Ο Λούκα Μόντριτς δεν διαθέτει τη γοητεία του Κριστιάνο Ρονάλντο, την κρυμμένη έπαρση του Λιονέλ Μέσι, την ορμή του Κιλιάν Μπαπέ. Δεν μας απασχολεί ο τρόπος ζωής του, δεν έχει θέση στα καλλιτεχνικά, κοινωνικά σχόλια, δεν προκαλεί, δεν κάνει τίποτα για να τον παρακολουθούμε επί 24ωρου βάσεως. Άρα, γιατί να ασχοληθεί κανείς μαζί του; Γιατί είναι παιχταράς, έτσι απλά και ωραία ή όπως έγραψε ο Σολ Μπέλοου για τον “Αόρατο άνθρωπο” του Ραλφ Έλισον, “Ένας λαμπρός προσωπικός θρίαμβος […] αποδεικνύει ότι η ποιότητα του αληθινά ηρωικού μπορεί να επιβιώσει στη σύγχρονη εποχή”. Το συμπέρασμα του Καναδού, βραβευμένος με Νομπέλ Λογοτεχνίας το 1976, ταιριάζει γάντι στον Κροάτη.

''Εδώ παίζεις στην έδρα σου και με Cash Out* '' *Ισχύουν Όροι και Προυποθέσεις

Ναι, ο Μόντριτς είναι ένας λαμπρός προσωπικός θρίαμβος. Ναι, αποδεικνύει ότι η ποιότητα του αληθινά ηρωικού μπορεί να επιβιώσει στη σύγχρονη εποχή. Και ναι, ο Μόντριτς τελικά είναι ο “αόρατος άνθρωπος” και γι’ αυτό αξίζει να ασχοληθεί κανείς μαζί του. Αυτός που απέδειξε ότι το να μη σε βλέπουν οι άλλοι, είναι πρόβλημα δικό τους και όχι δικό σου. Αυτός που δικαίωσε και δικαιώνει όλους τους ποδοσφαιριστές του κόσμου που απλά τους ενδιαφέρει μόνο το ποδόσφαιρο. Η σωστή πάσα, η σωστή τοποθέτηση, το σωστό τάκλιν, το γκολ, ο πανηγυρισμός και ξανά από την αρχή. Λούκα εσύ αντιστάρ!

Σύμβολο των… κοινών ποδοσφαιριστών

Το βιβλίο του Ραλφ Έλισον εκδόθηκε το 1952 και τιμήθηκε με το σημαντικότερο ίσως βραβείο της αμερικανικής λογοτεχνίας, το “National Book Award”. Η ιστορία του είναι απλή αλλά και απίστευτη. Είναι αυτή ενός ανθρώπου που είναι αόρατος “απλά επειδή οι άνθρωποι αρνούνται να με δουν”. Αν διαβάσεις την ιστορία του Λούκα Μόντριτς θα διαπιστώσεις ότι ο πυρήνας της έχει κάτι από το “γενετικό υλικό” αυτής του Έλισον! Ο ανώνυμος αφροαμερικανός ήρωας του μυθιστορήματος “σπάει” τους περιορισμούς του είδους, δηλαδή της απεύθυνσης στο κοινό της εποχής και της κοινωνίας του και φτάνει μέχρι το σήμερα. Όπως έγραψε ο επιμελητής του βιβλίου John F. Callahan “Με εντυπωσιακή ευρηματικότητα, ο Έλισον επινόησε τον απόλυτο συμβολισμό για την ξεχωριστή και ωστόσο την ίδια στιγμή κοινή κατάσταση των Αφροαμερικανών, των Αμερικανών και γενικότερα του ανθρώπου του εικοστού αιώνα”. Ο Μόντριτς, λοιπόν, συμβολίζει την κοινή κατάσταση των… κοινών ποδοσφαιριστών που απλά προσπαθούν και προσπαθούν και προσπαθούν… Το αν θα γίνουν ξεχωριστοί κανείς δεν το ξέρει. Οι “αόρατοι” όμως, αργά και σταθερά μένουν όρθιοι στο πέρασμα του χρόνου.

Παρών στα μικρά και στα μεγάλα

Ο Μόντριτς, μικρό παιδί, έγινε “αόρατος” για αντέξει και να επιβιώσει στον εμφύλιο της Γιουγκοσλαβίας. Η παιδική αθωότητα τον προστάτευσε από την αγριότητα του πολέμου και η μπάλα ποδοσφαίρου τον βοήθησε να προχωρήσει. Το κορμί του όμως, κοντός, αδύνατος, τον έκανε περαστικό από το οπτικό πεδίο όσων “ήξεραν” από ποδόσφαιρο. Η δυσπιστία τον ακολουθούσε κι αν έφτασε να παίζει στο υψηλότερο επίπεδο, να έχει κατακτήσει τσάμπιονς λιγκ, πρωταθλήματα, κ.α., πάντα δρούσε στη σκιά. Εκεί που όλα συντελούνται, εκεί που όλα θα γίνουν, θα πετύχουν ή θα αποτύχουν. Σαν τον ήρωα του Έλισον, που θα τον έβλεπες να αποβάλλεται από κολέγιο του Νότου και να εμπλέκεται στην τρομερή φυλετική εξέγερση του Χάρλεμ. Ο Μόντριτς ήταν και είναι παρών στα μικρά και στα μεγάλα, στα όσα βλέπουμε και –κυρίως- σε όσα δεν βλέπουμε.

Η ουσία της δημιουργίας

Το Μουντιάλ της Ρωσίας ήταν η κορύφωση της ιστορίας του. Στη μεγαλύτερη σκηνή του κόσμου έγινε ορατός και αξιοπρόσεκτος. Το έργο του Έλισον χαρακτηρίστηκε “σκληρό, βίαιο, συγκλονιστικό”. Κι αν για τα δύο πρώτα επίθετα δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι, το τρίτο συνοψίζει την παρουσία του Κροάτη στο Παγκόσμιο Κύπελλο. Δεν είναι τυχαίο ότι αναδείχθηκε “κορυφαίος ποδοσφαιριστής” της διοργάνωσης. Ο Μόντριτς παρουσίασε αρετές που τις διαβάζουμε στον “Αόρατο” του Έλισον. Εφευρετικός, σαν παραίσθηση, μας έδειξε τι είναι πιθανό-εφικτό στο ποδόσφαιρο. Ο τρόπος που ο Έλισον χρησιμοποίησε τις λέξεις, ο τρόπος που ο Μόντριτς κινείται στο γήπεδο, που χρησιμοποιεί την μπάλα, η αφηγηματική κίνηση του Έλισον, η κίνηση του Μόντριτς που εξελίσσει το παιχνίδι. Στον “Αόρατο”, εκτός από την αφήγηση, είναι η υποβολή και ο συμβολισμός που ορίζουν το μυθιστόρημα. Ο Μόντριτς καταλήγει υποβλητικός και φυσικά συμβολίζει όλα όσα επιθυμούν οι άλλοι απ’ αυτόν. Προσπάθεια, διάθεση, φιλοδοξία και μετριοφροσύνη. Ο Μόντριτς είναι παράδειγμα αυτών που επιμένουν και υπενθύμιση γα τις ποδοσφαιρικές ζωές που αγνοούμε. Όταν το αόρατο γίνεται ορατό γινόμαστε λιγότερο αδαείς σχετικά με την ουσία της δημιουργίας. Και ο Λούκα Μόντριτς είναι η ουσία της δημιουργίας.