Τα όνειρα είναι φτιαγμένα από χρυσό, χρόνο αξόδευτο και ανικανοποίητη επιθυμία. Τα όνειρα που στέκουν σε γυάλινη βάση και αρκεί μια ρωγμή για να καταρρεύσουν με πάταγο. Τα όνειρα που όταν συναντούν την πραγματικότητα μεταμορφώνονται σε απλές, ποταπές πράξεις. Γίνονται όνειρα ενός τυχοδιώκτη και μέτρο σύγκρισης/επιτυχίας φιλόδοξου κομπιναδόρου. Το όνειρο γίνεται μικρή φιλοδοξία και ευτελίζεται σε χρηματική συναλλαγή. Η απληστία οδηγεί τώρα τα πράγματα και ο έλεγχος χάνεται.

Δολοπλοκίες, ψέματα, συμμαχίες, κλοπές και δολοφονίες... κουβάρι πόθων, παθών, αφυδατωμένων επιθυμιών που το πλέκει το μολύβι του περιστρόφου και η χρηματική αξία των αντικειμένων.

Ο θύτης που φορά το προσωπείο του θύματος ζητά τη βοήθεια άντρα μοναχικού, τολμηρού και έξυπνου για να ξετυλιχτεί το κουβάρι. Τότε, το όνειρο ζωντανεύει και αποκτά χαρακτηριστικά κοντά σε αυτά που ορίζουν τους πραγματικά φιλόδοξους ανθρώπους. Αυτούς που ζητούν ειλικρίνεια, εντιμότητα και αγάπη δίχως ψέματα. Η φιλοδοξία αυτή δεν θα ικανοποιηθεί, το μυστήριο -το κουβάρι- όμως θα διαλευκανθεί.

Τίποτε δεν θα μείνει παρά αυτός ο άνδρας, αυτή η αρχετυπική φιγούρα στη σκιά και το φως της νύχτας. Ατάραχος, με το τσιγάρο στα χείλη και το σίγουρο βλέμμα. Αποκαλεί τις γυναίκες “αγγέλους” και δεν υποκύπτει σε λαμπερά όνειρα... “Το γεράκι της Μάλτας” είναι η 75η ταινία που σας παρουσιάζει το G-Weekend Journal.

Κλασικό φιλμ νουάρ

Η πρώτη ταινία του Τζον Χιούστον έγινε γρήγορα κλασική. Αρκεί αυτό για να καταλάβουμε το μέγεθος του εν λόγω φιλμ. Στη φιλμογραφία του περιλαμβάνονται ουκ ολίγες καλές ταινίες (“Ο θησαυρός της Σιέρα Μάντρε”, “Μουλέν Ρουζ”, “Αννι”, κ.α), αλλά εδώ άγγιξε το τέλειο! Η ταινία βασίζεται στο βιβλίο του Ντάσιελ Χάμετ. Ο Χιούστον το αξιοποίησε με τον καλύτερο τρόπο, δίνοντας μας ένα από τα καλύτερα σενάρια στην ιστορία του σινεμά. Αν θέλετε να δείτε κάποια ομοιότητα με τη σύγχρονη εποχή, στους αδελφούς Κοέν θα βρείτε ανάλογες σεναριακές στιγμές. “Το γεράκι της Μάλτας” είναι κλασικό φιλμ νουάρ που πολλοί το ακολούθησαν.

Ο συνδυασμός λεπτοδουλεμένης, υψηλού επιπέδου, πλοκής, στιβαρής σκηνοθεσίας και δυνατών ερμηνειών, παρέδωσαν στο κοινό κάτι ακαταμάχητο. Δεν είναι τυχαίο ότι η ταινία προτάθηκε για τρία Όσκαρ, μεταξύ των οποίων και αυτό για “Καλύτερη Ταινία” το 1941. Ο νεαρός, τότε, σκηνοθέτης, εργάστηκε μεθοδικά, πειθαρχημένα χωρίς να αφήσει τίποτα στην τύχη του. Η μεταφορά του βιβλίου έγινε τόσο καλά, που ελάχιστα διέφερε από το πρωτότυπο. Αυτό συνέβαλλε σημαντικά στον ρυθμό και την απόδοση των ηθοποιών, οι οποίοι ανταποκρίθηκαν απόλυτα στους ρόλους τους. “Το γεράκι της Μάλτας” δεν έχει χάσει τίποτα από τη φρεσκάδα και τη ζωντάνια του, τίποτα...

