Οι 96 του Χίλσμπορο δεν γυρίζουν, αλλά χαμογελούν από ψηλά...

Κώστας Ζάλιαρης
Οι 96 του Χίλσμπορο δεν γυρίζουν, αλλά χαμογελούν από ψηλά...

bet365

Το GWJ θυμάται την τραγωδία του Χίλσμπορο. Μια ιστορία γεμάτη λάθη, αδικία, ψέματα και ταλαιπωρία των ψυχών των 96 οπαδών της Λίβερπουλ. Η δικαίωση άργησε, αλλά στην 28η επέτειο της αποφράδας ημέρας, οι ψυχές των αδικοχαμένων είναι ήρεμες...

Ξεκινώντας οποιαδήποτε αναφορά στη συγκεκριμένη ιστορία, αυτό που έχει να ευχηθεί κάποιος δίχως δεύτερη σκέψη, είναι ΠΟΤΕ ΞΑΝΑ!

Ποτέ ξανά να μην υπάρξει οπαδός που πήγε στο γήπεδο να δει την αγαπημένη του ομάδα και να μην επιστρέψει στο σπίτι του μετά το τέλος του αγώνα...

Η 15η Απρίλη του 1989 έγραψε μια από τις μεγαλύτερες αθλητικές τραγωδίες, έκοψε το νήμα της ζωής σε 96 φίλους της Λίβερπουλ που το μοναδικό που ήθελαν, ήταν να βρεθούν στην κερκίδα «Leppings Lane» του Χίλσμπορο, για να παρακολουθήσουν τον ημιτελικό Κυπέλλου απέναντι στη Νότιγχαμ Φόρεστ.

Η μεγαλύτερη, σε διάρκεια, δικαστική υπόθεση στην ιστορία της νομικής της Βρετανίας, ξεκίνησε από τις 14:52, της 15ης Απρίλη, πριν από 28 χρόνια, όταν η Αστυνομία προσπάθησε με λάθος τρόπο να βοηθήσει στην είσοδο των οπαδών στα ήδη γεμάτα τμήματα της εξέδρας, άνοιξε ο μέχρι εκείνη τη στιγμή πολύ στενός χώρος απόν τον οποίο περνούσε ο κόσμος και... το κακό έγινε.

Στις 15:05, υποχωρεί ένα κομμάτι της κερκίδας και η τραγωδία αρχίζει να εκτυλίσσεται.

Τα πρώτα θύματα ήταν αυτοί που βρίσκονταν στις μπροστινές σειρές. Μην έχοντας χώρο, εγκλωβίστηκαν στα κάγκελα. Η κατάσταση πιο πίσω δεν ήταν καλύτερη. Ήταν τόσο στριμωγμένοι οι οπαδοί που αρκετοί νεκροί παρέμεναν όρθιοι ανάμεσα στο πλήθος! Οι πιο τυχεροί βρήκαν διέξοδο στον αγωνιστικό χώρο ή ανασύρθηκαν στην πάνω εξέδρα.

Έξι λεπτά μετά την έναρξη του αγώνα ο τερματοφύλακας της Λίβερπουλ Μπρους Γκρόμπελααρ υποδεικνύει το πρόβλημα στο διαιτητή. Ο αγώνας διακόπτεται και οι παίκτες κατευθύνονται στα αποδυτήρια.

Η επιχείρηση για τη διάσωση ξεκινά βασανιστικά αργά. Με το φόβο ότι οι οπαδοί των «κόκκινων» μπορεί να στραφούν κατά των φίλων της Φόρεστ, η αστυνομία καθυστερεί να επιτρέψει τη διαφυγή στον αγωνιστικό χώρο. Όταν αυτό γίνεται, το τερέν γεμίζει με νεκρούς και τραυματίες.

Αν η αστυνομία καθοδηγούσε τη μάζα των οπαδών στα πλαϊνά μέρη της εξέδρας, όπου υπήρχαν κενά, ίσως το μέγεθος της τραγωδίας να μην ήταν τόσο μεγάλο. Αν…

Η εικόνα στον αγωνιστικό χώρο, αλλά και στην εξέδρα, ακόμα και μια ώρα μετά την αποφράδα στιγμή, ήταν εφιαλτική. Χιλιάδες άτομα, άλλοι τραυματίες στο χορτάρι, άλλοι να τρέχουν αλαφιασμένοι να βοηθήσουν, άλλοι να προσπαθούν ν' αντιληφθούν τι ακριβώς έχει συμβεί και άλλοι να στέκουν εγκλωβισμένοι ανάμεσα σε άλλα κορμιά, έχοντας αφήσει την τελευταία τους πνοή από ασφυξία...

