί ξανά στο Winter Plissken Festival. Υπάρχει κάποιο fun fact που θα ήθελες να μοιραστείς μαζί μας;

Ω, πέρυσι ήταν μια απίθανη εμπειρία, ένα απίστευτο party. Είχαν έρθει μαζί μου 10 φίλοι και συγγενείς. Εκείνη τη μέρα, το party διήρκησε πάαααααααρα πολλές ώρες, χαχαχα. Αφού τελείωσε και ο τελευταίος DJ, δεν γινόταν να αφήσω το party να τελειώσει. Έτσι, ανέβηκα ξανά στη σκηνή και συνέχισα να παίζω μέχρι να έρθουν οι Αρχές και να μας σταματήσουν. Είμαι της άποψης ότι όταν ένα party είναι καλό, δεν πρέπει να τελειώνει. Εγώ και κάποιοι φίλοι μου, αρχικά κάναμε κάποια sessions σε ένα ραδιοφωνικό σταθμό, έπειτα πήγαμε στο festival για να δούμε τους άλλους καλλιτέχνες και εγώ έπαιζα προτελευταία. Καταλαβαίνεις για τι τρελή μέρα μιλάμε; Αλλά όταν έχεις τόσους καλούς φίλους, τόση καλή μουσική και τόση καλή ατμόσφαιρα, ούτε που καταλαβαίνεις πότε περνά η ώρα. Αύριο, θα είναι πάλι εδώ οι φίλοι και οι συγγενείς μου και είμαστε εκστασιασμένοι στην ιδέα του τι νέο θα μπορούσε να μας συμβεί!

Περισσότερες πληροφορίες για το Winter Plisskën Festival:

Website: plisskenfestival.gr

Facebook: facebook.com/plisskenfestival

Twitter: twitter.com/plisskenfest

Instagram: instagram.com/plisskenfest

Tumblr: plisskenfest.tumblr.com

Mixcloud: mixcloud.com/plisskenfestival

Spotify: open.spotify.com/user/plisskënfest