Αντί προλόγου: είναι τέτοια η μουσική κληρονομιά που έχουν αφήσει πίσω τους οι Black Sabbath που δεν μπορεί να αναπληρωθεί. Είναι τέτοια που σε κάνει να θέλεις να ακούς τους δίσκους τους ξανά και ξανά. Ο Dio, ο Iommi, ο Ozzy, ο Buttler και o Ward... Τραγουδιστές και μουσικοί με τεράστια ιστορία, πορεία και ικανότητες. Άλλωστε μιλάμε για τους πατέρες του heavy metal, την μπάντα που ήταν ενεργή από το 1968 μέχρι το 2006 και από το 2011 μέχρι και το 2017 και πριν από λίγες ημέρες και το τελευταίο τους Live. Προφανώς και οι Black Sabbath δεν περιμένουν την δική μας αναγνώριση. Γι' αυτούς μιλάνε οι τρομερές και πρωτοποριάκες τους επιτυχίες, τα πολύ καλά riffs, η εξαιρετική μουσική τους, τα εκατομμύρια οπαδών τους και ο πολύ μεγάλος αριθμός πωλήσεων των δίσκων τους αλλά και θεατών στα live τους.

Η δισκογραφία

To set list του The End Tour

"Black Sabbath"

"Fairies Wear Boots"

"Tomorrow's Dream" (not played at all shows)

"Under The Sun / Every Day Comes and Goes" (σ.σ. Το "God Is Dead?" και το "Dirty Women" υπήρχαν σε κάποια shows)

"After Forever"

"Into the Void"

"Snowblind"

"War Pigs"

"Behind the Wall of Sleep"

"N.I.B." ("Bassically" σόλο μπάσο από τον Geezer Butler)

"Hand of Doom"

"Supernaut" / "Sabbath Bloody Sabbath" / "Megalomania" (σ.σ. το είχαν στο πρόγραμμα στα τελευταία τρία shows πριν το "Rat Salad")

"Rat Salad" (σόλο ντραμς από τον Tommy Clufetos)

"Iron Man" (βραβείο Grammy καλύτερης μέταλ ερμηνείας)

"God Is Dead?" (σ.σ. δεν το έπαιξαν σε όλα τα Live)

"Dirty Women"

"Children of the Grave" (σ.σ. κάποιες φορές είχε εναλλαγή με το "Paranoid")

"Paranoid" (σ.σ. encore, κάποιες φορές το άλλαζαν με το "Children of the Grave")

"Zeitgeist" (σ.σ. εισαγωγή και δίχως τα λόγια)

Σε αυτές τις περιπτώσεις όμως το καλύτερο είναι να... μιλούν οι πλέον ειδικοί. Ο Γιάννης Παπανικολάου, τραγουδιστής, τραγουδοποιός και στιχουργός των Diviner και Rock N' Roll Children (Dio greek tribute band) είναι ο πλέον αρμόδιος για μία σαφή και άκρως κατατοπιστική καταγραφή των Sabs, που λάτρεψε και λατρεύει μέσω του Gazzetta Weekend!

Γιάννης Παπανικολάου: Οριστικό αντίο από τους Black Sabbath

Το περασμένο Σάββατο στις 4 Φεβρουαρίου στο Birmingham από όπου και ξεκίνησαν, οι πατέρες του Heavy Metal μέγιστοι Black Sabbath, έβαλαν τους τίτλους τέλους στην τεράστια καριέρα τους, παίζοντας για τελευταία φορά μπροστά σε χιλιάδες οπαδούς τους μέσα σε κλίμα συγκίνησης και ενθουσιασμού! Το γεγονός αυτό παρότι αναμενόμενο, με έβαλε σε πολλές σκέψεις νοσταλγίας και αναδρομής στο παρελθόν τους, όπως σίγουρα και πολύ κόσμο, χωρίς όμως να νιώθω κάποια πικρία για αυτό, αφού θεωρώ πως ολοκλήρωσαν τον κύκλο τους και φεύγουν με το κεφάλι ψηλά, έχοντας αφήσει μέσα μου τόσο ανεκτίμητη κληρονομιά με την τέχνη που υπηρέτησαν, που δε θα λείψουν ποτέ από το νου και την ύπαρξή μου!