Την επόμενη μέρα, η πρωθυπουργός Μάργκαρετ Θάτσερ φτάνει στον τόπο της τραγωδίας. Ο Γραμματέας Τύπου της κυβέρνησης, Μπέρναρντ Ίνγκαμ δηλώνει: «Η τραγωδία του Χίλσμπορο δεν θα είχε γίνει ποτέ, αν ο όχλος, ξεκάθαρα μεθυσμένος, δεν προσπαθούσε να μπει με τη βία στο γήπεδο».

Οι έλεγχοι για αλκοόλ που ακολούθησαν κατά τη διάρκεια της νεκροψίας γίνονται μέχρι και σε παιδάκια 10 ετών, αφού η αστυνομία έψαχνε στηρίγματα για τους ισχυρισμούς της. Τέσσερις μέρες μετά το συμβάν και με τον κόσμο να είναι ακόμα συγκλονισμένος, η Sun βγάζει το επίμαχο πρωτοσέλιδο.

Κατηγορεί τους μεθυσμένους οπαδούς ότι έκλεβαν πτώματα και ουρούσαν πάνω σε αστυνομικούς και νοσηλευτές, ενώ προσθέτει ότι κάποιοι επιτέθηκαν σε γιατρούς που προσπαθούσαν να κάνουν τεχνητή αναπνοή στα θύματα. Το "ρεπορτάζ" βασίζεται σε διαρροές από την αστυνομία και την κυβέρνηση και μέρος του φιλοξενήθηκε και σε άλλα Μέσα. Δυο μέρες μετά, ο Υπουργός Εσωτερικών κάνει λόγο για 19 τραυματίες αστυνομικούς, δίνοντας ουσιαστικά βάση στα δημοσιεύματα.

Ποτέ όμως δεν δόθηκαν στοιχεία και αποδείξεις για τις δηλώσεις του. Δεν υπήρξε ούτε μια καταγραφή από μαρτυρία και οπτικοακουστικό υλικό που να δείχνει κάτι τέτοιο και ο Λόρδος Τέιλορ στην μετέπειτα αναφορά του δεν έλαβε υπόψη τις καταγγελίες.

Ο Κένι Νταλγκλίς, στο βιβλίο του που τιτλοφορείται «My Liverpool Home», έχοντας ζήσει όλη την τραγωδία και μάλιστα έχοντας τρελαθεί όταν άρχισε να ψάχνει τον γιο του που είχε βρεθεί στο Χίλσμπορο για εκείνο τον ημιτελικό Κυπέλλου, περιγράφει και συγκλονίζει:

«Όταν διαπίστωσα το μέγεθος του προβλήματος στην εξέδρα Leppings Lane End, τρομοκρατήθηκα! Ο γιος μου, Πολ, ο γιος του Ρόι Έβανς, Στίβεν και ένας φίλος μας ο Άλαν Μπράουν έπρεπε να περάσουν από την συγκεκριμένη εξέδρα για να φτάσουν στις θέσεις τους. Αν καθυστερούσαν θα μπορούσαν να είχαν βρεθεί στην εξέδρα τη μοιραία στιγμή. Ξαφνικά είδα τον Πολ να διασχίζει τον αγωνιστικό χώρο και η καρδιά μου σκίρτησε. Σε ευχαριστώ Θεέ μου! Δεν του είπα κάτι, απλά τον αγκάλιασα».

Η αλήθεια είναι πως ο Νταλγκλις δεν είχε μιλήσει για το περιστατικό ποτέ ξανά ακόμα και εάν έχουν περάσει τόσα χρόνια πλέον, έπειτα από εκείνο το μοιραίο απόγευμα του ημιτελικού του Κυπέλλου μεταξύ της Λίβερπουλ και της Νότιγχαμ Φόρεστ. «Μου είναι δύσκολο να το αναφέρω ή να το γράψω. Το Χίλσμπορο με στοιχειώνει ακόμη.

Στις 17:30 επιβιβαστήκαμε στο πούλμαν για να γυρίσουμε πίσω, βλέποντας στο δρόμο γονείς γεμάτους αγωνία να κατευθύνονται στο Σέφιλντ. Η σιωπή και η μιζέρια ήταν οι συνοδοιπόροι μας σε αυτό το ταξίδι. Κάθε παίκτης ήταν χαμένος στις σκέψεις του αναζητώντας απαντήσεις. Καθόμουν μουδιασμένος κρατώντας το χέρι της γυναίκας μου και σκεφτόμουν την οικογένεια μας. Αναρωτιόμουν αν γνώριζα κάποιον από τους νεκρούς ή τους τραυματίες. Με δεδομένο πως ο σύλλογος έχει βαθιές ρίζες μέσα στην τοπική κοινωνία και υπήρχε μεγάλο δέσιμο της ομάδας και της εξέδρας, όλοι φοβόμασταν πως θα έχουμε κάποιο φίλο ανάμεσα στους νεκρούς.

