Γκλούσκοφ: «Λέγαμε στα παιδιά να ονειρεύονται να γίνουν σαν τον Γκάλη»!
Για να φτάσουμε εδώ, στο σημείο δηλαδή ο MVP του ΝΒΑ να είναι Έλληνας, ο Ρούκι της Χρονιάς να είναι Σλοβένος και ο καλύτερος αμυντικός στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού να είναι Γάλλος, πρέπει να γυρίσουμε πίσω στο 1985-86. Τότε, δηλαδή που… εισήχθησαν οι πρώτοι Ευρωπαίοι στην κορυφαία βιομηχανία μπασκετικού θεάματος στον κόσμο.
Ο (Γερμανοαμερικανός) Ντέτλεφ Σρεμπφ ήταν εκείνος που έκανε την αρχή με τη φανέλα των Μάβερικς στις 26/10/85 κόντρα στους Σόνικς κι ακολούθησε λίγες μέρες αργότερα ο Βούλγαρος Γκεόργκι Γκλούσκοφ, ο οποίος έκανε το ντεμπούτο του στις 6/11/85 με τους Σανς απέναντι στους Χοκς.
Ο νυν πρόεδρος της ομοσπονδίας μπάσκετ της Βουλγαρίας και βετεράνος φόργουορντ - σέντερ έγινε ο πρώτος παίκτης από το πρώην Ανατολικό Μπλοκ που έπαιξε στις ΗΠΑ ενώ ο Ψυχρός Πόλεμος ήταν ακόμα σε εξέλιξη!
Το 1985 έγινε πικ στο νούμερο 148 του Draft από το Φοίνιξ, ολοκλήρωσε τη χρονιά με 33.7 πόντους και 23 ριμπάουντ μ.ό. σε 39 αγώνες κατακτώντας το πρωτάθλημα στη Βουλγαρία με την Ακαντέμικ Βάρνα κι εν συνεχεία υπέγραψε στους Σανς ενώ μεσολάβησαν μυστικές συναντήσεις ανάμεσα στην κυβέρνηση και τους επικεφαλής στον αθλητισμό της πατρίδας του πριν δοθεί το τελικό ΟΚ για να κάνει το υπερατλαντικό ταξίδι!
Ο Γκλούσκοφ αγωνίστηκε συνολικά σε 49 αγώνες, μετρώντας 4.9 πόντους με 40.2% στα σουτ εντός πεδιάς, 3.3 ριμπάουντ και 0.7 ασίστ μ.ό., γράφοντας ιστορία ως ο πρώτος που έπαιξε μπάσκετ στην Ευρώπη και στη συνέχεια αγωνίστηκε στο ΝΒΑ (σ.σ. ο Σρεμπφ δεν έπαιξε ποτέ στα μέρη μας).
Η σεζόν 2019-20 βρίσκεται προ των πυλών και ο Γκεόργκι Γκλούσκοφ μίλησε στο gazzetta.gr για τους συμπαίκτες που δεν είχαν ιδέα πού… πέφτει η Βουλγαρία, το σοκ που έζησε όταν αντιμετώπισε τους Λέικερς του Μάτζικ και τον Νίκο Γκάλη που ενέπνευσε τους συμπατριώτες του.
