Οι Έλληνες της δεκαετίας του '70 δεν έζησαν μόνο την κορύφωση και την πτώση της χούντας, την κατασκευαστική έξαρση με τις “εχθρικές” πολυκατοικίες και την εσωτερική μετανάστευση. Έζησαν και την απότομη μετάβαση από το ασπρόμαυρο στο έγχρωμο, κι ας είχαν προηγηθεί τα ανατρεπτικά 60's. Από την τηλεόραση και την ενδυμασία, ως την τέχνη, την κατανάλωση και τη διασκέδαση.

''Εδώ παίζεις στην έδρα σου και με Cash Out* '' *Ισχύουν Όροι και Προυποθέσεις

Η διασκέδαση των μαζών σημαδεύτηκε, τότε, από την ανάγκη για ξεφάντωμα, εκτόνωση, χαρά δίχως όρια. Ο ήχος και το σκηνικό που τη συνόδευε στα ίδια εκφραστικά μονοπάτια. Ο λυτρωτικός σπαραγμός και εκστατικός ρυθμός του μπουζουκιού σε πρώτο πλάνο και δίπλα του τραγουδιστές με καλοσιδερωμένα κοστούμια, σκαρπίνι και γραβάτα με χοντρό κόμπο.

Οι τραγουδίστριες με φορέματα αγορασμένα από βιοτεχνίες υποβαθμισμένων συνοικιών ή μπουτίκ της γειτονιάς. Τα σπάσιμο πιάτων συνεχιζόταν, τα γαρύφαλλα έκαναν την εμφάνιση τους και το ντουμάνι από τα τσιγάρα να μαστουρώνει και να θολώνει τα μάτια και τον νου. Μαζί με το ποτό, εμφιαλωμένο σε ωραία, χρωματιστά μπουκάλια, να δημιουργούν μια ακαθόριστη περιοχή όπου το παλιό με το νέο συνυπάρχουν και συγκρούονται και το παρελθόν προλαβαίνει το παρόν και εμποδίζει το μέλλον. Κάπου εκεί, υπό τους ήχους της πενιάς και το τα δυο σου χέρια πήρανε/βεργούλες και με δείρανε, μια φωνή αντηχεί, κραυγάζει, ξεσπά και λέει: “Παραγγελιάαα...”.

Η Παραγγελιά είναι η 48η ταινία που σας παρουσιάζει το G-Weekend Journal.

Η συντριβή της ζωής

Η ταινία προβλήθηκε το 1980 και ο σκηνοθέτης της, ο Παύλος Τάσιος, κατάφερε σε μιάμιση ώρα να αποδώσει, αποτυπώσει μια εποχή και τη συντριβή της ζωής. Όχι μόνο του Νίκου Κοεμτζή, που εκείνο το βράδυ του Φεβρουαρίου, το 1973, δολοφόνησε τρεις ανθρώπους και τραυμάτισε άλλους εφτά (!), αλλά και της έννοιας αυτής. Η κατάληξη εκείνης της μέρας στο νυχτερινό κέντρο “Νεράιδα” δεν επιβεβαίωσε μόνο το εφήμερο και το μάταιο της ύπαρξης, αλλά και την αποκτήνωση, απομύζηση της, εξομοιώνοντας το έλλογο με άλογο. Η ζωή χάνει -πρόσκαιρα- την εξέλιξη της και γίνεται ένα με τον κόσμο που επικρατούν τα ζωώδη ένστικτα.

Ο Τάσιος, λοιπόν, εκμεταλλεύεται την υπόθεση Κοεμτζή για να αναδείξει το βαθύ τραύμα της κοινωνίας που ψυχορραγεί και λίγο πριν τον επιθανάτιο ρόγχο προσφέρει ένα ακόμη τυφλό ξέσπασμα. Ο Κοεμτζής μπαίνει στο κέντρο, πρωταγωνιστής του δράματος και είναι έτοιμος να θυσιαστεί για να ξεβρωμίσει το σάπιο σώμα της κοινωνίας. Η θυσία του μοιάζει να μην έχει νόημα και δεν έχει μέχρι τη στιγμή που ακούγεται η φωνή της Κατερίνας Γώγου.