Στο νοσοκομείο, είδα ένα μικρό παιδί τον Λι Νίκολ, 14 ετών, να υποστηρίζεται μηχανικά. Τον κοιτούσα και προσπαθούσα να καταλάβω πως γίνεται κάποιος άνθρωπος χωρίς κάποιο σημάδι ή μελανιά να είναι κλινικά νεκρός. Ο Λι ήταν ζωντανός όταν τον βρήκαν στην εξέδρα, όμως αμέσως μετά έπεσε σε κώμα. Πέθανε λίγο αργότερα. Ήταν το 95ο θύμα της τραγωδίας. Το Χίλσμπορο ήταν το πρώτο εκτός έδρας παιχνίδι που πήγε. Περπατούσα στις πτέρυγες του νοσοκομείου και προσπαθούσα να καταλάβω τι συμβαίνει.

Βρέθηκα δίπλα στο κρεβάτι του 20χρονου Σον Λακετ ο οποίος ήταν σε κώμα. “Σον, ήρθε ο Κένι Νταλγκλίς να σε δει” είπε ο γιατρός. Ξαφνικά άνοιξε τα μάτια του. Δεν το πίστευα. “Αυτή είναι μια ιδιαίτερη στιγμή” είπα και έφυγα από το δωμάτιο. Όταν η ιστορία έγινε γνωστή, πολλοί μου πίστωναν την ανάρρωση του Σον. Ξέρω πως το μυαλό κάνει περίεργα παιχνίδια, αλλά πιστεύω πως ήταν τυχαίο ότι ο Σον άνοιξε τα μάτια του εκείνη τη στιγμή. Όπως και να έχει πάντως χαίρομαι που γύρισε κοντά μας».

Συγκλονιστική ήταν και η παραδοχή του παλαίμαχου άσου των «κόκκινων», Στιβ Νίκολ, ο οποίος, στο δικό του βιβλίο με τίτλο «5 league titles and a packet of crisps», αναφέρει ότι μετά την τραγωδία του Χίλσμπορο, έχασε τον εαυτό του και την καριέρα του...

«Έπρεπε να έχω φύγει πολύ νωρίτερα από τη Λίβερπουλ. Με κατέστρεψε η τραγωδία του Χίλσμπορο... Όσο κι αν προσπαθούσα να το βυθίσω μέσα μου, με έτρωγε συνεχώς. Συνειδητά και υποσυνείδητα. Μονάχα ο Θεός μπορεί να ξέρει πόση δύναμη έχουν οι οικογένειες των θυμάτων ή όσοι βρίσκονταν στην εξέδρα και γλίτωσαν εκείνη τη μέρα. Επί τρία χρόνια, κάθε μέρα, μου ήταν αδύνατο να συγκεντρωθώ και να σκεφτώ σωστά. Ζούσα στον... αυτόματο. Σε μια φούσκα. Δεν ήμουν εγώ.

Κάποια στιγμή ο σύλλογος μας ρώτησε αν θέλαμε ψυχολόγο... Που να ξέρουμε τι χρειαζόμασταν; Ήμασταν απλοί ποδοσφαιριστές... Έπρεπε να είναι υποχρεωτικό να έρθει... Κάθε φορά που σκέφτομαι όσα συνέβησαν, προσπαθώ να πω στον εαυτό μου να σταματήσει γιατί δεν έπαθα απολύτως τίποτα εγώ. Άλλοι έχασαν τα πάντα.

Όσα χρόνια κι αν έχουν περάσει, πάντοτε έρχονται τα δάκρυα στα μάτια όταν το σκέφτομαι, αλλά και πάντοτε έρχονται οι ενοχές που δεν μπορώ να συνέλθω... Από εκείνη τη μέρα, στις συγκεντρώσεις μας με τους υπόλοιπους, κανείς δεν αναφέρει το θέμα του Χίλσμπορο. Κανείς δεν πρόκειται να το κάνει, ούτε στο παρόν, ούτε στο μέλλον. Γιατί πολύ απλά δεν ξέρουμε πως να το αναφέρουμε...

