Η λίστα δεν έχει σειρά. Είναι μια καταγραφή των όσων ειπώθηκαν και προκάλεσαν πολλά (μα πάρα πολλά σχόλια), καθώς η φετινή τελετή ήταν ίσως η πιο πολιτικοποιημένη στην ιστορία των Όσκαρς. Και αυτό είναι πολύ σπάνιο για μια βιομηχανία, που θέλει να λέει ότι είναι φιλελεύθερη και ανοικτή στις μειονότητες, όμως η αλήθεια είναι ότι περισσότερα… λέει, παρά κάνει!

Περιβάλλον, βιασμοί, δικαιώματα LGBT

Και ξεκινάμε ακριβώς με αυτό: την πολιτικοποίηση των λόγων των νικητών. Ο μεγάλος θριαμβευτής της βραδιάς, Λεονάρντο Ντι Κάπριο, αναφέρθηκε στο τεράστιο πρόβλημα της μόλυνσης του περιβάλλοντος. Το ίδιο και η νικήτρια στην κατηγορία των κουστουμιών, Τζένι Μπίβαν. Ο παραγωγός της καλύτερης τανίας της χρονιάς, Μάικ Σούγκαρ (Spotlight), έκανε έκκληση στον Πάπα να επιστήσει την προσοχή του στο θέμα που έθιξε και η ταινία του: τους βιασμούς ανηλίκων από παπάδες. Ο ίδιος ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, παρουσίασε τη Lady Gaga, θέλοντας να προμοτάρει μια οργάνωση για την αποτροπή βιασμών, ενώ ο Σαμ Σμιθ, νικητής για το καλύτερο τραγούδι, αναφέρθηκε στα δικαιώματα της LGBT κοινότητας.

Τόσο πολιτικά μηνύματα μαζεμένα (και δεν ξεχνάμε το όλο θέμα με τους μαύρους και το Hollywood, δείτε παρακάτω), δεν είχαν θιχτεί ποτέ σε μία τελετή. Κανένας δεν λέει προφανώς ότι κακώς έγιναν οι αναφορές. Ίσα ίσα, καλό είναι σε ένα πρόγραμμα που το παρακολουθούν εκατομμύρια θεατές στον κόσμο, να μην ασχολούμαστε αποκλειστικά με το ποιος κέρδισε και τι φόρεσαν οι αστέρες. Το θέμα είναι, όμως, να μην νιώθει μια βιομηχανία, με άμεσο αντίκτυπο στην κοινωνία, ότι έκανε το καθήκον της και όλα καλά, επειδή ο Ντι Κάπριο αφιέρωσε 30’’ στο περιβάλλον.

Ο Κρις Ροκ και οι μαύροι απόντες

Βέβαια, το θέμα της βραδιάς από το πρώτο δευτερόλεπτο, ήταν η έλλειψη μαύρων υποψηφίων. Κάτι, που ο παρουσιαστής της τελετής, Κρις Ροκ, κυριολεκτικά δεν μας άφησε να το ξεχάσουμε ούτε μισό λεπτό, καθώς αφιέρωσε όλον τον αρχικό δεκάλεπτο μονόλογό του εκεί, προκαλώντας γέλια και φανερή αμηχανία σε πολύ κόσμο. Με το μότο «απαιτούμε ίσες ευκαιρίες», ο επιτυχημένος κωμικός έδωσε τον τόνο, χωρίς όμως να αφήσει στην απ’ έξω και το… δικό του στρατόπεδο. Ο Ροκ ισοπέδωσε το ζεύγος Σμιθ (που είχε μποϊκοτάρει την τελετή) και ιδιαίτερα την σύζυγο του Γουίλ Σμιθ, Τζέιντα, με μία μυθική ατάκα: «Το να μποϊκοτάρει η Τζέιντα τα Όσκαρς, είναι σαν να μποϊκοτάρω εγώ τα εσώρουχα της Ριάνα - δεν είχα προσκληθεί».

