Στην Αγγλία έχει σηκώσει πολύ μεγάλη συζήτηση τα προηγούμενα χρόνια η έλλειψη μαύρων προπονητών ή προπονητών που προέρχονται από μειονότητες στους συλλόγους των τεσσάρων εθνικών επαγγελματικών κατηγοριών της χώρας. Το φαινόμενο κάθε σεζόν ήταν υπαρκτό και γεννούσε ένα μεγάλο debate σχετικά με το αν αυτό αποτελεί ένα είδος ρατσισμού ή πρόκειται για ένα τυχαίο γεγονός.

Οι απόψεις που ακούστηκαν ήταν πολλές και έγιναν από διάφορες οπτικές γωνίες. Ωστόσο, κοινωνιολογικές μελέτες που ασχολήθηκαν σοβαρά με το θέμα σε επίπεδο έρευνας βρήκαν πως το φαινόμενο που παρατηρείται αποτελεί ένα συγκεκριμένο είδος ρατσισμού που από τους κοινωνιολόγους αποκαλείται «θεσμικός ρατσισμός».

Τι είναι «θεσμικός ρατσισμός» στο ποδόσφαιρο;

Το αποτέλεσμα των ερευνών που έγιναν στον χώρο του αγγλικού ποδοσφαίρου έδειξε πως η έλλειψη μαύρων προπονητών ή προπονητών που προέρχονται από μειονότητες υπάρχει διότι αυτοί οι άνθρωποι δεν συμπεριλαμβάνονται καθόλου στις σκέψεις των διοικήσεων των αγγλικών συλλόγων. Με αποτέλεσμα να γεννάται ένα είδος ρατσισμού που δεν εκφράζεται λεκτικά, αλλά υπάρχει μέσα στην αντίληψη των διοικήσεων των αγγλικών συλλόγων.

Σχεδόν κάθε σεζόν οι προπονητές που προέρχονταν από μειονότητες στις επαγγελματικές κατηγορίες του αγγλικού ποδοσφαίρου ήταν μετρημένοι ακόμα και στα δάκτυλα του ενός χεριού. Στην Premier League, δε, ήταν ακόμα πιο σπάνιο, κάτι που αποτυπώνεται και τη φετινή σεζόν, όπου ο μόνος μαύρος προπονητής από τις 20 ομάδες που συμμετέχουν στο πρωτάθλημα είναι ο Κρις Χιούτον της Μπράιτον.

Ο Rooney Rule ως λύση

Οι μελέτες συγκεκριμενοποίησαν το πρόβλημα, το οποίο πλέον δεν ήταν απλά μια εικασία, αλλά ένα γεγονός. Και αυτό έβαλε τους ανθρώπους που «τρέχουν» το προϊόν στο Νησί να ξεκινήσουν συζητήσεις προκειμένου να βρουν λύση. Μία από τις απόψεις που έπεσαν στο τραπέζι ήταν και η υιοθέτηση του κανόνα του Ρούνεϊ, γνωστού και ως Rooney Rule. Ό,τι δηλαδή εφαρμόζεται στο NFL στις ΗΠΑ, όπου οι ομάδες υποχρεώνονται να καλέσουν σε συνέντευξη και προπονητές που προέρχονται από μειονότητες όταν βρίσκονται σε αναζήτηση ενός νέου υποψηφίου.

Κάποιοι έθεσαν τους προβληματισμούς τους σχετικά με αυτήν την άποψη, υποστηρίζοντας πως δεν υφίσταται θέμα θεσμικού ρατσισμού από τη στιγμή που οι προπονητές που προέρχονται από μειονότητες δεν κάνουν καριέρα στο υψηλό επίπεδο του αγγλικού ποδοσφαίρου λόγω του ότι δεν κρίνονται αρκετά καλοί. Κι αυτό όχι λόγω χρώματος, αλλά διότι το περιβάλλον τους δεν τους βοήθησε ώστε να ασχοληθούν με το ποδόσφαιρο. Φέρνοντας για παράδειγμα τους Ασιάτες κατοίκους της Μεγάλης Βρετανίας, οι οποίοι πράγματι έχουν μεγαλύτερη έφεση σε αθλήματα όπως το κρίκετ, λόγω του ότι οι οικογένειες τους ώθησαν εξ αιτίας της παράδοσης σε αυτά τα αθλήματα.

Ωστόσο, οι ισχυρισμοί τους έπεσαν στο κενό. Ειδικά, λαμβάνοντας υπόψιν, πως από τη δεκαετία του 90' και έπειτα, συγκεκριμένα οι μαύροι ποδοσφαιριστές που μπήκαν στον χώρο του αγγλικού ποδοσφαίρου πραγματοποίησαν μεγάλη καριέρα και άρχισαν να αυξάνονται ποσοτικά. Όμως, ελάχιστοι από αυτούς κατάφεραν να βρουν δουλειά μετά το τέλος της καριέρας τους σε κάποιον πάγκο ομάδας των τεσσάρων επαγγελματικών κατηγοριών της Αγγλίας. Δείγμα του θεσμικού ρατσισμού που απέτρεπε τις διοικήσεις των συλλόγων να τους προτείνουν την τεχνική ηγεσία των ομάδων τους.

