Η πρώτη ταινία του Κουέντιν Ταραντίνο. Η αρχή ενός “ντοπαρισμένου” αμερικανικού σινεμά. Μετά απ' αυτήν, η δράση απέκτησε νέο νόημα. Κάθε πλάνο να ξεχειλίζει από ενέργεια και διάθεση σαρωτική. Έτσι ήταν αυτό το ξεκίνημα. Το 1992, 25 χρόνια πριν, όταν όλα έδειχναν να βαλτώνουν, όταν η προσδοκία για πέρασμα σε κάτι νέο, αληθινά διαφορετικό, ήταν επιθυμία μοναδική και απαραίτητη για να μην προσπεράσει την 7η τέχνη η ζωντάνια των χρωμάτων, των συνθηκών, της εποχής.

Ο άνθρωπος που εργαζόταν σε βίντεο κλαμπ κατάλαβε τον κίνδυνο, είδε την ευτέλεια να απειλεί την τέχνη που λάτρευε (και λατρεύει) και αποφάσισε να δράσει. Γρήγορη ανάσα, σκέψη ανεξέλεγκτη, πάθος αστείρευτο, ιδρώτας και αίμα που σοκάρει και εντυπωσιάζει.

Πάμε πάλι. Η πρώτη ταινία του Κουέντιν Ταραντίνο και ο χρόνος να γίνεται πύρινη σφαίρα, το σύμπαν να στροβιλίζεται και στις ατέλειωτες εκφράσεις του άγριου κόσμου μια κάμερα “όπλο” να “πυροβολεί” ό,τι κινείται, ό,τι στέκεται, ό,τι παρακολουθεί και δεν πιστεύει αυτό που βλέπει. Η πρώτη ταινία του Κουέντιν Ταραντίνο... @#!@%, ακατάληπτο, ασυνάρτητο, άναρχο μπλέξιμο συμφώνων, φωνηέντων και μόνο τα επιφωνήματα να μένουν άθικτα και να επικοινωνούν με το κοινό.

Οι λέξεις να χάνουν το νόημα τους και μόνο οι βρισιές να μένουν για να εξηγούν το αδιανόητο, την άγρια ομορφιά, την ταινία που ήρθε από το μέλλον για να επιβάλλει τη θέληση της με το “καλημέρα” και πολύ απλά να συστηθεί λέγοντας “Fuck you and have a very nice day”, με αληθινό, ανεπιτήδευτο, ειρωνικό χαμόγελο. Τρέλα. Ουρλιαχτό. Κραυγή. Το “Reservoir Dogs” είναι η 20η ταινία που σας παρουσιάζει το G-Weekend Journal.

Το φαινόμενο Ταραντίνο

Η παρουσίαση του Ταραντίνο δεν ανήκει σε αυτόν που κάνει την παρουσίαση. Ανήκει στον Ταραντίνο και αυτό γιατί δεν υπάρχει άλλος τρόπος. Η λέξη που ταιριάζει απόλυτα για να συγκεντρώσεις τις ταινίες, τις εικόνες, τις ατάκες, τις σκέψεις του, είναι αυτή: φαινόμενο. Η φράση “ανεξάρτητο αμερικάνικο σινεμά” δεν είναι νεολογισμός μιας τυχαίας κατάστασης. Έγινε πραγματικότητα, ισχυρή, και “ακουμπά” σε μια ιδιαίτερη τρόικα στην κορυφή της οποίας βρίσκεται ο Ταραντίνο (τα άλλα δύο μέρη είναι οι αδελφοί Κοέν και ο Στίβεν Σόντενμπεργκ). Η αρχή του φαινομένου ήταν το “Reservoir Dogs”. Λίγο πριν την καθιέρωση του “Pulp Fiction”. Η προειδοποιητική βολή που ανάγκασε τον καλλιτεχνικό κόσμο να στρέψει το βλέμμα στον ηλεκτρισμένο κόσμο του Κουέντιν Ταραντίνο.