Μέχρι και το 1995, όταν αποχώρησα από τη Λίβερπουλ, το μυαλό μου είχε κολλήσει εκεί. Στο 1989. Δεν ήμουν ποτέ ξανά ο ίδιος ποδοσφαιριστής. Το έριξα στο ποτό. Δεν έπινα πλέον στο σωστό timing, αλλά έπινα κάθε μέρα.

Μπύρες από 'δω, μπύρες από 'κει, βρέθηκα ξαφνικά να πίνω συνεχώς...

Τον Σεπτέμβρη του 1989, μόλις λίγους μήνες μετά την τραγωδία του Χίλσμπορο, είχα πλέον φτάσει σε σημείο να έχω ανάγκη να μιλήσω στον Νταλγκλίς. Έπρεπε να μιλήσω σε κάποιον. Του είπα ότι έπινα και ότι είχα χάσει τον εαυτό μου. Θα περίμενα να φωνάξει και να με βάλει στη θέση μου. Όμως αυτό που μου είπε ήταν να προσέξω τον εαυτό μου κι αφού ήξερα ότι είχα πέσει στο αλκοόλ, να βρω τρόπο να το σταματήσω.

Δεν το περίμενα να είναι τόσο συμπονετικός. Η αλήθεια είναι, ότι μάλλον και ο ίδιος ήταν στην ίδια κατάσταση... Δεν ήξερε πως να διαχειριστεί όσα είχαν συμβεί».

Η Τετάρτη, 12 Σεπτεμβρίου 2012 πέρασε στην ιστορία ως η μέρα που μια κυβέρνηση στο όνομα ενός ολόκληρου έθνους απολογήθηκε στις οικογένειες των 96 θυμάτων, αποκαλύπτοντας την πλήρη αλήθεια για την τραγωδία του 1989. Την «αλήθεια» που παραδέχθηκε ακόμη και η «Sun».

Τον Μάρτιο του 2015, ο επικεφαλής της Αστυνομίας τη 15η Απριλίου του 1989 στο Χίλσμπορο, παραδέχεται πως είπε ένα «τρομερό ψέμα» σχετικά με τα γεγονότα που οδήγησαν στην τραγωδία, ζητώντας παράλληλα «συγγνώμη» από τις οικογένειες των θυμάτων.

Στην κατάθεσή του, ενώπιον της ανεξάρτητης επιτροπής που ερεύνησε επί αρκετά χρόνια τα αίτια του θανάτου των 96 οπαδών, ο Ντέιβιντ Ντάκενφιλντ παραδέχθηκε ότι λανθασμένα άφησε την αγγλική ομοσπονδία να πιστεύει πως ήταν ευθύνη των οπαδών η μαζική είσοδος στις εξέδρες του «Λέπινγκς Λειν».

Ο Ντάκενφιλντ ήταν αυτός που είχε δώσει την εντολή να ανοίξουν οι θύρες ώστε να μπουν πιο σύντομα οι οπαδοί της Λίβερπουλ και για την απόφαση του κατέθεσε πως μετάνιωσε πικρά.

«Μετανιώνω για αυτήν την παράλειψη και θα μετανιώνω μέχρι να πεθάνω» δήλωσε.

Ο 70χρονος πρώην αστυνομικός είχε παραδεχθεί πως «δεν ήταν ο κατάλληλος άνθρωπος για αυτή τη δουλειά», καθώς δεν διέθετε την κατάλληλη εμπειρία ώστε να διαχειριστεί ένα τέτοιο ματς.

Ο Ντάκενφιλντ περιέγραψε την επικοινωνία με τον τότε γραμματέα της αγγλικής ομοσπονδίας Γκρέιαμ Κέλι. «Του ανέφερα ότι οι οπαδοί πέρασαν από μια θύρα, αλλά αυτό που δεν του είπα ήταν ότι εγώ έδωσα την εντολή» κατέθεσε.

«Ήμουν πιθανότατα βαθιά ντροπιασμένος και πολύ στεναχωρημένος και πιθανότατα δεν ήθελα να παραδεχθώ ούτε σε μένα ούτε σε κάποιον άλλο ποια ήταν η κατάσταση. Αυτό που θα ήθελα να πω στις οικογένειες των θυμάτων είναι ότι μετανιώνω για αυτή την παράλειψη. Είπα κάτι πολύ βιαστικά, χωρίς να λάβω υπόψη τη θέση, χωρίς να σκεφτώ τις συνέπειες και το τραύμα, την στεναχώρια και την αγωνία που θα προκαλούσε σε εκείνους τους ανθρώπους που ήταν ήδη σε κατάσταση σοκ» συμπλήρωσε.