Άλλωστε τα πρόσωπα μπορεί να φεύγουν αλλά η μουσική μένει για πάντα. Φυσικά δεν θα μπω σε καμία διαδικασία σύγκρισης μεταξύ των διαφορετικών εποχών που η μπάντα μεγαλούργησε καλλιτεχνικά, γιατί από την μία το θεωρώ άσκοπο να τις συγχέουμε κι από την άλλη τις λατρεύω όλες παράφορα και τέζα οπαδικά και θεωρώ τέτοιες κουβέντες εκτός της σφαίρας πραγματικών μουσικόφιλων! Ακούω Sabbath από μικρό παιδί, τους πρωτογνώρισα κάπου στις αρχές των 80's και με αφορμή την παρθενική μου επαφή με το μνημειώδες "Iron Man" που με συγκλόνισε, μπήκα στον υπέροχο κόσμο τους, ανακάλυψα την μαγεία τους και έκτοτε τους ακολουθώ πιστά μέχρι και σήμερα. Οπότε δεν είμαι από τους περιστασιακούς ακροατές που τους έμαθα λόγω κάποιου τωρινού επίκαιρου μουσικού ιδιώματος ή εποχιακού trend, αλλά έχω μαζί τους σχέση ζωής! Ξέρουμε καλά,χρόνια τώρα πως λειτουργεί η μουσική βιομηχανία όταν σερβίρει ένα γνωστό από τα παλιά μουσικό προϊόν, πλασάροντας το σαν καινούριο με άλλο περιτύλιγμα. Αλλά είτε το θέλουμε είτε όχι, η μουσική κάνει κύκλους και έτσι πάει μπροστά... πάντα με στοιχεία από τους προηγούμενους!

Στην περίπτωση όμως των θεών Black Sabbath ίσως είναι η μόνη φορά που μπορούμε να μιλάμε για παρθενογένεση! Με πρωτεργάτη τον riff-master Tony Iommi ξεκίνησαν το 1968, άλλαξαν την μουσική μια για πάντα και θα μνημονεύονται από κάθε επόμενη γενιά για αυτά που έκαναν. Γιατί έκαναν αμέτρητα πολλά και ενώ πάντα λειτουργούσαν έξω από μόδες και hype, κάνοντας μόνο αυτό που γουστάρουν. Ανεπιτήδευτα και αυθόρμητα, πράγμα που τους κάνει ακόμα πιο αξιοσέβαστους! Έρχεται λοιπόν η Παρασκευή 13 Φλεβάρη του 1970 με την επιβλητική εισαγωγή του ομώνυμου κομματιού και μέσα στην βροχή ακούγεται η καμπάνα και το τερατώδες, ανατριχιαστικό, κολασμένο riff που θα άλλαξει τη μουσική για πάντα! Τα μαγικά δάχτυλα του θείου Tony πήραν το blues/ Rock n Roll ήχο, τον βάφτισαν στο βαθύ σκοτάδι γεννώντας μονομιάς όλο το Metal! Την πρώτη και χρυσή εποχή στα υπέροχα 70's, χωρίς καν να το ξέρουν, έχουν ήδη βάλει τις βάσεις για πλήθος από μεταλλικά ιδιώματα που αργότερα θα ονομαστούν Heavy, Doom, Stoner, Thrash, Black, Death, Grunge, Sludge e.t.c., φλερτάροντας παράλληλα με λίγη ψυχεδέλεια και prog-rock! Η συμβολή το OZZY με τα ακατέργαστα, αρρωστημένα φωνητικά του καθοριστική, όπως και οι ογκόλιθοι GEEZER BUTLER στο μπάσο και BILL WARD στα τύμπανα συνθέτουν το πιο trademark rhythm-section ever!

Το αποτέλεσμα είναι μία σειρά από τα άλμπουμ - προσκυνήματα "Black Sabbath"(1970), "Paranoid"(1970), "Master Of Reality"(1971), "Vol 4"(1972), "Sabbath Bloody Sabbath"(1973), "Sabotage"(1975) που τους έφεραν επάξια στην κορυφή μαζί με τα άλλα μεγαθήρια DEEP PURPLE και LED ZEPPELIN! Όμως οι υπερβολικές καταχρήσεις ναρκωτικών, αλκοόλ και το όλο Rock n' Roll lifestyle της εποχής θα φέρουν γρήγορα την παρακμή, την έλλειψη έμπνευσης και μουσικού οράματος, που φάνηκαν περισσότερο στα 2 τελευταία άλμπουμ "Technical Ecstasy"(1976) και "Never Say Die"(1978).

