Οι ταινίες δράσης δεν έχουν υψηλά νοήματα, δεν έχουν επίπεδο, δεν είναι για να προβληματιστείς κτλ, κτλ. Μπούρδες. Έτσι απλά. Το καλλιτεχνικό προϊόν πρέπει να είναι γενναιόδωρο, να μην φείδεται ερεθισμάτων, προκλήσεων, όμορφων στιγμών. Μα, οι ταινίες δράσης είναι είδος δίχως βάθος, ρηχό, επιφανειακό. Και πάλι μπούρδες. Όταν η δράση εξυπηρετεί μόνο τη δράση, τότε ναι, δεν υπάρχει νόημα. Όταν όμως η δράση είναι το μέσο για να αποκαλυφθούν όσα δημιουργούν, ορίζουν τη δράση, τότε η ταινία δράσης περνά σε άλλο επίπεδο. Τότε, έχουμε να κάνουμε με ταινιάρα!

Δυστυχώς, το είδος έχει ευτελιστεί, ακριβώς γιατί οι δημιουργοί θεωρούν πως το κοινό θέλει να δει ό,τι υπάρχει στην επιφάνεια. Συνεπώς, φροντίζουν να του δώσουν εντυπωσιακά εφέ και δράση εξωπραγματική, δράση που αγγίζει τα όρια του γελοίου, του γραφικού. Ευτυχώς, υπάρχουν εξαιρέσεις. Εξαιρέσεις που το πιστολίδι, οι εκρήξεις και οι σκοτωμοί είναι μέρος της ζωής των ηρώων, είναι κάτι σοβαρό και καθόλου, μα καθόλου διασκεδαστικό. Ε, όταν σε μια τέτοια ταινία συνυπάρχουν δύο ηθοποιάρες, τότε, το αποτέλεσμα είναι εξαιρετικό. Η “Ένταση” είναι η 77η ταινία που σας παρουσιάζει το G-Weekend Journal.

Σεβασμός στο έγκλημα και την τιμωρία

Η εν λόγω ταινία οφείλει την επιτυχία της στην τριάδα Αλ Πατσίνο, Ρόμπερτ Ντε Νίρο, Μάικλ Μαν. Ας ξεκινήσουμε όμως από τον τελευταίο, τον σκηνοθέτη. Ο Μαν ανήκει σε αυτούς που ξέρουν πώς να συνδυάζουν την ουσία με το θέαμα. Η ενασχόληση του με το είδος στηρίζεται στο τρίπτυχο: απλότητα, ερμηνείες, καλό σενάριο. Ο Μαν δεν υπηρετεί τη δράση, αλλά τη χρησιμοποιεί για να στηρίξει όλα όσα θέλει να τονίσει με τα πλάνα του, με τη κινηματογραφική του ματιά. Στην “Ένταση” σκοπός του είναι να δείξει την αφοσίωση στο καθήκον, στο έγκλημα, που για κάποιους είναι καθήκον (!), να αναδείξει τη μοναξιά της παράνομης δράσης και της αντιμετώπισης της, να δείξει πώς το κοινωνικό είναι επηρεάζει το ατομικό και τον σεβασμό στο έγκλημα και την τιμωρία. Ο Μαν κρατά την ισορροπία αμείωτης έντασης και εμφάνισης των προβληματισμών. Φυσικά δεν εμβαθύνει όσο θα μπορούσε, αλλά δεν είναι αυτός ο στόχος. Στόχος του είναι να παρασύρει τον θεατή σε έναν φρενήρη ρυθμό που δεν σε αφήνει να χαλαρώσεις. Το μοντάζ βγάζει τέτοια ενέργεια που καθηλώνει, ενώ η φωτογραφία προσφέρει στο φιλμ κάτι από τη γοητεία του νουάρ, ένα “μετά-νουάρ”που κάνει την “Ένταση” ακόμη πιο ελκυστική.

Δύο μοναδικοί πρωταγωνιστές

Μετά τον Μαν, οι Πατσίνο, Ντε Νίρο. Και μόνο τα ονόματα αρκούν για να δεις την ταινία. Όχι, αυτό δεν προεξοφλεί την επιτυχία της, όμως οι δύο εμβληματικοί ηθοποιοί δικαιώνουν τις προσδοκίες. Ο Πατσίνο υποδύεται τον αστυνόμο και ο Ντε Νίρο τον ληστή. Όπως σε κάθε ταινία, έτσι και δω η ερμηνεία τους είναι χαρακτηριστική. Ο πρώτος παρουσιάζει έναν αστυνόμο γεμάτο προβλήματα στην προσωπική του ζωή, αμείλικτο όμως στο επαγγελματικό πεδίο. Η προσπάθεια του να ισορροπήσει ανάμεσα τους αποδεικνύεται ατελέσφορη. Η εμμονή του με τη δίωξη των εγκληματιών τον καθιστά άριστο επαγγελματία, αλλά κάκιστο σύζυγο/σύντροφο. Ο Πατσίνο όμως παίζει με αποστασιοποίηση και δεν χάνεται στη δίνη των τόσο έντονων καταστάσεων. Διατηρεί την ψυχραιμία και την ίδια στιγμή εκδηλώνει την ένταση του. Ο Ντε Νίρο είναι ο μεθοδικός, κυνικός ληστής που δεν αφήνει τίποτα στην τύχη. Απόμακρος, αλλά ευαίσθητος για τους ανθρώπους του, για τους “συντρόφους” του στην παρανομία. Ψάχνει κάποια γυναίκα να δεθεί, αλλά η “δουλειά” δεν του το επιτρέπει. Και εδώ η αποστασιοποίηση, ο έλεγχος και η “έκρηξη” των εκφραστικών μέσων. Στην περίπτωση του η ένταση προηγείται και η ηρεμία ακολουθεί.

Ξεπέρασε το καλλιτεχνικό όριο

Η υπόθεση αφορά σε συμμορία που κάνει μεγάλες ληστείες. Σε μία απ’ αυτές, νέο μέλος χάνει τον έλεγχο και σκοτώνει αστυνομικό. Ο αστυνόμος Βίνσεντ Χάνα αναλαμβάνει να εξαρθρώσει τη συμμορία. Ο τρόπος που λειτουργεί μοιάζει με αυτόν των κακοποιών και στην πορεία παρακολουθούμε μια ιδιαίτερη αναμέτρηση ευφυΐας, οξυδέρκειας, επινοητικότητας. Το κυνήγι δεν σταματά και επηρεάζει τις ζωές όλων. Του αστυνόμου και των ληστών. Σεβασμός και από τις δύο πλευρές και όσο πληθαίνουν τα πτώματα, τόσο μεγαλώνει η αποξένωση, η εσωτερική αναταραχή, η πνευματική σύγχυση. Στο τέλος όλοι κερδίζουν.

Η ταινία επηρέασε πολλούς σκηνοθέτες (όπως ο Κρίστοφερ Νόλαν), αλλά και την κοινωνία! Σε περιπτώσεις ληστειών στη Νότια Αφρική, τη Δανία, την Κολομβία, υπήρξαν στοιχεία, κινήσεις, ενέργειες, ίδιες με αυτές της ταινίας, συμπεριφορές παρόμοιες με αυτές των ηρώων! Επιπλέον, είχε επίδραση στην αγορά των video game, όπως στην περίπτωση του “Grand Theft Auto V”. Η ταινία σημείωσε εμπορική επιτυχία, ενώ πήρε πολύ καλές κριτικές.