Το παιχνίδι των θρόνων

Το παιχνίδι των θρόνων
O Νίκος Παπαδογιάννης γράφει για τον υποτιμημένο Δημήτρη Ιτούδη της ΤΣΣΚΑ, του Παναθηναϊκού, της Βιτόρια και του ελληνικού μπάσκετ.

Eάν ο Δημήτρης Ιτούδης ένιωθε έτοιμος να απογαλακτιστεί από τον Ζέλικο Ομπράντοβιτς την άνοιξη του 2007, παραμονές του final-4 της Αθήνας, η ιστορία θα είχε γραφτεί με διαφορετικά χρώματα. Η ιστορία της τότε Ταουγκρές, η ιστορία ενδεχομένως του Παναθηναϊκού, η ιστορία της ΤΣΣΚΑ, πρώτα απ’ όλα η ιστορία του ίδιου του Ιτούδη.

«Να πας», του είχε πει τότε ο μέντοράς του. «Ήρθε η ώρα σου». Ο ίδιος ο Ιτούδης δίστασε. Δεν αισθανόταν ακόμη άξιος για καπετάνιος, σε έναν πάγκο με το ειδικό βάρος της Σάσκι Βασκόνια (η οποία επίσης ετοιμαζόταν για το ίδιο final-4). Ούτε ήθελε να εγκαταλείψει την ευεργετική αιγίδα του Ομπράντοβιτς.

Κανείς δεν θα μάθει ποτέ με σιγουριά, ποια ομάδα ωφελήθηκε και ποια ζημιώθηκε άμεσα από το «no» του 36χρονου Δημήτρη στον περιβόητο Κερεχέτα. Το βέβαιο είναι, ότι ο Ιτούδης διεκδικεί αύριο το 2ο τρόπαιο Euroleague ως head coach, το 7ο συνολικά. Mέσα σε 12 χρόνια. Ο οξυδερκής Κερεχέτα διάβαζε σωστά την κρυστάλλινη σφαίρα.

Η Βασκόνια έφτασε αρκετές φορές κοντά στην πηγή, αλλά πάντοτε γλιστρούσε στο τελευταίο βήμα. Το μοναδικό μέχρι σήμερα ευρωπαϊκό τρόπαιο του συλλόγου ήταν Κύπελλο Κυπελλούχων και κατακτήθηκε το 1996, απέναντι στον ΠΑΟΚ, στο ίδιο γήπεδο όπου θα διεξαχθεί ο αυριανός τελικός.

Κατά διαβολική σύμπτωση, δεύτερος προπονητής του «Δικεφάλου» δίπλα στον Ζέλικο Λούκαϊτς ήταν τότε, ο σχεδόν αμούστακος Δημήτρης Ιτούδης...

Λίγες εβδομάδες αργότερα διαδέχθηκε τον πρώτο Ζέλικο της καριέρας του στο πόστο του πρώτου προπονητή και έλαβε το βάπτισμα του πυρός στην τρυφερή ηλικία των 26 ετών. Όχι σε κάποιο μαγαζάκι, αλλά σε μία ομαδάρα, που προερχόταν από συμμετοχή σε ευρωπαϊκό τελικό.

Ο προπονητής από την Ημαθία με τις σπουδές στο τότε αφιλόξενο Ζάγκρεμπ έμεινε στον Παναθηναϊκό μέχρι το 2012 και τον εγκατέλειψε, μαζί με τον Ομπράντοβιτς και αρκετούς παίκτες, μετά την αλλαγή διοίκησης.

Η μονοετής θητεία του στην τουρκική Μπάνβιτ (2013-4) ήταν το αγροτικό του, αλλά ο προβιβασμός στην ΤΣΣΚΑ Μόσχας έκανε πάταγο σε ολόκληρη τη μπασκετική Ευρώπη. Ποιος ξέρει, μπορεί να ήταν από σπόντα η λογική εξέλιξη μίας πορείας που θα ξεκινούσε το 2007 με ένα «si» στον Κερεχέτα!

Άλλοι θα πουν ότι η φυσική θέση του είναι στον Παναθηναϊκό της μετά Ομπράντοβιτς εποχής. Για κάποιον λόγο που δυσκολεύομαι να εξηγήσω, ο βάναυσα υποτιμημένος στην πατρίδα του Ιτούδης δεν έχει κερδίσει ούτε την εκτίμηση ούτε την άδολη αγάπη με την οποία η εξέδρα επιβραβεύει άλλους προπονητές ή αθλητές.