Όλοι θέλουν το αγαλματίδιο

Ο ιδιωτικός ντετέκτιβ Σαμ Σπέιντ και ο συνεργάτης του Μάιλς Άρτσερ δέχονται την επίσκεψη κομψής και όμορφης γυναίκας. Τους ζητά να παρακολουθήσουν άντρα ονόματι Φλόιντ Θέρσμπι, ο οποίος έχει -υποτίθεται- μαζί του τη αδελφή της. Στην πραγματικότητα τους οδηγεί σε παγίδα και ο Μάιλς βρίσκεται νεκρός. Μετά από λίγο και ο Θέρσμπι. Από το σημείο αυτό ξεκινά η πλοκή, μια και ο Σπέιντ προσπαθεί να λύσει ένα μυστήριο που συνεχώς μεγαλώνει. Η διαρκής εξαπάτηση είναι το μυστικό της ταινίας. Ποτέ δεν ξέρεις τι πραγματικά συμβαίνει. Ο Σπέιντ το γνωρίζει και πάνω σε αυτόν τον άξονα κινείται για να λύσει την υπόθεση που σε κάθε βήμα δημιουργεί άλυτα ζητήματα.

Ο Σπέιντ κάθε φορά ανακαλύπτει το ψέμα, το ερμηνεύει, το αποδομεί και προχωρά. Στην υπόθεση εμπλέκονται ευγενείς κομπιναδόροι και ένα χρυσό αγαλματίδιο -σε μορφή γερακιού- που ενώνει το ετερόκλητο σύνολο. Πέρα από τον Σπέιντ και τη γυναίκα, η οποία συστήνεται ως Ουόντερλι, αλλά στην πραγματικότητα ονομάζεται Ο' Σόνεσι και συνδέεται με τους Τζόελ Κάιρο, Κάσπερ Γκάτμαν και τον μπράβο του Ουίλμερ.

Ο Γκάτμαν ξέρει ότι το αγαλματίδιο είναι στην κατοχή της Ο' Σόνεσι και προσπαθεί μέσω του Σπέιντ να το αποκτήσει. Η αστυνομία είναι κοντά και υποπτεύεται τον Σπέιντ για τις δολοφονίες. Όλα θα εξηγηθούν λίγο πριν το τέλος.

Μοναδικός Χάμφρεϊ Μπόγκαρτ

Οι κώδικες του φιλμ νουάρ είναι η ραχοκοκαλιά του φιλμ. Κυνισμός, πλάνα στο σκοτάδι και λιγοστό φως κι ένας Χάμφρεϊ Μπόγκαρτ στα καλύτερα του. Λίγο πριν έρθει η ασυναγώνιστη “Καζαμπλάνκα” και ο ρόλος του “Ρικ”, “Το γεράκι της Μάλτας” ήταν η ταινία που τον έβαλε γερά στη βιομηχανία του Χόλιγουντ.

Ο ρόλος του Σαμ Σπέιντ είναι κλασικός και πλέον θεωρείται αρχετυπική μορφή στην ιστορία των αστυνομικών ταινιών. Το ύφος, η κίνηση, οι εκφράσεις του προσώπου και οι ατάκες, έφτιαξαν έναν χαρακτήρα που μέχρι τότε δεν είχε δει το κοινό. Ο Σπέιντ του Μπόγκαρντ είναι γεμάτος αυτοπεποίθηση, τόλμη και ειλικρίνεια. Έξυπνος, επινοητικός, σχεδόν άφοβος.

Ο Χιούστον, βέβαια, ήταν τυχερός και στους υπόλοιπους ηθοποιούς. Ο Σίντνεϊ Γκρίνστριτ που υποδύεται τον πλούσιο κομπιναδόρο προτάθηκε για Όσκαρ Β΄ ανδρικού, ενώ οι Πίτερ Λόρε (Τζόελ Κάιρο) και Μαίρη Άστορ (Μπρίτζιν Ο' Σόνεσι) στέκονται άξια δίπλα του. Στα τεχνικά μέρη το μοντάζ Τομ Ρίτσαρντς δεν έχει λάθη και η φωτογραφία του Άρθουρ Έντισον αποτυπώνει την σκοτεινή, μελαγχολική ατμόσφαιρα της ταινίας. “Το γεράκι της Μάλτας” είναι σαν κόσμημα άλλης εποχής που όμως δεν χάνει τη λάμψη του.