«Φέρτε τους Σαμπόνις!» (vids, pics)

«Φέρτε τους Σαμπόνις!» (vids, pics)

bet365

Οι ΗΠΑ από τη στιγμή που ανακάλυψαν το “θαύμα της φύσης”, τον Άρβιντας Σαμπόνις, έκαναν τα πάντα για να τον αποκτήσουν, όπως και τον γιο του. Το G-Weekend γράφει για την δύσκολη αποστολή τους...

Η περίπτωση Σαμπόνις ποτέ δεν ήταν εύκολη για τις ΗΠΑ. Το όνομα αυτό δεν ανήκει στη λίστα των μετακινήσεων αθλητών από μία ομάδα, μία χώρα, μία ήπειρο, σε μία άλλη. Ζήτημα τιμής και γοήτρου υπήρξε για την υπερδύναμη, διότι όταν το LSU ήθελε τον Άρβιντας Σαμπόνις δεν αρκούσε μια επαγγελματική πρόταση. Ο Ντέιλ Μπράουν έπρεπε να φέρει εις πέρας μια αποστολή. Να “σπάσει” το “Σιδηρούν Παραπέτασμα” και να δώσει μια πολιτική νίκη στη χώρα επί της ΕΣΣΔ. Για τον Ντομάντας Σαμπόνις, γιο του Άρβιντας, ο βαθμός δυσκολίας δεν ήταν ανάλογος, όμως η προσπάθεια δεν ήταν μικρή. Το “Sports Illustrated” και ο Luke Winn εξιστορούν την ιστορία των Σαμπόνις.

“Αγαπητέ Γενικέ Γραμματέα Γκορμπατσόφ”

Ο Ντέιλ Μπράουν δεν ήταν διπλωμάτης του Ψυχρού Πολέμου, όμως ήταν πρόθυμος να γίνει τέτοιος αν αυτό του έδινε τον σέντερ που ήθελε. Στις 20 Ιουνίου 1986, ο προπονητής του κολεγίου LSU, έστειλε το μοναδικό, ίσως, γράμμα που έλαβε ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ σχετικά με τον κολεγιακό αθλητισμό και τη στρατολόγηση παικτών. “Αγαπητέ Γενικέ Γραμματέα Γκορμπατσόφ” έγραψε ο Μπράουν στον σοβιετικό ηγέτη, “ο κόσμος προχωρά τόσο γρήγορα και μερικές στιγμές ο άνθρωπος δεν έχει την ευκαιρία να καθίσει να μιλήσει με κάποιον άλλο. Έχοντας αυτό κατά νου, έρχομαι στη Μόσχα με την ελπίδα να σας συναντήσω σχετικά με κάτι που πιστεύω ότι αποτελεί τέλεια ευκαιρία για να βελτιωθούν οι σχέσεις των δύο μεγάλων μας χωρών”.

Η “ευκαιρία” παρουσιαζόταν μέσα από πρόγραμμα ανταλλαγής. Ο Γκορμπατσόφ στην ουσία έψαχνε για μία. Στη κοινή δήλωση που είχε κάνει με τον αμερικανό πρόεδρο Ρόναλντ Ρίγκαν, στην πρώτη τους συνάντηση, στη Σύνοδο Κορυφής της Γενεύης τον Νοέμβριο του 1985, αν και μίλησαν περισσότερο για τον πυρηνικό αφοπλισμό, συμφώνησαν και για την “ωφέλεια της διεύρυνσης των ανταλλαγών σε επιστημονικό, εκπαιδευτικό, ιατρικό και αθλητικό πεδίο”. Οι δύο ηγέτες έδωσαν εντολή στις αρμόδιες υπηρεσίες να αναπτύξουν τέτοια προγράμματα.

Ήταν ο Ντέιλ Μπράουν τέτοια υπηρεσία; Όχι, δεν ήταν. Ήταν ένας ριψοκίνδυνος προπονητής με τάση να δοκιμάζει τα όρια του. Την προηγούμενη σεζόν τέθηκε υπό έρευνα από το NCAA για πιθανές παραβάσεις των κανονισμών, αλλά και από το FBI μια και φαινόταν να έχει αναμιχθεί σε προσπάθεια μυστικής παρακολούθησης επιθεωρητή NCAA. Η χρονιά ωστόσο τελείωσε θριαμβευτικά, καθώς οι “Tigers” του LSU (νο11) έφτασαν στο Final Four.