Όταν ρωτήθηκε αν γνώριζε ότι το άνοιγμα της θύρας προκάλεσε την τραγωδία, απάντησε : «Νομίζω ότι είναι σωστό να πω, ότι βρισκόμουν σε τέτοια σύγχυση που δεν μπορώ να ανακαλέσω με ακρίβεια την κατάσταση.

Νομίζω πως σε μια κρίσιμη κατάσταση και πιθανότατα σε ένα τέτοιο σοκ και άγχος είπα κάτι για το οποίο μετανιώνω. Είναι ένα ειλικρινές άτομο. Δεν λέω ψέματα και δεν παραπλανώ. Κανείς μα κανείς δεν μπορεί να καταλάβει την συμπεριφορά μου εκείνη την ημέρα», ήταν τα λόγια του.

Με τη «μάχη» των οικογενειών των αδικοχαμένων οπαδών να συνεχίζεται μέχρις εσχάτων, κόντρα σε όλους και σε όλα, κόντρα σε ψέματα και προσπάθειες απόκρυψης γεγονότων, κόντρα σε «εξαφανισμένους» ανθρώπους και σε αυτούς που έκρυβαν πράγματα αλλά ορισμένοι λύγισαν και μίλησαν, όλα έγιναν ξεκάθαρα την 26η Απρίλη του 2016.

Η 9μελής Επιτροπή που είχε συσταθεί για την εκδίκαση, αποφάσισε και ανακοίνωσε πως υπάρχουν φταίχτες, είχαν σημειωθεί παραλείψεις και ουσιαστικά θα μπορούσε με πολύ καλύτερο προγραμματισμό να έχει αποφευχθεί αυτή η τεράστια τραγωδία του Χίλσμπορο...

Ουδεμία ευθύνη είχαν οι οπαδοί για τα όσα τραγικά εκτυλίχθηκαν στις εξέδρες του Χίλσμπορο και τον τρομερό συνωστισμό που προκλήθηκε με αποτέλεσμα την τραγωδία.

Ούτε... μεθυσμένοι, ούτε ψευδείς καταγγελίες, ούτε απόκρυψη στοιχείων!

Η Αστυνομία όφειλε να κάνει πολύ καλύτερη προετοιμασία για εκείνο τον ημιτελικό Κυπέλλου με τη Νότιγχαμ Φόρεστ, τη 15η Απριλίου του 1989, ενώ ακόμα και την ημέρα του αγώνα με την είσοδο των οπαδών στο γήπεδο, δεν λήφθηκαν τα απαραίτητα μέτρα προστασίας ούτε ακολουθήθηκαν οι απαραίτητες διαδικασίες για να βρεθούν άπαντες ασφαλείς στις θέσεις τους.

Παράλληλα, ευθύνες καταλογίζονται και στους ανθρώπους της Σέφιλντ Γουένσντεϊ, κυρίως για τον τρόπο προετοιμασίας του γηπέδου ενόψει του παιχνιδιού αλλά και την ελλιπή μέριμνα, αφού η κατασκευή του Χίλσμπορο έπρεπε να έχει περάσει από έλεγχο.

Επιπλέον, έγινε γνωστό ότι η χωρητικότητα δεν ήταν αυτή που πίστευαν οι άνθρωποι του συλλόγου του Σέφιλντ και δεν είχαν ανανεωθεί τα στοιχεία από το 1986.

Συνεχίζοντας και όσον αφορά στο ρόλο της Αστυνομίας, ο τρόπος επικοινωνίας και η προσπάθεια ανάκτησης του ελέγχου εκείνες τις δύσκολες στιγμές ήταν... καταστροφικός. Δεν είχαν καταλάβει ακριβώς το μέγεθος της τραγωδίας στην εξέδρα «Leppings Lane», ενώ πολύ αργά κλήθηκαν στο σημείο ενισχύσεις των Αρχών και ασθενοφόρα.

Καταλήγοντας, η Επιτροπή έκρινε ότι ο διαιτητής και οι βοηθοί του θα έπρεπε να καθυστερήσουν την έναρξη της αναμέτρησης βλέποντας την κατάσταση στις εξέδρες, όπως επίσης θα έπρεπε να το έχει αντιληφθεί και η διοίκηση της Γουένσντεϊ ώστε να δράσει άμεσα και να προσπαθήσει να βοηθήσει την κατάσταση.

Διάβασε όλα τα τελευταία νέα της αθλητικής επικαιρότητας. Μάθε για όλους τους live αγώνες σήμερα και δες τις αθλητικές μεταδόσεις της ημέρας και της εβδομάδας μέσα από το υπερπλήρες Πρόγραμμα TV του Gazzetta.

 

Τελευταία Νέα