Υπάρχουν ουκ ολίγες ιστορίες, που συνοδεύουν το πέρασμα από την Τούμπα των 29 ποδοσφαιριστών από την αφρικανική ήπειρο. Ιστορίες παράξενες μα πέρα για πέρα αληθινές. Έχουμε και λέμε: Ο ένας (Ιφεάνι Ουντέζε) καμάρωνε για τις πριγκιπικές καταβολές από τη φυλή της πατρίδας του, ένας μάγος της μπάλας (Μαγκντί Τολμπά) έστρωνε χαλιά στα αποδυτήρια, για να προσευχηθεί την περίοδο του ραμαζάνι, ένας άλλος (Φουτσίνι) εμφανίστηκε, σύμφωνα με τον αστικό μύθο, στην Τούμπα με… άσπρες τρίχες, που «πρόδωσαν» την πραγματική ηλικία του…Ο πρώτος από τους 29 Αφρικανούς, που αγωνίστηκε με τη φανέλα του ΠΑΟΚ, ήταν και ο… καλύτερος όλων όσων πέρασαν από την Τούμπα: Μαγκντί Τολμπά!

Ευτυχώς, ο συγχωρεμένος Θωμάς Βουλινός, πείσθηκε σχετικά εύκολα και τον υπέγραψε όταν τυχαία τον είδαν να κάνει μαγικά με τη Ζάμαλεκ στο ίδιο αθλητικό κέντρο της Γερμανίας, όπου έκανε προετοιμασία το καλοκαίρι του 1989 κι ο «Δικέφαλος». Ο Αιγύπτιος στέριωσε στη Θεσσαλονίκη και στα πέντε χρόνια μέτρησε 92 συμμετοχές και 12 γκολ. Αμέτρητες ντρίμπλες, επελάσεις, εκτελέσεις φάουλ ξεσήκωναν το κοινό της Τούμπας. Α, μεσολάβησε για να αποκτηθεί τον Δεκέμβριο του ’89 ο συμπατριώτης του Μοχάμεντ Ελ Σαγέντ Τάχα. Ο Βουλινός σκέφτηκε ότι θα (ξανά) έβρισκε «χρυσάφι», αφού όλοι του έλεγαν ότι ο πιτσιρικάς ήταν «καλύτερος από τον Μαγκντί».

Ο Τάχα υπέγραψε συμβόλαιο στον ΠΑΟΚ, αλλά παραμονές Πρωτοχρονιάς το 1990 τραυματίστηκε στην προπόνηση πριν προλάβει να παίξει σε κάποιο επίσημο παιχνίδι. Χωρίς πολλά μέσα, εκείνη την εποχή, έκανε ένα μήνα να αποθεραπευθεί και να αγωνιστεί τελικά τον Φεβρουάριο (Λεβαδειακός-ΠΑΟΚ 1-1) μετρώντας 4 συμμετοχές, όλες ως αλλαγή και συνολικά 170 λεπτά, πριν χαθούν τα ίχνη του, μετά από ένα θρίαμβο του «Δικεφάλου» με 4-1 επί του Ολυμπιακού.

Oι... Φαραώ!

Ο ΠΑΟΚ το καλοκαίρι του 1990 έχει εκπρόσωπο στο Μουντιάλ της Ιταλίας, τον Μαγκντί, ο οποίος δεν θα επιστρέψει μόνος του στη Θεσσαλονίκη, αλλά θα φέρει μαζί τους αδερφούς Χασάν.

Ο Χοσάμ (ζωντανή ιστορία του αιγυπτιακού ποδοσφαίρου) και ο Ιμπραήμ, αμέσως μετά την εντυπωσιακή πορεία της Αιγύπτου στα γήπεδα της Ιταλίας, θα υπογράψουν στο «Δικέφαλο». Δεν έμειναν πάνω από μια σεζόν (1990-’91) πριν αποχωρήσουν και να κάνει δέκα χρόνια ο ΠΑΟΚ για να πάρει Αιγύπτιοπαίκτη. Ο νέος «Φαραώ της Τούμπας» ονομαζόταν Αμπντέλ Σατάρ Σαμπρί, που εντυπωσίασε στους διπλούς αγώνες ΠΑΟΚ – Μπενφίκα, για το β’ γύρο του κυπέλλου ΟΥΕΦΑ, τους Πορτογάλους, που τον απέκτησαν «πακέτο» με τονΤριαντάφυλλο Μαχαιρίδη.

«Μάθε στον Ριβάλντο λίγη μπάλα...»

Ο πιο τρελός απ’ όλους τους Αιγύπτιους ήταν ο Αμπντέλ Ραζέκ Μαχμούτ Σικαμπάλα, που όσο ταλέντο είχε, τόσο μυαλό του έλειπε και έμεινε στην ιστορία για το σύνθημα των ΠΑΟΚτσήδων: «μάθε στον Ριβάλντο λίγη μπάλα, Σικαμπάλα, Σικαμπάλα». Σύνθημα έγιναν και οι αδερφοί Αμαεφούλε («βάλε ένα γκολ να τρελαθούμε, Αμαφούλε, Αμαφούλε) στην πέτρινη εποχή του Γιάννη Γούμενου, όπου κανείς δεν κατάλαβε τι είδε στον Θέντγκοντ και στον Ναπολέων, ο Αγγελος Αναστασιάδης και ζήτησε να αποκτηθούν.

Ο Έλληνας προπονητής εκτός από τους δύο Νιγηριανούς είχε εκείνη την χρονιά άλλους τρεις Αφρικανούς (Φουτσίνι, Αμπονσά, Ουντέζε) στην ομάδα και την επομένη έφερε και τον Εμπενίζερ Χάγκαν, αγαπημένο του παιδί από τον Ηρακλή. Η χειρότερη, πάντως, εμπειρία του Αναστασιάδη ήταν ο Αντριου Ραμπούτλα.