Υπογραφές πρώτα στο Κρεμλίνο και μετά στο Άγαλμα της Ελευθερίας

Ο Μπράουν πρότεινε τη δημιουργία δομής ανταλλαγής νέων παικτών μεταξύ της Μπατόν Ρουζ (σ.σ πρωτεύουσα της Λουϊζιάνα) και της Μόσχας, ενώ σκόπευε να πάρει την ομάδα του LSU για περιοδεία στην ΕΣΣΔ. Σε αντάλλαγμα, οι Σοβιετικοί θα δάνειζαν στο κολέγιο, για έναν χρόνο, τον 21χρονο Άρβιντας Σαμπόνις.

Ο ύψους 2.22μ. σέντερ, από τη Λιθουανία, θεωρούνταν ο καλύτερος ερασιτέχνης παίκτης μπάσκετ στον κόσμο. Ο Μπράουν, επειδή κανένας Σοβιετικός δεν είχε αγωνιστεί σε ομάδα των ΗΠΑ, δεν ήθελε να γίνει αυτή η ανταλλαγή ήσυχα. Σκεφτόταν, και θα το πρότεινε στις συναντήσεις του με τους σοβιετικούς αξιωματούχους, ότι αυτός και ο Σαμπόνις -και οι Γκορμπατσόφ, Ρίγκαν αν ήθελαν- θα υπέγραφαν τα έγγραφα υποτροφίας πρώτα στο Κρεμλίνο και μετά στο Άγαλμα της Ελευθερίας. “Ήθελα μια μεγάλη συμφωνία ειρήνης. Γι' αυτό ό,τι έχεις κάνε το δραματικό”.

Η περίπτωση Σαμπόνις προέκυψε στο LSU από ανάγκη, καθώς τον Μάιο του 1986 ο σταρ σέντερ του κολεγίου, ο Τζον Ουίλιαμς, δευτεροετής, ενημέρωσε ότι θα μπει στη διαδικασία του ντραφτ για το ΝΒΑ. Ο χρόνος για ένταξη άλλου σέντερ ήταν ελάχιστος και οι “Tigers” έπρεπε να σκεφτούν ανορθολογικά. Τότε ο Μπράουν θυμήθηκε ότι είχε δει στο CBS τον Σαμπόνις, το 1982.

Ο 17χρονος τότε Σοβιετικός ήταν ο καλύτερος της ομάδας του στη νίκη, σε φιλικό, επί των Ιντιάνα “Χούζιερς”. Σε αυτή τη σειρά12 αγώνων στις ΗΠΑ, ο “Σάμπα” ήταν μια αποκάλυψη. Μάλιστα, είχε παίξει καλύτερα από το μελλοντικό νούμερο ένα του ντραφτ, τον Ραλφ Σάμπσον. Ο Πιτ Νιούελ, προπονητής-θρύλος στο NCAA και ειδικός στους ψηλούς, σημείωνε ότι ο Σαμπόνις ήταν καλύτερος εκείνη την περίοδο ακόμη και από τον Πάτρικ Γιούινγκ.

Η πιο δύσκολη στρατολόγηση

Οι Ατλάντα Χοκς, το 1985, χρησιμοποίησαν την επιλογή που είχαν στον τέταρτο γύρο του ντραφτ, όμως το ΝΒΑ ακύρωσε την κίνηση αφού ο Σαμπόνις ήταν κάτω των 21 ετών. Τον επόμενο χρόνο οι Μπλέιζερς ξόδεψαν επιλογή πρώτου γύρου, ωστόσο δεν κατάφεραν να τον βάλουν στο αεροπλάνο. Το ενδιαφέρον του Σαμπόνις για το ΝΒΑ στην ουσία δεν είχε σημασία. Η ΕΣΣΔ ήθελε να διατηρήσει το ερασιτεχνικό καθεστώς ενόψει των Ολυμπιακών Αγώνων της Σεούλ, το 1988. Ο Μπράουν όμως είχε λύση: Ο παίκτης θα μπορούσε να παίξει για το LSU διατηρώντας τη διαθεσιμότητα του για τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Την ίδια στιγμή θα βελτίωνε την εικόνα και την αξία του στις ΗΠΑ για μελλοντικά συμβόλαια στο ΝΒΑ, ενώ το σοβιετικό καθεστώς θα απαιτούσε σεβαστό μερίδιο. Παρ' όλα αυτά, ο Μπράουν δεν ήξερε πώς λειτουργεί το διοικητικό σύστημα των Σοβιετικών ούτε είχε μιλήσει ποτέ με τον Σαμπόνις. (Ο προπονητής δεν μπορούσε καν να προφέρει το όνομα του, τον έλεγε “Arvadis” και αναφερόταν σε αυτόν ως Λετονό και όχι Λιθουανό). Ήταν γνωστό πως είχε πει στους παίκτες του “στο διάολο με τους κομμουνιστές!” πριν από φιλικό ματς απέναντι σε ομάδα της ΕΣΣΔ. Ο Μπράουν είχε τέσσερις μήνες για να φέρει τον Σαμπόνις στην Αμερική και να πάρει την έγκριση του NCAA. Έμοιαζε με την πιο δύσκολη στρατολόγηση όλων των εποχών. Όταν τον ρωτούσαν τι πιθανότητες έδινε στο εγχείρημα, απαντούσε “50-50”.