Δεν είναι παράξενο ότι οι πρώτοι Ευρωπαίοι NBAers δεν ήταν Γιουγκοσλάβοι, Σοβιετικοί ή Ισπανοί αλλά ένας Βούλγαρος κι ένας Γερμανός;
«Δεν ήταν καθόλου εύκολο εκείνη την εποχή… Αν πήγαινες στο ΝΒΑ, δεν μπορούσες να παίξεις στην εθνική ομάδα! Έπρεπε, λοιπόν να επιλέξω… Το να παίζεις για την πατρίδα σου εκείνα τα χρόνια ήταν πραγματικά τεράστια υπόθεση, ένα πολύ δυνατό συναίσθημα! Παράλληλα, όμως είχα μπροστά μου την πρώτη κι ενδεχομένως τελευταία ευκαιρία να παίξω στο ΝΒΑ, ήταν μια ευκαιρία ζωής. Αποφάσισα, λοιπόν να πάω κι ευτυχώς η κυβέρνηση της Βουλγαρίας με άφησε να δοκιμάσω. Παρεμπιπτόντως, το ΝΒΑ δεν ήταν τόσο δυνατό οικονομικά, δεν υπήρχε τεράστια διαφορά με τα λεφτά που έδιναν, λόγου χάρη στην Ιταλία … Την επόμενη χρονιά, το 1986-87 ήλθαν σπουδαία ονόματα στην Ευρώπη όπως ο Μπομπ Μακάντου (σ.σ. ο μισθός του στο Μιλάνο ήταν $290.000, ένας καλός μισθός ΝΒΑ για τα δεδομένα της εποχής)».
Πώς το κομμουνιστικό καθεστώς της Βουλγαρίας σας επέτρεψε να παίξετε μπάσκετ στις ΗΠΑ ενώ ο Ψυχρός Πόλεμος ήταν σε εξέλιξη;
«Είναι αδιανόητο αλλά δεν έχω καταφέρει ακόμα να μιλήσω με κάποιον που να χειρίστηκε την υπόθεση μου! Πριν δοθεί η έγκριση της κυβέρνησης της Λαϊκής Δημοκρατίας της Βουλγαρίας, πραγματοποιήθηκαν μυστικές συναντήσεις ανάμεσα σε πολιτικούς και τους επικεφαλής στον αθλητισμό της χώρας. Δεν κατάλαβα ποτέ τι σκέφτηκαν και κυρίως πώς εκτίμησαν την πολιτική κατάσταση! Απλώς, με άφησαν να φύγω για το ΝΒΑ αφού προηγουμένως η ομοσπονδία παρέλαβε εξ ολοκλήρου τα χρήματα της αποζημίωσης που πρόσφεραν οι Σανς (σ.σ. το ρεπορτάζ της εποχής ανέφερε $100.000). Ήταν περίεργη εποχή… Ίσως να σκέφτηκαν ότι "OK, έχουμε κι άλλους καλούς παίκτες σαν τον Γλούσκοφ". Ίσως, πάλι να κατάλαβαν ότι θα ήταν καλή διαφήμιση για την πατρίδα και το καθεστώς ότι ο πρώτος NBAer από το Ανατολικό Μπλοκ θα ήταν Βούλγαρος…».
«Είχα το πέμπτο μεγαλύτερο συμβόλαιο στους Σανς»!
Ποια ήταν τα οικονομικά μεγέθη της συμφωνίας;
«Στη Βουλγαρία δεν έπαιρνα τα χρήματα που έδιναν για παράδειγμα στην Ελλάδα ή την Ιταλία. Είναι αλήθεια ότι οι Σανς πλήρωσαν καλά χρήματα. Είχα το πέμπτο μεγαλύτερο συμβόλαιο στην ομάδα! Ταξίδεψαν στη Βουλγαρία και μου κατέθεσαν πρόταση για τέσσερα χρόνια ενώ ο τελευταίος χρόνος του συμβολαίου προέβλεπε 400.000 δολάρια*! Οι διαπραγματεύσεις έγιναν χωρίς εμένα... Εγώ το μόνο που έκανα ήταν να υπογράψω το συμβόλαιο που μου έριξαν στο τραπέζι. Τελικά συμφώνησαν για δυο χρόνια... Ήταν η πρώτη φορά που κάποιος ήλθε στη Βουλγαρία για να καταθέσει πρόταση σε επαγγελματία αθλητή ενώ αυτά τα χρήματα δεν είχαν δοθεί ποτέ στο ποδόσφαιρο της χώρας μου».