Τι είναι, λοιπόν, το “Reservoir Dogs”; Το κινηματογραφικό αντίστοιχο της “μπιτ” λογοτεχνίας και όσο αυθαίρετο και παράλογο κι αν είναι, την ίδια στιγμή είναι και λογικό! Η “αυτόματη γραφή” των Κέρουακ, Μπάροουζ, Γκίνσμπεργκ, να φιλτράρεται μέσα από την κάμερα. Η πίστη στην αλλαγή, στην προσφορά κάτι αληθινά καινοτόμου, πρωτοποριακού, η συνεκτική ουσία, η σταθερά κάθε “ταραντανικής” ιστορίας, η βάση του σεναρίου. Η ραχοκοκαλιά της αφήγησης, της εξέλιξης και της κορύφωσης. Το “Reservoir Dogs” ξεκινά με την κάμερα να παρατηρεί και να καταγράφει τον διάλογο των πρωταγωνιστών και τελειώνει με θόρυβο, σταγόνες αίματος, έντονο, απεγνωσμένο βλέμμα και θάνατο. Ο υπόκωφος θόρυβος γίνεται εκκωφαντική καταιγίδα.

Ο “Κύριος ροζ” μένει ζωντανός

Ο Ταραντίνο στην εν λόγω ταινία θίγει δύο θέματα: την εμπιστοσύνη μεταξύ ανδρών και την πίστη στον κοινό σκοπό. Απλό. Ναι. Πάμε και στην παρουσίαση του. Το πρώτο πλάνο βρίσκει τους πρωταγωνιστές σε ένα καφέ-εστιατόριο. Θέμα συζήτησης η ανάλυση των στίχων της Μαντόνα! Έτσι απλά μας συστήνει τους ήρωες του. Μας δείχνει τον τρόπο που σκέφτονται και αντιλαμβάνονται τα πράγματα. Την ώρα της πληρωμής του λογαριασμού, ένας εξ αυτών αρνείται να δώσει φιλοδώρημα από άποψη. Σεβαστή διαφοροποίηση που δίνει ιδεολογικό-κοινωνιολογικό βάθος στην ταινία. Έτσι απλά. Ο διάλογος είναι γεμάτος “ακατάλληλες” λέξεις, ένταση, τεστοστερόνη. Ο θεατής είναι υποψιασμένος πια. Θα παρακολουθήσει μια “παρέα” έτοιμη για όλα. Ληστεία, φόνοι, αίμα, αλληλοεξόντωση, αλληλεγγύη.

Η ομάδα των έξι ανδρών θα ληστέψει εργαστήριο κοσμημάτων. Θα πάρουν μόνο διαμάντια. Αυτή είναι η συμφωνία. Όλα όμως θα πάνε στραβά, καθώς κάποιος τους έχει προδώσει. Η ληστεία μετατρέπεται σε αιματοχυσία. Δύο μέλη της συμμορίας πεθαίνουν, οι άλλοι τέσσερις φτάνουν στο προκαθορισμένο σημείο συνάντησης. Μια εγκαταλελειμμένη αποθήκη. Εκεί θα παιχτεί το βασικό μέρος και θα γίνει τόπος τραγωδίας. Ένας θα μείνει ζωντανός. Ο “Κύριος ροζ”, ο... επαγγελματίας.