Από τον Άρβιντας στον Ντομάντας

Ας φύγουμε, όμως, από τους τελευταίους σπασμούς του “Ψυχρού Πολέμου” και ας έρθουμε στο πιο κοντινό 2012. Διαφορετικά πρόσωπα, άλλη πολιτική κατάσταση και σχέση των δύο δυνάμεων, όμως το επώνυμο “Σαμπόνις” να προκαλεί πάλι τον ενδιαφέρον. Στη θέση του Ντέιλ Μπράουν, ο Τόμι Λόιντ του Gonzaga. Βοηθός, το 2012, του Μαρκ Φιου. Όταν, λοιπόν, τον Σεπτέμβριο εκείνης της χρονιάς βρέθηκε στο εξωτερικό, γνώριζε ότι δεν είχε άλλη αποστολή από τον βρει κάτι καλό για να ενισχυθεί η ομάδα. Με τον προϊστάμενο του γνώριζαν ότι μέχρι το 2014 έπρεπε να προσθέσουν στο ρόστερ παίκτες ικανούς και ταλαντούχους, καθώς δύο από το υπάρχον δυναμικό θα έφευγαν, ενώ άλλοι δύο θα ήταν στο τελευταίο τους έτος.

Ο Λόιντ διέθετε επαγγελματική εμπειρία από ομάδες εκτός ΗΠΑ, μια και είχε εργαστεί σε Αυστραλία και Γερμανία, ενώ με τη σύζυγο του είχαν ταξιδέψει σε αρκετές χώρες του κόσμου. Επιπλέον, ήταν υπεύθυνος για την ένταξη στο κολέγιο παικτών όπως οι Ρόνι Τουριάφ (Γαλλία) και Ελίας Χάρις (Γερμανία). Ο Λόιντ σε αυτό ταξίδι ήλπιζε να επισκεφτεί τους πέντε καλύτερους παίκτες της γενιάς του ΄96. Περισσότερο, φυσικά, τον ενδιέφερε ο αριστερόχειρας πάουερ φόργουορντ Ντόμαντας Σαμπόνις, ο νεότερος γιος της Ίνγκριντα και του Άρβιντας Σαμπόνις, που τότε αγωνιζόταν στην Ουνικάχα Μάλαγα της Ισπανίας.

Σαμπόνις Τζούνιορ Τζούνιορ Τζούνιορ

Ο Ντομάντας, τον οποίο κάποτε ο πατέρας του αποκάλεσε “μπασκετικό μέλλον της οικογένεια”, γεννήθηκε στο Πόρτλαντ, στις 3 Μαΐου 1996. Τότε, ο Άρβιντας αγωνιζόταν στους Μπλέιζερς και η ομάδα του Όρεγκον μετείχε στα πλέι οφ με πρώτο αντίπαλο τους Γιούτα Τζαζ. Ο Σαμπόνις είχε μέσο όρο 23.6 πόντους και 10.2 ριμπάουντ. Η οικογένεια πέρασε οκτώ σεζόν εκεί και όταν οι Ζιγκιμάντας, Τάουτβιντας και Ντομάντας πέρναγαν την ώρα τους με την ομάδα, ο Ρασίντ Ουάλας τους φώναζε σαν Σαμπόνις Τζούνιορ, Σαμπόνις Τζούνιορ Τζούνιορ και Σαμπόνις Τζούνιορ Τζούνιορ Τζούνιορ!

Ο Άρβιντας άφησε το ΝΒΑ την περίοδο 2002-03 και αποφάσισε να μεγαλώσει τους γιους και την κόρη του Οσρίν στη Μάλαγα και όχι στη γενέτειρα του, τη Λιθουανία. “Σκέφτηκε ότι θα ήταν δύσκολο για μας να ζήσουμε εκεί λόγω των υψηλών προσδοκιών του ονόματος Σαμπόνις”, αναφέρει ο Τάουτβιντας. Τη σεζόν 2011-12, ο Ντομάντας έπαιζε στην ομάδα τζούνιορ της Ουνικάχα και ήταν διεθνής με την εθνική Λιθουανίας στις ηλικίες κάτω των 16 ετών. Παράλληλα, φοιτούσε σε σχολείο βρετανικού τύπου. Ο Τόμι Λόιντ, όταν βρέθηκε στην Ισπανία, ανακάλυψε με χαρά ότι ο νεαρός παίκτης μπορούσε να μιλήσει αγγλικά και ισπανικά. Τα λιθουανικά τα χρησιμοποιούσε για να βρίζει στη διάρκεια των παιχνιδιών, μια και οι διαιτητές δεν τα καταλάβαιναν.