*Για να γίνουν κατανοητά τα μεγέθη, τη σεζόν 1988-89 που ο Γκλούσκοφ θα έφτανε θεωρητικά στον τέταρτο χρόνο του συμβολαίου του με τους Φοίνιξ Σανς, η αμοιβή του Μάικλ Τζόρνταν στους Μπουλς ήταν $2.000.000.
Στο ντοκιμαντέρ «The Other Dream Team», o Άρβιντας Σαμπόνις αποκάλυψε ότι οι πράκτορες της KGB ακολουθούσαν παντού τους παίκτες της Σοβιετικής Ένωσης; Είχατε ανάλογα θέματα στη Βουλγαρία;
«Πραγματικά δεν ξέρω… Ταξιδεύαμε στις ΗΠΑ και δίναμε αγώνες επίδειξης τον Οκτώβρη, όμως δεν θυμάμαι να έχω κάποιον μυστικό πράκτορα να με ακολουθεί. Δεν ξέρω τι γινόταν με τα άλλα σπορ που διεκδικούσαν μετάλλιο στους Ολυμπιακούς Αγώνες όπως η άρση βαρών και η πάλη. Ίσως η Σοβιετική Ένωση να ήταν λίγο πιο… προσεκτική με τους αθλητές της».
Πώς ήταν, λοιπόν η μετάβαση από τα Βαλκάνια στην Αριζόνα και τους Σανς;
«Έπαιξα για πρώτη φορά ως επαγγελματίας στο Γιάμπολ, στη νοτιοανατολική Βουλγαρία ως ένας νέος αθλητής, ψηλός και, κυρίως πολλά υποσχόμενος. Τερματίσαμε στην τρίτη θέση στο πρωτάθλημα κι ακολούθως πήγα στρατό, έπαιξα για δυο χρόνια στην ΤΣΣΚΑ Σόφιας, κατέκτησα το πρωτάθλημα με την Ακαντέμικ και τα υπόλοιπα είναι ιστορία. Βρέθηκα στις ΗΠΑ με την εθνική ομάδα κι εκεί έγινε η πρώτη επαφή. Έπρεπε να περιμένω έναν μήνα την απόφαση της κυβέρνησης, αν δηλαδή θα μου έδινε το ΟΚ να παίξω στο ΝΒΑ. Ήταν πραγματικά μια δύσκολη και ψυχοφθόρα περίοδος, δεν ήξερα αν θα μείνω ή αν θα φύγω! Εν τέλει, φόρεσα τη φανέλα των Σανς όμως δεν συνήθισα ποτέ τον πάγκο, από τη στιγμή που στην Ευρώπη έπαιζα 40 λεπτά».
«Στη Βουλγαρία μιλούσαν στους μικρούς αθλητές για τον Γκάλη»
Ποιο περιστατικό δεν θα ξεχάσετε ποτέ;
«Θυμάμαι χαρακτηριστικά το παιχνίδι της preseason με τους Λέικερς, στο Τούσον της Αριζόνα μπροστά σε 15.000 φιλάθλους! Ήταν ένα σοκ! Το πρώτο μου παιχνίδι σε ένα γεμάτο γήπεδο κόντρα στους Λέικερς!!! Δεν θα ξεχάσω ποτέ αυτό που έγινε την παρουσίαση, όταν δηλαδή ακούστηκε το όνομα του Μάτζικ κι ακολούθησε ένα τρομερό standing ovation! Μετά τo όνομα του Τζαμπάρ, με την… υπενθύμιση ότι έπαιζε ήδη 16 χρόνια στο ΝΒΑ! Αυτές οι καταστάσεις σε εμπνέουν. Ό,τι συνέβη δηλαδή με την Εθνική σας ομάδα, το 1987! Στη Βουλγαρία μιλούσαμε στους πιτσιρικάδες για τον Γκάλη! "Τον βλέπετε αυτόν τον παίκτη; Δεν ξεπερνάει τα δυο μέτρα όμως μπορεί να σκοράρει 30 πόντους κόντρα σε όλους! Να ονειρεύεστε ότι μπορείτε να γίνεται σαν κι αυτόν"! Παίζαμε συχνά με την Ελλάδα και στο πρώτο παιχνίδι κόντρα στον Γκάλη, το 1979 ή το 1980, μάς έβαλε 50 πόντους! Εύκολα. Ο προπονητής μάς είχε απελπιστεί».