Η μπάντα είχε χάσει κάθε έλεγχο,ο OZZY πιο καμένος από όλους και μονίμως απών για μεγάλα διαστήματα δεν επικοινωνεί καθόλου πλέον με τα υπόλοιπα μέλη, οπότε μοιραία έρχεται η απόφαση να τον διώξουν! Για καλή τους τύχη όμως ο υπέρτατος RONNIE JAMES DIO στα τέλη 70's αποχωρεί από τους RAINBOW με τους οποίους ήδη έχει δημιουργήσει τα κλασσικά αριστουργήματα " Ritchie Blackmore's Rainbow" (1975), " Rising" (1976) και "Long Live Rock n' Roll" (1978) και δεχόμενος πρόταση προσχωρεί άμεσα στους Sabbath! Στο πρόσωπό του οι Sabs βρίσκουν την κορυφαία metal φωνή, τον κορυφαίο metal τραγουδοποιό και frontman , ορίζοντας μαζί του εκ νέου, την απόλυτη έννοια του όρου "Heavy Metal" που ξέρουμε από τα 80's και μετά, δίνοντας άλλη διάσταση στην μουσική, ξανα-ανακαλύπτοντας τον τροχό, χαράζοντας νέους δρόμους και έννοιες στη metal πραγματικότητα όπως epic, power, μαγεία, μεγαλείο, λυρισμός, ονειρική ατμόσφαιρα και θεΐλα με τα αιώνια έπη "Heaven and Hell" (1980) και "Mob Rules" (1981)!!!

Το απαράμιλλο πάθος της φωνής του RONNIE, οι ανεπανάληπτες ερμηνείες, η μουσική του έμπνευση και το απόλυτο metal σύμβολο devil's horns που θα εισάγει ο κοντός στον χώρο από τις ζωντανές εμφανίσεις του με τη μπάντα, τον καθιστούν άμεσα την απόλυτη εμβληματική φιγούρα όλου του metal κόσμου! Όμως το όνειρο θα κρατήσει λίγο καθώς στην διάρκεια των μίξεων του εκπληκτικού "Live Evil"(1982) θα έρθουν οι εντάσεις με τους Iommi / Butler, οι εγωϊσμοί, οι παρεξηγήσεις και τελικά η αποχώρηση του Ronnie!

Οι εποχές με τους τεράστιους Ian Gillan(Born Again-1983) και Glenn Hughes (Seventh Star-1986) που θα ακολουθήσουν, χωρίς να είναι κακές δισκογραφικά, υπήρξαν κατά γενική ομολογία μια κάμψη στην καριέρα των Sabbath και μάλλον επιλογές αταίριαστες στον ήχο τους. Αλλά έρχεται το 1987 ο εκπληκτικός Tony Martin και παρέα με Iommi, Cozy Powell και Neil Murray δημιουργεί την τρίτη εποχή μαγείας των Sabbath με τα θεόπνευστα επικά αριστουργήματα "Headless Cross"(1989) και "Tyr"(1990) ξεκινώντας από το πολύ αξιόλογο "Eternal Idol"(1987)!

O Ronnie επιστρέφει το 1992 για το φοβερό αλλά υποτιμημένο "Dehumanizer" και αποχωρεί δικαιολογημένα αφού έχει αρχίσει το διαφημιστικό παραμύθι της επιστροφής Ozzy για τις τελευταίες δήθεν εμφανίσεις του με τους Sabbath. Ακολουθεί η μέτρια δεύτερη εποχή Martin, το Reunion αρπαχτή με Ozzy για μία δεκαετία αναμονής χωρίς δίσκο και με μοναδικό καινούριο υλικό δύο studio τραγούδια στο live album Reunion (1998). Εκείνο το διάστημα θα θυμάστε πως ο OZZY ήταν πολύ απασχολημένος με το TV Reality της οικογένειας του, είχε μετατραπεί στην απόλυτη household celebrity αμερικάνικη περσόνα και η δημοσιότητα, το ποτό και τα drugs του είχαν πάρει τα μυαλά και σίγουρα η μουσική ήταν το τελευταίο που τον ένοιαζε!

