Τα «Άνθη του Κακού»! (vid & pics)

Τα «Άνθη του Κακού»! (vid & pics)

bet365

Ο Σαρλ Μπωντλαίρ, ο Δάντης μιας παρηκμασμένης εποχής, όπως τον χαρακτήρισε ο ντ' Ωρεβιγύ, στην καλύτερη του στιγμή. Τα λουλούδια -στίχοι- που φτιάχτηκαν από ομορφιά και κακία. Ασπίδα στο δηλητήριο της χυδαιότητας.

Ο σκοτεινός δανδής, αυτός που είδε τον Πόε και τα γραπτά του, τα μετέφρασε, αυτός που δεν άντεχε την υποκρισία, που είδε το ωραίο στο Κακό, έκανε ένα λάθος: δεν απολογήθηκε για τα “Άνθη του Κακού”! Απολογία όχι βιαίως εξαχθείσα, αποτέλεσμα σωματικής κακοποίησης, αλλά απολογία-δήλωση της βασανισμένης ψυχής. Ο ίδιος όμως δεν θα έβαζε τον εαυτό του σε αυτή τη διαδικασία κι ας ήξερε τι είχε να αντιμετωπίσει.

Όπως σημείωνε-δήλωνε στο σχεδίασμα προλόγου για την εν λόγω συλλογή, “αυτός ο κόσμος έχει περιβληθεί με τόσο λίπος χυδαιότητας, που προσδίδει στην περιφρόνηση προς τον πνευματικό άνθρωπο τη βιαιότητα ενός πάθους. Υπάρχουν όμως και κάτι ευτυχισμένα τσόφλια που δεν τα διαπερνά ούτε δηλητήριο”.

Η χυδαιότητα, λοιπόν, ήταν αυτό που δεν υπολόγισε όταν έγραψε το εμβληματικό έργο και ήταν η χυδαιότητα που τον δίωξε και τον καταδίκασε. Το 1857 κυκλοφόρησε η συλλογή και μόλις το 1949 αποκαταστάθηκε! Μαρτύριο αποδεκτό, μία ακόμη στέρηση στην πολύπαθη ζωή του. Το άδικο όμως δεν είναι στέρηση, αλλά καταστολή. Γι' αυτό και θα μπορούσε εν είδει υπογραφής, οριστικής εξήγησης, να αφήσει τη φράση από το σχεδίασμα προλόγου: “Όσοι γνωρίζουν, με μαντεύουν”. Ας είναι... Εξάλλου, ο κόσμος ακόμη και σήμερα προσπαθεί να μάθει τις κλασικές έννοιες που έχουν κάνουν με τη λογοτεχνία. Μέγας είσαι Σαρλ Μπωντλαίρ και αμάραντα τα Άνθη σου!

Επιρροές

Τον Φεβρουάριο του 1848 η Ευρώπη συνταράσσεται από την “Άνοιξη των Εθνών” ή αλλιώς το “Έπος της Επανάστασης”. Ο Μπωντλαίρ βρίσκεται στα οδοφράγματα κρατώντας ένα κλεμμένο τουφέκι. Κατηγορείται για τον πυροβολισμό του στρατηγού Άπικ. Μήνες αργότερα τα βάζει με τους εξεγερμένους και υπερασπίζεται το νέο συντηρητικό καθεστώς! Τότε, άρχισαν να σχηματίζονται τα “Άνθη”. Τα ποιήματα αποκαλύπτουν εικόνες της εισβολής της μοντέρνας ζωής, αλλά η μορφή τους μένει κλασική. Η παραδοξότητα έχει εξήγηση: για κάθε ριζική αλλαγή στην πόλη, υπήρχαν παλαιότερες κοινωνικές επιταγές που προσπαθούσαν να επιβάλλουν τη δύναμη τους. Τα ποιήματα του Μπωντλαίρ εισέρχονται σε αυτό το δραματικό πλαίσιο με μελαγχολική απόγνωση.

Ο Μπωντλαίρ είχε απαυδήσει με την πολιτική. Απορρίπτει την πραγματικότητα και συντάσσει έναν βασανιστικό, δικό του κόσμο. Επηρεάστηκε έντονα, όχι μόνο από τις εμπειρίες στη Μεσόγειο, αλλά και από τον Έντγκαρ Άλαν Πόε. Γοητευόταν από την επίκληση του στη σκοτεινή πλευρά της φαντασίας. Παράλληλα, του ασκούσε έλξη η μοχθηρή γοητεία των έργων των Ντελακρουά, Μονέ, Βάγκνερ. Αυτές οι επιρροές έπαιξαν σημαντικό ρόλο στη σύνθεση της άφθαρτης, πια, συλλογής του.

