Στο δεξιό ποδόσφαιρο, η νίκη διαγράφει τα πάντα, υπάρχει μόνο το αποτέλεσμα και ποδοσφαιριστές πειθαρχημένοι σαν στρατιώτες. Στο αριστερό, έχει σημασία ο τρόπος με τον οποίο επιτυγχάνεται η νίκη, επειδή ο ποδοσφαιριστής είναι ο προνομιούχος εκφραστής των ονείρων εκατομμυρίων φιλάθλων», έλεγε κάποτε ο θρυλικός Αργεντινός προπονητής και νικητής του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 1978, Λουίς Σέζαρ Μενότι. Ποδόσφαιρο και πολιτική δύο έννοιες τελείως αντίθετες που στην πορεία της εξέλιξης έχουν βρει σημείο επαφής. Κάτι απολύτως λογικό άλλωστε, αφού το ποδόσφαιρο προσελκύει μάζες και η πολιτική απευθύνεται σε μάζες.

Σπάνια η δημοκρατική βούληση του λαού βρίσκει το λαμπρό σύμβολό του με τη μορφή ενός σημερινού ή πρώην αθλητή ή ενός αθλητικού συλλόγου που ενσωματώνει πραγματικά ένα συνεκτικό πολιτικό κίνημα. Σπάνια, αλλά όχι πάντα. Η βραζιλιάνικη Κορίνθιανς Παουλίστα είναι η εξαίρεση που επιβεβαιώνει τον κανόνα. Η «Τιμάο» δεν είναι ο μέσος αθλητικός σύλλογος που όλοι γνωρίζουμε. Στην Βραζιλία είναι γνωστή ως η «ομάδα των ανθρώπων» και αυτό για καλό λόγο.

Στις 31 Αυγούστου του 1910, η Corinthians FC, μια ερασιτεχνική ποδοσφαιρική ομάδα με έδρα το Λονδίνο, ταξίδεψε στην Βραζιλία και στο Σάο Πάολο για φιλικό αγώνα. Η ίδια ομάδα λίγα χρόνια πριν είχε συντρίψει την Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ με 11-3 αφήνοντας όλο τον κόσμο με ανοικτό το στόμα. Ανάμεσα στους θεατές που παρακολούθησαν την φιλική αναμέτρηση ήταν και πέντε εργάτες του σιδηροδρόμου. Έχοντας εντυπωσιαστεί από αυτό που είχαν δει από την Corinthians FC αποφασίζουν να ιδρύσουν μια ποδοσφαιρική ομάδα που θα έχει το ίδιο όνομα και τα ίδια χρώματα. Το ραντεβού για την ολοκλήρωση του πλάνου τους γίνεται στην οδό των μεταναστών (Rua dos Imigrantes) όπου και θα συνταχθεί και το πρώτο καταστατικό του συλλόγου. Πλέον η Κορίνθιανς Παουλίστα, η ομάδα της εργατικής τάξης είχε γεννηθεί.

Ακολούθησαν πρωταθλήματα Βραζιλίας, Κύπελλα, Copa Libertadores, Παγκόσμια Κύπελλα Συλλόγων. Η σημαντικότερη κατάκτηση όμως δεν είναι καμία από αυτές τις κούπες, αλλά το κίνημα που δημιούργησε, την «Κορινθιακή Δημοκρατία» (Democratia Corinthiana), ένα δημοκρατικό μοντέλο διοίκησης με την ισότιμη συμμετοχή όλων των μελών του ποδοσφαιρικού τμήματος συμπεριλαμβανομένου και των φιλάθλων. Στις αρχές της δεκαετίας του 80 η Βραζιλία συμπλήρωνε δύο δεκαετίες σκληρής στρατιωτικής χούντας όπου οι αντιφρονούντες συλλαμβάνονταν και βασανίζονταν ενώ η πλειοψηφία τους δεν έβλεπε ποτέ ξανά τις οικογένειές τους.

Αυτό είχε ως συνέπεια την συνεχώς αυξανόμενη δυσαρέσκεια για το πολιτικό status quo της χώρας. Κάτω από αυτές τις συνθήκες ξεκίνησε μια ήσυχη και άοπλη επανάσταση στο ανατολικό Σάο Πάολο. Τα μέλη της «Τιμάο» ετοιμάζονταν για την εκλογή του νέου προέδρου του συλλόγου. Μέχρι τότε παρά το γεγονός ότι ψήφιζαν τα μέλη, συνηθιζόταν πρόεδρος να αναλαμβάνει κάποιος πλούσιος επιχειρηματίας που συνήθως έκαναν μεγάλες δωρεές στα μέλη κερδίζοντας έτσι την ψήφο τους.