Ο Λόιντ είχε μάθει λεπτομέρειες για το συμβόλαιο του Ντομάντας από τον ατζέντη του Άρβιντας στην Ισπανία Αρτούρο Ορτέγκα. Ήξερε ότι ο παίκτης ήταν ακόμη ερασιτέχνης και το Gonzaga ήταν το πρώτο που τον πλησίαζε. Η προοπτική του κολεγίου τον ενδιέφερε, ήθελε να δοκιμάσει τις δυνάμεις του στο επίπεδο του κολεγιακού πρωταθλήματος των ΗΠΑ. Ο Λόιντ ήταν πεπεισμένος ότι κυνηγούσε κάτι ξεχωριστό. [...] Ταξίδεψε, μάλιστα, δύο φορές στην Ισπανία και έπεισε τον Ντομάντας και τον αδερφό του Τάουτβιντας (Τούτι) να επισκεφτούν το Σποκέιν το 2013. Ενδιαφέρθηκαν κι άλλα κολέγια, όμως οι Σαμπόνις είχαν αναπτύξει πολύ καλή σχέση με τον Λόιντ, ο οποίος ήταν πάντα δίπλα τους. Του τόνισαν βέβαια ότι δεν χρειάζεται να τους καλοπιάνει συνέχεια και πώς αν ο Ντομάντας επέλεγε κολέγιο στις ΗΠΑ, αυτό κατά 99% θα ήταν το Gonzaga.

“Ενδιαφέρεται να παίξει στο LSU;”

Επιστροφή στην υπόθεση “Φέρτε το θαύμα της φύσης στις ΗΠΑ!”. Ο Ντέιλ Μπράουν γνώριζε ότι δεν ήταν έτσι απλό να πάει στη Λιθουανία και να φέρει τον Άρβιντας. Χρειαζόταν κάποιον με ισχυρές διασυνδέσεις τόσο στην Αμερική όσο και στην ΕΣΣΔ και αυτός ήταν ο Αρμάντ Χάμερ. Αφεντικό της “Occidental Petroleum”, έκανε δουλειές στην Σοβιετική Ένωση και είχε προσβάσεις τόσο στον Ρίγκαν, όσο και στον Γκορμπατόφ. Ο Μπράουν, λοιπόν, του έγραψε ζητώντας τη βοήθεια του στο εγχείρημα Σαμπόνις. Απευθύνθηκε γραπτώς και στον Πρόεδρο Ρόναλντ Ρίγκαν. Πήρε ενθαρρυντικές απαντήσεις. Ο διευθυντής του γραφείου των ΗΠΑ για τις σχέσεις με την ΕΣΣΔ, απαντώντας εκ μέρους του Προέδρου Ρίγκαν, τόνιζε την πρόθεση της κυβέρνησης να βοηθήσει, αλλά χωρίς να εμπλακεί στις απευθείας επαφές με τον παίκτη και τον προπονητή του. Όσον αφορά τον Χάμερ, συμφώνησε να τον συστήσει σε Σοβιετικούς αξιωματούχους.

Ο Μπράουν πήγε στη Μόσχα, όμως ο Χάμερ δεν ήταν εκεί! Πληροφορήθηκε ότι ο 88χρονος επιχειρηματίας ήταν άρρωστος και δεν μπορούσε να φύγει από τις ΗΠΑ. Χωρίς αυτόν, οι ελπίδες στρατολόγησης του Σαμπόνις ελαχιστοποιούνταν. Ο κόουτς του LSU έπρεπε να αλλάξει τακτική. Έτσι, βρήκε άλλον, συγκεκριμένα άλλη, μεσολαβητή. Θα πήγαινε στη Μαδρίτη για το παγκόσμιο πρωτάθλημα, αλλά χρειαζόταν κάποιον να μιλήσει στον παίκτη. Πίστευε ότι η δημοσιογράφος Ρίμα Γιανουλεβίτσιους ήταν το κατάλληλο πρόσωπο. Είχε γνωρίσει τον “Σάμπα” το 1982 και ο Μπράουν της ζήτησε ευθέως αυτό που ήθελε: “Θα μπορούσατε να τον ρωτήσετε αν ενδιαφέρεται να παίξει για το LSU;”.