Υπήρχαν φέτος μαύροι ηθοποιοί που άξιζαν να είναι υποψήφιοι; Ναι, προφανώς. Ο Ίντρις Έλμπα για το «Beasts of No Nation», ο Τζέισον Μίτσελ για το «Straight Outta Compton», ίσως ακόμα και ο Γουίλ Σμιθ για το «Concussion». Και ναι, μόλις το 2013, ήταν η πρώτη χρονιά στην ιστορία που μια ταινία πήρε το κορυφαίο βραβείο της χρονιάς (12 Years a Slave), ενώ ήταν σκηνοθετημένη και γραμμένη από αφρο-Αμερικανούς (Στιβ ΜακΚουίν και Τζον Ρίντλεϊ αντίστοιχα). Το ότι υπάρχει προκατάληψη απέναντι στους μαύρους ηθοποιούς (και όχι μόνο) είναι ένα ζήτημα που υφίσταται, δεν μπορεί να το αρνηθεί κανένας αυτό.

Και φέτος, ήταν μια καλή ευκαιρία για να βγει ακόμα πιο δυνατά προς τα έξω. Υπάρχει, όμως, ένας κίνδυνος. Είναι άλλο πράγμα να διεκδικείς να σε μεταχειρίζονται ως ίσο προς ίσο, το οποίο είναι αναφαίρετο δικαίωμα του καθενός και άλλο να ζητάς εμμέσως πλην σαφώς να έχεις ειδική μεταχείριση, επειδή είσαι μαύρος ή γκέι ή Λατίνος ή οτιδήποτε άλλο. Και φέτος, υπήρχε διάχυτη στην ατμόσφαιρα η αντίληψη ότι οι μαύροι ηθοποιοί αυτοπεριθωριοποιήθηκαν. Άδικο δεν είχαν σε καμία περίπτωση, όμως η διεκδίκηση των δικαιωμάτων τους θα πρέπει να γίνει σε άλλο επίπεδο, προτού φτάσουμε καν στην τελετή των Όσκαρς. Όπως είπε και ο ίδιος ο Ροκ: «Αυτό που προσπαθώ να πω είναι πως το θέμα δεν είναι να μποϊκοτάρουμε κάτι. Απλά θέλουμε μια ευκαιρία. Θέλουμε οι μαύροι ηθοποιοί να έχουν τις ίδιες ευκαιρίες με τους λευκούς ηθοποιούς. Αυτό είναι όλο. Όχι μόνο μία φορά. Ο Λέο κερδίζει από ένα σπουδαίο ρόλο κάθε χρόνο και, ξέρετε, όλοι εσείς παιδιά, παίρνετε σπουδαίους ρόλους συνέχεια. Τι γίνεται όμως με τους μαύρους ηθοποιούς;».

Αυτό ακριβώς! Το πρόβλημα δεν είναι προφανώς αν είναι καλοί οι μαύροι ηθοποιοί, αλλά αν υπάρχουν κάθε χρόνο καλοί ρόλοι να ενσαρκώσουν. Κι εκεί, ομολογουμένως, το Χόλιγουντ δεν έχει να απαντήσει τίποτα άλλο, παρά να σκύψει το κεφάλι από ντροπή.

Και στην μέση, δύο Μεξικανοί…

Με τον Ντόναλντ Τραμπ να θεωρείται πλέον το φαβορί για να διεκδικήσει το χρίσμα των Ρεπουμπλικανών για την προεδρία των ΗΠΑ και τα όσα εμετικά έχει πει στο πολύ πρόσφατο παρελθόν για τους Μεξικανούς («μας στέλνουν μόνο τους χειρότερους της κοινωνίας τους, τους βιαστές τους»), ήταν πραγματικά μια πολύ ηχηρή απάντηση η νίκη των Γκονζάλο Ινιαρίτου και Εμάνουελ «Τσίβο» Λουμπέτζκι για το The Revenant. Ο Μεξικανός σκηνοθέτης σήκωσε το χρυσό αγαλματίδιο για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά κι έγινε μόλις ο τρίτος στην ιστορία που κατορθώνει κάτι παρόμοιο, μετά τους Τζον Φορντ (1940, 1941) και Τζόζεφ Μάνκιεβιτς (1949, 1950), ενώ ο «Αρχοντας του Φωτός» Λουμπέτζκι έπαιζε κυριολεκτικά μόνος του στην κατηγορία, μετά την επική κινηματογράφηση του The Revenant. Ντόναλντ, είπες κάτι;

Louis C.K., σε αγαπάμε!