Ο Rooney Rule ως εφαρμογή

Έπρεπε, λοιπόν, να φτάσουμε στον Ιανουάριο του 2018 και μετά από άπειρες συζητήσεις και πολλές επιστημονικές αναλύσεις για να πάρει η Αγγλική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία την απόφαση της εφαρμογής του Rooney Rule στον χώρο του αγγλικού ποδοσφαίρου. Όπως έγινε γνωστό μεσοβδόμαδα, όταν ο νυν ομοσπονδιακός τεχνικός, Γκάρεθ Σάουθγκεϊτ αποχωρήσει από το πόστο του, η διοίκηση της Αγγλικής Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας θα είναι υποχρεωμένη να εφαρμόσει τον κανόνα του Ρούνεϊ καλώντας τουλάχιστον έναν μαύρο προπονητή ή έναν προπονητή που προέρχεται από κάποια μειονότητα προκειμένου να περάσει συνέντευξη για τη θέση του νέου τεχνικού της Εθνικής Αγγλίας.

Η εφαρμογή του Rooney Rule αρχικά για τη θέση του προπονητή της Εθνικής Αγγλίας είναι το πρώτο βήμα ώστε το αγγλικό ποδόσφαιρο να τσακίσει αυτό το αόρατο είδος ρατσισμού που αποκαλείται θεσμικός. Το αν θα εφαρμοστεί κάτι ανάλογο και στους συλλόγους των τεσσάρων εθνικών επαγγελματικών κατηγοριών είναι το επόμενο μεγάλο στοίχημα. Ειδικά αν αναλογιστεί κανείς τα τεράστια κεφάλαια που δαπανώνται στην πώληση του προϊόντος της Premier League παγκοσμίως, και στα αστρονομικά μπάτζετ που ξοδεύουν οι σύλλογοι. Θα πεισθούν οι διοικήσεις των ομάδων να λειτουργήσουν ανάλογα; Αν ναι, τότε θα έχει γίνει ένα τεράστιο βήμα σε ένα περιβάλλον που ο άνθρωπος έχει περάσει σε δεύτερη μοίρα και τα κέρδη από τις πωλήσεις ποδοσφαιριστών και τις εμπορικές συμφωνίες αποτελούν σήμα κατατεθέν.

Το πρόβλημα επίκαιρο όσο ποτέ

Ο Κρις Χιούτον, ο μοναδικός προπονητής που προέρχεται από μειονότητα στην Premier League τη φετινή σεζόν, πριν από ένα χρόνο, είχε αναδείξει από τη μεριά του το πρόβλημα με τον πιο ευθύ τρόπο: «Η έλλειψη προπονητών από μειονότητες στο κορυφαίο επίπεδο δημιουργεί έναν πολύ μεγάλο προβληματισμό. Ένα πράγμα που με ευχαριστεί αυτές τις μέρες είναι ότι το θέμα βρίσκεται στην ατζέντα και συζητείται όλο και περισσότερο. Αλλά μέχρι στιγμής τα αποτελέσματα δεν έχουν αλλάξει πολύ». Πράγματι, σήμερα, ένα χρόνο αργότερα, η κατάσταση παραμένει ακριβώς όπως την περιέγραψε ο Χιούτον με πέντε μόλις ομάδες από τις 92 επαγγελματικές της Αγγλίας να ξεκινούν τη φετινή σεζόν έχοντας στον πάγκο τους μαύρο προπονητή ή προπονητή από κάποια μειονότητα.

Το θέμα του θεσμικού ρατσισμού, λοιπόν, είναι πιο επίκαιρο από ποτέ. Και ειδικά σε μία χώρα που έκανε τρομερά βήματα για την εξυγίανση του ποδοσφαίρου από ρατσιστικές συμπεριφορές μέχρι και σήμερα. Και όχι μόνο από την πλευρά των οπαδών, αλλά και μέσα στις διοικήσεις των συλλόγων. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι πριν από μερικά χρόνια, ο Μαρκ ΜακΚάμον της Τζίλιγχαμ είχε γίνει ο πρώτος ποδοσφαιριστής στην Αγγλία που κατάφερε να κερδίσει δικαστική διαμάχη εναντίον της ομάδας του για ρατσιστική συμπεριφορά προς το πρόσωπό του. Μένει να φανεί λοιπόν αν ο Rooney Rule ανοίξει έναν νέο δρόμο για το αγγλικό ποδόσφαιρο, ξεριζώνοντας αυτό το αόρατο είδος ρατσισμού από το παιχνίδι.