Τα πάντα είναι ο λόγος της Γώγου

Η Γώγου κρατά τον ρόλο του αφηγητή στην Παραγγελιά. Η αφήγηση της όμως δεν είναι αυτή που έχουμε συνηθίσει στον κινηματογράφο. Δεν είναι μια φωνή που συνοδεύει την εξέλιξη της ταινίας και μας προετοιμάζει για όσα θα δούμε. Η Γώγου, σαν Χορός αρχαίας τραγωδίας, ερμηνεύει όσα συμβαίνουν εκείνη τη στιγμή, όσα έχουν προηγηθεί και όσα θα ακολουθήσουν! Και το κάνει με τον τρόπο που ξέρει καλύτερα, με την ποίηση της. Τα ποιήματα της (Μοναξιά, Θα ρθει καιρός, Η ζωή μας είναι σουγιαδιές, κ.α.) είναι σηματοδότες για την ταινία, σημεία μετάβασης στις κρίσιμες στιγμές αλλά και η ουσία του σεναρίου διότι δείχνουν τις προθέσεις του Τάσιου. Η τραυματισμένη κοινωνία που έχει φτάσει στην αποσύνθεση και τρώει (ξανά) τις σάρκες της, η βίαιη “ωρίμανση” της και οι τελευταίοι σπασμοί της δικτατορίας, όλα βρίσκονται στον λόγο της Γώγου.

Ο Τάσιος στην ουσία τον οπτικοποιεί και εστιάζει διακριτικά σε όσα συνθέτουν την Παραγγελιά. Ήτοι, τις στιγμές που ο Νίκος μιλά με τον αδερφό του Δημοσθένη και του περιγράφει με λίγα λόγια την καταδικασμένη του μοίρα. Η στιγμή που καταλαβαίνει γιατί βρίσκονται οι αστυνομικοί στο κέντρο, η στιγμή που ο αστυνόμος ανακρίνει τους φίλους του, η στιγμή που τον συλλαμβάνουν, η στιγμή που μιλά με τον πατέρα του στο δικαστήριο. Εκεί είναι όλη η ταινία και τα σημεία που δίνουν στον θεατή να κατανοήσει το “πώς” και το “γιατί”.

Στο χείλος της αβύσσου

Η ταινία κινείται νωχελικά λίγο πριν την έκρηξη του Κοεμτζή. Σε μισοφωτισμένα μονοπάτια, σε δρόμους κακοτράχαλους και τοποθεσίες στο περίπου. Δεν είναι τυχαίο όλο αυτό, ο Τάσιος θέλει να μας εκθέσει στο χείλος της αβύσσου. Η μεταιχμιακή κατάσταση της συνείδησης και της ενέργειας του ατόμου απεικονίζεται σε σκονισμένα και γεμάτα καπνό πλάνα. Η απειλή υποβόσκει και περιμένει την αφορμή για να κυριεύσει τα πάντα. Οι ηθοποιοί δρουν και υποκρίνονται σε αυτό το πλαίσιο που ενώ δείχνει ασφυκτικό είναι αυτό που ταιριάζει για να εκφράσουν αυτό που πρέπει. Ο Δημοσθένης Κοεμτζής (Αντώνης Καφετζόπουλος) κινείται ανάμεσα στην τόλμη και τον φόβο του αναπόφευκτου.

Η κοπέλα του Νίκου Κοεμτζή (Όλια Λαζαρίδου) οδηγείται από την απελπισία και την παραίτηση. Ακόμη και οι πιο μικροί ρόλοι, όπως του ταξιτζή που μεταφέρει τον Δημοσθένη Κοεμτζή (Θέμης Μάνεσης), διαθέτουν βάθος και βοηθούν στην υπαρξιακή/κοινωνιολογική προσέγγιση του φιλμ. Όσον αφορά τον θύτη του μακελειού, ο Αντώνης Αντωνίου είναι άψογος.

Το σκληρό ύφος, η ανυποχώρητη προσωπικότητα του Κοεμτζή, η αξιοπρέπεια και τιμή που θίγονται, η μανία της καταστροφής και η υποταγή στα ταπεινά ένστικτα, όλα φαίνονται στον Αντωνίου. Η ταινία έλαβε μέρος στο 21ο Φεστιβάλ Ελληνικού Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης και έλαβε πέντε βραβεία.