Πώς σας υποδέχτηκαν οι συμπαίκτες σας στους Σανς;
«Είχε πλάκα γιατί στην αρχή δεν μιλούσα αγγλικά… Ούτε λέξη. Τις πρώτες 15 μέρες στις ΗΠΑ είχα μαζί μου έναν Βούλγαρο προπονητή που με βοηθούσε στη μετάφραση, μετά όμως έφυγε κι έπρεπε να τα καταφέρω μόνος μου. Ήταν μια εντελώς διαφορετική και, κυρίως πρωτόγνωρη κατάσταση. Για παράδειγμα, όταν ταξιδεύαμε για 10 μέρες στη δυτική ακτή, δεν κάναμε σχεδόν καθόλου προπόνηση… Παίζαμε, στις 5 το πρωί φεύγαμε από το ξενοδοχείο, πηγαίναμε στο αεροδρόμιο και ξανά τα ίδια… Αν λοιπόν δεν παίζει ή παίζεις ελάχιστα, νιώθεις χάλια! Στην Ευρώπη είσαι μαθημένος στις προπονήσεις, επομένως είναι δύσκολο να το χειριστείς. Γενικώς κάναμε πολλές πλάκες. Στο μεταξύ, οι συμπαίκτες μου δεν ήξεραν καν που είναι η Βουλγαρία»!
Προσωπικά, ποιους θα επιλέγατε στο top-5 των κορυφαίων Ευρωπαίων ΝΒΑers όλων των εποχών;
«Θα επέλεγα τον Ντράζεν, τον Σαμπόνις, τον Ντίβατς, τον Νοβίτσκι και τον Πάου Γκασόλ».
Τι σημαίνει το γεγονός ότι ο MVP του ΝΒΑ είναι Ευρωπαίος και συγκεκριμένα, Έλληνας;
«Ο Αντετοκούνμπο θα γράψει ιστορία! Είναι νέος και ήδη κάνει τη διαφορά στο ΝΒΑ. Τον παρακολουθώ από την αρχή της καριέρας του, όπως και τον Λούκα Ντόντσιτς. Είναι πραγματικά σπουδαίο και μεγάλη υπόθεση το ότι πλέον οι Ευρωπαίοι κυριαρχούν στο ΝΒΑ. Στην αρχή δεν μας ήξεραν, δεν γνώριζαν τι μπορούμε να κάνουμε όμως πλέον εκτιμούν τους Ευρωπαίους παίκτες και προπονητές».
Σε ποιο γήπεδο απολαύσατε το παιχνίδι περισσότερο από κάθε άλλο;
«Σίγουρα το Garden στη Βοστώνη! Έπαιξα στο ίδιο γήπεδο που έπαιξε ο Μπιλ Ράσελ, στο ίδιο παρκέ που έπαιζαν οι Σέλτικς των 60s! Είμαι χαρούμενος και τυχερός που τα κατάφερα».
«Οι συμπατριώτες μου δεν έβλεπαν τους αγώνες μου»!
Πως σας αντιμετώπιζαν οι συμπατριώτες σας εκείνη την περίοδο;
«Μα δεν έβλεπαν τα παιχνίδια! Έστελνα στους φίλους μου βιντεοκασέτες με τα παιχνίδια μου! Στη Βουλγαρία δεν υπήρχαν μεταδόσεις από το ΝΒΑ»!
Έχετε κρατήσει αναμνηστικά από εκείνη την εποχή;
«Είχα τη φανέλα των Σανς όμως μου την έκλεψαν… Πρέπει να ζητήσω μια ρέπλικα».