Πρώτα απ’ όλα, δώστε σε αυτόν τον άνθρωπο μια χρονιά την παρουσίαση των βραβείων! Δύσκολα μπορεί να βρεθεί καλύτερος κωμικός αυτή τη στιγμή στις ΗΠΑ και το απέδειξε ακόμα μία φορά, αναδεικνύοντας παράλληλα κι ένα ζήτημα. Ο Louis C.K. έδωσε το Όσκαρ στο καλύτερο ντοκιμαντέρ μικρού μήκους, μια στιγμή που συνήθως αποτελεί… ένα άτυπο διάλειμμα για όλους (τουαλέτα κλπ). Κάτι που γνώριζε πολύ καλά και ο ίδιος και με την παρουσίασή του, προσπάθησε να αποσπάσει την προσοχή όλων. «Αυτό το βραβείο θα πάει σπίτι σε ένα Honda Civic», είπε, τονίζοντας μια σκληρή πραγματικότητα, που θέλει τους ανθρώπους πίσω από την δημιουργία των ντοκιμαντέρ να βρίσκονται μόνιμα στο παρασκήνιο και πίσω από τους προβολείς της δημοσιότητας, παρά το γεγονός πως σχεδόν πάντα, η δουλειά τους είναι συγκλονιστική και ίσως ακόμα και καλύτερη από τις ίδιες τις ταινίες και τους αστέρες τους, που κερδίζουν κάθε χρόνο δεκάδες εκατομμύρια δολλάρια.

Δεν είναι μόνο τα φαβορί

Η μεγαλύτερη κουβέντα που γίνεται κάθε χρόνο, αφορά τα φαβορί και το ένα αουτσάιντερ που… χαλάει την εικόνα. Φέτος, όμως, δεν είχαμε ένα μόνο αουτσάιντερ, αλλά περισσότερα. Από το Spotlight που θριάμβευσε στο τέλος, μέχρι τον Μαρκ Ράιλανς που «έκλεψε» το αγαλματίδιο από τον Σιλβέστερ Σταλόνε, το Twitter διχάστηκε και πάλι σε πολλές κατηγορίες. Η μεγαλύτερη, όμως, έκπληξη της βραδιάς ήρθε στην κατηγορία των οπτικών εφέ, όπου το Star Wars του J.J. Έιμπραμς έχασε από το… φτωχό Ex Machina με μπάτζετ -μόλις- 15 εκατομμυρίων δολαρίων. Δίκαιη νίκη; Άδικη; Περισσότερο από το να απαντήσουμε σε αυτές τις ερωτήσεις, είναι προτιμότερο να τονίσουμε πως για μία ακόμη χρονιά, οι σούπερ εμπορικές ταινίες έμειναν στο περιθώριο, δημιουργώντας ένα ακόμα ρήγμα στο κλισέ που θέλει το Hollywood να αποτελείται μόνο από μπλοκμπάστερ υπερ-ηρωικές ταινίες. Δεν είναι έτσι…

Το Mad Max και τα έξι Όσκαρς…

Μόλις περάσει ένας μήνας, είναι σίγουρο ότι κανένας δεν θα θυμάται πως το Mad Max: Fury Road σήκωσε έξι Όσκαρς. Το βράδυ της απονομής, όμως (κι αυτό ήταν κάτι που το παρατηρήσαμε και κατά τη διάρκεια του live εδώ στο gazzetta με τα δικά σας σχόλια), στο Twitter υπήρχε ένας πανικός μηνυμάτων για το αν το post-apocalyptic έπος του Τζορτζ Μίλερ άξιζε τέτοια αναγνώριση.