Ίσως να φταίει ο χαρακτήρας του, ο οποίος -μολονότι αδαμάντινος- τον κάνει να δείχνει κάπως μπλαζέ, ατσαλάκωτος. Αλλά γιατί να τσαλακωθεί κάποιος που παραμένει ωραίος και άνετος ακόμα και μετά από δύο ώρες κονταροχτυπήματος;

Ο Ιτούδης δεν πρόκειται να εμφανιστεί ποτέ με το πουκάμισο έξω από το παντελόνι ή με μπάκα ταβερνιάρη ή με μελιτζανί απόχρωση στο πρόσωπο, αλλά αυτό δεν τον κάνει λιγότερο ικανό στη δουλειά του.

Το επικοινωνιακό χάρισμα άλλους τους βοηθάει να κρύψουν την επαγγελματική ανεπάρκεια, αλλά εδώ μιλάμε για τον κορυφαίο προπονητή της Ευρώπης. Αν δεν είναι πρώτος, είναι δεύτερος ή τρίτος. Πρώτος είναι, αυτός που φτάνει πρώτος στο νήμα.

Η σιγουριά με την οποία χειρίζεται το δυσβάσταχτο «πρέπει» ολόκληρης ΤΣΣΚΑ, προσθέτοντας πινελιές υψηλής προπονητικής και επιδέξιους χειρισμούς ανάμεσα σε κολοσσιαία «εγώ», φορτώνει τα Αρμάνι σακάκια του με γαλόνια.

Άλλος στη θέση του θα είχε λυγίσει. Ορισμένοι θα έλεγαν εξαρχής «νιετ», ίδιο με το «νο» με το οποίο ο ίδιος ο Ιτούδης έκλεισε κάποτε την πόρτα στα μούτρα του έκπληκτου Κερεχέτα.

Κάποιοι μεγαλόσχημοι, με πρώτο τον Ίβκοβιτς, απάντησαν «ντα», γέμισαν το πορτοφόλι τους με ρούβλια, αλλά στραπατσαρίστηκαν παταγωδώς. Του Βουγιόσεβιτς, η αποτυχημένη θητεία στην ΤΣΣΚΑ του τελείωσε την καριέρα.

Ο Ιτούδης αποδέχθηκε την πρόκληση και κράτησε το σκάφος σταθερό, όχι μόνο στις λιακάδες, αλλά και μέσα στον βαρύ ρώσικο χειμώνα.

«Όποιος συμβιβάζεται με τη μετριότητα, κάθεται σπίτι του και διαβάζει Μίκυ Μάους ή Μπλεκ», λέει, με εκείνη τη σπάνια αυτοπεποίθηση που οι ζηλόφθονοι μεταφράζουν σε αλαζονεία. Λίγο ακόμα και θα μιλούσε για το Juego de Troncos, όπως το λένε εδώ.

Σε δύο, τουλάχιστον, περιπτώσεις έπεισε την απαιτητική διοίκηση ότι δικαιούται και άλλη ευκαιρία. Έφτασε στη γη της επαγγελίας το 2016 στο Βερολίνο με θύτη τον δάσκαλό του και με το κοκκαλάκι της νυχτερίδας να μπαίνει, επιτέλους, στη σωστή τσέπη.

Το φόλοου με το οποίο ο Βίκτορ Χριάπα ισοφάρισε στο τέλος της κανονικής διάρκειας του τελικού ήταν το μεγάλο κόλπο που κράτησε την αρκούδα όρθια. Την προηγούμενη και την επόμενη χρονιά, όλοι οι άνθρωποι του Βατούτιν είδαν την πλάτη του Σπανούλη.

Με λίγη τύχη ή ατυχία παραπάνω, θα μπορούσε να έχει σήμερα 2 ή 3 κύπελλα πρωταθλητριών ως αφεντικό της ΤΣΣΚΑ - ή και κανένα.

Αλλά η ψήφος εμπιστοσύνης στον Έλληνα προπονητή παρέμεινε αταλάντευτη, κόντρα στις φήμες και στα ρεύματα των καιρών. Ομάδες που αλλάζουν φορεσιά κάθε καλοκαίρι χάνουν χρόνο, χρήμα και ενέργεια χωρίς λόγο.

Η Εφές χρειάστηκε δύο δεκαετίες ανακατωσούρας μέχρι να επιστρέψει στο σαλόνι. Η ίδια η ΤΣΣΚΑ είδε κι έπαθε μέχρι να ξεκλειδώσει την εξώπορτα στα μέσα της προηγούμενης δεκαετίας, με κλειδαράδες τους Μεσίνα και Παπαλουκά.