Έτσι φτάσαμε στην ελπιδοφόρα επιστροφή Dio το 2007 που ξεκίνησε όμορφα με δύο νέα τραγούδια στη συλλογή Black Sabbath - The Dio Years(2007) αλλά συνεχίστηκε με το φιάσκο της αλλαγής ονόματος σε Heaven and Hell! (σ.σ. για όλα φταίει η κάργια Sharon γυναίκα και manager του Ozzy που απαίτησε και κατοχύρωσε το αυθεντικό όνομα της μπάντας να χρησιμοποιείται μόνο όταν στη σύνθεση του σχήματος συμμετέχει ως τραγουδιστής ο Ozzy!!!). Αυτά στα χαρτιά καθώς στην συνείδηση των οπαδών το όνομα Heaven and Hell πάντα θα είναι οι Black Sabbath με τον Dio. Όπως και νάχει το πολύ δυνατό "The Devil you Know" (2009) έμελλε να είναι το κύκνειο άσμα του κοντού και η εμφάνιση στο φεστιβάλ Wacken Open Air το καλοκαίρι του 2009 ανεπανάληπτη! Η μεγαλύτερη metal φωνή είχε ήδη προσβληθεί από καρκίνο στο στομάχι! Τον Μάϊο του 2010 η είδηση της απώλειας του RONNIE JAMES DIO συγκλονίζει και βυθίζει στο πένθος όλη την παγκόσμια Rock-Metal κοινότητα και όλον τον μουσικό κόσμο!

Ελλείψει κοντού έρχεται και πάλι το επιτέλους σοβαρό Reunion με Ozzy για προοπτική ενός νέου δίσκου αλλά και η δυσφημιστική παπαρολογία και διαμάχη της μπάντας με το Bill Ward που του ανακοινώθηκε πως δεν θα συμμετέχει! Οι εκατέρωθεν δημόσιες τοποθετήσεις έφτασαν στα όρια διασυρμού της ιστορίας και του ονόματος της μπάντας και εν τέλει έρχεται το πολύ τίμιο και αξιοπρεπές "13" (2013) που ευτυχώς κλείνει περήφανα το κεφάλαιο μουσική δημιουργία για τους Godfathers του Metal! Όπως κάθε μεγάλη μπάντα έτσι και οι Sabs μπορεί να έζησαν τα πάντα στην σχεδόν μισό αιώνα διαδρομή τους, μα πάνω από όλα άφησαν μουσική κληρονομιά αιώνων! Το ευχαριστώ για όσα μας έδωσαν είναι λίγο... Για κάθε τους line-up και μουσικό που συνεργάστηκαν! Και ας μην ξεχνάμε ότι σε ένα πολύ μεγάλο βαθμό οι OZZY OSBOURNE και RONNIE JAMES DIO οφείλουν την επιτυχημένη solo καριέρα τους στο heavy metal, στην θητεία τους στους SABBATH που τους ανέδειξε όσο κανείς! Από την άλλη όλοι εμείς οφείλουμε στους Πατριάρχες BLACK SABBATH το ότι ακούμε και παίζουμε μουσική!!! Και το μεγαλύτερο ευχαριστώ το χρωστάμε στον αγέρωχο, εμβληματικό, δωρικό μουστακαλή, sir TONY IOMMI, πάντα σεμνό, κύριο και αντιστάρ, που αυτός τα ξεκίνησε όλα. Επηρέασε τους πάντες και κράτησε το Sabbath-ικό άρμα όρθιο σε κάθε εποχή και δυσκολία, διδάσκοντας σε κάθε γενιά οπαδών και μουσικών, την ατόφια, ανόθευτη, αρχετυπική μαγεία της ηλεκτρικής εξάχορδης θεάς!!!

Αιώνιο respect σε όλους σας... SABBATH RULES! \m/

Γιάννης Παπανικολάου (DIVINER, ROCK AND ROLL CHILDREN Dio Tribute Band,ex-INNERWISH,ex-BATTLEROAR,SOLO)