Παραπάτησε στην Τούμπα

Ο Γιώργος Μπατατούδης θέλει να κάνει, εν έτη 1997, δουλειές στην Αφρική και η απόκτηση του κεντρικού αμυντικού της Γιοχάνεσμπουργκ, μέσα στην παραζάλη της επιστροφής στην Ευρώπη, περνάει στα ψιλά. Στο χορτάρι της Τούμπας ο Ραμπούτλα παραπατάει στο πρώτο (και τελευταίο) επίσημο ματς με την ασπρόμαυρη φανέλα. Η άμυνα του ΠΑΟΚ πελαγοδρομεί στα πρώτα 30-35’ και δέχεται τρία γκολ από την Σπάρτακ Τρνάβα! Ο Νοτιοαφρικανός, για να τα λέμε όλα, έβαλε το χεράκι του για να ξεκινήσει η απίστευτη ανατροπή, από 0-3 σε 5-3, (και «γεννηθεί» το σύνθημα: «Μην σταματάς, Δικέφαλε»), με την κεφαλιά προς το Νάγκμπε, πριν ένας άλλος Αφρικανός του ΠΑΟΚ, κερδίσει το πέναλτι και την αποβολή παίκτη των Σλοβάκων.

Ο Αναστασιάδης έβγαλε άρον άρον στο 57ο λεπτό τον Ραμπούτλα, που μετά από εκείνο το παιχνίδι έφυγε για την πατρίδα του για αγώνα της εθνικής ομάδας και δεν επέστρεψε ποτέ στη Θεσσαλονίκη. Είτε τραυματίστηκε, είτε είχε βαριά μορφής ηπατίτιδα, δεν απασχόλησε ποτέ ξανά τον ΠΑΟΚ…Ο Λιβεριανός Τζο Νάγκμπε ήταν ένα από τα καλύτερα παιδιά και χαφ, που αγωνίστηκαν με την ασπρόμαυρη φανέλα, με 100 παρακαλώ συμμετοχές και 11 γκολ σε τρία (1997-2000) χρόνια.

Ένας συμπατριώτης του, ο Σέκου Ολίσε, εμφανίστηκε στην Τούμπα με προσωπικό σοφέρ, αφού τα εκατομμύρια των Ρώσων τον είχαν καλομάθει, αλλά μπάλα δεν έπαιξε για έξι μήνες, ούτε δικαίωσε τον Γκέρμαν Τσιστιακόφ, που έδωσε αγώνα για να τον φέρει ως δανεικό από την ΤΣΣΚΑ Μόσχας.

Οι Μπράις Μουν, Μοχάμεντ Αμπουμπακάρι και Πατρίς Αμπάντα Ετόνγκ ανήκουν στην κατηγορία «περάσαμε και δεν ακουμπήσαμε». Ο τελευταίοςδεν έκανε ούτε ένα επίσημο ματς, μόνο προπονήσεις. Κι όμως το 1998 είχε αγωνιστεί με την εθνική Καμερούν στο Μουντιάλ της Γαλλίας και δύοχρόνια αργότερα κατέκτησε το χρυσό Ολυμπιακό μετάλλιο στους Αγώνες του Σίδνεϋ.

Αναλυτικά οι 29 Αφρικανοί του ΠΑΟΚ είναι οι:

ΑΓΚΟΛΑ: Φραντσίσκο Ζουέλα (2010-11), Τζάλμα Κάμπος (2016- )

ΑΙΓΥΠΤΟΣ: Μοχάμεντ Ελ Τάχα (1989-92), Μαγκντί Τολμπά (1989-93), Ιμπραϊμ Χασάν (1990-91), Χοσάμ Χασάν (1990-91), Αμπντέλ Σατάρ Σάμπρι (1999-2000), Αμίρ Αζμί Μέγκαχεντ (2004-07), Μαχμούντ Αμντέλ Ραζέκ Σικαμπάλα (2005-07).

ΑΚΤΗ ΕΛΕΦΑΝΤΟΣΤΟΥ: Ιμπραχίμα Μπακαγιόκο (2008-09)

ΓΟΥΙΝΕΑ: Αμπντούλ Καμαρά (2012-13)

ΓΚΑΝΑ: Κόφι Αμπονσά (1999-03), Εμπενίζερ Χάγκαν (2003-05), Μοχάμεντ Αμπουμπακάρι (2009-10)

ΚΑΜΕΡΟΥΝ: Πατρίς Ετόνγκ (1998-99), Αρμάντο Φουτσίνι (2000-06), Σαρλ Ιτάνζ (2012-15)

ΛΙΒΕΡΙΑ: Τζο Νάγκμπε (1997-2000), Σεκού Ολίσε (2012-14)

ΜΑΡΟΚΟ: Ναμπίλ Ελ Ζαρ (2010-11)

ΝΙΓΗΡΙΑ: Ιφεάνι Ουντέζε (2000-08), Θένγκοντ Αμαφούλε (2003-05), Ναπολέον Αμαφούλε (2003-04)

ΝΟΤΙΟΣ ΑΦΡΙΚΗ: Άντριου Ραμπούτλα (1997-98), Γκλεν Σάλμον (2007-08), Μπράις Μουν (2009-11), Μπονγκάνι Κουμάλο (2012-13)

ΠΡΑΣΙΝΟ ΑΚΡΩΤΗΡΙ: Γκάρι Ροντρίγκες (2015- )