Αποστολή (τελικά) αδύνατη

Γιατί, όμως, η Γιανουλεβίτσιους να δεχτεί να βοηθήσει όταν ο σκοπός δεν ήταν αποκλειστικά δημοσιογραφικός; Οι γονείς μαζί με την αδελφή της μετέβησαν στη Λιθουανία στη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Κατάφεραν να επιβιώσουν σε στρατόπεδο εκτοπισμένων προσώπων στη Γερμανία πριν μεταναστεύσουν για τις ΗΠΑ. Η Ρίμα γεννήθηκε στη Νέα Υόρκη το 1957 και μετακόμισε στο Σικάγο όπου υπήρχε λιθουανική κοινότητα στο Marquette Park. Ανατράφηκε, όπως και οι άλλοι Λιθουανοί εκεί, για να σώσει τη Λιθουανία, να κάνει κάτι ώστε να είναι ελεύθερη. Εντάξει, δεν μπορούσες να σώσεις τη χώρα μόνος σου, όμως έναν Λιθουανό μπορούσες.

Η Γιανουλεβίτσιους πήγε στη Μαδρίτη και από κει στο Φερόλ, στη Γαλικία, τόπος διεξαγωγής των των αγώνων που έδινε η ΕΣΣΔ στη φάση των ομίλων του παγκόσμιου πρωταθλήματος 1986. Έκλεισε δωμάτιο στο ίδιο ξενοδοχείο με την ομάδα και ήρθε σε επαφή με τον παίκτη. Τον έπεισε μάλιστα να βρεθούν σε δημόσιο χώρο, στον δρόμο, για ασφάλεια, ώστε να του κάνει τις ερωτήσεις που ήθελε. Τον ρώτησε ευθέως αν τον ενδιέφερε να αγωνιστεί στις ΗΠΑ. Της είπε “ναι”. Τον ρώτησε αν τον ενδιέφερε να παίξει σε κολέγιο. Γέλασε και της είπε “ναι”. Η Γιανουλεβίτσιους αναρωτήθηκε πώς θα γίνει και ο Σαμπόνις της είπε “δεν ξέρω”. Ο τρόπος που το έλεγε και που την κοίταζε, μαρτυρούσε ότι ήταν αδύνατον να πραγματοποιηθεί το εγχείρημα. Τον παρακολουθούσαν συνεχώς.

Ο Μπράουν ενημερώθηκε για τις εξελίξεις, όπως και για την πρόθεση του Σαμπόνις να γίνουν όλα νόμιμα. Ο Άρβιντας δεν ήθελε να γίνει λιποτάκτης. Θα έπαιζε στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Σεούλ το '88 και αν το επέτρεπαν οι συνθήκες για έκανε το άλμα στους επαγγελματίες. Φοβόταν ότι το σοβιετικό καθεστώς μπορούσε να στραφεί ενάντια στην οικογένεια και τους φίλους του. Η Γιανουλεβίτσιους σχεδίαζε να έρθει σε επαφή με τον Σαμπόνις στα τέλη Ιουλίου 1986, όμως ο παίκτης δεν απάντησε ποτέ στα τηλεφωνήματα της. Τα ίχνη του χάθηκαν. Ο Μπράουν έκανε ό,τι μπορούσε για να πείσει τις αμερικανικές αρχές, αλλά η ξενοφοβία και το αντισοβιετικό μένος ήταν πιο ισχυρά. Η τελευταία προσπάθεια, πάλι με τη βοήθεια της Γιανουλεβίτσιους, έγινε στο Παγκόσμιο Κύπελλο Συλλόγων, στην Αργεντινή, τον Σεπτέμβριο του ΄86. Ο παίκτης, όμως, ήταν απρόθυμος να μιλήσει, ενώ οι και ο προπονητής του, ο Βλάντας Γκαράστας, ξεκαθάρισε ότι ο Άρβιντας Σαμπόνις για δύο, τουλάχιστον, χρόνια θα μείνει στην ΕΣΣΔ. Το εγχείρημα στρατολόγησης του Σαμπόνις είχε τελειώσει.

Πηγή

-Sports Illustrated

Διάβασε όλα τα τελευταία νέα της αθλητικής επικαιρότητας. Μάθε για όλους τους live αγώνες σήμερα και δες τις αθλητικές μεταδόσεις της ημέρας και της εβδομάδας μέσα από το υπερπλήρες Πρόγραμμα TV του Gazzetta.

 

Τελευταία Νέα