Το να ήταν κάποιος πρόεδρος της Κορίνθιανς ήταν ιδιαίτερα σημαντικό αφού δεν ήταν λίγες οι φορές άνθρωποι που βρέθηκαν στον προεδρικό θώκο του συλλόγου ακολούθησαν πολιτική καριέρα, όπως συνήθιζαν να κάνουν σχεδόν σε όλες τις ομάδες της Νοτίου Αμερικής (χαρακτηριστικό παράδειγμα ο Λαούτο Νατέλ, ο οποίος ξεκίνησε από πρόεδρος της αιωνίου αντιπάλου της Κορίνθιανς, Σάο Πάολο, και κατέληξε, δις, κυβερνήτης του Σάο Πάολο, ενώ πιο πρόσφατο είναι το παράδειγμα του Μαουρίτσιο Μάκρι με την Μπόκα Τζούνιορς).

Τα ηνία του συλλόγου διεκδικούσαν δύο συνδυασμοί. Ο πρώτος ήταν αυτός της απερχόμενης διοίκησης, με επικεφαλής τον Βισέντε Ματέους με τίτλο «Τάξη και Αλήθεια». Ο συνδυασμός αυτός αντιπροσώπευε το παλιό κατεστημένο, την ολιγαρχία. Ο δεύτερος συνδυασμός ήταν αυτός του κινήματος της «Κορινθιακής Δημοκρατίας» (Democratia Corinthiana) που αντιπροσώπευε το νέο, την δημοκρατικές αντιλήψεις, την δημοκρατική συλλογικότητα. Εμπνευστής του ήταν ο αρχηγός της ομάδας, ο μυθικός Σόκρατες, συνεπικορούμενος από τον νεαρό επιθετικό Καζαγκράντε αλλά και τον αριστερό μπακ Βλάντιμιρ. Επικεφαλής ήταν ο Βάλντεμα Πίρες με αντιπρόεδρο τον κοινωνιολόγο Αντίλσον Μοντέιρο Άλβες.

Οι εμπνευστές του κινήματος είχαν σκεφτεί ένα πλάνο διοίκησης της ομάδας στο οποίο θα είχαν συμμετοχή και οι φίλαθλοι. Από τις μεταγραφές και τα οικονομικά του συλλόγου, την κατάρτιση της ενδεκάδας και το σύστημα, ακόμα και μέχρι και το πότε θα πήγαινε τουαλέτα ο προπονητής, η όποια απόφαση θα έβγαινε μετά από συνελεύσεις όπου κάθε μέλος θα είχε μία ψήφο. Έτσι, όλοι οι ψήφοι είχαν την ίδια βαρύτητα, είτε ήταν του τελευταίου οπαδού είτε του αρχηγού Σόκρατες. Ο Πίρες ακολούθησε πιστά το πλάνο αυτό και από την πρώτη στιγμή που ανέλαβε οι όποιες αποφάσεις λαμβάνοντας μέσα από την συλλογικότητα.

Το κίνημα αυτό προκάλεσε αίσθηση σε μια χώρα που κυβερνούσε ο στρατός και δεν είχε δει ελεύθερες εκλογές για σχεδόν 20 χρόνια. Η Κορίνθιανς αμέσως μετατράπηκε σε φάρο ελπίδας για όσους αγωνίζοντας κατά του δικτατορικού καθεστώτος. Οι ποδοσφαιριστές κατέβαιναν στους αγώνες με τις λέξεις Democracia Corinthiana, στο πίσω μέρος της φανέλας τους, ενω το 1982 ο Σόκρατες και η παρέα του φορούσαν φανέλα που πρόετρεπε τους πολίτες του Σάο Πάολο να ψηφίσουν στις πολιτειακές εκλογές, τις πρώτες ανοικτές εκλογές από τότε που ο στρατός πήρε την εξουσία το 1964.