Πρώτα απ’ όλα, ας αναλύσουμε αυτή την αναγνώριση. Από τα έξι Όσκαρς, τα τέσσερα ήταν για κατηγορίες που ανάθεμα και αν μπορεί η τεράστια πλειοψηφία του κόσμου να τις καταλάβει, πόσο μάλλον να τις αξιολογήσει: Μοντάζ, Sound Editing, Sound Mixing και Production Design. Μιλάμε για τεχνικές κατηγορίες για τις οποίες ελάχιστοι, καθαρά επαγγελματίες του χώρου, μπορούν να εκφέρουν άποψη. Ακόμα και για τα Όσκαρς για τα κουστούμια και το μέικ απ, που τέλος πάντων είναι πιο εμφανή στο ευρύ κοινό, δύσκολα μπορείς να εκτιμήσεις ποια ταινία είναι καλύτερη ή χειρότερη.

Το Mad Max δεν πήρε το Όσκαρ καλύτερης ταινίας, ούτε σεναρίου, ούτε σκηνοθεσίας, ούτε κάποιο στις κατηγορίες υποκριτικής. Οπότε, αυτή η «αναγνώριση» πολύ γρήγορα θα ξεχαστεί και όλοι οι haters εκεί έξω δεν έχετε να ανησυχείτε για κάτι.

Το σήκωσε, ηρεμήστε τώρα!

Ναι, ο Λεονάρντο Ντι Κάπριο είναι πλέον κάτοχος Όσκαρ. Εντάξει, ηρεμήσατε τώρα; Η αλήθεια είναι, ότι αν το Α’ αντρικό ήταν το πρώτο βραβείο της βραδιάς, ελάχιστοι θα έβλεπαν τη συνέχεια. Η μεγάλη πλειοψηφία των θεατών περίμεναν τη στιγμή της «δικαίωσης» του Λέο κι αυτή ήρθε σε πανηγυρικό τόνο, με την Κέιτ Γουίνσλετ να μην συγκρατεί τα δάκρυά της από κάτω και τον ίδιο τον Ντι Κάπριο να φαίνεται πως είχε προβάρει τον λόγο του εκατοντάδες φορές. Ακόμα και τη μουσική που διέκοπτε τους πάντες στον λόγο τους ξέχασαν, αφήνοντας τον Λέο να απολαύσει τη στιγμή του.

Παρά τα μόλις 42 του χρόνια, υπήρχε η αίσθηση πως φέτος ο Ντι Κάπριο τιμήθηκε για το σύνολο της καριέρας του, κάτι που μεταξύ μας δεν το πολυκαταλαβαίνω. Και τις τέσσερις προηγούμενες φορές που ήταν υποψήφιος, έχασε από κάποιον καλύτερο. Κανένας δεν λέει ότι είναι κακός ηθοποιός, αλλά το hype που έχει δημιουργηθεί όλα αυτά τα χρόνια είναι λίγο επιπόλαιο. Π.χ. δεν είναι καλύτερος από τον Έντουαρντ Νόρτον, έναν ηθοποιό της γενιάς του, που μετρά μόνο τρεις υποψηφιότητες και είχε αδικηθεί κατάφωρα το 1999, χάνοντας από τον Ρομπέρτο Μπενίνι, παρά την μυθική ερμηνεία του στο American History X.

Επιτέλους, δικαιοσύνη για τον Ένιο!

Δηλαδή, ο Ένιο Μορικόνε τι να πει; Ένας από τους πιο εμβληματικούς συνθέτες του παγκόσμιου κινηματογράφου, έπρεπε να φτάσει τα 87(!) για να τιμηθεί από την Ακαδημία, μετά από πέντε χαμένες υποψηφιότητες. Το κωμικό είναι πως το 2007 είχε τιμηθεί με Όσκαρ για την προσφορά του στον κινηματογράφο, προφανώς γιατί τα μέλη της Ακαδημίας περίμεναν πως δεν θα συνεχίσει να δουλεύει. Η σύνθεσή του, όμως, για το Hateful Eight, τους ανάγκασε να αναδιπλωθούν και πολύ καλά έκαναν! Αυτή ήταν πράγματι δικαίωση!