Αξέχαστες σκηνές

Το “Reservoir Dogs” δεν είναι απλώς μια διαφορετική ταινία δράσης, αλλά ένας νέος κόσμος. Δεν μπορεί να κατηγοριοποιηθεί γιατί μόνο ο Ταραντίνο θα μπορούσε να δει έτσι την πραγματικότητα. Ακόμη και η βία έχεις τους κανόνες της, τα στερεότυπα στην έκφραση και την επίδραση. Ο Ταραντίνο όμως αναποδογυρίζει το σύμπαν. Και μόνο ότι δίνει στους πρωταγωνιστές ονόματα-χρώματα του αφαιρεί κάθε “έμφυτη” αγριάδα. Κρατά όμως τον χαρακτήρα τους και με αυτόν τον τρόπο τους κάνει συμπαθητικούς, οικείους στο κοινό. Η γλώσσα που χρησιμοποιούν δεν είναι μόνο αληθινή και προωθητική για την ιστορία, αλλά, στην ουσία, η ταυτότητα τους. Έτσι, οι κύριοι “Ροζ, Άσπρος”, “Καφέ”, “Πορτοκαλί”, “Μπλε”, “Ξανθός”, γίνονται αρχετυπικές φιγούρες που θα τις δούμε, σε άλλες μορφές φυσικά, και στις επόμενες ταινίες του Ταραντίνο. Το μοντάζ δίνει την απαραίτητη λάμψη στη ροή και στα κάδρα του σκηνοθέτη, ενώ η κάμερα ακολουθεί τα πρόσωπα με τρόπο φυσικό σε πολλές περιπτώσεις. Η αφήγηση δεν είναι γραμμική και οι αλλαγές στο χρονικό πλαίσιο ενισχύουν χαρακτήρες, δράση και τελικό αποτέλεσμα. Δεν λείπει και το μαύρο χιούμορ, χαρακτηριστικό πια του Ταραντίνο.

Πέρα από την εναρκτήρια σκηνή, η ταινία μας έδωσε αξέχαστες στιγμές. Το άνοιγμα του πορτ μπαγκάζ με την κάμερα μέσα στο αυτοκίνητο και τρεις (Ξανθός, Ροζ, Άσπρος) να κοιτάνε τον αστυνομικό όμηρο. Τον χορό του Ξανθού την ώρα που βασανίζει τον αστυνομικό και του κόβει το αυτί. Το φινάλε με τον Άσπρο να κρατά τον Πορτοκαλί κι ενώ ο τελευταίος αποκαλύπτει ότι είναι ο προδότης. Γίνονται για λίγο σύντροφοι, όμως ο Άσπρος θα δώσει χαριστική βολή και τη στιγμή εκείνη οι αστυνομικοί που εισβάλλουν στο κρησφύγετο θα σκοτώσουν τον Άσπρο.

Στο όριο παράνοιας-λογικής

Ο 29χρονος, τότε, δημιουργός ευτύχησε με την επιλογή των ηθοποιών. Οι Χάρβεϊ Καϊτέλ, Στιβ Μπουσέμι, Τιμ Ροθ, Μάικλ Μάντσεν, Λόρενς Τίρνι, Κρις Πεν, τα δίνουν όλα. Η συμπεριφορά τους αποπνέει ελευθερία, δεν έχουν κανένα πρόβλημα να εκτεθούν στη γοητεία του Ταραντίνο. Ο Καϊτέλ, μάλιστα, βοήθησε στην παραγωγή. Ο Ταραντίνο έκανε τον “Κύριο Καφέ”. Άπαντες καταθέτουν τη διαφορετικότητα του χαρακτήρα και την ομοιότητα τους στην επίτευξη του σκοπού. Άμεσοι, ωμοί και με τη βία να ορίζει τις κινήσεις τους. Αφέθηκαν στο σενάριο και στο ένστικτο τους για να πλάσουν ήρωες που κινούνται στο όριο παράνοιας και λογικής.

Το φιλμ προβλήθηκε στις Κάννες εκτός διαγωνιστικού τμήματος και έλαβε αρκετά βραβεία σε “underground” φεστιβάλ. Η μουσική επένδυση ήταν το ξεκίνημα για τα ξεχωριστά soundtrack στα φιλμ του Ταραντίνο. Με το “Reservoir Dogs” ξεκίνησε μια εποχή στο αμερικανικό σινεμά όπου μπορούσες να σηκώσεις το μεσαίο δάχτυλο του χεριού, να γελάσεις και να βάλεις την επισήμανση “ακατάλληλο”. Η σοβαρότητα σε δεύτερο ρόλο. Η αδιαμεσολάβητη αλήθεια πρωταγωνίστρια.