Η Ρεάλ του Λάσο, ο Παναθηναϊκός του Ομπράντοβιτς, η Φενέρ του Ομπράντοβιτς, η ΤΣΣΚΑ του Ιτούδη, η Μακάμπι του διδύμου Γκέρσον-Μπλατ έδειξαν τον δρόμο σε όλους.

Μοναχά ο Ολυμπιακός έφτασε σε τρόπαια και τελικούς μέσα από προπονητικά ήξεις-αφίξεις, αλλά στη δική του περίπτωση «προπονητές» ήταν οι παίκτες.

Βεβαίως, το μοντέλο της ΤΣΣΚΑ έχει ως διαρκή σταθερά το παχύ πορτοφόλι. Ο φετινός προϋπολογισμός της ανέρχεται σε 26 εκατομμύρια ευρώ (υπερδιπλάσιος από τον αντίστοιχο της Εφές), αλλά είναι αισθητά μειωμένος σε σύγκριση με τα 36 της προηγούμενης χρονιάς, τα 42 προπέρσινα ή τα 44 του 2012 και του 2013.

Δεν είναι πολλές οι ευρωπαϊκές ομάδες που αντέχουν οικονομικά να ξαναφέρουν στην Ευρώπη έναν Ροντρίγκεθ, έναν Ντε Κολό ή και έναν Τεοντόσιτς, για να μη γυρίσω στον Κιριλένκο και στον Σβεντ. Αλλά αυτή είναι μόνο η μισή αλήθεια.

Πέρα από τον Γάλλο και τον Καστιγιάνο, η φετινή σύνθεση της ΤΣΣΚΑ αποτελεί από παίκτες που γαλουχήθηκαν και ανδρώθηκαν στην Ευρώπη, χωρίς να συνοδεύεται από αστρόσκονη: ο Κλάιμπερν, ο Χίγκινς, οι «ερυθρόλευκοι» Χάινς, Χάντερ, Χάκετ.

Φέτος που στο πρόσωπο του τελευταίου απέκτησε ένα ανθρώπινο οδόφραγμα ώστε να εδράζεται το σχέδιό του στην περιφερειακή άμυνα, ο Ιτούδης παραδίδει μία διαφορετική ΤΣΣΚΑ, πιο συμβατή με το μπάσκετ που έχει στο μυαλό του και πιο κοντινή στον παλαιό Παναθηναϊκό του Ομπράντοβιτς.

«Αν μελετήσετε τη στατιστική, θα δείτε ότι έχουμε περιορίσει σε χαμηλά ποσοστά αντιπάλους με άφθονο επιθετικό ταλέντο», είπε χθες σε κάποιον που δήλωσε ξαφνιασμένος από τις αμυντικές επιδόσεις των τελευταίων 12-15 λεπτών.

«Η Ρεάλ μας είχε στα σχοινιά και μας χτυπούσε», ομολόγησε. «Η δική μου ευθύνη ήταν να κρατήσω την ψυχραιμία μου και να δείξω εμπιστοσύνη στους παίκτες που μας έφεραν έως εδώ».

Δίπλα του, ο Νάντο Ντε Κολό κουνούσε το κεφάλι του καταφατικά. Η ψήφος εμπιστοσύνης στον ίδιο τον Γάλλο, μετά το φριχτό πρώτο ημίχρονο, ήταν το κλειδί της ανατροπής.

Διάβασε όλα τα τελευταία νέα της αθλητικής επικαιρότητας. Μάθε για όλους τους live αγώνες σήμερα και δες τις αθλητικές μεταδόσεις της ημέρας και της εβδομάδας μέσα από το υπερπλήρες Πρόγραμμα TV του Gazzetta.

Νίκος Παπαδογιάννης
Νίκος Παπαδογιάννης

Ανέμων, υδάτων και ακραίων καιρικών φαινομένων το ανάγνωσμα. Μπήκατε στο λημέρι του μπάσκετ, αλλά κινδυνεύετε να διαβάσετε ό,τι άλλο βρέξει ο ουρανός. Το πορτοκαλί ένδυμα υποχρεωτικό, το χαμόγελο προαιρετικό. Εδώ δεν χαϊδεύουμε αυτιά, ούτε κρύβουμε λόγια. Αυτές είναι οι αρχές μας. Αν σας αρέσουν, αφήστε τα έγχρωμα γυαλιά στην είσοδο και κοπιάστε. Αν δεν σας αρέσουν, έχουμε κι άλλες.

Μοναδικός απαράβατος κανόνας είναι ότι όλα επιτρέπονται.