Μάρμαρο και ομίχλη

Ο Μπωντλαίρ είναι δύσκολος ποιητής. Δύσκολος γιατί, όντας “παρακμιακός” στη δημιουργία, μένει κλασικός στη στιχουργία. Ο έλληνας μεταφραστής έπρεπε να αποδώσει τις ποιητικές αποχρώσεις ενός “παρακμιακού” και τον σφιχτοδεμένο στίχο ενός κλασικού. Τέτοια περίπτωση συναντάμε στη μετάφραση του Γιώργη Σημηριώτη, στο βιβλίο “Τα Άνθη του Κακού” (Εκδ. Γράμματα). Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα το περίφημο, πια, “Spleen”. Τα περισσότερα ποιήματα της συλλογής απλώνονται σε τετράστιχα. Σταθερός ρυθμός, στιβαρός. Τον κάνει ξεχωριστό η διείσδυση στη δέσμη της φευγαλέας λάμψης που ραγίζει την ψυχή.

Ο Μπωντλαίρ τολμά, τολμά και σαρκάζει σε μια εποχή που η υποκρισία περίσσευε. Δηλώνει τις προθέσεις του και τους σκοπούς του σχετικά με τη συγγραφή του βιβλίου: να συλλέξει το Ωραίο που ενυπάρχει στο Κακό, να διασκεδάσει και ασκήσει το πάθος του για τους σκοπέλους. “Τα Άνθη του Κακού” και ο δημιουργός τους είναι αυτό που έγραψε ο Γκυστάβ Φλωμπέρ: Είσθε σκληρός σαν μάρμαρο και διαπεραστικός σαν την εγγλέζικη ομίχλη.

“Spleen” και “Οι λιτανείες του Σατανά”

Χαρακτηριστικά δείγματα της “Μπωντλερικής” ποίησης, της “παρακμιακής” δημιουργίας, το “Spleen”, που είδαμε και στον Καρυωτάκη” και “Οι λιτανείες του Σατανά”, ωδή στον Σατανά.

Πρώτα, απόσπασμα από το “Spleen”

όταν τ' ατέλειωτο η βροχή κλωστόνερο της χύνει/που σιδερόφραχτη τη γη σαν κάτεργο την δείχτει/και πλήθος άτιμες, βουβές αράχνες πάει και στήνει/ βαθιά μες στο κεφάλι μας το δολερό του δίχτυ.

Άξαφνα τότε ακούγονται καμπάνες φρενιασμένες/που το φριχτό του ουρλιαχτό στους ουρανούς σκορπάνε/καθώς ψυχές που τριγυρνούν απάτριδες, χαμένες/κι αρχίζουνε θρηνητικά, με πείσμα, να βογκάνε.

Και από το “Οι λιτανείες του Σατανά”

Ω Συ, ο πιο όμορφος κι ο πιο σοφός απ' τους Αγγέλους/Θεέ που η μοίρα σε πρόδωσε και δε σου ψέλνουν ύμνους/ω Σατανά, τη μαύρη μου κακομοιριά λυπήσου!

[...]

Θετέ πατέρα, Εσύ, εκείνων, που μες στη μαύρη οργή του/τους έδιωξε από την Εδέμ της γης ο Θεός Πατέρας/ω Σατανά, τη μαύρη μου κακομοιριά λυπήσου!

Πηγές

-Μπωντλαίρ, “Τα Άνθη του Κακού” μετάφραση Γιώργος Σημηριώτης, εκδόσεις “Γράμματα”

-“Τα Άνθη του Κακού” [Πριν τη λευκή σελίδα, toperiodiko.gr]

Διάβασε όλα τα τελευταία νέα της αθλητικής επικαιρότητας. Μάθε για όλους τους live αγώνες σήμερα και δες τις αθλητικές μεταδόσεις της ημέρας και της εβδομάδας μέσα από το υπερπλήρες Πρόγραμμα TV του Gazzetta.

 

Τελευταία Νέα