Το κίνημα έφτασε στην αποκορύφωσή του πριν το τελικό του πρωταθλήματος του Σάο Πάολο το 1983, όταν οι παίκτες της Κορίνθιανς βγήκαν στον αγωνιστικό χώρο-με πρώτο και καλύτερο τον Σόκρατες- με υψωμένες τις γροθιές κουβαλώντας ένα πανό που έγραφε «Κέρδισε ή χάσε, αλλά πάντα δημοκρατικά». Κάθε ματς στο «Πασαέμπου» ήταν και μια ειρηνική αντικαθεστωτική γιορτή η οποία δυνάμωνε με το πέρασμα του χρόνου. Το επόμενο χρόνο ο Σόκρατες είχε συμφωνήσει σε όλα με την Φιορεντίνα για να μετακομίσει στην Ευρώπη και το Campionato. Ο ίδιος όμως είχε ξεκαθαρίσει ότι θα παρέμενε στην Κορίνθιανς αν πραγματοποιούνταν ελεύθερες προεδρικές εκλογές. Η επιθυμία του «γιατρού» δεν έγινε και ο ίδιος μετακόμισε στην Φλωρεντία. Το νερό όμως είχε μπει στο αυλάκι. Το 1985 μια μεταβατική κυβέρνηση ανέλαβε τα ηνία της χώρας. Η Κορινθιακή Δημοκρατία, είχε αφήσει ένα ανεξίτηλο σημάδι τόσο στον σύλλογο όσο και σε ολόκληρη την Βραζιλία.

Ο Σόκρατες, μερικά χρόνια αργότερα, αναφερόμενος στην «Κορινθιακή Δημοκρατία» τόνιζε: «Στο ποδόσφαιρο συμβαίνει το εξής παράδοξο, ως μονάδα ο εργαζόμενος έχει μεγαλύτερη δύναμη από τον εργοδότη. Κρατά τις μάζες στα χέρια του. Η εμπειρία αυτή ήταν εξαιρετικά πλούσια. Μας έδωσε την ευκαιρία να αναπτύξουμε μια τεράστια δυναμική αλλά και να επανακαθορίσουμε τις σχέσεις εργαζομένου και εργοδότη».

Ο Σόκρατες έφυγε από την ζωή το 2011 αλλά τα λόγια του και η «Κορινθιακή Δημοκρατία» αποτέλεσαν την πηγή έμπνευσης για το νέο επαναστατικό κίνημα ενάντια στην τρέχουσα τάξη . Το 2016 η Βραζιλία ταλαντευόταν από μια νέα πολιτική κρίση με τεράστια σκάνδαλα. Αυτή την φορά εμπνευστές του νέου κινήματος είναι ο απλός κόσμος της Κορίνθιανς. Οι οπαδοί βλέποντας τα σκάνδαλα διαφθοράς που έχουν καταστρέψει την κεντρική πολιτική σκηνή πολιτικοποιούνται και οι εξέδρες μετατρέπονται σε νέο χώρο διαμαρτυρίας για την εξαφάνιση κρατικών κυβερνητικών κονδυλίων που θα έπρεπε να είχαν χρησιμοποιηθεί για τρόφιμα για τα σχολεία.

Έτσι, μετά από μια τέτοια διαμαρτυρία, στρατός και αστυνομία εισβάλει στον χώρο που στεγάζεται ο μεγαλύτερος σύνδεσμος των οπαδών της Κορίνθιανς και γίνεται σύλληψη δεκάδων ατόμων, χωρίς ποτέ η κεντρική εξουσία να εξηγήσει τους λόγους της επιδρομής. Λαμβάνοντας υπόψη την πολιτική κατάσταση της χώρας και την αυξανόμενη πολιτικοποίηση των οπαδών, δημιουργήθηκε ένα νέο πολιτικό κόμμα από την οπαδική βάση του συλλόγου. Το όνομά του εθνικό κόμμα της Κορίνθιανς (PNC) και οι δημιουργοί το βλέπουν ως συνέχεια του κινήματος Δημοκρατίας της Κορίνθιανς στα πρώτα χρόνια του ’80. Σε συνέντευξή του, ο πρόεδρος του κόμματος, Χουάν Μορένο, 38 ετών, οδοντίατρος, δήλωνε: «Η Κορινθιακή Δημοκρατία μας ενέπνευσε. Βλέπουμε τη δημιουργία του Εθνικού Κόμματος της Κορίνθιανς ως την εδραίωση μιας διαδικασίας που ξεκίνησε πριν από περισσότερα από 30 χρόνια. Ο δικός μας στόχος είναι να κάνουμε τους ανθρώπους να ενδιαφέρονται για τα προβλήματα, οι άνθρωποι να βρίσκονται στο επίκεντρο».

Το PNC χρειάζεται να μαζέψει 484.000 υπογραφές, προκειμένου να αναγνωριστεί ως κόμμα και να εκπροσωπηθεί στις εκλογές του 2018, ενώ όπως αναφέρει ο Μορένο ότι το κόμμα δεν είναι αποκλειστικό προνόμιο των οπαδών της Κορίνθιανς, και ότι προσπαθεί να φέρει την πολιτική στους ανθρώπους μέσω του ποδοσφαίρου το οποίο λατρεύεται στην Βραζιλία. Η ηγεσία του κόμματος τονίζει πως δεν έχει κάποια ιδεολογία αριστερή ή δεξιά, αλλά θα επικεντρωθεί στην υγεία, την εκπαίδευση, τον αθλητισμό και το περιβάλλον, κοινωνικά θέματα που παραδοσιακά συνδέονται με την αριστερά.

Η δημιουργία του κόμματος όμως δεν άρεσε σε όλους και ειδικά στην διοίκηση της Κορίνθιανς η οποία έσπευσε να ξεκαθαρίσει ότι ο σύλλογος δεν έχει καμία σχέση με όλο αυτό εγχείρημα, με τον πρόεδρο Ρομπέρτο Ντε Αντράντε να αρνείται την σημασία της «Κορινθιακής Δημοκρατίας». «Ήταν μια πράξη των αθλητών. Θεωρήθηκε ως κάτι το εξαιρετικό, αλλά δεν το καταλαβαίνουμε ως κάτι τέτοιο. Έφερε ελάχιστα οφέλη στο σύλλογο». Όπως ήταν λογικό οι δηλώσεις του προκάλεσαν την δυσαρέσκεια της πλειοψηφίας των οπαδών κάτι που αποτυπώνεται ξεκάθαρα στις οργανωμένες λέσχες και στις ελάχιστες σχέσεις που υπάρχουν με την διοίκηση.

Τα εμπόδια για το κόμμα συνεχίζονται αφού με το επιχείρημα ότι υπάρχουν ήδη αρκετά πολιτικά κόμματα στη Βραζιλία, δεν του επιτρέπεται η κάθοδος στην κεντρική πολιτική σκηνή. Στην χώρα του καφέ αυτή την στιγμή υπάρχουν 32 πολιτικά κόμματα από τα οποία τα 29 εκπροσωπούνται στο Ομοσπονδιακό Κογκρέσο. Από αυτά τα 29 όμως μόνο ένα δείχνει να μην έχει εμπλακεί έστω και λίγο στα διάφορα σκάνδαλα διαφθοράς. Στην τελευταία καταγραφή οπαδών που έγινε στην Βραζιλία, ο αριθμός των αντίστοιχων της Κορίνθιανς φτάνει στα 30 εκατομμύρια, οι περισσότεροι από τους οποίους μάλιστα προέρχονται από τις εργατικές τάξεις. Ένας αριθμός που όπως τονίζουν τα ΜΜΕ μπορεί να ξεπεράσει σε ψήφους όλα τα παραδοσιακά κόμματα. Κι ένας λόγος που αντιμετωπίζεται με εχθρότητα τόσο από τα κεντρικά σημεία διοίκησης της χώρας όσο και από τον Τύπο είναι και αυτός.

Στην επίσημη ιστοσελίδα του το εθνικό κόμμα της Κορίνθιανς έχει ως moto την περίφημη ρήση του Μπιλ Σάνκλι για το ποδόσφαιρο και την σημασία του. Για τους οπαδούς της Κορίνθιανς, γι αυτούς που μεγάλωσαν με την Democratia Corinthiana σας διαβεβαιώνουμε ότι είναι ακόμα πιο σημαντικό. Άλλωστε όπως έλεγε ο φιλόσοφος των γηπέδων Σόκρατες: «Η Κορινθιακή Δημοκρατία έκανε τους ανθρώπους να πιστέψουν ότι μόνο μέσα από κοινό αγώνα μπορούσαν να αλλάξουν αυτό που συνέβαινε στη χώρα μας». Τριάντα χρόνια μετά ίσως ήρθε η ώρα και για την δεύτερη δικαίωση.